WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:04.000
Bir şehri nasıl beslersiniz?

00:00:04.000 --> 00:00:06.000
Zamanımızın en büyük sorularından biridir bu.

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
Hâlâ nadiren sorulanlardan biri.

00:00:08.000 --> 00:00:11.000
Alışverişe veya bir restorana gittiğimizde,

00:00:11.000 --> 00:00:15.000
ya da sinema salonunda beklerken,

00:00:15.000 --> 00:00:18.000
yiyebileceğimiz bir şeylerin olmasını çok doğal ve olağan karşılarız,

00:00:18.000 --> 00:00:20.000
sihirli bir şekilde bir yerlerden gelir bize.

NOTE Paragraph

00:00:20.000 --> 00:00:25.000
Ancak, Londra büyüklüğünde bir şehrin her gününü düşündüğünüzde,

00:00:25.000 --> 00:00:28.000
yeterli miktarda yiyecek üretilmeli,

00:00:28.000 --> 00:00:31.000
nakledilmeli, alınmalı ve satılmalı,

00:00:31.000 --> 00:00:35.000
pişirilmeli, yenilmeli, atıklar ayrılmalı

00:00:35.000 --> 00:00:37.000
ve her gün buna benzer şeyler

00:00:37.000 --> 00:00:39.000
dünya üzerindeki her şehir için yapılmalıdır.

00:00:39.000 --> 00:00:42.000
Şehirlerin beslenmesi gerçekten harikuladedir.

NOTE Paragraph

00:00:42.000 --> 00:00:44.000
Bunu dünyadaki

00:00:44.000 --> 00:00:47.000
en doğal şeymiş gibi gören yerlerde yaşıyoruz

00:00:47.000 --> 00:00:49.000
ve tıpkı ilkel atalarımız gibi

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
yemeğe ihtiyaç duyan ve

00:00:51.000 --> 00:00:55.000
doğal yaşama bağlı

00:00:55.000 --> 00:00:57.000
hayvanlar olduğumuzu unutuyoruz.

00:00:57.000 --> 00:00:59.000
Şehirlere göçen insan sayımız arttıkça,

00:00:59.000 --> 00:01:02.000
doğa da, arkamda gördüğünüz gibi,

00:01:02.000 --> 00:01:05.000
olağanüstü manzaralara dönüşmeye artarak devam edecektir.

00:01:05.000 --> 00:01:08.000
Bu, Brezilya, Mata Grosso'daki bizi besleyen

00:01:08.000 --> 00:01:11.000
soya fasülyesi arazileri.

00:01:11.000 --> 00:01:13.000
Bunlar olağanüstü manzaralar.

00:01:13.000 --> 00:01:15.000
Ancak çok azımız bunları görüyor.

NOTE Paragraph

00:01:15.000 --> 00:01:17.000
ve artarak devam eden bu manzaralar

00:01:17.000 --> 00:01:19.000
sadece bizi beslemek için kullanılmıyor.

00:01:19.000 --> 00:01:21.000
Şehirlere taşınan insan sayımız arttıkça,

00:01:21.000 --> 00:01:23.000
et yiyen insan sayımız da artıyor,

00:01:23.000 --> 00:01:26.000
bu yüzden de dünyada bir yılda üretilen tahıl ürünlerinin üçte biri

00:01:26.000 --> 00:01:28.000
"insan hayvanları" yani bizleri beslemektense

00:01:28.000 --> 00:01:30.000
hayvanları beslemek için kullanılıyor.

00:01:30.000 --> 00:01:34.000
Ve bu tahıl insanı beslemek yerine önce hayvanlardan geçiriliyorsa,

00:01:34.000 --> 00:01:36.000
tahminen üç kat daha fazla tahıl --

00:01:36.000 --> 00:01:39.000
aslında on kat daha fazla tahıl-- gerekmektedir.

00:01:39.000 --> 00:01:44.000
Bu, bizi beslemek için hiç de verimli bir yol değil.

NOTE Paragraph

00:01:44.000 --> 00:01:46.000
Ve bu, üstelik, artarak devam eden bir problem.

00:01:46.000 --> 00:01:49.000
Tahminlere göre 2050'de bizim iki katımız

00:01:49.000 --> 00:01:51.000
kadar insan şehirlerde yaşayacaktır.

00:01:51.000 --> 00:01:53.000
Ve yine tahminlere göre et, süt ve süt ürünlerinin

00:01:53.000 --> 00:01:55.000
tüketimi de iki kat artacaktır.

00:01:55.000 --> 00:02:00.000
Bu yüzden et ve şehircilik beraberce artmaktadır.

00:02:00.000 --> 00:02:02.000
Ve bu devasa bir problemi ortaya çıkaracaktır.

00:02:02.000 --> 00:02:05.000
2050 yılında beslenmesi gereken altı milyar

00:02:05.000 --> 00:02:09.000
etobur insan.

