0:00:01.598,0:00:03.785
Τα ΜΜΕ μας βομβαρδίζουν διαρκώς[br]και μας πιέζουν...

0:00:03.785,0:00:06.553
... να αγοράζουμε συνέχεια[br]νέα και πιο μοντέρνα ρούχα.

0:00:06.764,0:00:09.415
Απλά να τα πετάμε[br]όταν δεν είναι πια στην μόδα.

0:00:09.892,0:00:14.089
Υπολογίζεται ότι 93 εκατομμύρια τόνοι[br]καταλήγουν σε χωματερές ή καίγονται ετήσια

0:00:14.150,0:00:19.328
Περίπου ένα απορριμματοφόρο [br]γεμάτο υφάσματα,

0:00:19.328,0:00:22.192
καταλήγει κάθε δευτερόλεπτο[br]σε μία χωματερή.

0:00:22.192,0:00:23.332
Κάθε δευτερόλεπτο.

0:00:23.449,0:00:26.792
Η παραγωγή ρούχων μολύνει το νερό και[br]εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα.

0:00:26.859,0:00:29.186
Το μοντέλο της fast fashion με πρωτοπόρο[br]τα Zara

0:00:29.186,0:00:32.619
σημαίνει ότι οι εταιρίες παράγουν[br]τη διπλή ποσότητα ρούχων ανά έτος

0:00:32.619,0:00:34.093
σε σχέση με τις αρχές των 2000s.

0:00:34.093,0:00:35.995
Οι εταιρίες λένε ότι αυτό[br]πρόκειται να αλλάξει

0:00:35.995,0:00:38.362
διότι τώρα μπορούμε να αγοράσουμε[br]οικολογική fast fashion.

0:00:38.431,0:00:41.288
Και να ανακυκλώσουμε τα ρούχα[br]που πλέον δεν θέλουμε.

0:00:41.543,0:00:43.020
Μπορούμε όμως να τους πιστέψουμε;

0:00:50.057,0:00:51.921
Η Inditex, η μητρική των Zara,

0:00:51.921,0:00:52.928
και το H&M Group,

0:00:52.928,0:00:55.452
είναι δύο από τις μεγαλύτερες εταιρίες[br]λιανικού εμπορίου μόδας στον κόσμο,

0:00:55.452,0:00:57.599
και διαθέτουν και οι δύο συλλογές[br]που ισχυρίζονται ότι μειώνουν

0:00:57.599,0:00:59.628
το περιβαλλοντικό αντίκτυπο[br]της παραγωγής ρούχων.

0:00:59.628,0:01:01.576
Και όχι μόνο αυτό, οι δύο κολοσσοί[br]της μόδας

0:01:01.576,0:01:04.246
ισχυρίζονται ότι κάνουν τις εταιρίες[br]τους πιο βιώσιμες συνολικά.

0:01:05.518,0:01:08.685
Ας κοιτάξουμε αυτούς τους ισχυρισμούς[br]ξεκινώντας από τα υλικά.

0:01:08.685,0:01:10.309
ΤΑ ΥΛΙΚΑ

0:01:11.031,0:01:15.159
Τα κύρια υλικά των Zara & H&M αλλά και[br]παγκοσμίως είναι ο πολυεστέρας,

0:01:15.159,0:01:18.761
σε ποσοστό περίπου 52% της συνολικής[br]παραγωγής νημάτων,

0:01:18.761,0:01:21.374
και το βαμβάκι σε ποσοστό περίπου 24&.

0:01:21.500,0:01:23.929
PET είναι μία ακόμη ονομασία για [br]τον πολυεστέρα

0:01:23.929,0:01:26.839
και είναι ο ίδιος τύπου πλαστικού που[br]βρίσκουμε στα πλαστικά μπουκάλια νερού

0:01:27.109,0:01:28.887
Βασικά, 60 %

0:01:28.887,0:01:31.718
της παραγωγής PET καταλήγει [br]στα υφάσματα

0:01:31.718,0:01:33.906
και περίπου 30% στα μπουκάλια.

0:01:35.313,0:01:37.355
Το υλικό παράγεται από πετρέλαιο, και

0:01:37.355,0:01:39.167
η διαδικασία χρησιμοποιεί[br]πολλή ενέργεια

0:01:39.167,0:01:40.517
και εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα,

0:01:40.517,0:01:43.670
όπως επίσης οξέα και αμμωνία[br]στην παροχή νερού.

