WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:04.000
W jaki sposób wyżywić miasto?

00:00:04.000 --> 00:00:06.000
Chyba jedno z ważniejszych pytań naszych czasów

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
choć zadawane stosunkowo rzadko.

00:00:08.000 --> 00:00:11.000
Jest dla nas oczywistą rzeczą, że jeżeli udamy się do sklepu,

00:00:11.000 --> 00:00:15.000
restauracji, czy też będąc przez niemal godzinę w tym teatralnym foyer,

00:00:15.000 --> 00:00:18.000
jedzenie będzie czekało na nas,

00:00:18.000 --> 00:00:20.000
pojawiając się magicznie po prostu „skądś”.

NOTE Paragraph

00:00:20.000 --> 00:00:25.000
Zwróćmy uwagę, że każdego dnia w przypadku miasta wielkości Londynu,

00:00:25.000 --> 00:00:28.000
odpowiednia ilość żywności musi być wytworzona,

00:00:28.000 --> 00:00:31.000
przetransportowana, kupiona i sprzedana,

00:00:31.000 --> 00:00:35.000
przyrządzona, zjedzona czy wyrzucona.

00:00:35.000 --> 00:00:37.000
Podobnie dzieje się codziennie,

00:00:37.000 --> 00:00:39.000
w każdym innym mieście na kuli ziemskiej.

00:00:39.000 --> 00:00:42.000
Nadzwyczajny wydaje się być fakt że ludność miejska w ogóle ma co jeść.

NOTE Paragraph

00:00:42.000 --> 00:00:44.000
Żyjemy w miejscach takich jak to przedstawione tutaj,

00:00:44.000 --> 00:00:47.000
jak gdyby to była najbardziej naturalna rzecz na świecie,

00:00:47.000 --> 00:00:49.000
zapominamy że należąc do grupy zwierząt

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
musimy jeść.

00:00:51.000 --> 00:00:55.000
Jesteśmy zależni od świata naturalnego

00:00:55.000 --> 00:00:57.000
tak samo, jak zależni byli nasi przodkowie.

00:00:57.000 --> 00:00:59.000
Im więcej nas przenosi się do miast,

00:00:59.000 --> 00:01:02.000
tym większe obszary środowiska naturalnego są

00:01:02.000 --> 00:01:05.000
przekształcane w takie oto niezwykłe obrazy, jak ten tuż za mną.

00:01:05.000 --> 00:01:08.000
Przedstawia on pola uprawne soi znajdujące się w Mata Grosso w Brazylii,

00:01:08.000 --> 00:01:11.000
powstałe właśnie po to by nas wyżywić.

00:01:11.000 --> 00:01:13.000
Są to nadzwyczajne widoki,

00:01:13.000 --> 00:01:15.000
choć niewielu z nas kiedykolwiek je zobaczy.

NOTE Paragraph

00:01:15.000 --> 00:01:17.000
Coraz więcej takich pól uprawnych

00:01:17.000 --> 00:01:19.000
służy dostarczeniu żywności nie tylko nam.

00:01:19.000 --> 00:01:21.000
Im więcej ludzi przenosi się do miast,

00:01:21.000 --> 00:01:23.000
tym więcej mięsa zostaje zjedzonego.

00:01:23.000 --> 00:01:26.000
W skutek czego około 1/3 rocznych światowych zbiorów zbóż

00:01:26.000 --> 00:01:28.000
służy wykarmieniu raczej zwierząt

00:01:28.000 --> 00:01:30.000
niż ludzi.

00:01:30.000 --> 00:01:34.000
Biorąc pod uwagę, że w tym celu potrzeba trzy razy --

00:01:34.000 --> 00:01:36.000
a właściwie to dziesięć razy więcej zboża --

00:01:36.000 --> 00:01:39.000
gdyż żywiąc ludzi, „po drodze” najpierw należy wykarmić zwierzęta,

00:01:39.000 --> 00:01:44.000
to musimy przyznać, że nie jest to zbyt wydajny sposób żywienia nas.

NOTE Paragraph

00:01:44.000 --> 00:01:46.000
Jest to także problem nasilający się.

00:01:46.000 --> 00:01:49.000
Szacuje się, że do 2050 roku podwoi się liczba

00:01:49.000 --> 00:01:51.000
mieszkańców miast.

00:01:51.000 --> 00:01:53.000
Szacuje się ponadto, że konsumpcja mięsa i nabiału

00:01:53.000 --> 00:01:55.000
wzrośnie dwukrotnie.

00:01:55.000 --> 00:02:00.000
Czyli wzrost spożycia mięsa jest proporcjonalny do procesu urbanizacji miast.

