[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:12.72,0:00:14.38,Default,,0000,0000,0000,,Merhaba arkadaşlar;
Dialogue: 0,0:00:14.38,0:00:16.84,Default,,0000,0000,0000,,Epistemoloji dersimizin bu programında
Dialogue: 0,0:00:16.84,0:00:21.53,Default,,0000,0000,0000,,Şüphecilik ve Bilginin Olanaklılığı Sorunu konusunu ele alacağız.
Dialogue: 0,0:00:21.53,0:00:23.41,Default,,0000,0000,0000,,Dilerseniz, başlayalım.
Dialogue: 0,0:00:23.41,0:00:27.32,Default,,0000,0000,0000,,Şüphe, felsefe tarihinde önemli bir yer tutar.
Dialogue: 0,0:00:27.32,0:00:30.36,Default,,0000,0000,0000,,Şüpheci düşüncenin adım adım nasıl ilerleyebileceğini
Dialogue: 0,0:00:30.36,0:00:35.70,Default,,0000,0000,0000,,en iyi gösteren felsefecinin ise Dekart olduğu genel olarak kabul edilir.
Dialogue: 0,0:00:35.70,0:00:37.70,Default,,0000,0000,0000,,Dekart’ın şüpheciliğini anlamak için
Dialogue: 0,0:00:37.70,0:00:42.12,Default,,0000,0000,0000,,onun içinde bulunduğu toplumsal ve tarihsel konumu anlamak gerekir.
Dialogue: 0,0:00:42.12,0:00:44.43,Default,,0000,0000,0000,,Dekart’ı kapsayan tarihsel dönem,
Dialogue: 0,0:00:44.43,0:00:47.49,Default,,0000,0000,0000,,Ortaçağ’dan çıkışı ve kilise örgütlenmesinin düşünce
Dialogue: 0,0:00:47.49,0:00:50.37,Default,,0000,0000,0000,,üzerine koyduğu kısıtlamaların çözülmeye başlamasını
Dialogue: 0,0:00:50.37,0:00:53.08,Default,,0000,0000,0000,,temsil eden Modern Dönem’dir.
Dialogue: 0,0:00:53.08,0:00:56.89,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık olarak 16. ve 19. yüzyıllar arasına denk gelen
Dialogue: 0,0:00:56.89,0:00:59.24,Default,,0000,0000,0000,,Modern Dönem düşünürlerinin çoğu,
Dialogue: 0,0:00:59.24,0:01:02.55,Default,,0000,0000,0000,,kendileri oldukça dindar kişiler olmakla birlikte
Dialogue: 0,0:01:02.55,0:01:05.52,Default,,0000,0000,0000,,insan aklının kavrama ve keşfetme yeteneğine
Dialogue: 0,0:01:05.52,0:01:07.77,Default,,0000,0000,0000,,büyük bir güven duyarlar.
Dialogue: 0,0:01:07.77,0:01:10.26,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın anlaşılmasında dinsel kabullerden
Dialogue: 0,0:01:10.26,0:01:14.04,Default,,0000,0000,0000,,ziyade matematik ve fiziği öncül olarak kabul ederler.
Dialogue: 0,0:01:14.04,0:01:19.04,Default,,0000,0000,0000,,Dekart, “Düşünceler” adlı yapıtında önemli şüpheci düşünceler sergiler.
Dialogue: 0,0:01:19.04,0:01:23.32,Default,,0000,0000,0000,,Aldığı eğitimin ve eleştirmeden benimsediği fikirlerin sonucu olarak,
Dialogue: 0,0:01:23.32,0:01:27.53,Default,,0000,0000,0000,,kişisel bilgi dünyasının güvenilirlikten oldukça uzak bir yapıda
Dialogue: 0,0:01:27.53,0:01:31.38,Default,,0000,0000,0000,,oluştuğuna ilişkin inancını açık yüreklilikle ifade eder.
Dialogue: 0,0:01:31.38,0:01:34.85,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca inandığı önermeler arasında ne kadar çok yanlışın
Dialogue: 0,0:01:34.85,0:01:39.13,Default,,0000,0000,0000,,bulunduğunu görmenin kendisini düşünmeye sevk ettiğini belirtir.
