Gen ekspressiyasının tənzimlənməsi
transkripsiyanın

başlanğıcından zülalın transkripsiyadan
sonrakı modifikasiyası

arasındakı müddətin hər anında
və prosesin

hər anında dəyişdirilə

bilər.

Hüceyrənin çox yönlü olmasına və
adaptasiya bacariğına sahib olmasına

kömək edən bu fərqli mərhələləri

tənzimləyə bilmək qabiliyyətidir,

buna görə hüceyrə enerjisini
yalnız ehtiyac olduğu zaman

uyğun zülalları ekspressiya etmək
üçün istifadə edir.

Və ya hüceyrəni mümkün qədər
az enerji sərf

etmək istəyən tənbəl bir insan

olaraq da düşünə bilərsiniz.

Beləliklə, genin ekspressiyasının
başlanğıcından başlayaraq,

DNT və xromatin tənzimlənməsi ilə əlaqədar

gen tənzimləməsindən danışaq.

Gəlin DNT-nin quruluşundan danışaq.

DNT xromosomların içinə xtomatid
şəklində paketlənir,

Xromatin DNT, histon zülallar və histon

histon olmayan zülallardan təşkil olunub.

Xromatində nukleosom adlanan
təkrarlanan

vahidlər var, bu ikiqat zəncirin

146 əsas cütündən təşkil olunub,
8 histondan ibarət özəyin

ətrafına sarılır.

Səkkiz səkkiz histon quruluşunda
bilməli olduğunuz

dörd müxtəlif histon növü var.

Onlar H2A, H2B, H3 və H4 adlandırılır,

bu, sadəcə onlara verilmiş
nomenklaturadır.

İndi, asetilləşmə bu histon zülallarının
amin terminalında histon asetiltransferaza

adlandırılan enzim vasitəsilə

baş verir,

bu enzimi HAT olaraq qısaldacam.

Bu geri dönəbilən modifikasiyadır,

histonların asetilləşməsi başqa bir enzim
tərəfindən tənzimlənir,

bu enzim asetil qruplarını
kənarlaşdırır və

histon deasetilaza və ya HDAC
adlandırılır.

Histonların asetilləşməsi xromatin
strukturundakı

qıvrımların açılmasına səbəb olur və

bu transkripsiya mexanizmlərinin 
genin ekspressiyası üçün

xromatinə girişini təmin edir.

Bunun əks tərəfində isə
histon deasetilləşməsi

xromatinin sıx və ya qapalı bir
quruluşa sahib olmasını təmin edir

və bu, daha genlərin az transkripsiyası
deməkdir.

Gen ekspressiyasını tənzimləyən
bu modifikasilalar

irsi olduqda,

onlara epigenetik tənzimləmə deyilir.

Gen ekspressiyası və DNT-yə gəldikdə,

siz təməl olaraq DNT-ni

iki kateqoriyaya ayıra bilərsiniz,

sıx yığılmış və traskripsiya cəhətdən
qeyri-aktiv olan DNT

heteroxromatin və daha az sıx olan,
transkripsiya cəhətdən aktiv DNT

isə euxromatin adlandırılır.

Mən heteroxromatini sıx bir şəkildə
yığılmış və qış yuxusuna hazır heyvan

kimi düşünməyi sevirəm, heteroxromatin 
və heyvan ikisi də

H ilə başlayır, qış üçün

mağaralarına sığınmış bir dəstə

ayı kimi,

euxromatin isə qollarını açaraq
transkripsiya

mexanizmini transkripsiya

olunmaq üçün gözləyirlər.

Histon deasetilləşməsini DNT
tənzimlənmə mexanizminin başqa növü olan

DNT metilləşməsi ilə birləşdirildiyini

tez-tez görürsünüz

Bu, genin susdurulması adlanan

bir prosesdə baş verir.

Bu genlərin transkripsiyasının

qarşısını almağın daimi yoludur.

DNT-nin metilləşməsində
DNT-nin sitozin

nukleotidlərinə metil
transferaza adlandırılan

enzim tərəfindən üç hidrogenli karbon

olan bir metil qrupu əlavə edilir.

Və bu tipik olaraq CpG adacıqları

adlandırılan sitozinlə zəngin
ardıcıllıqlarda baş verir.

p hərfi sitozin və

quaninin birləşdiyini göstərir.

DNT metilləşməsi genin ekspressiyasını

davamlı şəkildə dəyişdirir və

bu, hüceyrələrin bölünüb, embrional
kök hüceyrələrindən

spesifik toxumalara differensasiya
etdikdə meydana gəlir.

Və bu normal inkişaf üçün
zəruridir

və genomik imprinting və x-xromosom
inaktivasiyası ilə əlaqəlidir