00:02:09.000 --> 00:02:11.000
Bu büyük bir problem. Ve aslında şu anki gibi devam edersek,

00:02:11.000 --> 00:02:14.000
bu problem çözülmesi çok zor bir hâl alacak.

NOTE Paragraph

00:02:14.000 --> 00:02:18.000
Tarıma elverişli yeni araziler yaratmak için her yıl 19 milyon hektar

00:02:18.000 --> 00:02:20.000
yağmur ormanı kaybedilmektedir.

00:02:20.000 --> 00:02:23.000
Bununla birlikte aynı zamanda hâli hazırdaki aynı miktar

00:02:23.000 --> 00:02:27.000
tarım alanını da tuzlanma ve erezyonla kaybediyoruz.

00:02:27.000 --> 00:02:30.000
Ayrıca fosil yakıtlar konusunda da çok açız.

00:02:30.000 --> 00:02:33.000
Batıda, tükettiğimiz yiyeceklerin her kalorisi için

00:02:33.000 --> 00:02:37.000
10 kalori harcanıyor.

00:02:37.000 --> 00:02:41.000
Ve yüksek maliyetlerle ürettiğimiz yiyecekler bulunmasına rağmen

00:02:41.000 --> 00:02:43.000
bunları gerçekten değerlendiremiyoruz.

00:02:43.000 --> 00:02:47.000
Bugünkü durumda ABD'de üretilen yiyeceklerin yarısı israf edilmektedir.

00:02:47.000 --> 00:02:50.000
Ve buna son vermek için, bu uzun işlemlerin neticesinde,

00:02:50.000 --> 00:02:53.000
gezegeni tam anlamıyla beslemeyi başaramıyoruz bile.

00:02:53.000 --> 00:02:58.000
Bir milyarımız obez iken, diğer bir milyarımız aç durumda.

00:02:58.000 --> 00:03:00.000
Bunların hiçbiri anlamlı değil.

NOTE Paragraph

00:03:00.000 --> 00:03:03.000
Ve gıdadaki küresel ticaretin yüzde 80'inin sadece beş çok uluslu

00:03:03.000 --> 00:03:08.000
şirket tarafından kontrol edildiğini düşündüğünüzde,

00:03:08.000 --> 00:03:10.000
ortaya korkunç bir tablo çıkıyor.

00:03:10.000 --> 00:03:13.000
Biz şehirlere taşındıkça, dünya da batı diyetini benimsiyor.

00:03:13.000 --> 00:03:16.000
Ve geleceğe baktığımızda

00:03:16.000 --> 00:03:18.000
bu sürdürülebilir bir diyet değil.

NOTE Paragraph

00:03:18.000 --> 00:03:20.000
Peki bu noktaya nasıl geldik?

00:03:20.000 --> 00:03:23.000
Ve daha da önemlisi, bunun hakkında neler yapacağız?

00:03:23.000 --> 00:03:27.000
Güzel, biraz daha kolay olan birinci sorunun

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
cevabı olarak, bu sürecin başlangıcı

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
yaklaşık 10,000 yıl öncesine dayanıyor derdim

00:03:31.000 --> 00:03:33.000
Verimli Hilâl olarak da bilinen

00:03:33.000 --> 00:03:35.000
Antik Yakın Doğu'da başlıyor.

00:03:35.000 --> 00:03:37.000
Çünkü gördüğünüz gibi hilâl şeklindeydi.

00:03:37.000 --> 00:03:39.000
Ve ayrıca verimliydi.

00:03:39.000 --> 00:03:42.000
Ve tam burada, yaklaşık 10,000 yıl önce

00:03:42.000 --> 00:03:44.000
iki olağanüstü keşif,

00:03:44.000 --> 00:03:47.000
tarım ve şehircilik, gerçekleşti.

00:03:47.000 --> 00:03:50.000
Yaklaşık olarak aynı yerde ve aynı zamanda.

NOTE Paragraph

00:03:50.000 --> 00:03:52.000
Bu bir rastlantı değil.

00:03:52.000 --> 00:03:56.000
Çünkü tarım ve şehir birbirine bağlıdır. Birbirlerine ihtiyaçları vardır.

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
Çünkü çok eski atalarımız tarafından

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
tahıl ilk kez keşfedildiğinde,

00:04:01.000 --> 00:04:04.000
kalıcı yerleşim yerlerini ayakta tutabilecek

00:04:04.000 --> 00:04:08.000
sürekli ve yeterli miktarda yiyecek kaynağı üretmişlerdi.

00:04:08.000 --> 00:04:10.000
Ve bu yerleşim yerlerinin nasıl olduğuna baktığımızda,

00:04:10.000 --> 00:04:12.000
kompakt bir yapıda olduklarını görürüz.