Dialogue: 0,0:01:39.13,0:01:41.86,Default,,0000,0000,0000,,Dekart’ın sorgulama sistemine bir örnek olarak \N
Dialogue: 0,0:01:41.86,0:01:45.74,Default,,0000,0000,0000,,onun şu ilerleyişi örnek verilebilir: \N
Dialogue: 0,0:01:45.74,0:01:48.17,Default,,0000,0000,0000,,• Kabul ettiğimiz inançlar veya önermeler,
Dialogue: 0,0:01:48.17,0:01:51.97,Default,,0000,0000,0000,,algı yoluyla edindiğimiz bilişsel unsurlardır. \N
Dialogue: 0,0:01:51.97,0:01:57.21,Default,,0000,0000,0000,,• Algı yoluyla ulaşılan bilgiler kesin ve mutlak anlamda güvenilir midir?\N
Dialogue: 0,0:01:57.21,0:02:00.96,Default,,0000,0000,0000,,• Algılarımız bizi çeşitli durumlarda yanıltabilirler. \N
Dialogue: 0,0:02:00.96,0:02:04.05,Default,,0000,0000,0000,,• Ancak bu algılarımızın, büyük oranda gerçeklikten
Dialogue: 0,0:02:04.05,0:02:07.01,Default,,0000,0000,0000,,uzak olabileceğini düşünmemiz zordur.
Dialogue: 0,0:02:07.01,0:02:09.95,Default,,0000,0000,0000,,Dekart’a iki önemli eleştiri getirilir.
Dialogue: 0,0:02:09.95,0:02:13.45,Default,,0000,0000,0000,,Öncelikle, eğer kafamızın içinde kötü niyetli bir varlık
Dialogue: 0,0:02:13.45,0:02:17.60,Default,,0000,0000,0000,,veya insanları sürekli aldatan güçlü bir varlık varsa bu durum,
Dialogue: 0,0:02:17.60,0:02:22.28,Default,,0000,0000,0000,,kozmik varlığın Tanrı’da değil onda olduğunu gösterir.
Dialogue: 0,0:02:22.28,0:02:26.56,Default,,0000,0000,0000,,Bu da Tanrı inancı güçlü olan Dekart için çelişkili bir düşüncedir.
Dialogue: 0,0:02:26.56,0:02:29.77,Default,,0000,0000,0000,,İkincisi ise matematiğin ve bilimin bulgularına
Dialogue: 0,0:02:29.77,0:02:32.63,Default,,0000,0000,0000,,büyük bir güven duyuyorsa, nasıl oluyor da
Dialogue: 0,0:02:32.63,0:02:36.34,Default,,0000,0000,0000,,şüphe kavramıyla birlikte anılıyor? şeklindedir.
Dialogue: 0,0:02:36.34,0:02:39.40,Default,,0000,0000,0000,,Dekart için şüphe, akıl yürütmenin yöntemidir.
Dialogue: 0,0:02:39.40,0:02:42.64,Default,,0000,0000,0000,,Bu şüphe yöntemsel şüphe olarak bilinir.
Dialogue: 0,0:02:42.64,0:02:46.87,Default,,0000,0000,0000,,Buna göre Dekart’ın fikirleri üzerine bahsedilen iki eleştiri noktası,
Dialogue: 0,0:02:46.87,0:02:50.21,Default,,0000,0000,0000,,çelişkilerin olmadığı bir durum da olabilir.
Dialogue: 0,0:02:50.21,0:02:52.33,Default,,0000,0000,0000,,Birincisi için Dekart’ın yaptığı şey,
Dialogue: 0,0:02:52.33,0:02:55.36,Default,,0000,0000,0000,,Tanrı’nın varlığını ve gücünü doğrudan kabul edip
Dialogue: 0,0:02:55.36,0:02:58.04,Default,,0000,0000,0000,,felsefi sorgulamasını sonlandırmak yerine
Dialogue: 0,0:02:58.04,0:03:01.53,Default,,0000,0000,0000,,sahip olduğu tüm inanışları askıya alarak şüphesine
Dialogue: 0,0:03:01.53,0:03:04.47,Default,,0000,0000,0000,,ve sorgulamalarına devam etmektir.
