0:00:00.000,0:00:04.000
W jaki sposób wyżywić miasto?

0:00:04.000,0:00:06.000
Chyba jedno z ważniejszych pytań naszych czasów

0:00:06.000,0:00:08.000
choć zadawane stosunkowo rzadko.

0:00:08.000,0:00:11.000
Jest dla nas oczywistą rzeczą, że jeżeli udamy się do sklepu,

0:00:11.000,0:00:15.000
restauracji, czy też będąc przez niemal godzinę w tym teatralnym foyer,

0:00:15.000,0:00:18.000
jedzenie będzie czekało na nas,

0:00:18.000,0:00:20.000
pojawiając się magicznie po prostu „skądś”.

0:00:20.000,0:00:25.000
Zwróćmy uwagę, że każdego dnia w przypadku miasta wielkości Londynu,

0:00:25.000,0:00:28.000
odpowiednia ilość żywności musi być wytworzona,

0:00:28.000,0:00:31.000
przetransportowana, kupiona i sprzedana,

0:00:31.000,0:00:35.000
przyrządzona, zjedzona czy wyrzucona.

0:00:35.000,0:00:37.000
Podobnie dzieje się codziennie,

0:00:37.000,0:00:39.000
w każdym innym mieście na kuli ziemskiej.

0:00:39.000,0:00:42.000
Nadzwyczajny wydaje się być fakt że ludność miejska w ogóle ma co jeść.

0:00:42.000,0:00:44.000
Żyjemy w miejscach takich jak to przedstawione tutaj,

0:00:44.000,0:00:47.000
jak gdyby to była najbardziej naturalna rzecz na świecie,

0:00:47.000,0:00:49.000
zapominamy że należąc do grupy zwierząt

0:00:49.000,0:00:51.000
musimy jeść.

0:00:51.000,0:00:55.000
Jesteśmy zależni od świata naturalnego

0:00:55.000,0:00:57.000
tak samo, jak zależni byli nasi przodkowie.

0:00:57.000,0:00:59.000
Im więcej nas przenosi się do miast,

0:00:59.000,0:01:02.000
tym większe obszary środowiska naturalnego są

0:01:02.000,0:01:05.000
przekształcane w takie oto niezwykłe obrazy, jak ten tuż za mną.

0:01:05.000,0:01:08.000
Przedstawia on pola uprawne soi znajdujące się w Mata Grosso w Brazylii,

0:01:08.000,0:01:11.000
powstałe właśnie po to by nas wyżywić.

0:01:11.000,0:01:13.000
Są to nadzwyczajne widoki,

0:01:13.000,0:01:15.000
choć niewielu z nas kiedykolwiek je zobaczy.

0:01:15.000,0:01:17.000
Coraz więcej takich pól uprawnych

0:01:17.000,0:01:19.000
służy dostarczeniu żywności nie tylko nam.

0:01:19.000,0:01:21.000
Im więcej ludzi przenosi się do miast,

0:01:21.000,0:01:23.000
tym więcej mięsa zostaje zjedzonego.

0:01:23.000,0:01:26.000
W skutek czego około 1/3 rocznych światowych zbiorów zbóż

0:01:26.000,0:01:28.000
służy wykarmieniu raczej zwierząt

0:01:28.000,0:01:30.000
niż ludzi.

0:01:30.000,0:01:34.000
Biorąc pod uwagę, że w tym celu potrzeba trzy razy --

0:01:34.000,0:01:36.000
a właściwie to dziesięć razy więcej zboża --

0:01:36.000,0:01:39.000
gdyż żywiąc ludzi, „po drodze” najpierw należy wykarmić zwierzęta,

0:01:39.000,0:01:44.000
to musimy przyznać, że nie jest to zbyt wydajny sposób żywienia nas.

0:01:44.000,0:01:46.000
Jest to także problem nasilający się.

0:01:46.000,0:01:49.000
Szacuje się, że do 2050 roku podwoi się liczba

0:01:49.000,0:01:51.000
mieszkańców miast.

0:01:51.000,0:01:53.000
Szacuje się ponadto, że konsumpcja mięsa i nabiału

0:01:53.000,0:01:55.000
wzrośnie dwukrotnie.

0:01:55.000,0:02:00.000
Czyli wzrost spożycia mięsa jest proporcjonalny do procesu urbanizacji miast.

0:02:00.000,0:02:02.000
Spowoduje to olbrzymie kłopoty.

0:02:02.000,0:02:05.000
Oznacza sześć bilionów głodnych mięsożerców do wykarmienia

0:02:05.000,0:02:09.000
około 2050 roku.

0:02:09.000,0:02:11.000
To naprawdę duży problem. Postępując tak jak dotychczas

0:02:11.000,0:02:14.000
jest mało prawdopodobne, że będziemy wstanie go rozwiązać.

0:02:14.000,0:02:18.000
19 milionów hekterów lasów deszczowych zostaje wyciętych każdego roku

0:02:18.000,0:02:20.000
w celu uzyskania ziemi ornej.