0:01:44.360,0:01:48.968
Ο ανακυκλωμένος πολυεστέρας χρησιμοποιεί [br]ως και 60% λιγότερη ενέργεια από ότι τα

0:01:48.968,0:01:51.070
αγνά υλικά και προέρχεται από [br]απομεινάρια υφασμάτων

0:01:51.070,0:01:52.336
ή πλαστικά απόβλητα.

0:01:52.758,0:01:56.453
Όμως ατέλειες στα νήματα απαιτούν[br]περισσότερη βαφή.

0:01:56.873,0:01:57.876
Και οι ειδικοί λένε

0:01:57.876,0:02:01.699
ότι τα πολυεστερικά υφάσματα μπορούν [br]να αποβάλλουν 700000 μικροπλαστικές

0:02:01.699,0:02:03.062
ίνες σε κάθε πλύση,

0:02:03.062,0:02:04.764
που καταλήγουν στον ωκεανό

0:02:04.764,0:02:06.226
και στο φαγητό μας.

0:02:08.658,0:02:10.329
Το βαμβάκι δεν προκαλεί αυτά τα προβλήματα[br]

0:02:10.329,0:02:12.780
αλλά είναι μία καλλιέργεια με υψηλές[br]απαιτήσεις σε νερό και χημικά.

0:02:12.910,0:02:15.237
Σύμφωνα με την WWF

0:02:15.237,0:02:19.141
χρειάζονται περί τα 20000 λίτρα νερό[br]για ένα κιλό βαμβάκι

0:02:19.141,0:02:21.861
που αρκεί για ένα μπλουζάκι [br]ή ένα παντελόνι τζιν.

0:02:22.630,0:02:27.239
Το 11% της παγκόσμιας χρήσης φυτοφαρμάκων[br]αφορά τις καλλιέργειες βαμβακιού.

0:02:27.415,0:02:28.800
Είναι λοιπόν καλύτερο το οργανικό βαμβάκι.

0:02:28.800,0:02:30.896
Ουσιαστικά υπάρχει τεράστια διαφορά

0:02:30.896,0:02:32.733
ανάμεσα στο οργανικό βαμβάκι και [br]στο βαμβάκι.

0:02:33.200,0:02:36.079
Αυτή είναι η Σούκι, εκπρόσωπος[br]της Fashion Revolution

0:02:36.079,0:02:38.395
μίας οργάνωσης που μάχεται παγκοσμίως

0:02:38.395,0:02:41.501
για την διαφάνεια και την βιωσιμότητα[br]στην βιομηχανία της μόδας.

0:02:42.418,0:02:48.019
Το οργανικό βαμβάκι είναι μακροπρόθεσμα[br]καλύτερο για τον αγρότη που το καλλιεργεί

0:02:48.019,0:02:51.158
και το περιβάλλον και το χώμα[br]που το παράγει

0:02:51.158,0:02:54.001
και έχει λιγότερες απαιτήσεις σε νερό

0:02:54.001,0:02:56.801
και δεν χρειάζεται πολλή άρδευση.

0:02:57.243,0:02:59.003
Ζητήσαμε μία συνέντευξη με την H&M

0:02:59.003,0:03:01.007
σχετικά με την βιωσιμότητα [br]των προϊόντων της

0:03:01.007,0:03:02.008
αλλά αρνήθηκαν.

0:03:02.008,0:03:03.063
Μέσω email απάντησαν,

0:03:03.063,0:03:05.397
''Με χαρά δηλώνουμε ότι μέχρι [br]το τέλος του έτους

0:03:05.397,0:03:07.933
όλο το βαμβάκι που χρησιμοποιούμε θα[br]προέρχεται από βιώσιμες πηγές''.

0:03:07.933,0:03:10.862
Τα Zara επίσης απάντησαν [br]μόνο μέσω email, δηλώνοντας

0:03:10.862,0:03:14.888
''Το 2019 η Inditex, (μητρική των Zara)

0:03:14.888,0:03:18.450
χρησιμοποίησε πάνω από 38000 τόνους[br]βιώσιμου βαμβακιού στα ρούχα της

0:03:18.450,0:03:20.851
πάνω από 105% σε σχέση με το 2018''.

0:03:21.842,0:03:23.996
Αλλά τι σημαίνει ακριβώς βιώσιμο;

0:03:24.386,0:03:27.434
Δεν υπάρχει τυποποιημένος ορισμός[br]και δεν σημαίνει οργανικός.

0:03:27.660,0:03:30.975
Η H&M δηλώνει ότι βιώσιμο βαμβάκι μπορεί[br]να σημαίνει το ανακυκλωμένο

0:03:30.975,0:03:34.280
ή το βαμβάκι με λιγότερη χρήση[br]φυτοφαρμάκων και ΓΤΟ.