00:04:12.000 --> 00:04:14.000
Üretken tarım arazileri ile çevrilmiş

00:04:14.000 --> 00:04:17.000
ve büyük tapınak yapılarının hakimiyetinde yerlerdi,

00:04:17.000 --> 00:04:19.000
aslında bunlar

00:04:19.000 --> 00:04:21.000
tıpkı Ur'daki gibi, verimli,

00:04:21.000 --> 00:04:24.000
manevi ve merkezi yiyecek dağıtım bölgeleriydi;

NOTE Paragraph

00:04:24.000 --> 00:04:27.000
çünkü hasatı organize eden,

00:04:27.000 --> 00:04:29.000
tahılı toplayan, tanrılara sunan,

00:04:29.000 --> 00:04:33.000
tanrıların yemediklerini de insanlara geri veren bu tapınaklardı.

00:04:33.000 --> 00:04:35.000
Dikkat ederseniz,

00:04:35.000 --> 00:04:37.000
bu şehirlerin tüm maddi ve manevi yaşamı

00:04:37.000 --> 00:04:40.000
onların hayatta kalmasını sağlayan tahıl ve hasat

00:04:40.000 --> 00:04:43.000
tarafından şekillendirilmektedir.

00:04:43.000 --> 00:04:46.000
Ve bu aslında tüm antik şehirlerin gerçeğidir.

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
Ancak hepsi bu kadar küçük değildi.

00:04:48.000 --> 00:04:51.000
Ve, en bilineni olan Roma M.S. birinci yüzyılda

00:04:51.000 --> 00:04:53.000
bir milyon nüfusa sahipti.

00:04:53.000 --> 00:04:57.000
Peki bunun gibi bir şehir kendini nasıl besler?

00:04:57.000 --> 00:05:00.000
Cevap, "antik yiyecek yolları."

NOTE Paragraph

00:05:00.000 --> 00:05:03.000
Temel olarak, Roma'nın denize erişimi vardı,

00:05:03.000 --> 00:05:06.000
bu da onun çok uzun mesafelerden yiyecek ihraç etmesini olanaklı kılıyordu.

00:05:06.000 --> 00:05:09.000
Bu, antik dünyada bunu yapabilmenin tek yoluydu

00:05:09.000 --> 00:05:12.000
çünkü engebeli yollarda yiyecek taşımak

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
çok zordu.

00:05:14.000 --> 00:05:16.000
Ve böylece yiyecekler çok hızlı bir şekilde taşınabildi.

00:05:16.000 --> 00:05:18.000
Bundan dolayı da Roma, Kartaca ve Mısır gibi yerlerde

00:05:18.000 --> 00:05:21.000
sadece onların tahıl rezervlerini ele geçirerek

00:05:21.000 --> 00:05:23.000
savaşı etkili bir şekilde sürdürebildi.

00:05:23.000 --> 00:05:26.000
Ve aslında, İmparatorluğun genişlemesini bir nevi uzun,

00:05:26.000 --> 00:05:29.000
yorucu, askerileştirilmiş bir alışveriş çılgınlığına

00:05:29.000 --> 00:05:31.000
benzetebilirsiniz, gerçekten.

00:05:31.000 --> 00:05:33.000
(Gülüşmeler)

00:05:33.000 --> 00:05:35.000
Gerçekte -- Gerçeği seviyorum, bundan bahsetmem gerekiyor:

00:05:35.000 --> 00:05:38.000
Roma aslında bir zamanlar Britanya'dan istridye

00:05:38.000 --> 00:05:40.000
ithal etmişti. Bence bu olağanüstü bir şey.

NOTE Paragraph

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
Bu yüzden Roma, iç bölgelerini

00:05:43.000 --> 00:05:45.000
iştahına göre şekillendirdi.

00:05:45.000 --> 00:05:47.000
Ama aslında endüstri öncesi dönemde de yaşanmış

00:05:47.000 --> 00:05:49.000
ilginç olan başka bir şey daha var.

00:05:49.000 --> 00:05:52.000
Londra'nın 17. yüzyıldaki haritasına bakarsak,

00:05:52.000 --> 00:05:55.000
Thames'ten gelen tahıllarını haritanın

00:05:55.000 --> 00:05:57.000
alt kısmı boyunca görebiliriz.

00:05:57.000 --> 00:06:00.000
Bu yüzden tahıl pazarları şehrin güneyine doğruydu.

00:06:00.000 --> 00:06:02.000
Ve tüm yollar buradan başlayıp,

00:06:02.000 --> 00:06:04.000
tahıl pazarlarının da olduğu ana pazara, Cheapside'a

00:06:04.000 --> 00:06:06.000
doğru gidiyordu.

NOTE Paragraph

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
Ve buradaki caddelerden birinin ismine bakarsanız,

00:06:08.000 --> 00:06:11.000
Ekmek Caddesi, 300 yıl önce orada

00:06:11.000 --> 00:06:14.000
neler olup bittiğini söyleyebilirsiniz.

