WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:04.525
Eric Hirshberg: Zakładam, że raczej
nie muszę przedstawiać Normana,

00:00:04.525 --> 00:00:06.030
lecz TED ma zasięg globalny

00:00:06.054 --> 00:00:07.251
i różnorodną publiczność,

00:00:07.299 --> 00:00:10.285
więc mam zacząć od jego biografii,

00:00:10.309 --> 00:00:12.595
która z łatwością zajęłaby 18 minut.

00:00:12.619 --> 00:00:16.562
Zamiast tego przerobimy 93 lata 
w 93 sekundy lub mniej.

NOTE Paragraph

00:00:16.586 --> 00:00:18.226
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:00:18.258 --> 00:00:19.805
Urodziłeś się w New Hampshire.

NOTE Paragraph

00:00:19.829 --> 00:00:21.544
Norman Lear: New Haven, Connecticut.

NOTE Paragraph

00:00:21.568 --> 00:00:22.854
EH: New Haven, Connecticut.

NOTE Paragraph

00:00:22.878 --> 00:00:25.766
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:00:25.790 --> 00:00:27.410
NL: Mija kolejne siedem sekund.

NOTE Paragraph

00:00:27.434 --> 00:00:28.677
EH: Całkiem nieźle.

NOTE Paragraph

00:00:28.701 --> 00:00:31.011
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:00:31.042 --> 00:00:32.947
Urodziłeś się w New Haven, Connecticut.

00:00:32.971 --> 00:00:35.376
Twój ojciec był oszustem, zgadza się.

00:00:35.400 --> 00:00:38.147
Trafił do więzienia, 
kiedy miałeś dziewięć lat.

00:00:38.171 --> 00:00:41.678
Podczas II Wojny Światowej 
byłeś pilotem myśliwca w 52 misjach.

00:00:41.688 --> 00:00:42.836
Wróciłeś do...

NOTE Paragraph

00:00:42.860 --> 00:00:44.500
NL: Radiooperatorem.

NOTE Paragraph

00:00:44.542 --> 00:00:47.025
Przyjechałeś do LA,
żeby zaistnieć w Hollywood,

00:00:47.049 --> 00:00:48.929
najpierw w reklamie, potem w telewizji.

00:00:48.953 --> 00:00:51.112
Mimo braku formalnej edukacji

00:00:51.136 --> 00:00:52.540
udało ci się przebić.

00:00:52.564 --> 00:00:54.017
Twój sukces, twój debiut,

00:00:54.041 --> 00:00:56.309
to program telewizyjny, 
"All in the Family".

00:00:56.333 --> 00:00:58.437
Szereg hitów, które potem stworzyłeś

00:00:58.461 --> 00:01:00.579
do dziś nie ma sobie równych w Hollywood:

00:01:00.603 --> 00:01:02.643
"Sanford and Son", "Maude", "Good Times",

00:01:02.667 --> 00:01:04.493
"The Jeffersons", "One Day at a Time",

00:01:04.517 --> 00:01:05.930
"Mary Hartman, Mary Hartman",

00:01:05.954 --> 00:01:07.717
aby wymienić ledwie kilka.

00:01:07.741 --> 00:01:09.518
Są one nie tylko komercyjnym...

NOTE Paragraph

00:01:09.542 --> 00:01:13.548
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:01:13.572 --> 00:01:16.557
Są one nie tylko komercyjnym sukcesem,

00:01:16.581 --> 00:01:18.555
ale także wiele z nich podniosło kulturę

00:01:18.579 --> 00:01:20.941
przez udzielenie głosu 
osobom mniej widocznym,

00:01:20.965 --> 00:01:23.321
podczas największej oglądalności.

00:01:23.333 --> 00:01:27.014
Siedem miejsc na liście dziesięciu
najlepszych zajęły twoje programy.

00:01:27.033 --> 00:01:28.293
W pewnym okresie

00:01:28.293 --> 00:01:30.713
120 milionów widzów

00:01:30.713 --> 00:01:32.903
ogląda co tydzień twój materiał.

00:01:32.903 --> 00:01:35.136
To więcej niż oglądalność Super Bowl 50,

00:01:35.160 --> 00:01:36.399
rozgrywanych raz na rok.

NOTE Paragraph

00:01:36.423 --> 00:01:37.645
NL: Jasna cholera.

NOTE Paragraph

00:01:37.669 --> 00:01:39.442
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:01:39.466 --> 00:01:41.688
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:01:41.712 --> 00:01:44.071
EH: Do tego jeszcze nie dotarliśmy.

NOTE Paragraph

00:01:44.095 --> 00:01:45.134
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:01:45.158 --> 00:01:47.885
Znalazłeś się na czarnej liście
Richarda Nixona...

00:01:47.909 --> 00:01:49.199
...miał taką.

NOTE Paragraph

00:01:49.399 --> 00:01:51.494
Ten komentarz także zasługuje na oklaski.