0:02:20.000,0:02:23.000
Mimo że w tym samym czasie taką samą ilość

0:02:23.000,0:02:27.000
istniejącej już ziemi uprawnej tracimy w wyniku zasolenia i erozji.

0:02:27.000,0:02:30.000
Jesteśmy też bardzo głodni bogactw naturalnych.

0:02:30.000,0:02:33.000
Około 10 kalorii jest potrzebnych do produkcji każdej jednej kalorii

0:02:33.000,0:02:37.000
konsumowanego przez nas jedzenia, produkowanego w kulturze zachodniej.

0:02:37.000,0:02:41.000
Ponadto,istnieje jedzenie którego wytworzenie jest bardzo kosztowne

0:02:41.000,0:02:43.000
i całkowicie tego nie doceniamy.

0:02:43.000,0:02:47.000
Aktualnie połowa żywności produkowanej w USA jest wyrzucana.

0:02:47.000,0:02:50.000
Podsumowując, na końcu tego długiego procesu

0:02:50.000,0:02:53.000
nie jesteśmy nawet w stanie prawidłowo utrzymać poziomu wyżywienia naszej planety.

0:02:53.000,0:02:58.000
Wielu z nas ma problemy z otyłością,kiedy wielu innych cierpi głód.

0:02:58.000,0:03:00.000
Wszystko to nie ma większego sensu.

0:03:00.000,0:03:03.000
Kiedy pomyślimy że 80 % światowego handlu żywnością

0:03:03.000,0:03:08.000
jest kontrolowane przez pięć międzynarodowych korporacji,

0:03:08.000,0:03:10.000
to wyłania się ponury obraz.

0:03:10.000,0:03:13.000
Im więcej ludzi przenosi się do miast, tym bardziej Świat przyjmuje zachodni styl odżywiania się.

0:03:13.000,0:03:16.000
Jeżeli spojrzymy w przyszłość

0:03:16.000,0:03:18.000
dostrzeżemy, że nie jest to najlepsza dieta.

0:03:18.000,0:03:20.000
Jak do tego doszło?

0:03:20.000,0:03:23.000
I ważniejsze, co z tym zrobić?

0:03:23.000,0:03:27.000
Cóż, odpowiadając na pierwsze, raczej łatwe pytanie

0:03:27.000,0:03:29.000
około 10 000 lat temu

0:03:29.000,0:03:31.000
nastąpił początek tego procesu.

0:03:31.000,0:03:33.000
Miało to miejsce w kulturze starożytnego Bliskiego Wschodu,

0:03:33.000,0:03:35.000
znanego pod nazwą Żyzny Półksiężyc.

0:03:35.000,0:03:37.000
Jak widać, był to pas ziemi w kształcie półksiężyca,

0:03:37.000,0:03:39.000
o wysokiej żyzności gleby.

0:03:39.000,0:03:42.000
To właśnie tutaj, około 10 000 lat temu

0:03:42.000,0:03:44.000
dwa nadzwyczajne procesy

0:03:44.000,0:03:47.000
jak rozwój rolnictwa i miast, rozpoczęły się

0:03:47.000,0:03:50.000
gwałtownie w tym samym miejscu i czasie.

0:03:50.000,0:03:52.000
To nie przypadek,

0:03:52.000,0:03:56.000
że rozwój rolnictwa i urbanizacja miast są ze soba powiazane. Potrzebują siebie nawzajem.

0:03:56.000,0:03:58.000
Odkrycie ziarna zbożowego

0:03:58.000,0:04:01.000
przez naszych starożytnych przodków, po raz pierwszy

0:04:01.000,0:04:04.000
umożliwiło produkcję surowców, wystarczająco dużą

0:04:04.000,0:04:08.000
i trwałą by wykarmić ludność zamieszkałą w stałych osadach.

0:04:08.000,0:04:10.000
A kiedy przyjrzymy się tym osadom,

0:04:10.000,0:04:12.000
zobaczymy że miały one zwarty charakter zabudowy.

0:04:12.000,0:04:14.000
Były otoczone przez urodzajne ziemie rolne

0:04:14.000,0:04:17.000
i zdominowane przez olbrzymie kompleksy świątynne

0:04:17.000,0:04:19.000
jak ta w Ur.

0:04:19.000,0:04:21.000
Świątynie były skutecznie działającymi,

0:04:21.000,0:04:24.000
duchowymi oraz scentralizowanymi ośrodkami dystrybucji żywności.

0:04:24.000,0:04:27.000
Były to ośrodki świątynne organizujące żniwa

0:04:27.000,0:04:29.000
oraz gromadzące zboża. Zebrane zboża ofiarowano bogom,

0:04:29.000,0:04:33.000
a że bogowie zbóż nie jedli, ponownie wracały one do ludzi.

0:04:33.000,0:04:35.000
Jak widzicie,

0:04:35.000,0:04:37.000
życie duchowe i fizyczne tych miast

0:04:37.000,0:04:40.000
było całkowicie zdominowane przez zboża, ich zbiory

0:04:40.000,0:04:43.000
ich zbiory i magazynowanie.