00:06:14.000 --> 00:06:16.000
Ve aynısı balık için de geçerli tabii ki.

00:06:16.000 --> 00:06:19.000
Balık da aynı şekilde nehirden geliyordu. Aynı şey.

00:06:19.000 --> 00:06:22.000
Ve tabii ki Billingsgate, 1980'lerin ortalarına kadar işletilmiş olan,

00:06:22.000 --> 00:06:26.000
Londra'nın meşhur balık pazarıydı.

00:06:26.000 --> 00:06:28.000
Düşündüğünüzde gerçekten de olağanüstü.

00:06:28.000 --> 00:06:30.000
Herkes etrafta kütük gibi cep telefonları

00:06:30.000 --> 00:06:32.000
ile yürüyor,

00:06:32.000 --> 00:06:35.000
ve oldukça ağır kokan balıklarla ilgileniyorlardı.

NOTE Paragraph

00:06:35.000 --> 00:06:38.000
Bu da şehirlerdeki yiyeceklerle ilgili diğer bir mevzu:

00:06:38.000 --> 00:06:41.000
Bir kere şehrin içine doğru köklerini saldığında,

00:06:41.000 --> 00:06:43.000
bir daha yer değiştirmesi ender görülür.

00:06:43.000 --> 00:06:45.000
Et ise farklı bir hikâye,

00:06:45.000 --> 00:06:47.000
çünkü, hayvanlar hâliyle şehirlerin içine kadar yürüyebiliyorlardı.

00:06:47.000 --> 00:06:49.000
Londra'daki etin büyük çoğunluğu

00:06:49.000 --> 00:06:51.000
kuzeybatıdan, İskoçya ve Galler'den

00:06:51.000 --> 00:06:53.000
geliyordu.

00:06:53.000 --> 00:06:56.000
Bu yüzden de et geliyor ve kuzeybatıdaki şehre varıyordu.

00:06:56.000 --> 00:06:58.000
Bu da Londra'nın en meşhur et marketi olan Smithfield'ın

00:06:58.000 --> 00:07:01.000
neden burada olduğunu açıklıyor.

00:07:01.000 --> 00:07:05.000
Poultry, İngiltere'nin doğusundan gelip, kuzeydoğuya doğru uzanıyordu.

00:07:05.000 --> 00:07:06.000
Bu halimle kendimi hava durumu sunuyorum gibi hissettim. Neyse.

00:07:06.000 --> 00:07:10.000
Ve kuşlar ayakları ufak kumaş ayakkabılarla

00:07:10.000 --> 00:07:13.000
kaplanmış şekilde getiriliyorlardı.

00:07:13.000 --> 00:07:15.000
Ve daha sonra Cheapside'ın doğu ucuna

00:07:15.000 --> 00:07:17.000
ulaştıklarında, burada satılıyorlardı.

00:07:17.000 --> 00:07:19.000
Bu da buraya Poultry (kümes hayvanları) denmesinin sebebidir.

NOTE Paragraph

00:07:19.000 --> 00:07:22.000
Ve, aslında, endüstri çağından önce kurulmuş,

00:07:22.000 --> 00:07:26.000
herhangi bir şehrin haritasına baktığınızda,

00:07:26.000 --> 00:07:28.000
oraya gelen yiyeceklerin izini sürebilirsiniz.

00:07:28.000 --> 00:07:31.000
Yiyecekler tarafından nasıl şekillendiğini tam olarak görebilirsiniz.

00:07:31.000 --> 00:07:34.000
Cadde isimlerine bakarak bu konuda bir çok ipucu elde edebilirsiniz.

00:07:34.000 --> 00:07:36.000
Cuma (Friday) Caddesi, geçmişte,

00:07:36.000 --> 00:07:38.000
Cumaları gidip balık aldığınız yerdi.

00:07:38.000 --> 00:07:40.000
Bir de buranın yiyeceklerle dolu olduğunu hayal edin.

00:07:40.000 --> 00:07:43.000
Çünkü caddeler ve halka açık mekânlar,

00:07:43.000 --> 00:07:46.000
yiyeceklerin alınıp satıldığı tek yerlerdi.

NOTE Paragraph

00:07:46.000 --> 00:07:49.000
Ve Smithfield'ın 1830 yılındaki resmine baktığımızda,

00:07:49.000 --> 00:07:52.000
gördüğünüz gibi yiyeceğinizin nereden geldiğinin farkında olmadan

00:07:52.000 --> 00:07:54.000
böyle bir şehirde yaşamanız oldukça zor olurdu.

00:07:54.000 --> 00:07:56.000
Aslında, Pazar günü bir öğle yemeği yiyecekseniz,

00:07:56.000 --> 00:07:58.000
muhtemelen pencerenizin dışından melemeler ve anırmalar

00:07:58.000 --> 00:08:00.000
üç gün öncesinden başlayacaktır.