00:02:00.000 --> 00:02:02.000
Spowoduje to olbrzymie kłopoty.

00:02:02.000 --> 00:02:05.000
Oznacza sześć bilionów głodnych mięsożerców do wykarmienia

00:02:05.000 --> 00:02:09.000
około 2050 roku.

00:02:09.000 --> 00:02:11.000
To naprawdę duży problem. Postępując tak jak dotychczas

00:02:11.000 --> 00:02:14.000
jest mało prawdopodobne, że będziemy wstanie go rozwiązać.

NOTE Paragraph

00:02:14.000 --> 00:02:18.000
19 milionów hekterów lasów deszczowych zostaje wyciętych każdego roku

00:02:18.000 --> 00:02:20.000
w celu uzyskania ziemi ornej.

00:02:20.000 --> 00:02:23.000
Mimo że w tym samym czasie taką samą ilość

00:02:23.000 --> 00:02:27.000
istniejącej już ziemi uprawnej tracimy w wyniku zasolenia i erozji.

00:02:27.000 --> 00:02:30.000
Jesteśmy też bardzo głodni bogactw naturalnych.

00:02:30.000 --> 00:02:33.000
Około 10 kalorii jest potrzebnych do produkcji każdej jednej kalorii

00:02:33.000 --> 00:02:37.000
konsumowanego przez nas jedzenia, produkowanego w kulturze zachodniej.

00:02:37.000 --> 00:02:41.000
Ponadto,istnieje jedzenie którego wytworzenie jest bardzo kosztowne

00:02:41.000 --> 00:02:43.000
i całkowicie tego nie doceniamy.

00:02:43.000 --> 00:02:47.000
Aktualnie połowa żywności produkowanej w USA jest wyrzucana.

00:02:47.000 --> 00:02:50.000
Podsumowując, na końcu tego długiego procesu

00:02:50.000 --> 00:02:53.000
nie jesteśmy nawet w stanie prawidłowo utrzymać poziomu wyżywienia naszej planety.

00:02:53.000 --> 00:02:58.000
Wielu z nas ma problemy z otyłością,kiedy wielu innych cierpi głód.

00:02:58.000 --> 00:03:00.000
Wszystko to nie ma większego sensu.

NOTE Paragraph

00:03:00.000 --> 00:03:03.000
Kiedy pomyślimy że 80 % światowego handlu żywnością

00:03:03.000 --> 00:03:08.000
jest kontrolowane przez pięć międzynarodowych korporacji,

00:03:08.000 --> 00:03:10.000
to wyłania się ponury obraz.

00:03:10.000 --> 00:03:13.000
Im więcej ludzi przenosi się do miast, tym bardziej Świat przyjmuje zachodni styl odżywiania się.

00:03:13.000 --> 00:03:16.000
Jeżeli spojrzymy w przyszłość

00:03:16.000 --> 00:03:18.000
dostrzeżemy, że nie jest to najlepsza dieta.

NOTE Paragraph

00:03:18.000 --> 00:03:20.000
Jak do tego doszło?

00:03:20.000 --> 00:03:23.000
I ważniejsze, co z tym zrobić?

00:03:23.000 --> 00:03:27.000
Cóż, odpowiadając na pierwsze, raczej łatwe pytanie

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
około 10 000 lat temu

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
nastąpił początek tego procesu.

00:03:31.000 --> 00:03:33.000
Miało to miejsce w kulturze starożytnego Bliskiego Wschodu,

00:03:33.000 --> 00:03:35.000
znanego pod nazwą Żyzny Półksiężyc.

00:03:35.000 --> 00:03:37.000
Jak widać, był to pas ziemi w kształcie półksiężyca,

00:03:37.000 --> 00:03:39.000
o wysokiej żyzności gleby.

00:03:39.000 --> 00:03:42.000
To właśnie tutaj, około 10 000 lat temu

00:03:42.000 --> 00:03:44.000
dwa nadzwyczajne procesy

00:03:44.000 --> 00:03:47.000
jak rozwój rolnictwa i miast, rozpoczęły się

00:03:47.000 --> 00:03:50.000
gwałtownie w tym samym miejscu i czasie.

NOTE Paragraph

00:03:50.000 --> 00:03:52.000
To nie przypadek,

00:03:52.000 --> 00:03:56.000
że rozwój rolnictwa i urbanizacja miast są ze soba powiazane. Potrzebują siebie nawzajem.

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
Odkrycie ziarna zbożowego

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
przez naszych starożytnych przodków, po raz pierwszy

00:04:01.000 --> 00:04:04.000
umożliwiło produkcję surowców, wystarczająco dużą

00:04:04.000 --> 00:04:08.000
i trwałą by wykarmić ludność zamieszkałą w stałych osadach.