0:03:37.540,0:03:39.484
Τα Ζara παρουσιάζουν το βαμβάκι τους[br]ως βιώσιμο

0:03:39.484,0:03:42.452
αλλά λένε ότι καλλιεργείται οικολογικά[br]αντί για οργανικά.

0:03:42.452,0:03:46.084
Ισχυρίζονται γίνεται χρήση φυσικών[br]λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων στο βαμβάκι

0:03:46.084,0:03:49.220
και είναι πιστοποιημένο από την [br]Organic Content Standard

0:03:49.220,0:03:51.946
και την Global Organic Textile Standard

0:03:51.946,0:03:54.265
που ελέγχουν βάσει των λεγομένων τους[br]την χρήση νερού και χημικών

0:03:54.265,0:03:55.979
καθόλη την διαδικασία παραγωγής.

0:03:59.041,0:04:01.648
Όροι όπως ''με επίγνωση'' και[br]''οικολογικά καλλιεργημένος''

0:04:01.648,0:04:02.935
είναι δύσκολο να ελεγχθούν

0:04:02.935,0:04:05.103
και συγχέουν επίσης τον καταναλωτή.

0:04:05.383,0:04:08.142
Σύμφωνα όμως με την μη κερδοσκοπική[br]Textile Excange,

0:04:08.142,0:04:12.917
το 2016η H&M ήταν ο δεύτερος παγκοσμίως [br]χρήστης οργανικού βαμβακιού.

0:04:13.127,0:04:14.469
Τα Zara ήταν ο τέταρτος.

0:04:16.253,0:04:17.742
Ας εστιάσουμε στα συνθετικά.

0:04:18.202,0:04:20.122
Στην βιώσιμη συλλογή των H&M

0:04:20.122,0:04:23.124
τα συνθετικά ρούχα πρέπει να είναι κατά[br]50% τουλάχιστον ανακυκλωμένα.

0:04:23.578,0:04:27.498
Τα Zara δεν διευκρινίζουν το ποσοστό τους[br]και οι ταμπέλες τους προκαλούν σύγχυση.

0:04:27.692,0:04:30.778
Αυτό το μπουφάν γράφει ότι είναι από[br]100% ανακυκλωμένο πολυαμίδιο

0:04:30.778,0:04:33.261
που δίνει την εντύπωση ότι είναι[br]πλήρως ανακυκλωμένο.

0:04:33.441,0:04:35.091
Αλλά το γέμισμα του είναι πολυεστέρας.

0:04:35.091,0:04:36.552
Αυτό είναι διαφορετικό υλικό.

0:04:37.246,0:04:39.489
Και δεν συμβαίνει πρώτη φορά αυτό.

0:04:39.489,0:04:43.390
Η δήλωση για το ποσοστό ανακυκλωμένου [br]υλικού, συχνά δεν αφορά όλο το ρούχο,

0:04:43.390,0:04:46.748
δίνοντας την εντύπωση ότι το ρούχο είναι[br]πιο ανακυκλωμένο από ότι είναι.

0:04:47.538,0:04:49.600
Όσον αφορά την διαφάνεια στις ετικέτες,

0:04:49.600,0:04:52.242
οι ετικέτες Join Life υπάρχουν στην[br]ιστοσελίδα των Zara

0:04:52.242,0:04:54.970
και φέρουν την σφραγίδα του [br]the Forest Stewardship Council.

0:04:54.970,0:04:58.390
Φαίνεται να υπονοείται ότι τα ρούχα[br]είναι πιστοποιημένα από τον οργανισμό.

0:04:58.650,0:05:01.735
Αυτή η σφραγίδα όμως, [br]αφορά μόνο την ετικέτα

0:05:01.735,0:05:03.550
και όχι όλο το ρούχο.

0:05:03.991,0:05:05.510
Πολύ παραπλανητικό.

0:05:07.339,0:05:11.846
Τα Zara έχουν δεσμευτεί στο βιώσιμο [br]βαμβάκι και τον πολυεστέρα μέχρι το 2025.

0:05:11.956,0:05:15.841
Η H&M ισχυρίζεται ότι όλα τα υλικά της[br]θα είναι βιώσιμα μέχρι το 2030,

0:05:15.841,0:05:19.313
και για το 2019 αυτό ο αριθμός άγγιζε [br]ήδη το 57%.