00:08:00.000 --> 00:08:03.000
İşte açıkça görülüyor ki, bu, organik

00:08:03.000 --> 00:08:06.000
bir çevrimin parçası olan organik bir şehir.

00:08:06.000 --> 00:08:09.000
Ve 10 yıl sonra her şey değişti.

NOTE Paragraph

00:08:09.000 --> 00:08:12.000
Bu, Great Western demiryolunun 1940'taki resmi.

00:08:12.000 --> 00:08:14.000
Ve görüldüğü gibi, ilk tren yolcularının bazıları

00:08:14.000 --> 00:08:16.000
domuzlar ve koyunlardı.

00:08:16.000 --> 00:08:20.000
Bu yüzden bir anda bu hayvanlar pazarlara yürümemeye başladı.

00:08:20.000 --> 00:08:22.000
Artık kırsal kesimde bir yerlerde, gözden uzak bir şekilde

00:08:22.000 --> 00:08:24.000
kesiliyorlar.

00:08:24.000 --> 00:08:26.000
Ve şehre demiryolu ile geliyorlar.

00:08:26.000 --> 00:08:29.000
Ve bu her şeyi değiştiriyor.

00:08:29.000 --> 00:08:31.000
Buradan hareket edildiğinde bu, şehirlerin

00:08:31.000 --> 00:08:32.000
her yerde, her büyüklükte ve şekilde

00:08:32.000 --> 00:08:34.000
büyümelerini mümkün kılıyor.

00:08:34.000 --> 00:08:38.000
Şehirler coğrafi koşullar tarafından kısıtlanırdı:

00:08:38.000 --> 00:08:41.000
yiyeceklerini çok zor fiziki araçlar ile elde etmekteydiler.

00:08:41.000 --> 00:08:45.000
Birdenbire verimli bir şekilde coğrafyadan bağımsız hâle gelmişlerdir.

NOTE Paragraph

00:08:45.000 --> 00:08:48.000
Ve Londra haritalarında gördüğünüz gibi,

00:08:48.000 --> 00:08:50.000
trenler geldikten 90 yıl sonra,

00:08:50.000 --> 00:08:54.000
şehir hayvanların yürütülerek getirildiği, beslenmesi nispeten kolay olan

00:08:54.000 --> 00:08:56.000
ufacık bir yapıdan,

00:08:56.000 --> 00:08:58.000
hem hayvan için hem de insan için,

00:08:58.000 --> 00:09:01.000
yaya olarak beslenmenin çok zor hâle geldiği

00:09:01.000 --> 00:09:04.000
büyük, şaşaalı bir yapıya dönüşmüştür.

00:09:04.000 --> 00:09:07.000
Ve tabii ki bu sadece bir başlangıçtı. Daha sonra trenler arabaya dönüştü.

00:09:07.000 --> 00:09:11.000
Ve bu, bu süreçin sona erdiğini gösteriyor.

00:09:11.000 --> 00:09:13.000
Bu şehrin, doğa ile olan tüm ilişkilerinden

00:09:13.000 --> 00:09:16.000
kesinlikle kurtuluşudur.

NOTE Paragraph

00:09:16.000 --> 00:09:19.000
Ve bu öyle bir şehir ki, kokudan yoksun,

00:09:19.000 --> 00:09:21.000
kargaşadan yoksun ve tabiiki de insanlardan yoksun.

00:09:21.000 --> 00:09:24.000
Çünkü kimse böyle bir manzarada yürüyeceğini hayal etmiyordu.

00:09:24.000 --> 00:09:27.000
Aslında, yiyeceği elde etmek için yaptıklarına bakıldığında; arabalarına binip,

00:09:27.000 --> 00:09:30.000
kentin dışında bir yere gider,

00:09:30.000 --> 00:09:32.000
haftalık alışverişini yapmış bir şekilde geri gelirler,

00:09:32.000 --> 00:09:34.000
ve niye bunları yaptım ki şimdi derlerdi kendi kendilerine.

00:09:34.000 --> 00:09:37.000
İşte bu hem yiyeceklerimizle hem de şehirlerimizle olan

00:09:37.000 --> 00:09:40.000
ilişkimizin ne kadar değiştiğini gösteren andır.

NOTE Paragraph

00:09:40.000 --> 00:09:43.000
Daha önceden merkezde bulunan, şehrin sosyal merkezini oluşturan

00:09:43.000 --> 00:09:46.000
yiyeceklerimiz, burada daha dışarıda kalıyor.

00:09:46.000 --> 00:09:48.000
Eskiden yiyeceklerin alınması ve satılması sosyal bir olaydı.

