[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.92,0:00:08.68,Default,,0000,0000,0000,,Khoai tây chiên thật ngon Dialogue: 0,0:00:08.68,0:00:12.52,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí còn ngon hơn \Nkhi ăn với tương cà. Dialogue: 0,0:00:12.52,0:00:14.52,Default,,0000,0000,0000,,Vấn đề là chúng ta khó có thể Dialogue: 0,0:00:14.52,0:00:17.59,Default,,0000,0000,0000,,đổ ra một lượng vừa đủ tương cà. Dialogue: 0,0:00:17.59,0:00:19.77,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đã quá quen với việc Dialogue: 0,0:00:19.77,0:00:22.34,Default,,0000,0000,0000,,lỡ tay xịt tương cà quá mức Dialogue: 0,0:00:22.34,0:00:26.45,Default,,0000,0000,0000,,Hãy tưởng tượng một chai tương cà \Nchứa chất rắn như thép. Dialogue: 0,0:00:26.45,0:00:29.52,Default,,0000,0000,0000,,Lắc bao nhiêu cũng chẳng thể\Nlấy phần thép này ra. Dialogue: 0,0:00:29.52,0:00:32.40,Default,,0000,0000,0000,,Giờ thì hãy tưởng tượng \Nbên trong đó là nước. Dialogue: 0,0:00:32.40,0:00:34.43,Default,,0000,0000,0000,,Đổ ra thì dễ như chơi. Dialogue: 0,0:00:34.43,0:00:36.86,Default,,0000,0000,0000,,Tương cà như là một kẻ ba phải Dialogue: 0,0:00:36.86,0:00:38.67,Default,,0000,0000,0000,,Nó là chất rắn hay chất lỏng? Dialogue: 0,0:00:38.67,0:00:41.65,Default,,0000,0000,0000,,Câu trả lời là: còn tùy. Dialogue: 0,0:00:41.65,0:00:45.01,Default,,0000,0000,0000,,Các chất lỏng thông dụng \Nnhất thế giới: nước, dầu và cồn Dialogue: 0,0:00:45.01,0:00:47.60,Default,,0000,0000,0000,,có quan hệ tuyến tính với lực tác động Dialogue: 0,0:00:47.60,0:00:51.25,Default,,0000,0000,0000,,Nếu lực tác động mạnh gấp 2, \Nchúng di chuyển nhanh gấp 2. Dialogue: 0,0:00:51.25,0:00:54.36,Default,,0000,0000,0000,,Isaac Newton là người đầu tiên \Nđề ra mối quan hệ này Dialogue: 0,0:00:54.36,0:00:57.75,Default,,0000,0000,0000,,và vì thế những chất lỏng này \Nđược gọi là chất lỏng Newton Dialogue: 0,0:00:57.75,0:01:00.94,Default,,0000,0000,0000,,Song, tương cà lại là thành viên\Ncủa nhóm những kẻ phá luật Dialogue: 0,0:01:00.94,0:01:03.29,Default,,0000,0000,0000,,được gọi là chất lỏng phi Newton. Dialogue: 0,0:01:03.29,0:01:06.37,Default,,0000,0000,0000,,Xốt mayonnaise, kem đánh răng, \Nmáu, sơn, bơ đậu phộng Dialogue: 0,0:01:06.37,0:01:09.87,Default,,0000,0000,0000,,và nhiều chất lỏng khác\Nkhông phản ứng tuyến tính với lực Dialogue: 0,0:01:09.87,0:01:11.92,Default,,0000,0000,0000,,độ đặc tương đối của chúng thay đổi Dialogue: 0,0:01:11.92,0:01:15.34,Default,,0000,0000,0000,,tuỳ vào độ mạnh, thời gian và tốc độ\Ncủa lực tác động. Dialogue: 0,0:01:15.34,0:01:18.55,Default,,0000,0000,0000,,Tương cà là chất lỏng phi Newton \Ndưới hai góc độ Dialogue: 0,0:01:18.55,0:01:22.85,Default,,0000,0000,0000,,Thứ 1: lực càng mạnh, \Ntương cà càng lỏng đi. Dialogue: 0,0:01:22.85,0:01:24.72,Default,,0000,0000,0000,,Dưới một lực tác động nhất định, Dialogue: 0,0:01:24.72,0:01:26.72,Default,,0000,0000,0000,,tương cà sẽ giống như chất rắn. Dialogue: 0,0:01:26.72,0:01:29.45,Default,,0000,0000,0000,,Một khi lực tác