NOTE Paragraph

00:01:51.518 --> 00:01:53.320
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:01:53.344 --> 00:01:56.941
Zostałeś wyróżniony przez TV Hall of Fame 
pierwszego dnia istnienia gali.

00:01:56.965 --> 00:01:58.365
Wtedy pojawiły się filmy.

00:01:58.389 --> 00:01:59.969
"Smażone Zielone Pomidory",

00:01:59.993 --> 00:02:02.068
"Narzeczona dla księcia", 
"Stań przy mnie",

00:02:02.068 --> 00:02:03.215
"Oto Spinal Tap".

NOTE Paragraph

00:02:03.239 --> 00:02:04.320
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:02:04.320 --> 00:02:05.932
To znów tylko mała część.

NOTE Paragraph

00:02:05.956 --> 00:02:06.987
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:02:07.011 --> 00:02:08.517
Potem zaczynasz od nowa,

00:02:08.541 --> 00:02:12.588
jako działacz polityczny, skoncentrowany 
na obronie Pierwszej Poprawki Konstytucji

00:02:12.612 --> 00:02:14.562
i odseparowaniu kościoła od państwa.

00:02:14.586 --> 00:02:16.476
Zainicjowałeś People For American Way.

00:02:16.500 --> 00:02:18.358
Kupujesz Deklarację Niepodległości

00:02:18.382 --> 00:02:19.873
i oddajesz ludziom.

00:02:19.897 --> 00:02:22.235
Pozostajesz aktywny 
w świecie rozrywki i polityki

00:02:22.259 --> 00:02:23.785
aż do sędziwego wieku 93 lat,

00:02:23.785 --> 00:02:24.945
kiedy to piszesz książkę

00:02:24.945 --> 00:02:27.459
i robisz film dokumentalny 
o historii twojego życia.

00:02:27.459 --> 00:02:28.447
I po tym wszystkim,

00:02:28.471 --> 00:02:31.013
zdecydowano nareszcie, 
że jesteś gotowy na TED Talk.

NOTE Paragraph

00:02:31.037 --> 00:02:32.818
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:02:32.842 --> 00:02:37.414
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:02:37.438 --> 00:02:39.236
NL: Bardzo cieszę się, że tu jestem.

00:02:39.260 --> 00:02:41.975
I doceniam, że się na to zgodziłeś.

NOTE Paragraph

00:02:41.999 --> 00:02:43.988
EH: Dziękuję za pytanie. To zaszczyt.

00:02:44.012 --> 00:02:45.559
Czas na moje pierwsze pytanie.

00:02:45.919 --> 00:02:47.633
Czy matka była z ciebie dumna?

NOTE Paragraph

00:02:47.657 --> 00:02:49.653
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:02:50.055 --> 00:02:51.388
NL: Moja matka...

00:02:51.412 --> 00:02:52.579
cóż za początek.

00:02:54.967 --> 00:02:57.118
Powiedzmy tak.

00:02:57.142 --> 00:02:58.762
Kiedy wróciłem z wojny,

00:02:58.786 --> 00:03:04.374
pokazała mi listy, 
które słałem jej z zagranicy,

00:03:04.398 --> 00:03:06.795
i były to naprawdę miłosne listy.

NOTE Paragraph

00:03:09.961 --> 00:03:11.540
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:03:11.564 --> 00:03:13.286
To najlepiej podsumowuje moją matkę.

00:03:13.730 --> 00:03:14.881
To były listy miłosne,

00:03:14.905 --> 00:03:17.107
jakbym pisał je do...

00:03:17.131 --> 00:03:18.428
...były listami miłosnymi.

00:03:21.214 --> 00:03:25.747
Rok później zapytałem matkę,
czy mogłaby mi je dać,

00:03:25.771 --> 00:03:30.048
ponieważ chciałbym je zachować 
na wszystkie lata życia ...

00:03:30.072 --> 00:03:31.581
Wyrzuciła je wszystkie.

NOTE Paragraph

00:03:31.605 --> 00:03:35.668
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:03:36.890 --> 00:03:38.194
To moja matka.

NOTE Paragraph

00:03:38.218 --> 00:03:40.696
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:03:40.720 --> 00:03:47.240
Najlepszy sposób, aby podsumować to 
w bardziej współczesnych czasach,

00:03:47.264 --> 00:03:49.561
to także bardziej współczesne czasy,

00:03:49.585 --> 00:03:50.767
jakiś czas temu,

00:03:50.791 --> 00:03:54.664
kiedy powołano do życia Hall of Fame, 
do którego nawiązujesz

00:03:54.688 --> 00:03:56.471
W niedzielny poranek

00:03:56.495 --> 00:04:01.749
zadzwonił do mnie gość, który zarządza
TV Academy of Arts & Sciences.