Dialogue: 0,0:03:04.47,0:03:07.43,Default,,0000,0000,0000,,İkinci eleştiri için de denilebilir ki Dekart,
Dialogue: 0,0:03:07.43,0:03:11.89,Default,,0000,0000,0000,,matematiksel ve bilimsel bilgi tiplerinin güvenilirliğini varsayarak değil,
Dialogue: 0,0:03:11.89,0:03:15.87,Default,,0000,0000,0000,,onlara kritik bir test uygulayarak başlar.
Dialogue: 0,0:03:15.87,0:03:20.94,Default,,0000,0000,0000,,Dekart’tan sonra şüpheci eğilimleri en belirgin olan düşünür David Hume’dur.
Dialogue: 0,0:03:20.94,0:03:23.48,Default,,0000,0000,0000,,Şüpheciliğin en kökten hali, gerçekliğin
Dialogue: 0,0:03:23.48,0:03:26.46,Default,,0000,0000,0000,,bilinebilmesine ilişkin sorgulamalar içerir.
Dialogue: 0,0:03:26.46,0:03:29.03,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bunun dışında günlük durumlarda da daha az
Dialogue: 0,0:03:29.03,0:03:33.76,Default,,0000,0000,0000,,metafizik gerektiren, olgusal düzenlilikler ya da olgusal düzenliliklerin
Dialogue: 0,0:03:33.76,0:03:38.21,Default,,0000,0000,0000,,gözlemlenmesine dayanan tümevarımsal çıkarımlar da mevcuttur.
Dialogue: 0,0:03:38.21,0:03:42.97,Default,,0000,0000,0000,,Konuyla ilgili olarak bilinmesi gereken kavramlar şu şekilde sıralanabilir:
Dialogue: 0,0:03:42.97,0:03:46.60,Default,,0000,0000,0000,,Çıkarım, en az bir öncülden hareket edilen ve
Dialogue: 0,0:03:46.60,0:03:50.35,Default,,0000,0000,0000,,bir sonuca varılan düşünce zincirine verilen addır.
Dialogue: 0,0:03:50.35,0:03:53.40,Default,,0000,0000,0000,,Tümdengelimsel çıkarım, öncüllerden sonucun
Dialogue: 0,0:03:53.40,0:03:56.46,Default,,0000,0000,0000,,yüzde yüz kesinlikle çıktığı durumlardır.
Dialogue: 0,0:03:56.46,0:04:01.50,Default,,0000,0000,0000,,Tümdengelimde doğru öncüller bizi kesinlikle doğru olan önermelere taşır.
Dialogue: 0,0:04:01.50,0:04:06.25,Default,,0000,0000,0000,,Tümevarımsal çıkarım ise öncüllerden sonucun kesin bir şekilde
Dialogue: 0,0:04:06.25,0:04:09.06,Default,,0000,0000,0000,,çıkmadığı durumlar için kullanılır.
Dialogue: 0,0:04:09.06,0:04:11.79,Default,,0000,0000,0000,,Eğer öncüller doğruysa,
Dialogue: 0,0:04:11.79,0:04:15.13,Default,,0000,0000,0000,,bu yalnızca sonuç önermesinin doğru olma olasılığını yükseltir.
Dialogue: 0,0:04:15.13,0:04:19.66,Default,,0000,0000,0000,,Tümevarımsal bir bilgi örneği olan Olgusal düzenlilikleri bilme ise
Dialogue: 0,0:04:19.66,0:04:23.28,Default,,0000,0000,0000,,sahip olunduğu düşünülen bilginin temelinin aslında sanıldığından
Dialogue: 0,0:04:23.28,0:04:27.16,Default,,0000,0000,0000,,daha az sağlam olduğunun ortaya koyulmasıyla ilgilidir.
Dialogue: 0,0:04:27.16,0:04:30.94,Default,,0000,0000,0000,,Burada dikkate alınması gereken iki kavram vardır:
Dialogue: 0,0:04:30.94,0:04:35.33,Default,,0000,0000,0000,,Fiziksel olanaksızlık, bir durumun fiziksel olarak olanaksız olması,
Dialogue: 0,0:04:35.33,0:04:41.01,Default,,0000,0000,0000,,o olgunun yaşanılan ve anlaşılan fiziksel dünyanın görünen yapısıyla çelişmesidir.
Dialogue: 0,0:04:41.01,0:04:47.09,Default,,0000,0000,0000,,Mantıksal olanaksızlık ise evrenin mantıksal yapısıyla çatışan durumlar için kullanılır.