00:04:08.000 --> 00:04:10.000
A kiedy przyjrzymy się tym osadom,

00:04:10.000 --> 00:04:12.000
zobaczymy że miały one zwarty charakter zabudowy.

00:04:12.000 --> 00:04:14.000
Były otoczone przez urodzajne ziemie rolne

00:04:14.000 --> 00:04:17.000
i zdominowane przez olbrzymie kompleksy świątynne

00:04:17.000 --> 00:04:19.000
jak ta w Ur.

00:04:19.000 --> 00:04:21.000
Świątynie były skutecznie działającymi,

00:04:21.000 --> 00:04:24.000
duchowymi oraz scentralizowanymi ośrodkami dystrybucji żywności.

NOTE Paragraph

00:04:24.000 --> 00:04:27.000
Były to ośrodki świątynne organizujące żniwa

00:04:27.000 --> 00:04:29.000
oraz gromadzące zboża. Zebrane zboża ofiarowano bogom,

00:04:29.000 --> 00:04:33.000
a że bogowie zbóż nie jedli, ponownie wracały one do ludzi.

00:04:33.000 --> 00:04:35.000
Jak widzicie,

00:04:35.000 --> 00:04:37.000
życie duchowe i fizyczne tych miast

00:04:37.000 --> 00:04:40.000
było całkowicie zdominowane przez zboża, ich zbiory

00:04:40.000 --> 00:04:43.000
ich zbiory i magazynowanie.

00:04:43.000 --> 00:04:46.000
Faktem jest, że tak właśnie funkcjonowało każde starożytne miasto.

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
Oczywiście nie każde z nich było takie małe.

00:04:48.000 --> 00:04:51.000
Np. słynny Rzym ze swoim milionem mieszkańców

00:04:51.000 --> 00:04:53.000
w pierwszym wieku naszej ery.

00:04:53.000 --> 00:04:57.000
W jaki sposób żywność trafia do miasta tej wielkości?

00:04:57.000 --> 00:05:00.000
Odpowiedzią jest coś co nazywam starożytnymi „żywnościokilometrami.”

NOTE Paragraph

00:05:00.000 --> 00:05:03.000
Mówiąc krótko, Rzym miał dostęp do morza,

00:05:03.000 --> 00:05:06.000
co umożliwiało import żywności z najbardziej odległych zakątków.

00:05:06.000 --> 00:05:09.000
Był to jedyny, możliwy sposób transportu żywności w starożytnym świecie,

00:05:09.000 --> 00:05:12.000
ze względu na utrudniony transport drogami lądową.

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
Drogi były w fatalnym stanie,

00:05:14.000 --> 00:05:16.000
a żywność bardzo szybko ulegała zepsuciu.

00:05:16.000 --> 00:05:18.000
Z też tego powodu, Rzymianie toczyli wojny

00:05:18.000 --> 00:05:21.000
o takie miejsca jak Kartagina i Egipt,

00:05:21.000 --> 00:05:23.000
by mieć dostęp do ich rezerw zbóż.

00:05:23.000 --> 00:05:26.000
Faktem jest, że ekspansja imperium Rzymskiego

00:05:26.000 --> 00:05:29.000
była swego rodzaju długą,

00:05:29.000 --> 00:05:31.000
zmilitaryzowaną wyprawą na zakupy, naprawdę.

00:05:31.000 --> 00:05:33.000
(Śmiech)

00:05:33.000 --> 00:05:35.000
W gruncie rzeczy uwielbiam tę ciekawostkę i muszę o niej wspomnieć:

00:05:35.000 --> 00:05:38.000
Rzym [importował ostrygi z Brytanii]

00:05:38.000 --> 00:05:40.000
w tamtym okresie. Uważam to za coś niesamowitego.

NOTE Paragraph

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
Tak więc, Rzym kształtował zaplecze „żywnościowe” kraju

00:05:43.000 --> 00:05:45.000
poprzez apetyt jego mieszkańców.

00:05:45.000 --> 00:05:47.000
Interesujące jest również, co działo się

00:05:47.000 --> 00:05:49.000
jeszcze przed nastąpieniem epoki przemysłowej.

00:05:49.000 --> 00:05:52.000
Kiedy spojrzymy na mapę Londynu z XVII wieku,

00:05:52.000 --> 00:05:55.000
widzimy, że zboża pochodzą z terenów położonych nad Tamizą,

00:05:55.000 --> 00:05:57.000
ciągnących się wzdłuż dolnej części mapy.

