0:00:01.248,0:00:03.745
En yeni ve son moda[br]kıyafetleri almamız için

0:00:03.795,0:00:06.553
medya yoluyla[br]baskı bombardımanına tutuluyoruz.

0:00:06.764,0:00:09.415
Artık modası geçtiğinde[br]hemen çöpe atın.

0:00:09.892,0:00:14.089
Tahmini her yıl 93 milyon ton[br]ya çöplüğe gidiyor ya da yakılıyor

0:00:14.150,0:00:19.328
Bu kabaca her bir saniyede[br]çöplüğe giden

0:00:19.328,0:00:22.192
bir kamyon dolusu tekstil çöpüdür

0:00:22.192,0:00:23.332
Her bir saniyede

0:00:23.449,0:00:26.792
Kıyafet üretmek de ayrıca suyumuzu[br]kirletiyor ve karbondioksit üretiyor

0:00:26.859,0:00:29.186
Zara tarafından öncülük[br]edilen hızlı modeli

0:00:29.186,0:00:32.619
2000li yılların başında yaptıkları gibi[br]markaların her yıl iki kat fazla

0:00:32.619,0:00:34.213
kıyafet üretmesi anlamına geliyor

0:00:34.213,0:00:36.835
Ama şirketler bunun değişmek[br]üzere olduğunu söylüyor.

0:00:36.835,0:00:39.181
Çünkü günümüzde[br]çevre dostu hızlı moda alabiliriz.

0:00:39.181,0:00:42.323
Ayrıca kıyafetlerimizi artık[br]istemediğimizde geri dönüştürebiliriz.

0:00:42.323,0:00:43.670
Ama buna inanabilir miyiz?

0:00:50.057,0:00:51.921
Zara'nın ana şirketi Inditex

0:00:51.921,0:00:52.928
ve H&M grup

0:00:52.928,0:00:55.452
dünyadaki en büyük[br]iki moda perakendecisidir.

0:00:55.452,0:00:57.599
İkisinin de çevre dostu kıyafet üretimi

0:00:57.599,0:00:59.628
iddiasında bulunan koleksiyonları var.

0:00:59.628,0:01:01.576
Bu iki moda devi bununla da kalmayarak

0:01:01.576,0:01:04.486
tüm ürünlerini daha sürdürülebilir[br]yaptıklarını söylüyorlar

0:01:05.518,0:01:08.685
Malzemeden başlayarak bu vaatlere bakalım.

0:01:08.685,0:01:10.309
(Malzemeler)

0:01:11.031,0:01:15.159
Dünya çapında olduğu gibi Zara&H&M' nin[br]ana malzemesi polyesterdir

0:01:15.159,0:01:18.761
Bu tüm lif üretiminin %52'si

0:01:18.761,0:01:21.374
ve pamuğun yaklaşık %24'ü.

0:01:21.500,0:01:23.929
PET polyesterin farklı bir ismi

0:01:23.929,0:01:26.839
ve o su şişelerindeki plastikle aynı tür.

0:01:27.109,0:01:28.887
Aslında,

0:01:28.887,0:01:31.718
PET ürünlerinin %60'ı tekstile

0:01:31.718,0:01:33.906
ve sadece %30'u su şişelerine gidiyor.

0:01:35.313,0:01:37.355
Bu materyal petrolden üretiliyor

0:01:37.355,0:01:39.167
ve bu süreç çok fazla enerji kullanıp

0:01:39.167,0:01:40.517
su rezervine asit ve

0:01:40.517,0:01:43.670
amonyak ile birlikte[br]karbondioksit salınımı yapıyor.

0:01:44.170,0:01:46.948
Geri dönüştürülen polyester,[br]işlenmemiş materyale kıyasla

0:01:46.948,0:01:49.730
%60 daha az enerji[br]kullanır ve o tekstil atıkları

0:01:49.730,0:01:51.526
ya da plastik çöplerden yapılabilir.

0:01:52.586,0:01:56.623
Ama ipteki uyumsuzluklar[br]daha fazla boya gerektirebilir.

0:01:56.623,0:01:57.876
Uzmanlar,

0:01:57.876,0:02:01.699
polyester kumaşların her yıkamada[br]700.000 mikroplastik lifini

0:02:01.699,0:02:03.062
okyanusa

0:02:03.062,0:02:04.764
ayrıca yiyeceklerimize

0:02:04.764,0:02:06.226
saçılabileceğini söylüyor.

0:02:08.658,0:02:10.329
Pamuğun bu tür problemleri yok. Ama

0:02:10.329,0:02:12.780
hala kimyasal ve[br]yoğun sulama gerektiren bir ürün.