Dialogue: 0,0:04:47.09,0:04:49.80,Default,,0000,0000,0000,,Şüpheciliğin rahatsız edici sonuçlarıyla
Dialogue: 0,0:04:49.80,0:04:53.43,Default,,0000,0000,0000,,ilgilenen ve çözüm üretmeye çalışan düşünürlerden biri
Dialogue: 0,0:04:53.43,0:04:55.76,Default,,0000,0000,0000,,George Edward Moore’dur.
Dialogue: 0,0:04:55.76,0:04:59.34,Default,,0000,0000,0000,,Onun önemli argümanı ‘sağduyusal argüman’dır.
Dialogue: 0,0:04:59.34,0:05:03.52,Default,,0000,0000,0000,,Sağduyusal tavır, genelde pratik ve işe yarar sonuçlar verebilen
Dialogue: 0,0:05:03.52,0:05:07.88,Default,,0000,0000,0000,,kararlar alma ya da yargılarda bulunma eğilimi ile ilintilidir.
Dialogue: 0,0:05:07.88,0:05:11.45,Default,,0000,0000,0000,,Şüphecilik, sağduyu ile ciddi oranda çatışmaktadır.
Dialogue: 0,0:05:11.45,0:05:14.72,Default,,0000,0000,0000,,Ancak önemli olan ‘düşünsel sorumluluk’tur.
Dialogue: 0,0:05:14.72,0:05:17.80,Default,,0000,0000,0000,,Yani kişiye uygun bir düşünce olmadığı zaman bu düşünceyi
Dialogue: 0,0:05:17.80,0:05:22.12,Default,,0000,0000,0000,,bertaraf etmek değil, o görüşün neden zayıf olduğunu anlatma,
Dialogue: 0,0:05:22.12,0:05:24.59,Default,,0000,0000,0000,,üzerine düşme çabasıdır.
Dialogue: 0,0:05:24.59,0:05:27.71,Default,,0000,0000,0000,,Moore’un şüpheciliğe yanıtı ve karşı çıkışı da
Dialogue: 0,0:05:27.71,0:05:30.24,Default,,0000,0000,0000,,bu bağlamda değerlendirilmelidir.
Dialogue: 0,0:05:30.24,0:05:33.17,Default,,0000,0000,0000,,Moore’un konuyu irdelerken yaptığı ilk şey,
Dialogue: 0,0:05:33.17,0:05:37.40,Default,,0000,0000,0000,,kesinlikle bildiğine inandığı bazı önermeleri sıralamaktır.
Dialogue: 0,0:05:37.40,0:05:39.50,Default,,0000,0000,0000,,Moore, kanıtlama işinde birden dazla
Dialogue: 0,0:05:39.50,0:05:42.07,Default,,0000,0000,0000,,yöntem yolunun olabileceğini söyler.
Dialogue: 0,0:05:42.07,0:05:45.40,Default,,0000,0000,0000,,Gündeme getirdiği önemli konulardan biri ‘nesnelerin varlığı’
Dialogue: 0,0:05:45.40,0:05:47.70,Default,,0000,0000,0000,,kavramının açıklamasıdır.
Dialogue: 0,0:05:47.70,0:05:50.63,Default,,0000,0000,0000,,Moore için nesneler, öznelerden bağımsız olarak
Dialogue: 0,0:05:50.63,0:05:53.14,Default,,0000,0000,0000,,fiziksel özelliklere sahiptir.
Dialogue: 0,0:05:53.14,0:05:56.26,Default,,0000,0000,0000,,Bu görüşü ile nesnenin özneden bağımsız olmadığını
Dialogue: 0,0:05:56.26,0:05:59.86,Default,,0000,0000,0000,,düşünme eğiliminde olan düşünürlerle ters düşer.
Dialogue: 0,0:05:59.86,0:06:02.78,Default,,0000,0000,0000,,Moore’a göre, biz ‘varlık’ kavramını zihinden
Dialogue: 0,0:06:02.78,0:06:06.60,Default,,0000,0000,0000,,ve özneden bağımsız şeyler için kullanırız.
Dialogue: 0,0:06:06.60,0:06:10.79,Default,,0000,0000,0000,,Moore’a göre, argümanlar çıkarımsal biçime uygun olmaları için
Dialogue: 0,0:06:10.79,0:06:13.56,Default,,0000,0000,0000,,şu adımlar ile irdelenmelidir:
Dialogue: 0,0:06:13.56,0:06:16.70,Default,,0000,0000,0000,,Öncüller iyi bilinen önermeler olmalıdır.
