1
00:00:03,349 --> 00:00:06,404
Chào, tên tôi là Tony
và đây là Mỗi Khung Hình Là Một Bức Tranh

2
00:00:08,484 --> 00:00:10,315
Có những nhà làm phim có tầm 
ảnh hướng lớn đến mức

3
00:00:10,348 --> 00:00:13,498
người ta nhìn đâu 
cũng thấy dấu vết để lại của họ.

4
00:00:16,798 --> 00:00:23,603
Tôi nhìn thấy khung hình của nhà làm phim
này trong các tác phẩm của Wes Anderson.

5
00:00:23,770 --> 00:00:27,757
Những cú nhào lộn và 
pha nguy hiểm ở Jackie Chan.

6
00:00:28,586 --> 00:00:30,974
Và tư thế ngồi ngây, ở Bill Murray.

7
00:00:34,880 --> 00:00:38,708
Anh ta là Buster Keaton, một trong ba
diễn viên hài câm vĩ đại nhất.

8
00:00:39,130 --> 00:00:42,857
"Chúng ta giờ mới nhận ra, 
rằng anh ta là...

9
00:00:42,861 --> 00:00:47,980
...gã hề vĩ đại nhất 
trong lịch sử điện ảnh"

10
00:00:48,248 --> 00:00:49,607
Và gần một trăm năm sau,

11
00:00:49,638 --> 00:00:51,957
Tôi nghĩ anh ta vẫn có nhiều điều
để dạy chúng ta về hài kịch thị giác.

12
00:00:52,745 --> 00:00:56,065
Vậy nên hãy cùng xem cách một bậc thầy 
xây dựng nên một gag.

13
00:00:56,167 --> 00:00:56,967
(gag : trò khôi hài, từ vựng sân khấu điện ảnh)

14
00:00:56,997 --> 00:00:58,718
Sẵn sàng chứ?

15
00:01:00,114 --> 00:01:01,342
Đi nào.

16
00:01:07,861 --> 00:01:10,134
Điều đầu tiên ta cần biết
về hài kịch thị giác

17
00:01:10,134 --> 00:01:12,467
là ta phải kể câu chuyện
qua hành động.

18
00:01:12,598 --> 00:01:15,323
Keaton kể chuyện qua thị giác, 
nên anh ta không bao giờ thích

19
00:01:15,323 --> 00:01:17,899
khi các đạo diễn khác kể 
chuyện qua các tấm tiêu đề.

20
00:01:18,334 --> 00:01:21,798
"Một phim trung bình dùng
240 tiêu đề...

21
00:01:21,798 --> 00:01:23,209
... đấy là trung bình."

22
00:01:23,828 --> 00:01:27,241
-"240 là trung bình?"
-"Đúng. Và lần tôi dùng nhiều nhất là 56"

23
00:01:28,129 --> 00:01:31,020
Anh ấy tránh các tấm tiêu đề bằng cách
tập trung vào cử chỉ và kịch câm.

24
00:01:31,403 --> 00:01:34,181
Ở đoạn này, ta không biết được hai người
họ đang nói về chuyện gì.

25
00:01:35,056 --> 00:01:38,144
Tất cả những gì ta cần biết được truyền 
tải qua các bàn và ngôn ngữ cơ thể của họ

26
00:01:38,952 --> 00:01:40,332
"Nhưng thứ ta cần nói..."

27
00:01:40,428 --> 00:01:43,724
"Ta cần giao tiếp với khán giả
bằng một các duy nhất..."

28
00:01:46,097 --> 00:01:48,647
-"Qua hành động"
-"Đúng. Ta loại bỏ phụ đề...

29
00:01:48,647 --> 00:01:51,587
"...một khi ta có thể 
kể nói qua hành động"

30
00:01:52,053 --> 00:01:54,720
Keaton tin rằng mỗi cử chỉ
phải độc nhất.

31
00:01:55,100 --> 00:01:56,366
Không bao giờ làm thứ gì hai lần.

32
00:02:00,183 --> 00:02:01,322
Mỗi cú ngã...

33
00:02:03,110 --> 00:02:04,085
là một cơ hội...

34
00:02:05,665 --> 00:02:06,714
để sáng tạo.