00:04:01.773 --> 00:04:04.742
Powiedział, że poprzedniego dnia 
mieli długie zebranie

00:04:04.766 --> 00:04:08.979
i w zaufaniu mówił mi, 
że ruszają z Hall of Fame

00:04:09.003 --> 00:04:11.757
i tutaj są kandydaci.

00:04:15.201 --> 00:04:17.123
Zacząłem mówić "Richard Nixon",

00:04:17.147 --> 00:04:18.789
bo Richard Nixon...

NOTE Paragraph

00:04:18.813 --> 00:04:20.684
EH: Nie sądzę, żeby był na ich liście.

NOTE Paragraph

00:04:20.708 --> 00:04:23.231
NL: William Paley, założyciel CBS,

00:04:23.255 --> 00:04:26.889
David Sarnoff, założyciel NBC,

00:04:26.913 --> 00:04:28.068
Edward R. Murrow,

00:04:28.092 --> 00:04:31.794
najlepszy z zagranicznych korespondentów,

00:04:31.818 --> 00:04:32.989
Paddy Chayefsky,

00:04:33.013 --> 00:04:35.775
chyba najlepszy pisarz, 
jakiego zrodziła telewizja,

00:04:35.799 --> 00:04:37.776
Milton Berle, Lucille Ball

00:04:37.800 --> 00:04:39.181
i ja.

NOTE Paragraph

00:04:39.205 --> 00:04:40.356
EH: Nieźle.

NOTE Paragraph

00:04:40.380 --> 00:04:43.095
Zaraz dzwonię do matki 
do Hartford, Connecticut.

00:04:43.119 --> 00:04:44.642
"Mamo, oto co się wydarzyło,

00:04:44.666 --> 00:04:46.265
rozpoczynają Hall of Fame".

NOTE Paragraph

00:04:46.289 --> 00:04:48.012
Wymieniam jej listę nazwisk z moim,

00:04:48.036 --> 00:04:49.088
a ona mówi:

00:04:49.088 --> 00:04:51.955
"Słuchaj, jeśli tak chcą, 
to co ja mam do powiedzenia?".

NOTE Paragraph

00:04:51.979 --> 00:04:55.480
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:04:55.504 --> 00:04:58.420
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:04:58.444 --> 00:04:59.801
To moja mama.

00:04:59.825 --> 00:05:01.705
Myślę, że to wywołuje taki śmiech

00:05:01.729 --> 00:05:03.825
bo każdy z nas ma coś z tej matki.

NOTE Paragraph

00:05:03.849 --> 00:05:05.023
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:05:05.047 --> 00:05:07.904
EH: Rodzi się komediowa postać 
żydowskiej matki.

NOTE Paragraph

00:05:08.348 --> 00:05:13.158
Ojciec także odgrywał 
ogromną rolę w twoim życiu,

00:05:13.182 --> 00:05:14.832
głównie poprzez swoją nieobecność.

NOTE Paragraph

00:05:14.856 --> 00:05:15.957
NL: Tak.

NOTE Paragraph

00:05:15.957 --> 00:05:18.824
EH: Powiedz nam, co się stało 
kiedy miałeś dziewięć lat.

NOTE Paragraph

00:05:18.824 --> 00:05:22.427
NL: Leciał do Oklahomy

00:05:22.427 --> 00:05:25.472
z trzema facetami,
o których matka powiedziała,

00:05:25.472 --> 00:05:28.064
"Nie chcę, żebyś miał z nimi 
cokolwiek wspólnego,

00:05:28.088 --> 00:05:29.341
nie ufam im".

00:05:30.040 --> 00:05:31.390
Wtedy usłyszałem,

00:05:31.414 --> 00:05:32.897
może nie po raz pierwszy,

00:05:32.921 --> 00:05:36.451
"Cicho bądź, Jeanette, lecę".

00:05:36.481 --> 00:05:38.088
I wyjechał.

00:05:38.112 --> 00:05:43.129
Okazuje się, że odbierał 
jakieś fałszywe obligacje,

00:05:43.153 --> 00:05:46.676
które sprzedawał po całym kraju.

00:05:47.764 --> 00:05:51.311
Jednak sam fakt, że leciał 
do Oklahomy samolotem

00:05:51.335 --> 00:05:55.026
i miał mi przywieźć stamtąd 
kowbojski kapelusz,

00:05:55.050 --> 00:06:00.748
taki, jaki nosił mój ulubiony kowboj, 
Ken Maynard.

00:06:02.124 --> 00:06:07.212
To było kilka lat po tym, 
jak Lindbergh przeleciał nad Atlantykiem.

00:06:07.236 --> 00:06:10.833
Lot ojca wydawał mi się egzotyczny.

00:06:10.857 --> 00:06:12.098
Lecz po powrocie

00:06:12.122 --> 00:06:14.186
aresztowano go, jak wyszedł z samolotu.