Dialogue: 0,0:06:16.70,0:06:21.49,Default,,0000,0000,0000,,Sonuç önermesi öncülleri bilgisel olarak aynen tekrarlamamalıdır.
Dialogue: 0,0:06:21.49,0:06:25.66,Default,,0000,0000,0000,,ve öncüller sonucu yeterince güçlü bir düzeyde desteklemelidir.
Dialogue: 0,0:06:25.66,0:06:30.45,Default,,0000,0000,0000,,Böylece sonuç, öncüllerden kesin bir şekilde çıkabilir hale gelir.
Dialogue: 0,0:06:30.45,0:06:33.65,Default,,0000,0000,0000,,Programımızı Şüpheci Tavrın Felsefi Değerine ilişkin
Dialogue: 0,0:06:33.65,0:06:36.22,Default,,0000,0000,0000,,bazı saptamalar yaparak bitirelim.
Dialogue: 0,0:06:36.22,0:06:40.16,Default,,0000,0000,0000,,Felsefi ‘tavırlar’ ile sonu –izm ile biten ‘akımlar’ arasında,
Dialogue: 0,0:06:40.16,0:06:42.05,Default,,0000,0000,0000,,önemli bir fark vardır.
Dialogue: 0,0:06:42.05,0:06:45.99,Default,,0000,0000,0000,,Öncelikle, bu farkı anlamak için şüphecilik ile şüpheci tavır
Dialogue: 0,0:06:45.99,0:06:48.61,Default,,0000,0000,0000,,arasındaki ayrım incelenmelidir.
Dialogue: 0,0:06:48.61,0:06:52.80,Default,,0000,0000,0000,,Şüphecilik, felsefede bilginin olanaklılığı konusunda sunulan çok kökten
Dialogue: 0,0:06:52.80,0:06:56.51,Default,,0000,0000,0000,,ve sıra dışı bir görüş veya akımdır.
Dialogue: 0,0:06:56.51,0:06:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Şüpheci tavır, anlaşılması için tersi olan kavramlara
Dialogue: 0,0:06:59.82,0:07:02.61,Default,,0000,0000,0000,,değinilmesi gereken bir kavramdır.
Dialogue: 0,0:07:02.61,0:07:06.43,Default,,0000,0000,0000,,Şüpheci tavrın zıttı olan bir kavram dogmatizmdir.
Dialogue: 0,0:07:06.43,0:07:09.87,Default,,0000,0000,0000,,Yani belli bir kişi veya topluluk tarafından benimsenen,
Dialogue: 0,0:07:09.87,0:07:13.26,Default,,0000,0000,0000,,tartışmadan ve sorgulamadan kabul edilmesi beklenen
Dialogue: 0,0:07:13.26,0:07:16.13,Default,,0000,0000,0000,,inanç ya da inanç kümesidir.
Dialogue: 0,0:07:16.13,0:07:18.32,Default,,0000,0000,0000,,Ancak burada önemli olan bir nokta,
Dialogue: 0,0:07:18.32,0:07:21.15,Default,,0000,0000,0000,,dogmatiklik karşıtı duruşun insanlar için tahminen
Dialogue: 0,0:07:21.15,0:07:25.21,Default,,0000,0000,0000,,ancak belli bir dereceye kadar olanaklı olabileceği gerçeğidir.
Dialogue: 0,0:07:25.21,0:07:27.22,Default,,0000,0000,0000,,Sürekli şüphe halinde olmak insanların
Dialogue: 0,0:07:27.22,0:07:30.18,Default,,0000,0000,0000,,kolayca yapabileceği bir şey değildir.
Dialogue: 0,0:07:30.18,0:07:33.64,Default,,0000,0000,0000,,Evet arkadaşlar; Epistemoloji dersimizin bu programında
Dialogue: 0,0:07:33.64,0:07:37.70,Default,,0000,0000,0000,,Şüphecilik ve Bilginin Olanaklılığı Sorunu konusunu ele aldık.
Dialogue: 0,0:07:37.70,0:07:40.45,Default,,0000,0000,0000,,Bir başka programda görüşmek üzere, hoşça kalın.