35
00:02:08,234 --> 00:02:10,424
Một khi ta đã biết được hành động
có một vấn đề khác nảy sinh:

36
00:02:11,213 --> 00:02:12,273
Để máy quay ở đâu?

37
00:02:18,159 --> 00:02:21,352
Các trò gag thường chỉ
hiệu quả từ một góc nhất định.

38
00:02:22,008 --> 00:02:23,216
Và nếu ta thay đổi góc nhìn...

39
00:02:24,134 --> 00:02:26,878
thì ta thay đổi trò gag và 
nó có thể không hiệu quả bằng.

40
00:02:27,783 --> 00:02:29,894
Tìm thấy góc quay chuẩn xác
cần trải qua các lần thử và sai.

41
00:02:30,194 --> 00:02:33,634
Hãy cùng xem hai cách bố trí máy quay 
khác nhau cho cùng một trò đùa.

42
00:02:33,634 --> 00:02:35,234
Đây là cách thứ nhất.

43
00:02:43,199 --> 00:02:44,582
Và đây là thứ hai.

44
00:02:52,114 --> 00:02:54,964
Ta thấy ở góc quay thứ nhất,
cái xe chiếm gần hết khung hình

45
00:02:54,967 --> 00:02:57,477
và ta không nhìn rõ được Buster
đến khi anh ta quay người lại.

46
00:02:58,734 --> 00:03:01,514
Nhưng ở góc thứ hai, 
cái xe nằm ở đằng sau

47
00:03:01,525 --> 00:03:03,485
và ta nhìn rõ được 
khuôn mặt anh ta.

48
00:03:04,051 --> 00:03:06,861
Ở đúng lúc này, anh ta không biết chuyện
gì đang xảy ra và ta thì có...

49
00:03:06,874 --> 00:03:08,994
từ góc này xem tốt hơn nhiều.

50
00:03:10,587 --> 00:03:12,797
Và ở góc quay thứ nhất, 
bố cục này khiến ta chú ý vào hai thứ.

51
00:03:13,412 --> 00:03:16,582
Mắt ta muốn nhìn vào mặt anh ấy
và cả cái biển cùng một lúc.

52
00:03:17,023 --> 00:03:18,663
Nhưng sau khi sắp xếp lại...

53
00:03:19,264 --> 00:03:20,734
Mắt ta tự nhìn vào anh ấy,

54
00:03:21,017 --> 00:03:22,266
rồi đến cái biển

55
00:03:22,918 --> 00:03:25,460
rồi quay lại anh ấy.
Tốt hơn nhiều.

56
00:03:29,092 --> 00:03:30,695
Giờ ta đến với câu hỏi thứ ba...

57
00:03:31,541 --> 00:03:33,492
Cái thế giới này có những quy luật gì?

58
00:03:35,469 --> 00:03:38,094
Thế giới của Buster phẳng
và chỉ tuân theo một luật lệ.

59
00:03:43,374 --> 00:03:46,195
Nếu máy quay không thấy,
thì nhân vật cũng không thấy.

60
00:03:47,215 --> 00:03:49,820
Trong thế giới của Buster, các nhân vật
bị giới hạn bởi hai bên khung hình

61
00:03:49,820 --> 00:03:51,931
và bởi những gì người xem trông thấy được.

62
00:03:53,881 --> 00:03:57,394
Việc này cho anh ta làm những trò đùa
mà chỉ dựa trên thị giác mới làm được

63
00:03:58,003 --> 00:03:59,542
mà không logic chút nào.

64
00:04:00,224 --> 00:04:02,662
Rất nhiều trò gag của anh ta là về 
cử động của con người trong thế giới phẳng

65
00:04:03,644 --> 00:04:04,597
Anh ta có thể đi sang phải...

66
00:04:05,469 --> 00:04:06,098
sang trái...

67
00:04:07,338 --> 00:04:07,845
lên trên...

68
00:04:09,165 --> 00:04:10,063
xuống dưới...

69
00:04:11,252 --> 00:04:12,467
xa khỏi ống kính...

70
00:04:13,568 --> 00:04:14,509
hay tiến đến nó.

71
00:04:15,482 --> 00:04:16,320
Trông có quen không?

