WEBVTT

00:00:03.525 --> 00:00:05.785
Merhaba, ben Tony,
Every Frame a Painting'i izliyorsunuz.

00:00:08.453 --> 00:00:10.293
Bazı film yapımcıları 
o kadar etkileyicidir ki

00:00:10.988 --> 00:00:13.238
nereye bakarsanız bakın,
her yerde onların izlerini görürsünüz.

00:00:16.479 --> 00:00:19.499
Ben bu yapımcının çerçeve kullanımını
Wes Anderson'ın işlerinde,

00:00:23.528 --> 00:00:26.048
akrobatik hareketleri ve stuntlarını
Jackie Chan'de,

00:00:28.948 --> 00:00:31.221
ifadesiz duruşunu 
Bill Murray'de görüyorum.

00:00:34.861 --> 00:00:38.457
O, elbette ki Buster Keaton,
üç büyük sessiz komedi ustasından biri.

00:00:39.150 --> 00:00:41.999
"O, şimdi anlamaya başladığımız gibi...

00:00:42.976 --> 00:00:47.676
...sinema tarihindeki palyaçoların 
en büyüğüydü."

00:00:47.999 --> 00:00:49.116
Neredeyse 100 yılın ardından bile

00:00:49.347 --> 00:00:52.140
bence görsel komedi hakkında
bize öğretecek çok şeyi var.

00:00:53.253 --> 00:00:56.215
Bugün, ustanın bir espiriyi
nasıl oluşturduğuna bir bakalım.

00:00:56.968 --> 00:00:57.980
Hazır mıyız ?

00:01:00.327 --> 00:01:01.550
Başlayalım.

00:01:07.286 --> 00:01:10.189
Görsel komedi hakkında
bilmeniz gereken ilk şey,

00:01:10.189 --> 00:01:12.286
hikayeyi hareketler aracılığıyla
aktarmanız gerektiği

00:01:12.992 --> 00:01:14.323
Keaton görsel bir hikaye anlatıcısıydı
ve diğer yönetmenlerin

00:01:14.406 --> 00:01:17.547
hikayelerini yazı kartlarıyla
anlatmasından hiç hoşlanmazdı.

00:01:18.295 --> 00:01:21.175
- "Bir filmde ortalama 240 kart kulanılırdı...

00:01:21.525 --> 00:01:23.503
... aşağı yukarı 240."

00:01:23.692 --> 00:01:27.346
- "Ortalama 240 mıydı ?"
- "Evet ve ben en fazla 56 tane kullandım."

00:01:28.130 --> 00:01:30.855
Yazı kartlarından, jest ve
pandomime odaklanarak kaçındı.

00:01:31.303 --> 00:01:34.212
Bu çekimde, ikisinin
ne konuştuğunu asla bilemiyoruz.

00:01:34.840 --> 00:01:38.090
Bilmemiz gereken her şey
masa ve vücut dilleri ile iletilmiş.

00:01:38.988 --> 00:01:40.532
"Ancak anlatmanız gerekiyor...

00:01:40.677 --> 00:01:44.056
seyirciyle geriye kalan tek yolla
iletişim kurmalısınız."

00:01:45.667 --> 00:01:47.968
- "Hareket ile."
- "Evet, hareket ile anlatabileceğimiz..."

00:01:48.243 --> 00:01:51.358
"...tüm yazı kartlarını, elimizden
geldiğince ortadan kaldırdık."

00:01:52.098 --> 00:01:54.452
Keaton yaptığınız her jestin özgün
olması gerektiğine inandı.

00:01:55.057 --> 00:01:56.416
Asla kendini tekrarlamadı.

00:02:00.141 --> 00:02:01.441
Her bir düşüş...

00:02:02.996 --> 00:02:04.011
yaratıcılık için...

00:02:05.598 --> 00:02:06.814
bir fırsattı.

00:02:08.336 --> 00:02:10.456
Hareketi hallettikten sonra
ikinci probleme geliyoruz.

00:02:11.231 --> 00:02:12.587
Kamerayı nereye koyacaksın ?


00:02:18.447 --> 00:02:20.999
Görsel espiriler genellikle 
tek bir acıdan çalışır.

00:02:22.073 --> 00:02:23.254
Eğer açıyı değiştirirsen...

00:02:24.174 --> 00:02:26.602
espiriyi değiştirirsin
ve eskisi gibi işlemeyebilir.

00:02:27.719 --> 00:02:29.499
Doğru açıyı bulmak,
deneme yanılma meselesidir.

00:02:30.238 --> 00:02:33.603
Şimdi aynı espriye iki olası açıyla
yerleştirilmiş kameralardan bakalım.

00:02:33.986 --> 00:02:34.994
İşte birincisi.

00:02:42.746 --> 00:02:43.855
ve ikincisi.

00:02:52.270 --> 00:02:54.587
Birinci açıda, fark edeceğiniz gibi
araba çerçevenin büyük kısmını kaplıyor

00:02:54.694 --> 00:02:57.369
ve Buster arkasını dönene kadar
onu düzgün bir şekilde göremiyoruz.

