WEBVTT

00:00:07.092 --> 00:00:10.192
Da li ste dobri u stvarima
onoliko koliko mislite da jeste?

00:00:10.192 --> 00:00:13.902
Koliko ste dobri u upravljanju novcem?

00:00:13.902 --> 00:00:16.732
Šta je sa čitanjem ljudskih emocija?

00:00:16.732 --> 00:00:20.172
Koliko ste zdravi u poređenju
sa drugim ljudima koje poznajete?

00:00:20.172 --> 00:00:23.114
Da li ste u proseku bolji u gramatici?

00:00:23.114 --> 00:00:24.701
Poznavanje svoje stručnosti

00:00:24.701 --> 00:00:27.993
i kako naše veštine stoje
u poređenju sa drugim ljudima

00:00:27.993 --> 00:00:30.172
je više od jačanja samopouzdanja.

00:00:30.172 --> 00:00:34.714
Pomaže nam da shvatimo kada možemo
da se držimo naših odluka i instinkata,

00:00:34.714 --> 00:00:39.393
a kada nam je, umesto toga,
potrebno da tražimo savet.

00:00:39.393 --> 00:00:42.705
Međutim psihološka istraživanja
nagoveštavaju da nismo naročito dobri

00:00:42.705 --> 00:00:45.664
u preciznoj samoproceni.

00:00:45.664 --> 00:00:50.001
Zapravo, često precenjujemo
sopstvene sposobnosti.

00:00:50.001 --> 00:00:52.293
Istraživači imaju naziv za ovu pojavu,

00:00:52.293 --> 00:00:55.626
Daning-Krugerov efekat.

00:00:55.626 --> 00:00:58.204
Ovaj efekat objašnjava
zašto je preko 100 istraživanja

00:00:58.204 --> 00:01:02.465
utvrdilo da ljudi pokazuju
iluzornu superiornost.

00:01:02.465 --> 00:01:04.544
Cenimo sebe kao bolje od drugih

00:01:04.544 --> 00:01:08.134
u meri koja narušava zakone matematike.

00:01:08.134 --> 00:01:12.665
Kada su softverski inženjeri u dve firme
upitani da ocene svoj učinak,

00:01:12.665 --> 00:01:17.637
32% inženjera iz jedne firme
i 42% iz druge

00:01:17.637 --> 00:01:21.224
je stavilo sebe u 5% najboljih.

00:01:21.224 --> 00:01:25.195
U drugom istraživanju,
88% američkih vozača

00:01:25.195 --> 00:01:29.465
su opisali sebe kao nekoga
ko ima natprosečne veštine vožnje.

00:01:29.465 --> 00:01:31.606
Ovo nisu izolovana otkrića.

00:01:31.606 --> 00:01:34.945
U proseku, ljudi su skloni tome
da sebe ocenjuju kao bolje od većine

00:01:34.945 --> 00:01:42.095
u disciplinama koje sežu od zdravlja,
veština predvodništva, etike itd.

00:01:42.095 --> 00:01:45.756
Naročito je zanimljivo to
da su oni najnesposobniji

00:01:45.756 --> 00:01:50.636
često najskloniji precenjivanju
svojih veština u najvećoj meri.

00:01:50.636 --> 00:01:53.367
Ljudi koji su vidno loši
u logičkom zaključivanju,

00:01:53.367 --> 00:01:54.070
gramatici,

00:01:54.070 --> 00:01:55.117
finansijskom znanju,

00:01:55.117 --> 00:01:55.983
matematici,

00:01:55.983 --> 00:01:57.351
emocionalnoj inteligenciji,

00:01:57.351 --> 00:01:59.487
izvođenju laboratorijskih
medicinskih testova

00:01:59.487 --> 00:02:00.637
i šahu,

00:02:00.637 --> 00:02:08.238
svi su skloni ocenjivanju svoje stručnosti
skoro jednako povoljno kao stručnjaci.

00:02:08.238 --> 00:02:11.397
Pa, ko je najpodložniji ovoj obmani?

00:02:11.397 --> 00:02:15.718
Na žalost, svi mi jer svi mi
imamo parčiće nesposobnosti

00:02:15.718 --> 00:02:18.638
koje ne prepoznajemo.

00:02:18.638 --> 00:02:19.820
Međutim zašto?