00:05:57.000 --> 00:06:00.000
Dlatego też targ zbożowy znajdował się w południowej części miasta,

00:06:00.000 --> 00:06:02.000
skąd drogi prowadziły do Cheapside.

00:06:02.000 --> 00:06:04.000
W Cheapside ("tania strona") znajdował się główny targ,

00:06:04.000 --> 00:06:06.000
również zbożowy.

NOTE Paragraph

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
Jeżeli spojrzymy na nazwę jednej z tych ulic,

00:06:08.000 --> 00:06:11.000
Bread Street ("ulica chlebowa"), to od razu wiemy

00:06:11.000 --> 00:06:14.000
co znajdowało się na niej 300 lat temu.

00:06:14.000 --> 00:06:16.000
Podobnie było z targiem rybnym.

00:06:16.000 --> 00:06:19.000
Ryby również były transportowane drogą rzeczną. Takie same zależności.

00:06:19.000 --> 00:06:22.000
Oczywiście Billingsgate, które było słynnym londyńskim targowiskiem rybnym

00:06:22.000 --> 00:06:26.000
istniejącym tutaj do połowy lat 80-tych.

00:06:26.000 --> 00:06:28.000
Co jest tak niesamowite, gdy mówisz o tym miejscu.

00:06:28.000 --> 00:06:30.000
Wszyscy ci ludzie spacerujący

00:06:30.000 --> 00:06:32.000
z telefonami komórkowymi przypominającymi cegły

00:06:32.000 --> 00:06:35.000
i unoszący się w porcie zapach ryb.

NOTE Paragraph

00:06:35.000 --> 00:06:38.000
A oto kolejna rzecz dotycząca żywności w miastach:

00:06:38.000 --> 00:06:41.000
jej korzenie raz zapuszczone w mieście

00:06:41.000 --> 00:06:43.000
są bardzo rzadko poruszane.

00:06:43.000 --> 00:06:45.000
Mięso to zupełnie inna historia,

00:06:45.000 --> 00:06:47.000
gdyż oczywiście zwierzęta mogły samodzielnie docierać do miasta.

00:06:47.000 --> 00:06:49.000
Większość mięsa przeznaczonego dla mieszkańców Londynu,

00:06:49.000 --> 00:06:51.000
pochodziła z północno-zachodniej części kraju,

00:06:51.000 --> 00:06:53.000
ze Szkocji i Walii.

00:06:53.000 --> 00:06:56.000
Ponieważ zwierzęta były pędzone i wchodziły do miasta z północnego-zachodu,

00:06:56.000 --> 00:06:58.000
dlatego też Smithfield,

00:06:58.000 --> 00:07:01.000
popularny londyński targ mięsny był zlokalizowany właśnie tam.

00:07:01.000 --> 00:07:05.000
Drób pochodził z obszaru zwanego East Anglia i wędrował dalej w kierunku północno-zachodnim.

00:07:05.000 --> 00:07:06.000
Przedstawiając to czuję się trochę jak pogodynka.

00:07:06.000 --> 00:07:10.000
W każdym razie, ptaki docierały na targ,

00:07:10.000 --> 00:07:13.000
mając nogi zabezpieczone małymi bucikami.

00:07:13.000 --> 00:07:15.000
Po dotarciu do zachodniego końca

00:07:15.000 --> 00:07:17.000
Cheapside, zostawały sprzedawane.

00:07:17.000 --> 00:07:19.000
Dlatego miejsce to zostało nazwane Poultry.

NOTE Paragraph

00:07:19.000 --> 00:07:22.000
Jeżeli spojrzymy na mapę jakiegokolwiek miasta

00:07:22.000 --> 00:07:26.000
wybudowanego przed erą przemysłową,

00:07:26.000 --> 00:07:28.000
możemy prześledzić w jaki sposób żywność do tego miasta trafiała.

00:07:28.000 --> 00:07:31.000
Właściwie, to możemy zobaczyć w jaki sposób miasta były kształtowane przez żywność,

00:07:31.000 --> 00:07:34.000
np. czytając nazwy ulic, które pełniły funkcję informacyjną.

00:07:34.000 --> 00:07:36.000
Friday Street to miejsce,

00:07:36.000 --> 00:07:38.000
gdzie kupowano ryby w piątek.

00:07:38.000 --> 00:07:40.000
Oczywiście inna żywność również była tam dostępna,

00:07:40.000 --> 00:07:43.000
ponieważ ulice miast i inne miejsca publiczne

00:07:43.000 --> 00:07:46.000
były jedynymi obszarami umożliwiającymi kupowanie i sprzedawanie jedzenia.