00:09:48.000 --> 00:09:50.000
Şimdi ise anonim bir şekilde gerçekleştiriliyor.

00:09:50.000 --> 00:09:52.000
Eskiden gerçek anlamda yemek pişirilirdi; şimdi ise sadece su ekliyoruz

00:09:52.000 --> 00:09:57.000
ya da kek veya benzeri bir şey yapıyorsanız birazcık yumurta ekliyorsunuz.

00:09:57.000 --> 00:10:01.000
Yemeğin olup olmadığını anlamak için koklamıyoruz.

00:10:01.000 --> 00:10:04.000
Sadece paketin arkasındaki etiketi okuyoruz.

00:10:04.000 --> 00:10:07.000
Ve gıdalara yeterli değeri vermiyoruz. Onlara güvenmiyoruz.

00:10:07.000 --> 00:10:09.000
Böyle olunca güvenmek yerine onlardan korkuyoruz.

00:10:09.000 --> 00:10:13.000
Ve değerlendirmek yerine onları çöpe atıyoruz.

NOTE Paragraph

00:10:13.000 --> 00:10:16.000
Modern gıda sistemlerinin en büyük ironilerinden bir tanesi,

00:10:16.000 --> 00:10:18.000
daha kolay hâle getireceklerini söyledikleri şeyleri

00:10:18.000 --> 00:10:20.000
daha da zorlaştırmaları.

00:10:20.000 --> 00:10:24.000
Şehirleri herhangi bir yere herhangi bir bölgeye inşa edebilmeyi mümkün hale getirerek

00:10:24.000 --> 00:10:28.000
aslında, en önemlisi, bizi biribirimizle ve doğayla olan

00:10:28.000 --> 00:10:31.000
ilişkilerimizden uzaklaştırıyorlar.

00:10:31.000 --> 00:10:34.000
Ve bizi sadece kendilerinin dağıtım yapabileceği sistemlere bağımlı hâle getirdiler,

00:10:34.000 --> 00:10:36.000
Bunlar bizim sürdürülemez olarak gördüğümüz sistemler.

NOTE Paragraph

00:10:36.000 --> 00:10:39.000
Peki bunun için neler yapacağız?

00:10:39.000 --> 00:10:41.000
Bu yeni bir soru değil.

00:10:41.000 --> 00:10:45.000
Thomas More'un 500 yıl önce kendisine sorduğu bir soru bu.

00:10:45.000 --> 00:10:48.000
Bu onun "Utopia" kitabının ilk sayfasını oluşturan şeydi.

00:10:48.000 --> 00:10:51.000
Ve bu bir dizi yarı-bağımlı şehir-devletlerdi.

00:10:51.000 --> 00:10:53.000
Biraz olsun tanıdık gelebilir bu terimler.

00:10:53.000 --> 00:10:56.000
Bir yerden diğerine bir günlük yürüme mesafesinde, herkesin deli gibi çiftçilik yaptığı

00:10:56.000 --> 00:10:58.000
ve arka bahçelerinde sebze-meyve yetiştirdiği

00:10:58.000 --> 00:11:00.000
ve beraber topluca yemeklerin yendiği bir yaşam.

00:11:00.000 --> 00:11:02.000
Ve bence, Utopia'yı temel anlamda şekillendiren

00:11:02.000 --> 00:11:05.000
şeyin yiyecek olduğunu düşünebilirsiniz,

00:11:05.000 --> 00:11:08.000
kaldı ki More bunu böyle bir çerçeveye oturtmamıştır.

NOTE Paragraph

00:11:08.000 --> 00:11:11.000
Ve burada bir başka ütopik görüş vardır,

00:11:11.000 --> 00:11:13.000
o da Ebenezer Howar'ın "Yeşil Şehir"'i.

00:11:13.000 --> 00:11:16.000
Fikir aynı. Bir dizi yarı-bağımlı şehir-devlet.

00:11:16.000 --> 00:11:20.000
Büyük şehire ait ve onun etrafında bulunan tarıma elverişli küçük yerler,

00:11:20.000 --> 00:11:22.000
demiryolu ile birbirlerine bağlanıyor.

00:11:22.000 --> 00:11:24.000
Ve yine, görüşünün temel presibi olarak

00:11:24.000 --> 00:11:27.000
yiyecek gösterilebilir.

00:11:27.000 --> 00:11:29.000
Bunlar inşa edildi bile ancak Howard'ın görüşü ile

00:11:29.000 --> 00:11:31.000
iligili yapılabilcek bir şey yok.

00:11:31.000 --> 00:11:34.000
Ve problem, ütopik olan

00:11:34.000 --> 00:11:36.000
bu ütopik fikirler ile alakalıdır.

NOTE Paragraph

00:11:36.000 --> 00:11:39.000
Ütopya aslında Thomas Moore'un incelikli bir şekilde kullandığı bir kelimeydi.