0:02:12.910,0:02:15.237
Doğayla ilgili dünya çapındaki[br]bir fona göre

0:02:15.237,0:02:19.141
bir tişört ve bir çift kot pantolon[br]için yeterli olan

0:02:19.141,0:02:21.861
bir kilo pamuğu üretmek için [br]20.000 litre su gerekiyor.

0:02:22.630,0:02:26.819
Ayrıca, dünyadaki tarım ilaçlarının[br]yaklaşık %11'i pamuk alanında kullanılıyor

0:02:26.819,0:02:28.800
Öyleyse organik pamuk daha mı iyi?

0:02:28.800,0:02:30.896
Aslında organik pamuk[br]ve diğer pamuk

0:02:30.896,0:02:32.733
arasında muazzam bir fark var.

0:02:33.200,0:02:36.079
Bu Suki. Dünya çapında[br]moda endüstrisindeki

0:02:36.079,0:02:38.395
şeffaflık ve sürdürülebilirlik taraftarı

0:02:38.395,0:02:41.501
bir kuruluş olan[br]moda devriminin temsilcisi.

0:02:42.418,0:02:48.019
Organik pamuk uzun vadede[br]onu yetiştiren çiftçi,

0:02:48.019,0:02:51.288
çevre ve onu üreten toprak[br]için çok daha iyi.

0:02:51.288,0:02:54.001
Daha az yoğunlukta sulama ister

0:02:54.001,0:02:56.801
ve bu kadar çok sulama gerektirmez

0:02:56.933,0:02:59.003
Ürünlerinin sürdürülebilirliği konusunda

0:02:59.003,0:03:01.007
H&M'den bir röportaj talebinde bulunduk.

0:03:01.007,0:03:02.008
Ama reddettiler.

0:03:02.008,0:03:04.533
Mail yoluyla şöyle söylediler;[br]'Bu yılın sonuna doğru

0:03:04.533,0:03:06.647
kullanacağımız tüm[br]pamukların sürdürülebilir

0:03:06.647,0:03:08.913
kaynaklardan geleceğini[br]paylaşmaktan mutluyuz.

0:03:08.913,0:03:10.862
Zara da sadece maille cevap verdi;

0:03:10.862,0:03:14.888
'2019'da, grubumuz[br](zara'nın ana firması Inditex)

0:03:14.888,0:03:18.450
2018 e kıyasla %105[br]daha fazla 38.000 tondan fazla

0:03:18.450,0:03:20.851
sürdürülebilir pamuk kullandı.

0:03:21.682,0:03:23.996
Ama sürdürülebilir[br]tam olarak ne anlama geliyor?

0:03:24.016,0:03:27.184
Bunun için standart bir tanımlama yok[br]ve bu organik demek değil.

0:03:27.184,0:03:30.305
H&M, sürdürülebilir pamuğun ayrıca[br]geri dönüştürülmüş ya da daha

0:03:30.305,0:03:33.845
az tarım ilacı ve genetiği değiştirilmiş[br]organizma kullanan pamuk anlamına

0:03:33.845,0:03:34.845
geldiğini söylüyor.

0:03:36.965,0:03:39.517
Zara pamuğunu geri dönüştürülebilir[br]olarak tanımlıyor

0:03:39.517,0:03:42.854
Ama onu organik yerine ekolojik olarak[br]yetiştirilmiş olarak tanımlıyor.

0:03:42.854,0:03:45.544
Pamuğun, doğal gübre ve tarım ilacı[br]kullandığını ve bunun

0:03:45.544,0:03:49.080
üretim sürecinde kimyasal ve pamuk[br]kullanımını kontrol ettiklerini söyleyen

0:03:49.080,0:03:52.136
Organik İçerik Standardı ve[br]Küresel Organik Tekstil Standardı

0:03:52.136,0:03:55.686
tarafından onaylandığını iddia ediyor.

0:03:58.636,0:04:01.707
'Sürdürülebilir' ve 'ekolojik üretilmiş'[br]gibi terimler müşteriler

0:04:01.707,0:04:03.904
için muğlak olmalarının[br]yanı sıra bunların

0:04:03.904,0:04:05.538
doğruluk kontrolünü yapmak da zor.

0:04:05.538,0:04:07.605
Ama kar gütmeyen bir[br]Textile Exchange'e göre

0:04:07.605,0:04:12.392
2016'da H&M, dünyada en çok[br]organik pamuk kullanan 2.