NOTE Paragraph

00:07:46.000 --> 00:07:49.000
Kiedy spojrzymy na obraz Smithfield z 1830 roku,

00:07:49.000 --> 00:07:52.000
zobaczymy że raczej trudno było mieszkać w takim mieście

00:07:52.000 --> 00:07:54.000
i nie mieć świadomości miejsca pochodzenia żywności.

00:07:54.000 --> 00:07:56.000
Szczególnie, kiedy jadło się niedzielny lunch,

00:07:56.000 --> 00:07:58.000
a dźwięki ryczącego bydła czy beczących owiec dochodziły z zewnątrz

00:07:58.000 --> 00:08:00.000
co najmniej trzy dni wcześniej.

00:08:00.000 --> 00:08:03.000
Było to jak najbardziej organiczne miasto

00:08:03.000 --> 00:08:06.000
będące częścią organicznego cyklu.

00:08:06.000 --> 00:08:09.000
Wszystko uległo zmianie 10 lat później.

NOTE Paragraph

00:08:09.000 --> 00:08:12.000
Oto obraz przedstawiający Wielką Zachodnią Kolej Żelazną w 1840 roku.

00:08:12.000 --> 00:08:14.000
Jak sami widzicie, pierwszymi pasażerami pociągów

00:08:14.000 --> 00:08:16.000
były świnie i owce.

00:08:16.000 --> 00:08:20.000
Od tej pory zwierzęta nie musiały już być pędzone na targ.

00:08:20.000 --> 00:08:22.000
Ubój zwierząt następował poza polem widzenia mieszkańców miast,

00:08:22.000 --> 00:08:24.000
gdzieś na odległych terenach wiejskich.

00:08:24.000 --> 00:08:26.000
Zwierzęta przywożono do miast koleją.

00:08:26.000 --> 00:08:29.000
Kolej zmieniła wszystko.

00:08:29.000 --> 00:08:31.000
Po raz pierwszy stało się możliwe

00:08:31.000 --> 00:08:32.000
powiększanie miast

00:08:32.000 --> 00:08:34.000
do dowolnych rozmiarów i kształtu, niezależnie od ich miejsca położenia.

00:08:34.000 --> 00:08:38.000
Dotychczas usytuowanie miast było ograniczone przez warunki geograficzne:

00:08:38.000 --> 00:08:41.000
dostarczanie żywności było uzależnione od trudnych warunków fizycznych

00:08:41.000 --> 00:08:45.000
A tu nagle miasta całkowicie wyzwoliły się od położenia geograficznego.

NOTE Paragraph

00:08:45.000 --> 00:08:48.000
Jak widzicie z map,

00:08:48.000 --> 00:08:50.000
Londyn w latach 90-tych po pojawieniu się kolei,

00:08:50.000 --> 00:08:54.000
z małego punkciku, który mogły wyżywić

00:08:54.000 --> 00:08:56.000
pędzone zwierzęta, rozrósł się do

00:08:56.000 --> 00:08:58.000
miasta wielkiej „rozpusty finansowej”,

00:08:58.000 --> 00:09:01.000
w którym zwierzęta czy też ludzi, trudno byłoby wykarmić

00:09:01.000 --> 00:09:04.000
czymkolwiek poruszającym się na własnych nogach.

00:09:04.000 --> 00:09:07.000
Oczywiście to był dopiero początek. Zaraz po pociągach pojawiły się samochody,

00:09:07.000 --> 00:09:11.000
a to oznacza koniec tego procesu.

00:09:11.000 --> 00:09:13.000
Nastapiło całkowite wyzwolenie miasta

00:09:13.000 --> 00:09:16.000
z powiązań z przyrodą.

NOTE Paragraph

00:09:16.000 --> 00:09:19.000
Ale jest to miasto pozbawione zapachu,

00:09:19.000 --> 00:09:21.000
bałaganu, w pewnym sensie pozbawione też ludzi.

00:09:21.000 --> 00:09:24.000
Bo któż chciałby spacerować w takim otoczeniu.

00:09:24.000 --> 00:09:27.000
Aby kupić jedzenie, ludzie korzystając z samochodów

00:09:27.000 --> 00:09:30.000
jechali do znajdującego się gdzieś na przedmieściach sklepu,

00:09:30.000 --> 00:09:32.000
wracali z zakupami na cały tydzień,

00:09:32.000 --> 00:09:34.000
zastanawiając się co z taką ilością produktów potem zrobić.

00:09:34.000 --> 00:09:37.000
Od tego czasu nasze relacje

00:09:37.000 --> 00:09:40.000
z żywnością i miastami uległy całkowitej zmianie.