động \Nvượt quá mức cho phép, Dialogue: 0,0:01:29.45,0:01:33.38,Default,,0000,0000,0000,,nó sẽ trở nên \Nmỏng hơn trước 1 ngàn lần. Dialogue: 0,0:01:33.38,0:01:35.38,Default,,0000,0000,0000,,Nghe quen nhỉ? Dialogue: 0,0:01:35.38,0:01:39.28,Default,,0000,0000,0000,,Thứ 2: nếu lực tác động\Nyếu hơn lực ngưỡng Dialogue: 0,0:01:39.28,0:01:41.57,Default,,0000,0000,0000,,tương cà \Nsẽ bắt đầu chảy xuống. Dialogue: 0,0:01:41.57,0:01:44.80,Default,,0000,0000,0000,,Trong trường hợp này, thời gian \Nmới chính là chìa khóa Dialogue: 0,0:01:44.80,0:01:46.99,Default,,0000,0000,0000,,giải phóng tương cà\Nra khỏi chai thủy tinh. Dialogue: 0,0:01:46.99,0:01:49.62,Default,,0000,0000,0000,,Tại sao lại lạ lùng như vậy? Dialogue: 0,0:01:49.62,0:01:51.14,Default,,0000,0000,0000,,tương cà được làm từ cà chua, Dialogue: 0,0:01:51.14,0:01:55.45,Default,,0000,0000,0000,,những trái cà chua được nghiền, \Nđập dập, giã nát Dialogue: 0,0:01:55.46,0:01:58.61,Default,,0000,0000,0000,,Các phân tử nhỏ bé này\Nlà phần còn lại của tế bào cà chua Dialogue: 0,0:01:58.61,0:02:01.24,Default,,0000,0000,0000,,sau khi đã qua khâu xử lý. Dialogue: 0,0:02:01.24,0:02:05.96,Default,,0000,0000,0000,,Chất lỏng bao quanh những phân tử này\Nhầu hết là nước, dấm, đường và gia vị. Dialogue: 0,0:02:05.97,0:02:08.19,Default,,0000,0000,0000,,Khi tương cà đứng yên, Dialogue: 0,0:02:08.19,0:02:11.55,Default,,0000,0000,0000,,phân tử cà chua được \Nphân bổ đồng đều và ngẫu nhiên. Dialogue: 0,0:02:11.55,0:02:13.97,Default,,0000,0000,0000,,Bạn tác động 1 lực nhỏ. Dialogue: 0,0:02:13.97,0:02:16.89,Default,,0000,0000,0000,,Các phân tử trượt vào nhau,\Nnhưng không thực sự tách ra hẳn Dialogue: 0,0:02:16.89,0:02:18.72,Default,,0000,0000,0000,,thế nên tương cà không thể chảy ra. Dialogue: 0,0:02:18.72,0:02:21.78,Default,,0000,0000,0000,,Giờ bạn tác động một lực mạnh. Dialogue: 0,0:02:21.78,0:02:24.61,Default,,0000,0000,0000,,Lực này đủ sức \Nchèn ép các phân tử cà chua Dialogue: 0,0:02:24.61,0:02:28.84,Default,,0000,0000,0000,,thế nên thay vì có hình cầu\Nchúng biến dạng thành hình bầu dục và BÙM! Dialogue: 0,0:02:28.84,0:02:30.49,Default,,0000,0000,0000,,Giờ thì bạn đã có đủ không gian Dialogue: 0,0:02:30.49,0:02:34.50,Default,,0000,0000,0000,,cho một nhóm phân tử vượt lên \Nvà tương cà sẽ chảy xuống. Dialogue: 0,0:02:34.50,0:02:37.72,Default,,0000,0000,0000,,Giả sử bạn tác động một lực rất nhỏ \Nnhưng trong thời gian dài Dialogue: 0,0:02:37.72,0:02:41.25,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta không chắc chắn \Nđiều gì xảy ra trong trường hợp này. Dialogue: 0,0:02:41.25,0:02:45.01,Default,,0000,0000,0000,,Một khả năng là \Ncác phân tử nằm gần thành chai Dialogue: 0,0:02:45.01,0:02:47.51,Default,,0000,0000,0000,,chầm chậm va vào nhau\Ndồn vào phần trung tâm, Dialogue: 0,0:02:47.51,0:02:51.78,Default,,0000,0000,0000,,chừa lại phần nước sốt hoà tan\Nvà đấy là phần nước gần rìa, Dialogue: 0,0:02:51.78,0:02:54.38,Default,,0000,0000,0000,,Nước đóng vai trò như\Nchất bôi trơn giữa chai Dialogue: 