72
00:04:24,389 --> 00:04:27,539
Như Wes Anderson, Buster Keaton tìm
thấy sự khôi hài ở hình học.

73
00:04:31,230 --> 00:04:34,322
Anh ta hay để máy qua ở phía xa để ta 
có thể thấy hình dạng của một trò đùa.

74
00:04:35,112 --> 00:04:35,983
Có những hình tròn...

75
00:04:36,874 --> 00:04:38,048
Hình tam giác...

76
00:04:39,073 --> 00:04:40,296
Đường song song...

77
00:04:41,004 --> 00:04:43,288
và tuyệt nhiên, hình dạng của chính
khung hình: hình chữ nhật.

78
00:04:46,047 --> 00:04:49,031
Tôi nghĩ dàn cảnh như vậy rất hay
vì người xem sẽ chủ động

79
00:04:49,041 --> 00:04:51,941
nhìn quanh khung hình và
tự mình tìm ra cái khôi hài.

80
00:04:52,503 --> 00:04:54,679
Ở cảnh này, hãy nghĩ xem
mắt ta đang nhìn vào thứ gì.

81
00:04:59,207 --> 00:05:00,232
Giờ anh ta ở đâu?

82
00:05:02,420 --> 00:05:04,096
Một số trò gag này có 
nguồn gốc từ nhạc kịch

83
00:05:04,196 --> 00:05:06,013
và được thiết kế
làm sao cho giống ảo thuật.

84
00:05:11,882 --> 00:05:13,385
Và như tất cả những 
trò ảo thuật đỉnh nhất

85
00:05:13,666 --> 00:05:15,565
người xem rất thích thú khi
họ thử đoán xem nó được làm như nào.

86
00:05:19,422 --> 00:05:23,422
Keaton có đặt tên cho những gag kiểu này
"Impossible gags" (Gag bất khả thi)

87
00:05:25,698 --> 00:05:28,254
Chúng là một trong những trò đùa sáng tạo 
và siêu thực nhất của anh ta.

88
00:05:30,485 --> 00:05:32,640
Nhưng với tư cách là người kể chuyện,
anh ta thấy chúng rắc rối,

89
00:05:32,640 --> 00:05:34,260
vì chúng phá những 
quy luật cụ thể ở thế giới của anh ta.

90
00:05:34,748 --> 00:05:39,126
-"Chúng tôi phải dừng làm impossible gag,
hay còn gọi là gag hoạt hình (cartoon gag)

91
00:05:39,832 --> 00:05:42,792
-"Chúng tôi mất hết khi bắt đầu làm 
phim truyện."

92
00:05:43,311 --> 00:05:47,614
-"Phim cần khiến người xem tin được,
nếu không câu chuyện sẽ chẳng vững được"

93
00:05:48,336 --> 00:05:51,247
Nên thay vào đó, anh ta tập trung vào
thứ anh ta gọi là Gag Tự Nhiên.

94
00:05:52,310 --> 00:05:55,416
Những trò đùa tự từ các nhân vật và
tình huống mà ra.

95
00:05:56,274 --> 00:05:57,857
Hãy xem anh ta làm gì với cái cửa này,

96
00:06:04,199 --> 00:06:06,152
Keaton cho rằng hài kịch thị giác...

97
00:06:06,152 --> 00:06:08,632
ta phải luôn sẵn sàng tùy cơ ứng biến.

98
00:06:08,803 --> 00:06:12,163
-"Chuẩn bị sẵn bao nhiêu,
tình huống nảy sinh bao nhiêu?"

99
00:06:12,163 --> 00:06:13,797
-"Bao nhiêu là tự ứng biến?"

100
00:06:14,360 --> 00:06:16,878
-"Theo luật, thì khoảng 50 phần trăm..."

101
00:06:17,959 --> 00:06:20,698
-"...ta có sẵn trong đầu
trước khi bắt đầu bộ phim..."

102
00:06:20,698 --> 00:06:23,441
-"...và chỗ còn lại ta phát triển
cùng lúc ta làm nó."

103
00:06:24,224 --> 00:06:26,384
Có những lúc anh ta thích 
một trò đùa nào đấy đến mức

104
00:06:26,384 --> 00:06:28,104
anh ta lặp lại nó sau đấy.