00:11:39.000 --> 00:11:43.000
Bu bir espriydi. Çünkü bunun Yunanca'da çift anlamı vardı.

00:11:43.000 --> 00:11:45.000
Hem "iyi bir yer" hem de "olmayan yer" anlamına geliyordu.

00:11:45.000 --> 00:11:49.000
Çünkü bu bir idealdir. Hayali bir şeydir. Ona sahip olamayız.

00:11:49.000 --> 00:11:51.000
Ve bence, insanların derin yerleşim problemleri üzerine düşünürken

00:11:51.000 --> 00:11:54.000
bunu kavramsal bir araç olarak görmek

00:11:54.000 --> 00:11:56.000
hiç de kullanışlı değildir.

00:11:56.000 --> 00:11:59.000
Bu yüzden, bunun alternatifini ele aldım.

00:11:59.000 --> 00:12:02.000
Bu da Sitopia'dır. Antik Yunan'dan,

00:12:02.000 --> 00:12:04.000
yiyecek için "sitos" ve yer için "topos.

NOTE Paragraph

00:12:04.000 --> 00:12:06.000
Şu an hâlihazırda Sitopia'da yaşadığımıza inanıyorum.

00:12:06.000 --> 00:12:09.000
Yiyeceklerle şekillenen bir dünyada yaşıyoruz,

00:12:09.000 --> 00:12:12.000
ve bunu fark edersek, Yiyecekleri dünyayı farklı bir şekilde şekillendirmek için,

00:12:12.000 --> 00:12:16.000
kavramsal bir araç, çok güçlü bir tasarım aracı olarak kullanabiliriz.

00:12:16.000 --> 00:12:21.000
Peki bunu böyle yapabilseydik, Stopia nasıl bir şey olurdu?

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
Bence bunun gibi gözükürdü.

00:12:23.000 --> 00:12:25.000
Sadece köpeğin yüzünde görülen ifade için bu slaytı kullanmak zorundaydım.

00:12:25.000 --> 00:12:28.000
Ama her neyse, işte bu -- (Gülüşmeler)

00:12:28.000 --> 00:12:30.000
Hayatın merkezindeki şey yiyecektir,

00:12:30.000 --> 00:12:32.000
aile hayatının merkezinde, kutlanan,

00:12:32.000 --> 00:12:34.000
tadı çıkarılan, insanların zaman harcadığı bir şey.

00:12:34.000 --> 00:12:37.000
Toplumumuzda yiyeceğin olması gereken yer burası.

NOTE Paragraph

00:12:37.000 --> 00:12:42.000
Ancak bu tür insanlar olmadan bu tür manzaraları göremezsiniz.

00:12:42.000 --> 00:12:44.000
Bu arada, bunlar erkek de olabilirdi.

00:12:44.000 --> 00:12:47.000
Bunlar yemek için düşünen,

00:12:47.000 --> 00:12:49.000
ilerisi için düşünen, plan yapan,

00:12:49.000 --> 00:12:51.000
bir yığın ham sebzeye uzunca bakabilen,

00:12:51.000 --> 00:12:53.000
ve gerçekten onların farkında olan insanlardır.

00:12:53.000 --> 00:12:56.000
Bu tür insanlara ihtiyacımız var. Biz bir ağın parçasıyız.

00:12:56.000 --> 00:12:59.000
Çünkü bu tür insanlar olmadan bu tür yerlere kavuşamayız.

00:12:59.000 --> 00:13:02.000
Burada bunu bilerek seçtim çünkü bu sebze satın alan bir adam.

00:13:02.000 --> 00:13:06.000
Ancak ağlar, pazarlar her şeyin yerel olarak yetiştirildiği yerler.

00:13:06.000 --> 00:13:08.000
Ortak. Taze.

00:13:08.000 --> 00:13:10.000
Şehrin sosyal yaşamının bir parçası.

00:13:10.000 --> 00:13:13.000
Çünkü o olmadan bu tür bir yere sahip olamazsınız,

00:13:13.000 --> 00:13:16.000
yerel olarak yetiştirilen bu gıdalar aynı zamanda manzaranın da bir parçası,

00:13:16.000 --> 00:13:18.000
hiç bir şekilde görünmeyen iç karartıcı bir yere ayrılmış

00:13:18.000 --> 00:13:20.000
değersiz ürünler değillerdir,

00:13:20.000 --> 00:13:22.000
İneklerle olan bir manzara.

00:13:22.000 --> 00:13:24.000
Buhar üreten hayvan ve bitki atıkları yığını.

00:13:24.000 --> 00:13:27.000
İşte bu, parçaların bir araya getirilmesini sağlıyor

NOTE Paragraph

00:13:27.000 --> 00:13:29.000
Ve bu, daha yeni Toronto'da ziyaret

00:13:29.000 --> 00:13:31.000
ettiğim bir toplum projesi.