NOTE Paragraph

00:09:40.000 --> 00:09:43.000
Tutaj mamy żywność -- która była centralnym punktem,

00:09:43.000 --> 00:09:46.000
głównym ośrodkiem skupiający społeczność miejską -- na przedmieściach.

00:09:46.000 --> 00:09:48.000
Kupowanie i sprzedawanie żywności było społecznym wydarzeniem.

00:09:48.000 --> 00:09:50.000
Dzisiaj jest dokładnie odwrotnie.

00:09:50.000 --> 00:09:52.000
Kiedyś ludzie gotowali posiłki; dzisiaj po prostu dodają trochę wody

00:09:52.000 --> 00:09:57.000
lub jajka by upiec ciasto czy coś innego.

00:09:57.000 --> 00:10:01.000
Nie sprawdzamy na podstawie zapachu, czy coś nadaje się do zjedzenia.

00:10:01.000 --> 00:10:04.000
Czytamy jedynie etykietki na odwrocie.

00:10:04.000 --> 00:10:07.000
Nie szanujemy jedzenia, nie wierzymy w jego wartość.

00:10:07.000 --> 00:10:09.000
Raczej boimy się go,

00:10:09.000 --> 00:10:13.000
a zamiast szanować wyrzucamy do śmietnika.

NOTE Paragraph

00:10:13.000 --> 00:10:16.000
Największą ironią współczesnych systemów żywnościowych jest to,

00:10:16.000 --> 00:10:18.000
że rzeczy które obiecują zrobić łatwiejszymi

00:10:18.000 --> 00:10:20.000
tak naprawdę stają się trudniejsze.

00:10:20.000 --> 00:10:24.000
By móc wybudować miasta w dowolnym miejscu,

00:10:24.000 --> 00:10:28.000
odchodzimy od najważniejszych relacji

00:10:28.000 --> 00:10:31.000
jakie mamy z przyrodą.

00:10:31.000 --> 00:10:34.000
Jesteśmy całkowicie uzależni od systemów, które tylko dostarczają

00:10:34.000 --> 00:10:36.000
i który jak widzimy są niewystarczające.

NOTE Paragraph

00:10:36.000 --> 00:10:39.000
W jaki sposób rozwiązać powyższy problem?

00:10:39.000 --> 00:10:41.000
Nie jest to wcale nowe pytanie.

00:10:41.000 --> 00:10:45.000
Już 500 lat temu zadawał je sobie Tomasz Morus.

00:10:45.000 --> 00:10:48.000
Oto okładka dzieła Tomasza Morusa zatytułowanego „Utopia

00:10:48.000 --> 00:10:51.000
Utopia - to kraina składająca się z kilku częściowo niezależnych państw-miast,

00:10:51.000 --> 00:10:53.000
czyż nie brzmi to znajomo,

00:10:53.000 --> 00:10:56.000
położonych blisko siebie, których mieszkańcy uprawiali ziemię,

00:10:56.000 --> 00:10:58.000
sadzili warzywa w przydomowych ogródkach,

00:10:58.000 --> 00:11:00.000
jedli wspólnie posiłki itp.

00:11:00.000 --> 00:11:02.000
Możecie się sprzeczać,

00:11:02.000 --> 00:11:05.000
czy żywność to główny wątek w Utopi,

00:11:05.000 --> 00:11:08.000
jeżeli nawet Tomasz Morus nie określił tego jednoznacznie.

NOTE Paragraph

00:11:08.000 --> 00:11:11.000
A oto kolejna bardzo popularna wizja

00:11:11.000 --> 00:11:13.000
autorstwa Ebenzera Howarda przedstawiona w książce „Miasta ogrody jutra”.

00:11:13.000 --> 00:11:16.000
Pomysł taki sam. Kilka częściowo niezależnych państw-miast.

00:11:16.000 --> 00:11:20.000
Małe punkciki miejskich metropolii otoczone żyznymi terenami,

00:11:20.000 --> 00:11:22.000
połączone linią kolejową.

00:11:22.000 --> 00:11:24.000
I znowu, można by powiedzieć, że zapewnienie żywności

00:11:24.000 --> 00:11:27.000
stanowi istotę wizji Howarda.

00:11:27.000 --> 00:11:29.000
Miasta te zostały nawet wybudowane,

00:11:29.000 --> 00:11:31.000
chociaż niewiele miały wspólnego z ideą Howarda.

00:11:31.000 --> 00:11:34.000
I to jest właśnie problem z utopijnymi ideami,

00:11:34.000 --> 00:11:36.000
że są po prostu utopijne.

NOTE Paragraph

00:11:36.000 --> 00:11:39.000
Utopia to słowo, które Tomasz Morus użył umyślnie.