0:04:12.392,0:04:14.352
Zara da 4. firmaydı

0:04:15.985,0:04:17.434
Şimdi sentezlere odaklanalım

0:04:18.093,0:04:20.043
H&M'nin sürdürülebilir koleksiyonunda

0:04:20.043,0:04:23.232
sentetik kıyafetler en az %50[br]sürdürülebilir olmalı.

0:04:23.484,0:04:27.514
Zara yüzdesini belirtmiyor.[br]Etiketlemeleri muğlak olabilir.

0:04:27.514,0:04:30.762
Bu mont, &100 geri dönüştürülebilir[br]poliamit olduğunu söylüyor

0:04:30.762,0:04:33.242
Bu da onu tamamen geri[br]dönüştürülmüş gibi gösteriyor.

0:04:33.242,0:04:35.187
Ama dolgusu polyester.

0:04:35.187,0:04:36.386
Bu farklı bir materyal

0:04:37.216,0:04:39.336
Bu ilk defa olan bir şey değil.

0:04:39.336,0:04:43.273
Geri dönüştürülebilir ifade yüzdesi[br]sıklıkla tüm giysiyi işaret etmez ,

0:04:43.273,0:04:46.576
ürünleri olduğundan daha fazla[br]geri dönüştürülebilir gibi gösterir.

0:04:47.316,0:04:49.209
Şeffaf etiketleme konusunda

0:04:49.721,0:04:52.302
Ayrıca Join Life etiketleri[br]Zara internet sitesinde

0:04:52.302,0:04:54.710
ve Orman Yönetim Konseyi [br]tarafından damgalanmış.

0:04:54.710,0:04:58.600
Bu, kıyafetlerin bu kurum tarafından[br]onaylandığı kastediyor gibi görünüyor.

0:04:58.740,0:05:01.752
Ama bu damga, tüm[br]kıyafet maddesini değil

0:05:01.752,0:05:03.530
sadece[br]etiketi kastediyor.

0:05:04.179,0:05:05.619
Yanıltma hakkında konuşursak.

0:05:07.426,0:05:11.765
Zara 2025'e kadar sürdürülebilir[br]pamuk ve polyestere kendini adadı

0:05:11.991,0:05:15.766
H%M 2030'a kadar tüm materyallerinin[br]sürdürülebilir olacağını söylüyor.

0:05:15.766,0:05:19.076
2019'da çoktan %57 oranındaydı.

0:05:19.284,0:05:20.864
Bu taahhütlerine bağlı kalırlarsa

0:05:20.864,0:05:23.539
bu, endüstri için büyük[br]değişiklik anlamına gelebilir.

0:05:23.539,0:05:25.837
Ama materyaller hikayenin[br]sadece bir kısmı.

0:05:26.268,0:05:27.748
TEDARİK ZİNCİRİ ŞEFFAFLIĞI

0:05:29.247,0:05:31.722
Pamuğun gerçekten organik[br]ya da polyesterin hakikaten

0:05:31.722,0:05:33.954
geri dönüştürülebilir[br]olup olduğunu bulmak için

0:05:33.954,0:05:36.675
tüketicilerin üretim sürecini[br]kontrol edebilmesi gerekiyor

0:05:37.445,0:05:39.325
Bir H&M sürdürülebilir tişört yoluyla

0:05:39.325,0:05:42.310
hangi özel fabrikada[br]üretildiğini bulabilirsiniz.

0:05:42.310,0:05:45.877
Yani fabrikanın sürdürülebilirliğini[br]kontrol etmek teorik olarak mümkün