NOTE Paragraph

00:06:14.553 --> 00:06:18.949
Tego wieczoru reporterzy najechali dom,

00:06:18.973 --> 00:06:21.593
ojciec zakrywał twarz kapeluszem,

00:06:21.617 --> 00:06:23.476
przykuty kajdankami do detektywa.

00:06:23.720 --> 00:06:27.378
A mama sprzedawała meble, 
bo wyprowadzaliśmy się.

00:06:27.402 --> 00:06:31.211
Nie chciała wstydu

00:06:31.235 --> 00:06:33.700
w Chelsea, Massachusetts.

00:06:34.528 --> 00:06:38.192
Sprzedaż mebli ,

00:06:38.216 --> 00:06:40.276
dom pełen ludzi.

NOTE Paragraph

00:06:40.712 --> 00:06:42.830
A w tym wszystkim

00:06:42.854 --> 00:06:49.042
jakiś obcy idiota położył mi rękę 
na ramieniu i powiedział:

00:06:49.066 --> 00:06:51.192
"Teraz to ty jesteś głową domu".

00:06:52.982 --> 00:06:58.553
Ja płaczę, a ten dupek mówi:
"Teraz to ty jesteś głową domu".

00:06:59.268 --> 00:07:02.202
Chyba właśnie wtedy

00:07:02.226 --> 00:07:06.336
zacząłem rozumieć głupotę natury ludzkiej.

00:07:07.678 --> 00:07:09.836
Zatem...

00:07:10.558 --> 00:07:15.138
dopiero po wielu latach poczułem, 
że to miało korzystne strony.

00:07:16.437 --> 00:07:17.587
Ale...

NOTE Paragraph

00:07:17.611 --> 00:07:19.879
EH: Ciekawe, że mówisz o korzyści.

NOTE Paragraph

00:07:19.903 --> 00:07:22.334
NL: Korzyść, bo było dla mnie odskocznią.

00:07:22.358 --> 00:07:26.138
To znaczy, że potrafiłem pomyśleć

00:07:26.162 --> 00:07:29.350
jaką głupotą było powiedzieć 
do płaczącego 9-latka

00:07:29.374 --> 00:07:31.279
"Teraz to ty jesteś głową domu".

00:07:31.303 --> 00:07:34.716
A ponieważ płakałem, powiedział:

00:07:34.740 --> 00:07:36.890
"A głowa domu nie płacze".

00:07:37.755 --> 00:07:39.295
I ja...

NOTE Paragraph

00:07:39.319 --> 00:07:40.604
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:07:40.628 --> 00:07:42.044
Więc...

00:07:44.413 --> 00:07:45.920
Patrzę wstecz i myślę,

00:07:45.944 --> 00:07:50.087
że to właśnie wtedy poznałem 
głupotę natury ludzkiej,

00:07:50.111 --> 00:07:53.039
To był ten dar, który wykorzystałem.

NOTE Paragraph

00:07:54.015 --> 00:07:56.543
EH: Zatem masz ojca, który jest nieobecny,

00:07:56.567 --> 00:07:59.513
masz matkę, której nic nie zadowala.

00:07:59.870 --> 00:08:05.132
Czy sądzisz, że zaczynanie jako dzieciak, 
który może nigdy nie czuł się słyszany,

00:08:05.156 --> 00:08:06.492
zapoczątkowało twoją podróż,

00:08:06.492 --> 00:08:08.860
na końcu której jesteś 
dorosłym człowiekiem

00:08:08.860 --> 00:08:11.245
ze 120-milionową publicznością tygodniowo?

NOTE Paragraph

00:08:11.869 --> 00:08:14.879
NL: Cudownie to ująłeś,

00:08:14.903 --> 00:08:18.722
bo chyba całe życie najbardziej chciałem,

00:08:18.746 --> 00:08:20.732
żeby mnie usłyszano.

00:08:24.898 --> 00:08:26.152
Myślę...

00:08:28.524 --> 00:08:30.096
Odpowiedź jest prosta, tak,

00:08:30.120 --> 00:08:32.436
właśnie to zaiskrzyło...

00:08:33.857 --> 00:08:35.564
Były i inne rzeczy.

00:08:35.588 --> 00:08:38.419
Kiedy nie było ojca,

00:08:38.443 --> 00:08:44.485
bawiłem się radioodbiornikiem
kryształkowym, który razem złożyliśmy,

00:08:44.509 --> 00:08:49.080
i złapałem sygnał audycji Ojca Coughlin, 
jak się potem okazało.

NOTE Paragraph

00:08:49.684 --> 00:08:50.834
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:08:52.770 --> 00:08:54.112
Tak, ktoś się śmiał.

NOTE Paragraph

00:08:54.136 --> 00:08:55.563
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:08:55.587 --> 00:08:57.018
To nie było śmieszne,

00:08:57.042 --> 00:08:58.542
ten idiota...