105
00:06:30,320 --> 00:06:33,331
Hay những lần khác, những trò đùa anh tính
trước hôm đấy lại không thành.

106
00:06:34,175 --> 00:06:35,210
Nên anh ta bỏ đi luôn...

107
00:06:36,053 --> 00:06:38,200
-"...vì chúng đứng không vững
và chúng không hiệu quả lắm."

108
00:06:39,169 --> 00:06:40,520
-"Và có cả những trò vô tình xảy ra nữa"

109
00:06:42,409 --> 00:06:43,577
Ở đoạn này anh ta đáng lẽ 
không được ngã

110
00:06:44,093 --> 00:06:44,877
Cơ mà anh ấy đã nhảy trượt...

111
00:06:45,336 --> 00:06:47,165
Anh ta quyết định giữ cú nhảy trượt đó
và xây dựng tiếp từ đấy.

112
00:06:49,606 --> 00:06:52,444
-"Một cảnh như vậy thì làm lần
hai khó mà tốt y lần một được"

113
00:06:52,444 --> 00:06:54,285
-"Đa phần lần một là tốt nhất rồi."

114
00:06:54,929 --> 00:06:56,347
-"Có thể đấy là tại sao..."

115
00:06:56,347 --> 00:06:58,510
-"...hôm qua hôm kia trong rạp 
người ta cười nhiều đến vậy."

116
00:06:58,542 --> 00:07:00,709
-"Ý tôi là, tôi và những người trẻ tuổi
cứ có cảm giác như..."

117
00:07:00,709 --> 00:07:02,924
-"...những thứ đang xem trước mắt
đang thực sự xảy ra."

118
00:07:05,374 --> 00:07:06,833
-"Và như nó chỉ xảy ra một lần duy nhất.."

119
00:07:07,119 --> 00:07:08,958
-"...và như nó không phải một 
quá trình qua nhiều lần làm đi làm lại."

120
00:07:09,545 --> 00:07:11,748
Chuyện này đưa ta đến với điều 
cuối cùng về Buster Keaton

121
00:07:11,748 --> 00:07:13,244
và luật lệ nổi tiếng nhất của anh ta.

122
00:07:16,020 --> 00:07:17,491
Không bao giờ làm giả gag.

123
00:07:18,646 --> 00:07:21,183
Theo Keaton, cách duy nhất khiến
khán giả tin...

124
00:07:21,183 --> 00:07:22,851
rằng điều mình đang xem là thực.

125
00:07:23,333 --> 00:07:24,736
Anh ta phải thực sự làm điều ấy...

126
00:07:28,236 --> 00:07:29,107
mà không cắt.

127
00:07:30,002 --> 00:07:31,730
Anh nghiêm túc về điều này đến mức,
có lần anh ta nói...

128
00:07:31,730 --> 00:07:33,628
"Hoặc là ta làm một phát được luôn...

129
00:07:37,848 --> 00:07:39,337
không thì ta dẹp luôn cái gag này."

130
00:07:40,389 --> 00:07:43,197
Và vì thế ảnh hưởng của anh ta
vẫn vô cùng quan trọng những 100 năm sau."

131
00:07:43,917 --> 00:07:46,071
Không chỉ nhờ khả năng 
mà còn cả sự chính trực của anh ta.

132
00:07:47,114 --> 00:07:49,079
Trên hình ảnh kia thực sự là anh ta.

133
00:07:50,490 --> 00:07:52,767
Và không sự tiến bộ của công nghệ
nào có thể bắt chước được.

134
00:07:53,721 --> 00:07:56,574
Cả bây giờ ta vẫn ngạc nhiên khi 
các nhà làm phim thực sự làm những việc ấy

135
00:07:57,798 --> 00:08:00,025
Nhưng tôi vẫn nghĩ anh ta làm chúng
tốt hơn 95 năm trước.

136
00:08:01,378 --> 00:08:02,402
Nên có bao nhiêu lần...

137
00:08:02,402 --> 00:08:04,398
bạn thấy ai khác tỏ lòng kính trọng...
(bằng cách gợi lại tác phẩm của anh ấy)

138
00:08:16,895 --> 00:08:18,688
Không có gì hơn bản gốc.