0:05:19.470,0:05:21.141
Εάν τηρήσουν αυτές τις δεσμεύσεις,

0:05:21.141,0:05:23.150
θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στην βιομηχανία.

0:05:23.560,0:05:25.532
Όμως τα υλικά είναι μόνο [br]ένα κομμάτι της ιστορίας.

0:05:27.008,0:05:28.522
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΛΥΣΙΔΑ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ

0:05:29.283,0:05:31.538
Για να διαπιστώσουν ότι το βαμβάκι[br]είναι πράγματι οργανικό

0:05:31.538,0:05:33.893
ή ότι ο πολυεστέρας πράγματι ανακυκλωμένος

0:05:33.893,0:05:36.790
οι καταναλωτές πρέπει να μπορούν[br]να ελέγξουν την διαδικασία παραγωγής.

0:05:37.437,0:05:39.328
Με ένα H&M Consious μπλουζάκι

0:05:39.328,0:05:42.283
μπορείς να βρεις το εργοστάσιο[br]στο οποίο φτιάχτηκε.

0:05:42.283,0:05:45.809
Έτσι, θεωρητικά, μπορείς να ελέγξεις [br]την βιωσιμότητα του εργοστασίου.

0:05:46.090,0:05:49.057
Tα Zara έχουν μία λίστα των προμηθευτών [br]τους σε κάθε πόλη,

0:05:49.057,0:05:50.880
όχι όμως τα ονόματα και[br]τις διευθύνσεις τους.

0:05:51.402,0:05:53.926
Και οι δύο έχουν αξιολογηθεί από[br]την Fashion Revolution,

0:05:53.926,0:05:56.064
ένας οργανισμός που μάχεται[br]για την διαφάνεια

0:05:56.064,0:05:57.918
και την βιωσιμότητα στην μόδα.

0:05:58.310,0:06:02.021
Καμία εταιρία από τις 250 [br]δεν βαθμολογήθηκε πάνω από 80%

0:06:02.021,0:06:06.152
αλλά για το 2020, η H&M ήταν η εταιρία[br]με την μεγαλύτερη βαθμολογία, με 73%,

0:06:06.152,0:06:07.566
επομένως, αρκετά διαφανής.

0:06:07.566,0:06:09.651
Τα Zara βαθμολογήθηκαν με 43%.

0:06:09.651,0:06:10.682
Όχι ιδιαίτερα διαφανής.

0:06:10.782,0:06:12.418
Αυτό είναι σημαντικό διότι:

0:06:13.475,0:06:15.905
Οι προμηθευτές είναι από τους [br]λίγους ενδιαφερόμενους

0:06:15.905,0:06:18.193
με εξέχουσα θέση στις εσωτερικές[br]λειτουργίες των εταιριών.

0:06:18.320,0:06:20.180
Ο Κιμ έχει σπουδές στα[br]ανθρώπινα δικαιώματα

0:06:20.180,0:06:22.582
και ήταν υπεύθυνος σε εργοστάσιο[br]ρουχισμού στην Καμπότζη.

0:06:22.951,0:06:26.990
Έχουν αποκλειστική πρόσβαση[br]σε πληροφορίες, που οι καταναλωτές

0:06:26.990,0:06:31.051
χρειάζονται για να μπορούν να [br]διασταυρώσουν, τις πράξεις των εταιριών.

0:06:31.459,0:06:33.383
Με τον έλεγχο των προμηθευτών,

0:06:33.383,0:06:37.246
οι εταιρίες καθίστανται υπόλογες για τους[br]ισχυρισμούς τους περί βιωσιμότητας ,όμως

0:06:37.246,0:06:40.721
Επειδή είσαι διαφανής, δεν σημαίνει[br]ότι είσαι και βιώσιμος.

0:06:40.830,0:06:42.616
Σε καμία περίπτωση.

0:06:42.616,0:06:44.468
Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό.

0:06:44.872,0:06:47.494
Ακόμη και για εταιρίες που γνωρίζουν[br]όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τους,

0:06:47.494,0:06:49.827
η κατασκευή ενός οικολογικού[br]ρούχου είναι δύσκολη.

0:06:50.620,0:06:52.418
Ας δούμε ένα τζιν.

0:06:52.418,0:06:56.117
Βλέπετε πώς η βαφή έχει γίνει με έναν[br]περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο,

0:06:56.117,0:06:58.319
όμως το βαμβάκι δεν έχει παραχθεί το ίδιο.