00:08:58.566 --> 00:09:00.182
kolejny idiota...

00:09:00.206 --> 00:09:02.797
który szerzył nienawiść do Nowego Ładu,

00:09:02.821 --> 00:09:05.284
Roosvelta i Żydów.

00:09:06.256 --> 00:09:09.589
Wtedy pierwszy raz pojąłem,

00:09:09.613 --> 00:09:12.506
że są na świecie ludzie, 
którzy nienawidzą mnie,

00:09:12.530 --> 00:09:14.466
bo mam żydowskich rodziców.

00:09:15.291 --> 00:09:19.418
To bardzo wpłynęło na moje życie.

NOTE Paragraph

00:09:20.059 --> 00:09:22.042
EH: Zatem w dzieciństwie

00:09:22.066 --> 00:09:25.148
nie miałeś raczej silnych męskich wzorców,

00:09:25.172 --> 00:09:26.708
za wyjątkiem dziadka.

00:09:27.272 --> 00:09:29.152
Opowiedz nam o nim.

NOTE Paragraph

00:09:29.176 --> 00:09:30.326
NL: Och, mój dziadek.

00:09:31.323 --> 00:09:35.784
Oto co zwykle mówiłem o tym dziadku.

00:09:37.606 --> 00:09:38.756
Urządzano parady,

00:09:38.780 --> 00:09:40.661
dużo parad, kiedy byłem dzieckiem.

00:09:40.685 --> 00:09:42.597
Były parady z okazji Dnia Weteranów...

00:09:42.621 --> 00:09:44.189
nie było Dnia Prezydenta.

00:09:44.213 --> 00:09:46.126
Była rocznica urodzin Abrahama Lincolna,

00:09:46.150 --> 00:09:48.254
urodzin Jerzego Waszyngtona,

00:09:48.278 --> 00:09:50.768
Święto Flagi Narodowej...

00:09:51.821 --> 00:09:53.580
I mnóstwo drobnych parad.

00:09:53.604 --> 00:09:55.033
Zwykle dziadek mnie zabierał

00:09:55.057 --> 00:09:56.783
i staliśmy na rogu ulicy,

00:09:56.807 --> 00:09:58.143
trzymał mnie za rękę

00:09:58.167 --> 00:10:01.230
i kątem oka widziałem, że płacze.

00:10:03.910 --> 00:10:06.274
Bardzo dużo dla mnie znaczył.

NOTE Paragraph

00:10:06.298 --> 00:10:11.656
Dziadek zwykł też pisać listy 
do prezydentów USA.

00:10:11.680 --> 00:10:13.300
Każdy list zaczynał się:

00:10:13.324 --> 00:10:16.403
"Najdroższy, kochany Panie Prezydencie".

00:10:16.427 --> 00:10:21.045
Pisał mu coś miłego o tym, czego dokonał.

00:10:21.069 --> 00:10:23.915
Kiedy nie zgadzał się 
z prezydentem, też pisał:

00:10:23.915 --> 00:10:25.772
"Najdroższy, kochany Panie Prezydencie,

00:10:25.772 --> 00:10:27.780
Czy nie pisałem panu tydzień temu...?".

NOTE Paragraph

00:10:27.780 --> 00:10:29.463
(Śmiech)

00:10:30.387 --> 00:10:33.387
Zbiegałem czasem na dół,

NOTE Paragraph

00:10:34.763 --> 00:10:35.995
żeby odebrać pocztę.

00:10:36.019 --> 00:10:37.238
Z trzeciego piętra.

00:10:37.262 --> 00:10:39.487
na ulicy York 74 , New Haven, Connecticut.

00:10:40.945 --> 00:10:47.557
Podnosiłem małą, białą kopertę o treści:
"Shya C. wstąpił pod ten adres".

00:10:50.734 --> 00:10:55.270
Taką historię opowiadałem o dziadku.

NOTE Paragraph

00:10:55.294 --> 00:10:57.315
EH: Odpisywali mu na tych kopertach...

NOTE Paragraph

00:10:57.339 --> 00:10:58.559
NL: Odpisywali.

00:11:00.862 --> 00:11:05.268
Tak mówiłem,

00:11:05.292 --> 00:11:10.410
sięgając wstecz do Phila Donahue i innych,

00:11:10.434 --> 00:11:14.743
w dziesiątkach wywiadów 
opowiadałem tę historię.

00:11:16.283 --> 00:11:21.402
To będzie drugi raz, kiedy powiem, 
że ta cała historia była kłamstwem.

00:11:24.151 --> 00:11:28.343
Prawdą było, że mój dziadek 
zabierał mnie na parady,

00:11:28.367 --> 00:11:29.690
mieliśmy ich dużo.

00:11:30.094 --> 00:11:32.474
Prawdą jest, że łza spływała mu z oka.