00:02:19.820 --> 00:02:24.719
Kada su psiholozi Daning i Kruger
prvi put opisali ovaj efekat 1999,

00:02:24.719 --> 00:02:28.873
tvrdili su da ljudi kojima manjka
znanja i veština u određenim oblastima

00:02:28.873 --> 00:02:31.329
pate od dvostruke kletve.

00:02:31.329 --> 00:02:35.148
Prvo, prave greške i donose loše odluke.

00:02:35.148 --> 00:02:40.581
Ali, drugo, te iste rupe u znanju ih
sprečavaju i da zapaze svoje greške.

00:02:40.581 --> 00:02:44.449
Drugim rečima, lošim znalcima nedostaje
baš ona stručnost koja ima je potrebna

00:02:44.449 --> 00:02:47.419
da uvide koliko im loše ide.

00:02:47.419 --> 00:02:49.419
Na primer, kada su istraživači izučavali

00:02:49.419 --> 00:02:51.979
učesnike na fakultetskom turniru debate,

00:02:51.979 --> 00:02:55.569
najlošijih 25% ekipa
u preliminarnim rundama

00:02:55.569 --> 00:02:59.623
je izgubilo četiri od svakih pet mečeva.

00:02:59.623 --> 00:03:03.229
Međutim, smatrali su da pobeđuju
u skoro 60%.

00:03:03.229 --> 00:03:06.001
Bez jasnog razumevanja pravila debate,

00:03:06.001 --> 00:03:09.550
studenti prosto nisu mogli da prepoznaju
kada ili koliko često

00:03:09.550 --> 00:03:12.491
su njihovi argumenti pobijeni.

00:03:12.491 --> 00:03:17.440
Daning-Krugerov efekat nije pitanje toga
da smo zbog ega slepi za naše slabosti.

00:03:17.440 --> 00:03:21.541
Ljudi često priznaju svoje nedostatke
kada uspeju da ih spaze.

00:03:21.541 --> 00:03:25.651
U jedom istraživanju, đaci koji su
prvobitno loše prošli na logičkom kvizu

00:03:25.651 --> 00:03:28.040
a potom su pohađali kraći kurs logike

00:03:28.040 --> 00:03:34.081
su bili prilično voljni da označe
prvobitni učinak kao užasan.

00:03:34.081 --> 00:03:38.071
Možda zbog toga ljudi sa umerenom
količinom iskustva i stručnosti

00:03:38.071 --> 00:03:41.291
često imaju manje samopouzdanja
u svoje sposobnosti.

00:03:41.291 --> 00:03:44.691
Znaju dovoljno da znaju
kako ima mnogo toga što ne znaju.

00:03:44.691 --> 00:03:49.241
U međuvremenu, stručnjaci su svesni
toga koliko znaju.

00:03:49.241 --> 00:03:51.201
Međutim, često prave drugačiju grešku:

00:03:51.201 --> 00:03:56.432
pretpostavljaju da svi ostali
znaju koliko i oni.

00:03:56.432 --> 00:04:00.083
Iz toga proishodi da ljudi, bilo
da su nevični ili visoko kvalifikovani,

00:04:00.083 --> 00:04:04.352
često su zarobljeni u mehuru
netačne samoprocene.

00:04:04.352 --> 00:04:07.673
Kada su nevični, ne mogu da vide
sopstvene mane.

00:04:07.673 --> 00:04:09.461
Kada su izuzetno kompetentni,

00:04:09.461 --> 00:04:14.303
ne uviđaju koliko su neobične
njihove sposobnosti.

00:04:14.303 --> 00:04:18.493
Pa, ako je Daning-Krugerov efekat
nevidljiv onima koji ga doživljavaju,

00:04:18.493 --> 00:04:24.873
šta možete da uradite da otkrijete
koliko ste zaista dobri u raznim stvarima?

00:04:24.873 --> 00:04:27.524
Prvo, pitajte druge ljude
za povratnu informaciju

00:04:27.524 --> 00:04:30.584
i razmotrite je, čak iako vam ne prija.

00:04:30.584 --> 00:04:33.235
Drugo, i još važnije, nastavite da učite.

00:04:33.235 --> 00:04:34.935
Što smo obučeniji,

00:04:34.935 --> 00:04:40.454
to smo manje skloni da imamo
nevidjive rupe u našoj sposobnosti.

00:04:40.454 --> 00:04:43.333
Možda se sve svodi na staru poslovicu:

00:04:43.333 --> 00:04:44.855
Kada se raspravljate sa budalom,

00:04:44.855 --> 00:04:49.115
prvo se postarajte
da i druga osoba ne radi to isto.