0:06:58.613,0:07:00.660


0:07:00.660,0:07:02.617


0:07:02.617,0:07:05.475


0:07:06.136,0:07:07.900


0:07:07.900,0:07:11.588


0:07:11.588,0:07:14.181


0:07:14.181,0:07:15.899


0:07:15.899,0:07:18.518


0:07:18.518,0:07:20.365


0:07:20.661,0:07:23.942


0:07:23.942,0:07:25.736


0:07:25.736,0:07:28.880


0:07:29.090,0:07:30.192


0:07:30.192,0:07:33.983


0:07:33.983,0:07:36.320


0:07:36.890,0:07:38.138


0:07:38.138,0:07:41.467


0:07:42.259,0:07:43.469


0:07:43.469,0:07:45.421


0:07:45.421,0:07:47.559


0:07:47.559,0:07:49.966


0:07:49.966,0:07:52.396


0:07:52.396,0:07:54.206


0:07:54.923,0:07:56.832


0:07:56.832,0:07:59.414


0:07:59.414,0:08:01.752


0:08:01.752,0:08:03.918


0:08:05.091,0:08:06.456


0:08:06.673,0:08:09.687


0:08:09.687,0:08:11.684


0:08:11.941,0:08:14.712


0:08:15.206,0:08:18.233


0:08:18.233,0:08:20.440


0:08:22.290,0:08:25.490


0:08:25.490,0:08:27.339


0:08:27.339,0:08:29.271


0:08:29.791,0:08:32.202


0:08:32.202,0:08:34.785


0:08:35.479,0:08:39.566


0:08:39.566,0:08:43.872


0:08:44.912,0:08:48.179


0:08:48.737,0:08:51.256


0:08:51.256,0:08:52.608


0:08:52.608,0:08:56.358


0:08:56.915,0:08:58.626


0:08:58.626,0:09:02.455


0:09:03.191,0:09:06.098


0:09:06.098,0:09:08.422


0:09:08.422,0:09:09.711


0:09:11.508,0:09:14.207


0:09:14.207,0:09:16.021


0:09:16.021,0:09:20.106


0:09:20.260,0:09:23.262


0:09:23.262,0:09:24.353


0:09:24.353,0:09:27.402


0:09:28.455,0:09:29.995


0:09:30.740,0:09:33.790


0:09:33.790,0:09:35.898


0:09:36.391,0:09:39.272


0:09:39.272,0:09:44.399


0:09:45.550,0:09:49.360


0:09:49.360,0:09:51.398


0:09:51.398,0:09:53.587


0:09:53.587,0:09:58.313


0:09:58.313,0:10:01.913


0:10:01.913,0:10:03.248


0:10:03.248,0:10:04.283


0:10:04.667,0:10:07.218


0:10:07.973,0:10:10.817


0:10:10.817,0:10:15.117


0:10:15.117,0:10:18.742


0:10:18.940,0:10:22.068


0:10:22.068,0:10:24.683


0:10:25.890,0:10:28.000


0:10:28.000,0:10:29.760


0:10:29.760,0:10:33.308


0:10:35.321,0:10:40.560


0:10:42.121,0:10:45.810


0:10:45.810,0:10:51.478


0:10:51.478,0:10:52.604


0:10:52.604,0:10:55.886


0:10:56.534,0:10:58.943


0:10:58.943,0:11:02.306


0:11:03.300,0:11:05.820


0:11:05.820,0:11:09.482


0:11:09.482,0:11:12.365


0:11:12.365,0:11:13.968


0:11:14.126,0:11:15.886


0:11:15.886,0:11:18.976


0:11:18.976,0:11:21.024


0:11:21.302,0:11:22.737


0:11:22.737,0:11:26.252


0:11:26.252,0:11:28.486


0:11:28.486,0:11:31.012


0:11:31.012,0:11:33.536


0:11:33.536,0:11:36.822


0:11:36.822,0:11:37.869


0:11:38.499,0:11:41.620


0:11:41.620,0:11:43.007


0:11:43.007,0:11:45.817


0:11:47.825,0:11:50.259


0:11:50.259,0:11:53.092


0:11:53.676,0:11:55.642


0:11:55.642,0:11:58.613


0:12:00.270,0:12:02.029


0:12:02.029,0:12:07.009


0:12:07.009,0:12:09.195


0:12:09.195,0:12:13.362


0:12:14.107,0:12:17.954


0:12:17.954,0:12:20.366


0:12:20.676,0:12:22.258


0:12:23.599,0:12:25.693


0:12:25.693,0:12:27.970


0:12:28.060,0:12:30.010


0:12:30.010,0:12:31.673