NOTE Paragraph

00:11:33.340 --> 00:11:37.047
Prawdą jest, że sporadycznie pisał listy,

00:11:37.071 --> 00:11:39.474
a ja odbierałem te małe koperty.

00:11:40.536 --> 00:11:43.948
Lecz "Najdroższy, kochany 
Panie Prezydencie"

00:11:43.972 --> 00:11:46.434
i cała reszta

00:11:46.458 --> 00:11:50.974
jest historią mojego dobrego przyjaciela,

00:11:50.998 --> 00:11:56.508
i to jego dziadek pisał te listy,

00:11:58.506 --> 00:12:04.951
Czyli ukradłem dziadka Arthura Marshalla

00:12:04.975 --> 00:12:06.705
i go sobie przywłaszczałem.

00:12:08.997 --> 00:12:10.147
Zawsze.

NOTE Paragraph

00:12:10.171 --> 00:12:12.785
Kiedy zacząłem pisać wspomnienia...

00:12:12.809 --> 00:12:14.261
Nawet to..

00:12:14.285 --> 00:12:15.450
Co powiecie na to?

00:12:15.474 --> 00:12:17.705
Nawet tego muszę doświadczyć.

00:12:18.848 --> 00:12:20.599
Kiedy zacząłem pisać wspomnienia

00:12:20.623 --> 00:12:22.182
i zacząłem o tym myśleć,

00:12:22.206 --> 00:12:23.356
wtedy sam...

00:12:26.529 --> 00:12:30.331
Sam sporo przy tym płakałem

00:12:30.355 --> 00:12:34.188
i uświadomiłem sobie, 
jak bardzo potrzebowałem ojca.

00:12:35.139 --> 00:12:38.440
Tak bardzo, że przywłaszczyłem sobie 
dziadka Arthura Marshalla.

00:12:39.575 --> 00:12:42.012
Do tego stopnia, że słowo "ojciec"...

00:12:42.573 --> 00:12:44.518
Tak na marginesie, mam sześcioro dzieci.

00:12:45.273 --> 00:12:46.980
To moja ulubiona rola w życiu.

00:12:49.482 --> 00:12:51.958
To i bycie mężem mojej żony Lyn.

00:12:55.972 --> 00:13:00.453
Jednak ukradłem tożsamość tego faceta,
bo potrzebowałem ojca.

NOTE Paragraph

00:13:01.243 --> 00:13:04.926
Kiedy już mam za sobą to całe gówno

00:13:04.950 --> 00:13:06.957
i stoję po drugiej stronie

00:13:06.981 --> 00:13:08.568
i wybaczam ojcu...

00:13:08.592 --> 00:13:09.802
najlepsza rzecz...

00:13:09.826 --> 00:13:11.115
najgorsza rzecz...

00:13:11.711 --> 00:13:14.795
Słowo, którym chciałbym go określić...

00:13:14.819 --> 00:13:16.187
był łajdakiem.

00:13:17.020 --> 00:13:21.933
Fakt, że kłamał, kradł i oszukiwał

00:13:21.957 --> 00:13:23.157
i siedział w więzieniu...

00:13:25.349 --> 00:13:29.206
zawieram to wszystko w słowie "łajdak".

NOTE Paragraph

00:13:29.809 --> 00:13:35.936
EH: Jest takie powiedzenie, że amatorzy
pożyczają, a profesjonaliści kradną.

NOTE Paragraph

00:13:36.256 --> 00:13:37.691
NL: Ja jestem profesjonalistą.

NOTE Paragraph

00:13:37.691 --> 00:13:38.976
EH: Jesteś profesjonalistą.

NOTE Paragraph

00:13:38.976 --> 00:13:40.106
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:13:40.130 --> 00:13:43.277
Ten cytat przypisuje się 
Johnowi Lennonowi,

00:13:43.301 --> 00:13:45.491
ale okazuje się, 
że ukradł go od T. S. Eliota.

00:13:45.515 --> 00:13:46.904
Jesteś w dobrym towarzystwie.

NOTE Paragraph

00:13:46.928 --> 00:13:48.086
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:13:50.602 --> 00:13:52.927
EH: Chciałbym porozmawiać o twojej pracy.

00:13:52.951 --> 00:13:55.657
Bez wątpienia pisano już 
o skutkach twojej pracy

00:13:55.681 --> 00:13:58.047
i na pewno całe życie słuchałeś o tym:

00:13:58.071 --> 00:13:59.216
ile znaczyła dla ludzi,

00:13:59.216 --> 00:14:00.766
ile znaczyła dla naszej kultury,

00:14:00.766 --> 00:14:03.701
słyszałeś oklaski 
przy wymienianiu tytułów programów,

00:14:03.725 --> 00:14:07.153
wychowałeś połowę publiczności 
przez swoją twórczość.

00:14:07.177 --> 00:14:10.712
Czy były jakieś historie 
na temat twojej twórczości,

00:14:10.736 --> 00:14:12.050
które cię zdziwiły?