00:02:58.923 --> 00:03:01.092
Ancak ikinci açıda,
araba arka plana yerleştirilmiş

00:03:01.828 --> 00:03:03.507
ve yüzünü her zaman
doğrudan görebiliyoruz.

00:03:04.166 --> 00:03:07.054
Onun neler olduğunu bilmediği
ama bizim bildiğimiz bu an...

00:03:07.607 --> 00:03:09.176
... buradan çok daha güzel görünüyor.

00:03:10.366 --> 00:03:12.811
Ve birinci açıda,
çerçeve ilgimizi dağıtıyor

00:03:13.107 --> 00:03:16.534
Gözlerimiz yüzüne ve tabelaya
aynı anda bakmak istiyor.

00:03:17.251 --> 00:03:18.594
Ama düzenlendikten sonra...

00:03:19.410 --> 00:03:20.496
Doğal olarak ona bakıyoruz...

00:03:21.643 --> 00:03:22.513
sonra tabelaya...

00:03:23.038 --> 00:03:23.870
sonra tekrar ona.
Daha iyi.

00:03:28.891 --> 00:03:30.880
Şimdi üçüncü soruya geliyoruz...

00:03:31.601 --> 00:03:33.153
Bu dünyanın kuralları neler ?

00:03:35.570 --> 00:03:38.548
Buster'ın dünyası düz ve
tek bir kuralla yönetiliyor.

00:03:42.746 --> 00:03:46.269
Eğer kamera göremiyorsa,
karakterler de göremiyordur.

00:03:47.263 --> 00:03:49.921
Buster'ın dünyasında, karakterler
çerçevenin kenarlarıyla

00:03:50.390 --> 00:03:52.020
ve bize, seyirciye
görünür olan ile sınırlıdır.

00:03:53.844 --> 00:03:57.439
Bu, görsel olarak anlamlı
ama mantıksız espiriler

00:03:57.681 --> 00:03:59.629
yapmasına olanak tanır.

00:04:00.163 --> 00:04:02.306
Esprilerinin çoğu, düz bir dünyadaki
insan hareketleriyle ilgilidir.

00:04:02.978 --> 00:04:04.031
Sağa gidebilir...

00:04:05.214 --> 00:04:06.633
Sola gidebilir...

00:04:07.347 --> 00:04:08.653
Yukarı...

00:04:09.424 --> 00:04:10.832
Aşağıya

00:04:11.428 --> 00:04:13.006
Lensten uzağa....

00:04:13.448 --> 00:04:14.819
ya da lense doğru.

00:04:15.356 --> 00:04:16.784
Tanıdık geldi mi ?

00:04:17.018 --> 00:04:19.764
- "Kadın öldürüldü
ve benim yaptığımı düşünüyorsunuz."

00:04:21.639 --> 00:04:22.788
- "Hey!"

00:04:24.461 --> 00:04:27.276
Wes Anderson gibi Buster Keaton da
mizahı geometride buldu.

00:04:31.258 --> 00:04:34.203
Sıklıkla kamerayı uzağa yerleştirdi ki
şakanın şekli görülebilsin.

00:04:34.987 --> 00:04:36.651
Çemberler...

00:04:37.346 --> 00:04:38.866
üçgenler...

00:04:39.488 --> 00:04:40.509
paralel çizgiler...

00:04:41.203 --> 00:04:43.654
ve elbette ki çerçevenin şekli,
dikdörtgenleri kullandı.

00:04:45.935 --> 00:04:50.163
Bence bu gösterim harika çünkü,
seyirciyi çerçeveye bakmaya

00:04:50.423 --> 00:04:52.129
ve mizahı kendileri görmeye
teşvik ediyor.

00:04:52.546 --> 00:04:54.423
Bu sahnede, gözlerinizin
nereye baktığını düşünün.

00:04:59.173 --> 00:05:00.025
Şimdi nerede?

00:05:02.162 --> 00:05:04.329
Bu esprilerden bazıları
vaudevilleden* köken alır

00:05:04.395 --> 00:05:06.399
ve sihirbazlık numaraları
gibi tasarlanmıştır.

00:05:11.903 --> 00:05:13.235
Ve tüm harika numaralar gibi

00:05:13.650 --> 00:05:15.609
eğlencenin bir kısmı
nasıl yapıldığını anlamaya çalışmaktır.

00:05:19.226 --> 00:05:22.893
Keaton böyle esprilerle ünlenmişti
Onlara "imkansız espriler" diyordu.

00:05:25.618 --> 00:05:27.949
Onlar en yaratıcı 
ve gerçeküstü esprilerini oluşturuyordu.

00:05:30.348 --> 00:05:32.272
Ancak bir hikayeci olarak
onları sorunlu bulurdu

00:05:32.351 --> 00:05:33.751
çünkü bu espriler
dünyasının kurallarını bozuyordu.

00:05:34.691 --> 00:05:39.382
- "Çizgifilm esprileri dediğimiz
imkansiz esprileri yapmayı bırakmalıydık"

00:05:39.614 --> 00:05:42.549
- "Uzun metrajlı filmler yapmaya
başladıktan sonra hepsinden kurtulduk."