00:11:39.000 --> 00:11:43.000
Był to swego rodzaju żart. Słowo to pochodzi z greki i jest dwuznaczne.

00:11:43.000 --> 00:11:45.000
Utopia oznacza dobre miejsce lub jego brak,

00:11:45.000 --> 00:11:49.000
Jest czymś idealnym, całkowicie wyimaginowanym. My takich miejsc mieć nie możemy.

00:11:49.000 --> 00:11:51.000
Ponadto uważam, że jako narzędzie koncepcyjne

00:11:51.000 --> 00:11:54.000
służące rozważaniu o głębokim problemie mieszkaniowym ludzi

00:11:54.000 --> 00:11:56.000
całkowicie nie ma racji bytu.

00:11:56.000 --> 00:11:59.000
Stąd też wymyśliłam alternatywę,

00:11:59.000 --> 00:12:02.000
którą nazwałam Sitopia. Ze starożytnej Greki

00:12:02.000 --> 00:12:04.000
„sitos” oznacza żywność, a „topos” miejsce.

NOTE Paragraph

00:12:04.000 --> 00:12:06.000
Wierzę, że teraz właśnie żyjemy w Sitopii.

00:12:06.000 --> 00:12:09.000
Żyjemy w świecie ukształtowanym przez żywność,

00:12:09.000 --> 00:12:12.000
i jeżeli mamy świadomość tego, możemy wykorzystać żywność jako potężne narzędzie --

00:12:12.000 --> 00:12:16.000
narzędzie koncepcyjne, narzędzie projektujące, po to właśnie by inaczej wykreować świat.

00:12:16.000 --> 00:12:21.000
Jak wyglądałaby Sitopia, gdybyśmy mogli ją zobaczyć?

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
Cóż, myślę że wyglądałaby właśnie tak.

00:12:23.000 --> 00:12:25.000
Muszę pokazać ten slajd, głównie ze względu na minę psa.

00:12:25.000 --> 00:12:28.000
Mniejsza z tym, to jest -- (Śmiech)

00:12:28.000 --> 00:12:30.000
to jedzenie jest w centrum ludzkiego życia,

00:12:30.000 --> 00:12:32.000
jest punktem centralnym życia rodzinnego, po przez celebrowanie posiłków,

00:12:32.000 --> 00:12:34.000
znajdowanie przyjemności i czasu dla nich.

00:12:34.000 --> 00:12:37.000
Jest to miejsce, które żywność powinna zajmować w naszym społeczeństwie.

NOTE Paragraph

00:12:37.000 --> 00:12:42.000
Sceny takie jak ta nie będą możliwe, dopóki nie będzie takich ludzi.

00:12:42.000 --> 00:12:44.000
A tak na marginesie, mogą to być też mężczyźni.

00:12:44.000 --> 00:12:47.000
Mówię tu o ludziach, którzy myślą o żywności,

00:12:47.000 --> 00:12:49.000
spoglądają w przyszłość, planują,

00:12:49.000 --> 00:12:51.000
a patrząc na stos surowych warzyw

00:12:51.000 --> 00:12:53.000
umieją je rozpoznać.

00:12:53.000 --> 00:12:56.000
Takich właśnie ludzi potrzebujemy. Jesteśmy częścią systemu,

00:12:56.000 --> 00:12:59.000
a bez tego typu ludzi nie możemy mieć takich miejsc.

00:12:59.000 --> 00:13:02.000
A oto slajd który wybrałam celowo, ponieważ pokazuje mężczyznę kupującego warzywa,

00:13:02.000 --> 00:13:06.000
ale na targu sieciowym, gdzie sprzedawana jest żywność lokalna.

00:13:06.000 --> 00:13:08.000
Jest to dość powszechne. Świeża żywność

00:13:08.000 --> 00:13:10.000
jest częścią społecznego życia miasta.

00:13:10.000 --> 00:13:13.000
Ponieważ bez świeżej, lokalnej żywności nie można mieć takich miejsc.

00:13:13.000 --> 00:13:16.000
Ponadto żywność, która rośnie lokalnie jest częścią miejscowego krajobrazu,

00:13:16.000 --> 00:13:18.000
a nie tylko nic nie wartym towarem,

00:13:18.000 --> 00:13:20.000
pochodzącym z jakiejś nieznanej „dziury”.

00:13:20.000 --> 00:13:22.000
Obrazek przedstawiający krowy,

00:13:22.000 --> 00:13:24.000
czy wielkie sterty obornika.

00:13:24.000 --> 00:13:27.000
To właśnie łączy wszystko w jedną całość.

NOTE Paragraph

00:13:27.000 --> 00:13:29.000
A oto projekt społecznościowy,

00:13:29.000 --> 00:13:31.000
który odwiedziłam ostatnio w Toronto.