0,0:02:54.38,0:02:56.44,Default,,0000,0000,0000,,và phần trung tâm của tương cà Dialogue: 0,0:02:56.44,0:02:58.55,Default,,0000,0000,0000,,thế nên tương cà bắt đầu chảy ra, Dialogue: 0,0:02:58.55,0:03:01.94,Default,,0000,0000,0000,,Một khả năng khác là \Ncác phân tử sẽ từ từ nhóm lại Dialogue: 0,0:03:01.94,0:03:05.52,Default,,0000,0000,0000,,thành những nhóm nhỏ\Ntrượt qua nhau. Dialogue: 0,0:03:05.52,0:03:07.90,Default,,0000,0000,0000,,Các nhà khoa học \Nđang tích cực nghiên cứu Dialogue: 0,0:03:07.90,0:03:11.33,Default,,0000,0000,0000,,hoạt động của tương cà và \Nnhững người bạn vui tính của nó Dialogue: 0,0:03:11.33,0:03:13.41,Default,,0000,0000,0000,,Cà chua sẽ lỏng hơn \Nkhi bị ấn mạnh, Dialogue: 0,0:03:13.41,0:03:16.50,Default,,0000,0000,0000,,những chất khác như \Noobleck hay bơ đậu phộng tự nhiên Dialogue: 0,0:03:16.50,0:03:19.30,Default,,0000,0000,0000,,lại trở nên đặc hơn\Ndưới tác dụng lực Dialogue: 0,0:03:19.30,0:03:22.21,Default,,0000,0000,0000,,Một số khác có thể trào ngược lên\Nkhi ống hút xoay Dialogue: 0,0:03:22.21,0:03:25.73,Default,,0000,0000,0000,,hoặc tiếp tục chảy ra khỏi ly\Nkhi bạn bắt đầu rót. Dialogue: 0,0:03:25.73,0:03:27.38,Default,,0000,0000,0000,,Xét từ quan điểm vật lý, Dialogue: 0,0:03:27.38,0:03:30.51,Default,,0000,0000,0000,,tương cà là một trong những\Nhỗn hợp phức tạp Dialogue: 0,0:03:30.51,0:03:32.47,Default,,0000,0000,0000,,có sự cân bằng giữa các nguyên liệu Dialogue: 0,0:03:32.47,0:03:35.30,Default,,0000,0000,0000,,và những chất \Nlàm dày như xanthan gum Dialogue: 0,0:03:35.30,0:03:37.93,Default,,0000,0000,0000,,được tìm thấy trong rất nhiều \Nthức uống trái cây và sữa Dialogue: 0,0:03:37.93,0:03:41.54,Default,,0000,0000,0000,,nghĩa là hai loại tương cà khác nhau\Ncó phản ứng hoàn toàn khác nhau. Dialogue: 0,0:03:41.55,0:03:44.09,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng hầu hết chúng \Nsẽ thể hiện hai tính chất Dialogue: 0,0:03:44.09,0:03:47.73,Default,,0000,0000,0000,,đột ngột lỏng khi lực tác động \Nvượt ngưỡng, và lỏng dần Dialogue: 0,0:03:47.73,0:03:50.36,Default,,0000,0000,0000,,dưới tác động của lực nhỏ\Nnhưng trong thời gian dài. Dialogue: 0,0:03:50.36,0:03:53.33,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó có nghĩa bạn có thể \Nđổ tương cà ra Dialogue: 0,0:03:53.33,0:03:55.97,Default,,0000,0000,0000,,bằng hai cách:\Nlắc thật lâu và chậm rãi Dialogue: 0,0:03:55.97,0:03:58.47,Default,,0000,0000,0000,,trong một thời gian dài, Dialogue: 0,0:03:58.47,0:04:02.50,Default,,0000,0000,0000,,hoặc có thể lắc một lần thật mạnh. Dialogue: 0,0:04:02.50,0:04:04.72,Default,,0000,0000,0000,,Một mánh hay là đậy nắp, Dialogue: 0,0:04:04.72,0:04:06.87,Default,,0000,0000,0000,,lắc thật dứt khoát để đánh thức Dialogue: 0,0:04:06.87,0:04:08.79,Default,,0000,0000,0000,,các phân tử cà chua bên trong Dialogue: 0,0:04:08.79,0:04:11.24,Default,,0000,0000,0000,,sau đó mở nắp ra,\Nchế tương cà Dialogue: 0,0:04:11.24,0:04:15.72,Default,,0000,0000,0000,,một cách thật hoàn hảo \Nlên món khoai tây chiên hảo hạng.