00:13:31.000 --> 00:13:33.000
Çocuklara, gıdalarla ve onları yetiştirmekle ilgili

00:13:33.000 --> 00:13:36.000
her şeyin anlatıldığı bir sera bu.

00:13:36.000 --> 00:13:39.000
Bu da ismi Kevin olan bir bitki, ya da belki

00:13:39.000 --> 00:13:41.000
ismi Kevin olan bir çocuğa ait bir bitki. Bilmiyorum.

00:13:41.000 --> 00:13:44.000
Her halükârda, doğa ile olan bağımızı yeniden

00:13:44.000 --> 00:13:48.000
kurmaya çalışan bu tür projeler son derece önemlidir.

NOTE Paragraph

00:13:48.000 --> 00:13:50.000
Bu yüzden Stopia, benim için gerçekten bir görme biçimidir.

00:13:50.000 --> 00:13:54.000
Temel olarak Sitopia'nın her köşede

00:13:54.000 --> 00:13:56.000
hâlihazırda bulunduğunun farkına olmaktır.

00:13:56.000 --> 00:13:58.000
Bunu yapabilmek içinse ufak bir numara var:

00:13:58.000 --> 00:14:01.000
yiyecekleri görme biçimi olarak kullanmak.

00:14:01.000 --> 00:14:04.000
Ve eğer bunu yaparsak, bunun gibi üretken olmayan

00:14:04.000 --> 00:14:07.000
büyük şehir yığınlarını görmekten kurtulacağız.

00:14:07.000 --> 00:14:09.000
Genelde bunun gibileri göreceğiz,

00:14:09.000 --> 00:14:12.000
üretken, organik bir çerçevenin

00:14:12.000 --> 00:14:14.000
kaçınılmaz bir parçası olan

00:14:14.000 --> 00:14:16.000
simbiyotik olarak bağlanmış bir yapı.

00:14:16.000 --> 00:14:18.000
Ama tabii ki bu, büyük resmi göstermiyor.

00:14:18.000 --> 00:14:21.000
Çünkü artık gıdaları bu şekilde üretmeye ihtiyacımız yok.

00:14:21.000 --> 00:14:23.000
Daha çok kalıcı tarım üzerinde düşünmeye ihtiyacımız var.

00:14:23.000 --> 00:14:25.000
O yüzden bu resim yapılması gerekenlerin

00:14:25.000 --> 00:14:27.000
güzel bir özetini sunuyor.

00:14:27.000 --> 00:14:29.000
Bu yiyeceklerin yaşamımızı

00:14:29.000 --> 00:14:32.000
şekillendiriş biçiminin yeniden kavramsallaştırılmasıdır.

NOTE Paragraph

00:14:32.000 --> 00:14:35.000
Bu konuda bildiğim en iyi resim 650 yıl önce yapılmıştır.

00:14:35.000 --> 00:14:38.000
Bu Ambrogio Lorenzetti'nin "İyi Bir Devletin Alegorisi"

00:14:38.000 --> 00:14:41.000
Şehir ve kırsal bölge arasındaki ilişki hakkındadır.

00:14:41.000 --> 00:14:44.000
Ve bence buradaki mesaj çok açık.

00:14:44.000 --> 00:14:46.000
Eğer şehir kırsal bölgeye göz kulak olursa,

00:14:46.000 --> 00:14:48.000
kırsal bölge de şehre göz kulak olur.

00:14:48.000 --> 00:14:50.000
Ve şimdi şunu sormak istiyorum:

00:14:50.000 --> 00:14:53.000
Ambrogio Lorenzetti bugünkü durumu resmetseydi

00:14:53.000 --> 00:14:55.000
nasıl bir şey ortaya çıkarırdı.

00:14:55.000 --> 00:14:58.000
İyi bir devletin alegorisi bugün nasıl bir şeye benzerdi?

00:14:58.000 --> 00:15:00.000
Çünkü bence bu acilen cevaplanması gereken bir soru.

00:15:00.000 --> 00:15:02.000
Sormamız gereken,

00:15:02.000 --> 00:15:04.000
ve de hemen cevaplamaya başlamamız gereken bir soru.

00:15:04.000 --> 00:15:07.000
Biliyoruz ki ne yiyorsak oyuz.

00:15:07.000 --> 00:15:09.000
Aynı zamanda bu dünyanın da ne yediğimizle ilintili olduğunun farkına varmalıyız.

00:15:09.000 --> 00:15:11.000
Ancak bu fikri ele alırsak, yiyecekleri

00:15:11.000 --> 00:15:15.000
dünyamızı daha iyi şekillendirebilmek için çok güçlü bir araç olarak kullanabiliriz.

00:15:15.000 --> 00:15:17.000
Çok teşekkür ediyorum.

00:15:17.000 --> 00:15:20.000
(Alkışlar)