00:13:31.000 --> 00:13:33.000
Jest to szklarnia, w którym dzieci uczą się

00:13:33.000 --> 00:13:36.000
o żywności i gdzie hodują swoje własne roślinki.

00:13:36.000 --> 00:13:39.000
Ta np. nazywa się Kevin, być może

00:13:39.000 --> 00:13:41.000
należy do chłopca o imieniu Kelvin. Tego nie wiem.

00:13:41.000 --> 00:13:44.000
Tego typu projekty są bardzo ważne,

00:13:44.000 --> 00:13:48.000
ponieważ mają na celu ponowne połączenie nas z naturą.

NOTE Paragraph

00:13:48.000 --> 00:13:50.000
Jak dla mnie Sitopia, jest sposobem postrzegania.

00:13:50.000 --> 00:13:54.000
W zasadzie uznawane jest, że Sitopia

00:13:54.000 --> 00:13:56.000
funkcjonuje na niewielkich obszarach, praktycznie wszędzie.

00:13:56.000 --> 00:13:58.000
Sztuką jest połączenie tych obszarów w jedną całość,

00:13:58.000 --> 00:14:01.000
tak by jedzenie stało się sposobem postrzegania.

00:14:01.000 --> 00:14:04.000
Jeżeli to zrobimy, przestaniemy patrzeć na miasta

00:14:04.000 --> 00:14:07.000
jak na wielkie bezproduktywne plamy, jak ta tutaj.

00:14:07.000 --> 00:14:09.000
Spojrzymy na nie raczej, jak na

00:14:09.000 --> 00:14:12.000
część produktywnej organicznej struktury,

00:14:12.000 --> 00:14:14.000
której są nieodłącznym elementem,

00:14:14.000 --> 00:14:16.000
połączone symbiotycznie.

00:14:16.000 --> 00:14:18.000
Ale oczywiście, to nie tylko wspaniały obraz.

00:14:18.000 --> 00:14:21.000
Jeżeli pragniemy by już nie produkowano żywności w taki sposób,

00:14:21.000 --> 00:14:23.000
powinniśmy więcej myśleć o permakulturze.

00:14:23.000 --> 00:14:25.000
Dlatego też uważam, że obraz ten

00:14:25.000 --> 00:14:27.000
podsumowuje sposób w jaki powinniśmy myśleć.

00:14:27.000 --> 00:14:29.000
Jest to zupełnie nowe podejście do sposobu,

00:14:29.000 --> 00:14:32.000
w jaki żywność kształtuje nasze życie.

NOTE Paragraph

00:14:32.000 --> 00:14:35.000
Jest to najlepsza wizja tego, jaką znam, i pochodzi ona sprzed 650 lat.

00:14:35.000 --> 00:14:38.000
Jest to „Alegoria dobrych rządów” namalowana przez Ambrogio Lorenzetti.

00:14:38.000 --> 00:14:41.000
Przedstawia zależność pomiędzy miastem a wsią.

00:14:41.000 --> 00:14:44.000
Myślę, że przesłanie obrazu jest bardzo czytelne.

00:14:44.000 --> 00:14:46.000
Jeżeli miasto zadba o wieś,

00:14:46.000 --> 00:14:48.000
to wieś zadba też o miasto.

00:14:48.000 --> 00:14:50.000
Chciałabym się was zapytać

00:14:50.000 --> 00:14:53.000
co namalowałby Lorenzetti

00:14:53.000 --> 00:14:55.000
gdyby ten obraz powstał w naszych czasach.

00:14:55.000 --> 00:14:58.000
Jak wyglądałaby alegoria dobrych rządów dzisiaj?

00:14:58.000 --> 00:15:00.000
Myślę, że jest to nie cierpiące zwłoki pytanie.

00:15:00.000 --> 00:15:02.000
Pytanie które musimy zadać

00:15:02.000 --> 00:15:04.000
i na które musimy odpowiedzieć.

00:15:04.000 --> 00:15:07.000
Mamy świadomość tego, że jesteśmy tym co jemy.

00:15:07.000 --> 00:15:09.000
Musimy sobie uświadomić, że świat wygląda tak jak wygląda nasza żywność.

00:15:09.000 --> 00:15:11.000
Jeżeli podchwycimy ten pomysł, wykorzystamy żywność

00:15:11.000 --> 00:15:15.000
jako naprawdę potężne narzędzie do lepszego kształtowania świata.

00:15:15.000 --> 00:15:17.000
Dziękuję bardzo.

00:15:17.000 --> 00:15:20.000
(Oklaski)