NOTE Paragraph

00:14:12.740 --> 00:14:13.954
NH: O, Boże...

00:14:14.387 --> 00:14:19.279
Zdziwiły mnie i ucieszyły od stóp do głów.

00:14:21.437 --> 00:14:26.930
W zeszłym roku emitowano 
"Wieczór z Normanem Learem"

00:14:26.954 --> 00:14:30.458
stworzony przez grupę 
impresariów hip-hopu,

00:14:30.482 --> 00:14:34.418
wykonawców i Akademię.

00:14:35.902 --> 00:14:37.806
Podtekst "Wieczoru ..."

00:14:37.830 --> 00:14:41.919
brzmiał: Co 92-letni Żyd...

00:14:41.943 --> 00:14:43.094
wtedy 92-letni...

00:14:43.118 --> 00:14:45.131
i świat hip-hopu mają wspólnego?

00:14:45.155 --> 00:14:47.844
Jednym z siedmiu osób na scenie 
był Russell Simmons.

00:14:48.783 --> 00:14:53.104
Kiedy mówił o programach,

00:14:53.128 --> 00:14:57.661
nie mówił o Hollywood,

00:14:57.685 --> 00:15:01.409
George Jefferson w "The Jeffersons"

00:15:01.433 --> 00:15:03.848
lub piątym na top liście programie,

00:15:04.847 --> 00:15:10.498
Mówił o prostej rzeczy, 
która miała ogromny...

NOTE Paragraph

00:15:13.324 --> 00:15:14.525
EH: Wpływ na niego?

NOTE Paragraph

00:15:14.549 --> 00:15:16.487
NL: Wpływ na niego...

00:15:16.511 --> 00:15:19.018
Rozważałem słowo: "przemiana".

00:15:19.430 --> 00:15:21.993
Trudno mi sobie wyobrazić,

00:15:22.017 --> 00:15:23.845
że zmieniam czyjeś życie,

00:15:23.869 --> 00:15:25.654
lecz w ten sposób się wyraził.

00:15:25.678 --> 00:15:31.767
Zobaczył w "The Jeffersons",
jak George Jefferson wypisywał czek,

00:15:31.791 --> 00:15:35.401
a on nie wiedział, że ciemnoskóry 
człowiek może wypisywać czek.

00:15:36.788 --> 00:15:41.741
I powiedział, że to tak
wpłynęło na jego życie, że...

00:15:41.765 --> 00:15:43.450
je zmieniło.

NOTE Paragraph

00:15:43.474 --> 00:15:46.948
Kiedy słyszę tego typu rzeczy,

00:15:46.972 --> 00:15:48.647
drobne rzeczy,

00:15:48.671 --> 00:15:51.853
bo wiem, że każdy z widzów

00:15:51.877 --> 00:15:58.380
odpowiada za jakąś małą rzecz, 
którą uczynił innemu,

00:15:58.404 --> 00:16:03.746
nawet jeśli to było tak niewiele,
jak uśmiech czy niespodziewane "Cześć",

00:16:03.770 --> 00:16:06.134
drobiazg.

00:16:06.833 --> 00:16:11.104
Być może dekorator planu

00:16:11.128 --> 00:16:12.904
położył tam książeczkę czekową

00:16:12.904 --> 00:16:16.527
i George, nie mając nic do roboty, 
kiedy mówił, wypisywał czek.

00:16:16.551 --> 00:16:17.827
Nie wiem.

00:16:17.851 --> 00:16:19.001
Lecz...

NOTE Paragraph

00:16:19.634 --> 00:16:22.572
Dodając do długiej listy,
którą wymieniłem na początku,

00:16:22.596 --> 00:16:25.242
powinienem również wspomnieć, 
że wymyśliłeś hip-hop.

NOTE Paragraph

00:16:25.266 --> 00:16:26.367
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:16:26.391 --> 00:16:27.834
NL: Cóż...

NOTE Paragraph

00:16:28.755 --> 00:16:30.240
EH: Chciałbym porozmawiać o...

NOTE Paragraph

00:16:30.264 --> 00:16:31.564
NL: No, to rozmawiaj.

NOTE Paragraph

00:16:31.588 --> 00:16:36.398
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:16:37.706 --> 00:16:40.468
EH: Wiodłeś życie pełne osiągnięć,

00:16:40.492 --> 00:16:42.428
ale także zbudowałeś wartościowe życie.

00:16:42.809 --> 00:16:45.381
Każdy z nas usiłuje 
osiągnąć te dwie rzeczy,

00:16:45.405 --> 00:16:46.999
nie wszyscy potrafimy.

00:16:47.984 --> 00:16:51.755
Nawet ci z nas, którzy potrafią 
osiągnąć te dwie wartości,

00:16:51.779 --> 00:16:54.349
bardzo rzadko umieją 
je osiągnąć jednocześnie.