0:05:45.988,0:05:46.829
Zara sa

0:05:46.829,0:05:47.514


0:05:47.514,0:05:48.530


0:05:48.530,0:05:49.057


0:05:49.057,0:05:50.880


0:05:51.402,0:05:53.926


0:05:53.926,0:05:56.064


0:05:56.064,0:05:57.918


0:05:58.310,0:06:02.021


0:06:02.021,0:06:06.152


0:06:06.152,0:06:07.566


0:06:07.566,0:06:09.651


0:06:09.651,0:06:10.682


0:06:10.782,0:06:12.418


0:06:13.475,0:06:15.905


0:06:15.905,0:06:18.193


0:06:18.320,0:06:20.180


0:06:20.180,0:06:22.582


0:06:22.951,0:06:26.990


0:06:26.990,0:06:31.051


0:06:31.459,0:06:33.383


0:06:33.383,0:06:37.246


0:06:37.246,0:06:40.721


0:06:40.830,0:06:42.616


0:06:42.616,0:06:44.468


0:06:44.872,0:06:47.494


0:06:47.494,0:06:49.827


0:06:50.620,0:06:52.418


0:06:52.418,0:06:56.117


0:06:56.117,0:06:58.319


0:06:58.613,0:07:00.660


0:07:00.660,0:07:02.617


0:07:02.617,0:07:05.475


0:07:06.136,0:07:07.900


0:07:07.900,0:07:11.588


0:07:11.588,0:07:14.181


0:07:14.181,0:07:15.899


0:07:15.899,0:07:18.518


0:07:18.518,0:07:20.365


0:07:20.661,0:07:23.942


0:07:23.942,0:07:25.736


0:07:25.736,0:07:28.880


0:07:29.090,0:07:30.192


0:07:30.192,0:07:33.983


0:07:33.983,0:07:36.320


0:07:36.890,0:07:38.138


0:07:38.138,0:07:41.467


0:07:42.259,0:07:43.469


0:07:43.469,0:07:45.421


0:07:45.421,0:07:47.559


0:07:47.559,0:07:49.966


0:07:49.966,0:07:52.396


0:07:52.396,0:07:54.206


0:07:54.923,0:07:56.832


0:07:56.832,0:07:59.414


0:07:59.414,0:08:01.752


0:08:01.752,0:08:03.918


0:08:05.091,0:08:06.456


0:08:06.673,0:08:09.687


0:08:09.687,0:08:11.684


0:08:11.941,0:08:14.712


0:08:15.206,0:08:18.233


0:08:18.233,0:08:20.440


0:08:22.290,0:08:25.490


0:08:25.490,0:08:27.339


0:08:27.339,0:08:29.271


0:08:29.791,0:08:32.202


0:08:32.202,0:08:34.785


0:08:35.479,0:08:39.566


0:08:39.566,0:08:43.872


0:08:44.912,0:08:48.179


0:08:48.737,0:08:51.256


0:08:51.256,0:08:52.608


0:08:52.608,0:08:56.358


0:08:56.915,0:08:58.626


0:08:58.626,0:09:02.455


0:09:03.191,0:09:06.098


0:09:06.098,0:09:08.422


0:09:08.422,0:09:09.711


0:09:11.508,0:09:14.207


0:09:14.207,0:09:16.021


0:09:16.021,0:09:20.106


0:09:20.260,0:09:23.262


0:09:23.262,0:09:24.353


0:09:24.353,0:09:27.402


0:09:28.455,0:09:29.995


0:09:30.740,0:09:33.790


0:09:33.790,0:09:35.898


0:09:36.391,0:09:39.272


0:09:39.272,0:09:44.399


0:09:45.550,0:09:49.360


0:09:49.360,0:09:51.398


0:09:51.398,0:09:53.587


0:09:53.587,0:09:58.313


0:09:58.313,0:10:01.913


0:10:01.913,0:10:03.248


0:10:03.248,0:10:04.283


0:10:04.667,0:10:07.218


0:10:07.973,0:10:10.817


0:10:10.817,0:10:15.117


0:10:15.117,0:10:18.742


0:10:18.940,0:10:22.068


0:10:22.068,0:10:24.683


0:10:25.890,0:10:28.000


0:10:28.000,0:10:29.760


0:10:29.760,0:10:33.308


0:10:35.321,0:10:40.560


0:10:42.121,0:10:45.810


0:10:45.810,0:10:51.478


0:10:51.478,0:10:52.604


0:10:52.604,0:10:55.886


0:10:56.534,0:10:58.943


0:10:58.943,0:11:02.306


0:11:03.300,0:11:05.820


0:11:05.820,0:11:09.482


0:11:09.482,0:11:12.365


0:11:12.365,0:11:13.968


0:11:14.126,0:11:15.886


0:11:15.886,0:11:18.976


0:11:18.976,0:11:21.024


0:11:21.302,0:11:22.737


0:11:22.737,0:11:26.252


0:11:26.252,0:11:28.486


0:11:28.486,0:11:31.012


0:11:31.012,0:11:33.536


0:11:33.536,0:11:36.822


0:11:36.822,0:11:37.869


0:11:38.499,0:11:41.620


0:11:41.620,0:11:43.007


0:11:43.007,0:11:45.817


0:11:47.825,0:11:50.259


0:11:50.259,0:11:53.092


0:11:53.676,0:11:55.642


0:11:55.642,0:11:58.613


0:12:00.270,0:12:02.029


0:12:02.029,0:12:07.009


0:12:07.009,0:12:09.195


0:12:09.195,0:12:13.362


0:12:14.107,0:12:17.954


0:12:17.954,0:12:20.366


0:12:20.676,0:12:22.258


0:12:23.599,0:12:25.693