00:05:43.528 --> 00:05:47.141
- "İnanılabilir olmalıydı yoksa
hikayeniz tutunamazdı."

00:05:48.310 --> 00:05:51.282
O da, bunun yerine doğal
espriler dediği şeye odaklandı.

00:05:52.223 --> 00:05:55.477
Espri, karakter ve durumdan
doğal olarak ortaya çıkıyordu.

00:05:56.166 --> 00:05:57.711
Kapıyla yaptıklarını düşünün.

00:06:04.079 --> 00:06:06.074
Keaton görsel komedi için...

00:06:06.208 --> 00:06:08.327
kendini doğaçlamaya açık tutman
gerektiğini iddia etti.

00:06:09.152 --> 00:06:11.967
- "Ne kadarı planlıydı, ne kadarı
yaparken ortaya çıkıyordu ?"

00:06:12.203 --> 00:06:13.954
- "Ne kadarı doğaçlamaydı yani ?"

00:06:14.248 --> 00:06:16.950
- "Kural olarak filme başlamadan...

00:06:17.206 --> 00:06:19.914
...yüzde ellisi aklında olur...

00:06:20.934 --> 00:06:23.336
....gerisini yaparken geliştirirsin."

00:06:23.979 --> 00:06:26.007
Bazen çok sevdiği bir 
espri bulur,

00:06:26.272 --> 00:06:27.976
ona sonradan gönderme yapardı.

00:06:30.173 --> 00:06:33.066
Bazı zamanlar, önceden planladığı,
espriler o gün işlemezdi.

00:06:34.113 --> 00:06:35.937
O da onlardan kurtulurdu...

00:06:36.116 --> 00:06:38.274
- "...çünkü ayakta kalmıyorlardı ve
düzgün işlemiyorlardı."

00:06:38.963 --> 00:06:40.763
- "Ardından kazara olanlar gelirdi."

00:06:42.159 --> 00:06:43.874
Bu atlayışı yapması gerekiyordu.

00:06:44.063 --> 00:06:45.241
Ancak kaçırdığına göre...

00:06:45.350 --> 00:06:47.170
Hatayı tutmaya ve üzerine
inşa etmeye kadar verdi.

00:06:48.985 --> 00:06:52.375
- "Bu kadar iyi bir sahneyi
ikinci seferde nadiren alırsın."

00:06:52.696 --> 00:06:54.065
- "Genellikle ilk seferde alıyorduk."

00:06:54.762 --> 00:06:56.212
- "Belki de bu geçen akşam...

00:06:56.326 --> 00:06:58.356
...salonda o kadar çok kahkaha olmasının
sebeplerinden biridir."

00:06:58.635 --> 00:07:00.466
- "Demek istediğim, genç insanlar ve ben

00:07:00.688 --> 00:07:03.066
...gördüğümüz şeyin şu anda
olduğunu hissediyorduk."

00:07:05.206 --> 00:07:06.899
- "Sadece bir kere olduğunu...

00:07:06.899 --> 00:07:08.963
...daha önceden tekrar tekrar tekrar
yapılan bir şey olmadığını."

00:07:09.556 --> 00:07:11.092
Ve bu bizi Buster Keaton ile ilgili
son şeye getiriyor.

00:07:11.894 --> 00:07:12.882
En ünlü kuralı.

00:07:16.489 --> 00:07:17.667
Asla sahte bir espri yapma.

00:07:18.735 --> 00:07:21.436
Keaton için, seyirciyi gördüklerinin
gerçek olduğuna...

00:07:21.551 --> 00:07:23.005
...inandırmanın tek bir yolu vardı.

00:07:23.627 --> 00:07:25.737
Gerçekten yapmak zorundaydı...

00:07:27.939 --> 00:07:29.341
....kesmeden.

00:07:29.739 --> 00:07:31.229
Bu kurala o kadar bağlıydı ki
bir keresinde...

00:07:31.398 --> 00:07:33.422
"Ya tek seferde çekeriz...

00:07:37.657 --> 00:07:39.652
ya da espriyi çıkarırız." dedi.

00:07:40.477 --> 00:07:43.155
İşte bu yüzden neredeyse
100 yıl sonra bile canlı.

00:07:43.968 --> 00:07:46.036
Sadece yeteneğiyle değil
dürüstlüğü sayesinde.

00:07:47.079 --> 00:07:48.498
Bu gerçekten o.

00:07:50.446 --> 00:07:52.815
Teknolojideki hiçbir gelişme
bunu taklit edemez.

00:07:53.742 --> 00:07:56.847
Şimdi bile, yapımcılar gerçekten
yaptığında büyüleniyoruz.

00:07:57.458 --> 00:08:00.148
Bence 95 yıl önce daha iyisini yaptı.

00:08:01.359 --> 00:08:04.150
Başkalarının ona gösterdiği hürmeti
kaç defa görürsek görelim....

00:08:16.921 --> 00:08:18.658
Hiçbir şey gerçek olanı yenemez.

00:08:21.288 --> 00:08:24.038
Çeviren
Hüseyin Aybar