00:16:54.884 --> 00:16:59.764
Tobie udało się wpłynąć na rozwój 
kultury przez swoją sztukę

00:16:59.788 --> 00:17:03.646
i jednocześnie odnieść 
niezrównany sukces komercyjny.

00:17:03.670 --> 00:17:04.860
Jak ci się to udało?

NOTE Paragraph

00:17:11.391 --> 00:17:17.207
NL: Oto co przychodzi mi na myśl, 
kiedy słyszę listę swoich osiągnięć.

00:17:19.304 --> 00:17:23.360
Nasza planeta jest jedną spośród miliarda,

00:17:23.384 --> 00:17:24.573
podobno,

00:17:24.875 --> 00:17:30.693
we wszechświecie, których są miliardy,

00:17:30.717 --> 00:17:32.285
miliardy wszechświatów,

00:17:32.309 --> 00:17:35.916
miliardy planet...

00:17:35.940 --> 00:17:37.823
planeta, którą próbujemy ocalić

00:17:37.847 --> 00:17:39.631
i która potrzebuje ocalenia.

00:17:41.549 --> 00:17:42.723
Jednak...

00:17:43.699 --> 00:17:47.349
jeśli nawet coś osiągnąłem jest to...

00:17:47.770 --> 00:17:51.809
siostra zapytała mnie raz, 
co ma zrobić z pewną sytuacją,

00:17:51.833 --> 00:17:54.775
która miała miejsce 
w Newington, Connecticut.

00:17:54.799 --> 00:17:57.724
Powiedziałem: "Napisz 
do radnego albo do burmistrza".

00:17:57.748 --> 00:18:00.886
Odpowiedziała: "Jestem Claire Lear,
a nie Norman Lear".

00:18:01.819 --> 00:18:06.335
Wtedy pierwszy raz powiedziałem 
to, co mówię teraz.

00:18:06.359 --> 00:18:10.698
Powiedziałem: "Pomyśl o wszystkich 
moich rzekomych dokonaniach

00:18:10.722 --> 00:18:12.199
i o wszystkich swoich"...

00:18:12.223 --> 00:18:14.566
ona nigdy nie opuściła Newington...

00:18:14.590 --> 00:18:17.070
"czy uda ci się ułożyć 
palce na tyle blisko,

00:18:17.070 --> 00:18:20.341
biorąc pod uwagę rozmiar planety,

00:18:20.365 --> 00:18:23.579
żey porównać nasze dokonania?".

NOTE Paragraph

00:18:24.150 --> 00:18:25.380
Więc...

00:18:26.486 --> 00:18:30.074
Jestem pewien, że wszyscy mamy obowiązek

00:18:30.098 --> 00:18:33.319
dokonywać tak dużych osiągnięć jak moje.

00:18:35.269 --> 00:18:37.159
I rozumiem co chcesz powiedzieć...

NOTE Paragraph

00:18:37.183 --> 00:18:38.898
EH: To jest elokwentne zbaczanie...

NOTE Paragraph

00:18:38.922 --> 00:18:42.880
NL: Lecz musisz naprawdę przyjąć 
rozmiar i możliwości

00:18:42.904 --> 00:18:44.858
tego dzieła Stwórcy, tutaj.

NOTE Paragraph

00:18:44.882 --> 00:18:47.466
EH: Lecz na tej planecie 
naprawdę coś znaczysz.

NOTE Paragraph

00:18:47.490 --> 00:18:48.640
NL: Skurczybyk ze mnie.

NOTE Paragraph

00:18:48.981 --> 00:18:50.502
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:18:50.526 --> 00:18:54.324
EH: Mam do siebie jeszcze jedno pytanie.

00:18:54.348 --> 00:18:55.621
Na ile lat się czujesz?

NOTE Paragraph

00:18:57.411 --> 00:19:01.823
NL: Jestem rówieśnikiem swojego rozmówcy.

NOTE Paragraph

00:19:02.704 --> 00:19:04.076
EH: Ja czuję się na 93 lata

NOTE Paragraph

00:19:04.100 --> 00:19:10.660
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:19:10.684 --> 00:19:11.994
NL: Skończyliśmy już?

NOTE Paragraph

00:19:12.018 --> 00:19:13.896
EH: Czuję się na 93 lata,

00:19:13.896 --> 00:19:17.975
ale mam nadzieję, że kiedyś będę się czuł 
tak młodo, jak osoba siedząca naprzeciwko.

NOTE Paragraph

00:19:17.975 --> 00:19:18.889
Panie i panowie,

00:19:18.913 --> 00:19:20.337
niezrównany Norman Lear.

NOTE Paragraph

00:19:20.361 --> 00:19:26.025
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:19:26.049 --> 00:19:27.200
NL: Dziękuję

NOTE Paragraph

00:19:27.224 --> 00:19:33.165
(Brawa)