0:04:43.000,0:04:46.000
Faktem jest, że tak właśnie funkcjonowało każde starożytne miasto.

0:04:46.000,0:04:48.000
Oczywiście nie każde z nich było takie małe.

0:04:48.000,0:04:51.000
Np. słynny Rzym ze swoim milionem mieszkańców

0:04:51.000,0:04:53.000
w pierwszym wieku naszej ery.

0:04:53.000,0:04:57.000
W jaki sposób żywność trafia do miasta tej wielkości?

0:04:57.000,0:05:00.000
Odpowiedzią jest coś co nazywam starożytnymi „żywnościokilometrami.”

0:05:00.000,0:05:03.000
Mówiąc krótko, Rzym miał dostęp do morza,

0:05:03.000,0:05:06.000
co umożliwiało import żywności z najbardziej odległych zakątków.

0:05:06.000,0:05:09.000
Był to jedyny, możliwy sposób transportu żywności w starożytnym świecie,

0:05:09.000,0:05:12.000
ze względu na utrudniony transport drogami lądową.

0:05:12.000,0:05:14.000
Drogi były w fatalnym stanie,

0:05:14.000,0:05:16.000
a żywność bardzo szybko ulegała zepsuciu.

0:05:16.000,0:05:18.000
Z też tego powodu, Rzymianie toczyli wojny

0:05:18.000,0:05:21.000
o takie miejsca jak Kartagina i Egipt,

0:05:21.000,0:05:23.000
by mieć dostęp do ich rezerw zbóż.

0:05:23.000,0:05:26.000
Faktem jest, że ekspansja imperium Rzymskiego

0:05:26.000,0:05:29.000
była swego rodzaju długą,

0:05:29.000,0:05:31.000
zmilitaryzowaną wyprawą na zakupy, naprawdę.

0:05:31.000,0:05:33.000
(Śmiech)

0:05:33.000,0:05:35.000
W gruncie rzeczy uwielbiam tę ciekawostkę i muszę o niej wspomnieć:

0:05:35.000,0:05:38.000
Rzym [importował ostrygi z Brytanii]

0:05:38.000,0:05:40.000
w tamtym okresie. Uważam to za coś niesamowitego.

0:05:40.000,0:05:43.000
Tak więc, Rzym kształtował zaplecze „żywnościowe” kraju

0:05:43.000,0:05:45.000
poprzez apetyt jego mieszkańców.

0:05:45.000,0:05:47.000
Interesujące jest również, co działo się

0:05:47.000,0:05:49.000
jeszcze przed nastąpieniem epoki przemysłowej.

0:05:49.000,0:05:52.000
Kiedy spojrzymy na mapę Londynu z XVII wieku,

0:05:52.000,0:05:55.000
widzimy, że zboża pochodzą z terenów położonych nad Tamizą,

0:05:55.000,0:05:57.000
ciągnących się wzdłuż dolnej części mapy.

0:05:57.000,0:06:00.000
Dlatego też targ zbożowy znajdował się w południowej części miasta,

0:06:00.000,0:06:02.000
skąd drogi prowadziły do Cheapside.

0:06:02.000,0:06:04.000
W Cheapside ("tania strona") znajdował się główny targ,

0:06:04.000,0:06:06.000
również zbożowy.

0:06:06.000,0:06:08.000
Jeżeli spojrzymy na nazwę jednej z tych ulic,

0:06:08.000,0:06:11.000
Bread Street ("ulica chlebowa"), to od razu wiemy

0:06:11.000,0:06:14.000
co znajdowało się na niej 300 lat temu.

0:06:14.000,0:06:16.000
Podobnie było z targiem rybnym.

0:06:16.000,0:06:19.000
Ryby również były transportowane drogą rzeczną. Takie same zależności.

0:06:19.000,0:06:22.000
Oczywiście Billingsgate, które było słynnym londyńskim targowiskiem rybnym

0:06:22.000,0:06:26.000
istniejącym tutaj do połowy lat 80-tych.

0:06:26.000,0:06:28.000
Co jest tak niesamowite, gdy mówisz o tym miejscu.

0:06:28.000,0:06:30.000
Wszyscy ci ludzie spacerujący

0:06:30.000,0:06:32.000
z telefonami komórkowymi przypominającymi cegły

0:06:32.000,0:06:35.000
i unoszący się w porcie zapach ryb.

0:06:35.000,0:06:38.000
A oto kolejna rzecz dotycząca żywności w miastach:

0:06:38.000,0:06:41.000
jej korzenie raz zapuszczone w mieście

0:06:41.000,0:06:43.000
są bardzo rzadko poruszane.

0:06:43.000,0:06:45.000
Mięso to zupełnie inna historia,

0:06:45.000,0:06:47.000
gdyż oczywiście zwierzęta mogły samodzielnie docierać do miasta.

0:06:47.000,0:06:49.000
Większość mięsa przeznaczonego dla mieszkańców Londynu,

0:06:49.000,0:06:51.000
pochodziła z północno-zachodniej części kraju,

0:06:51.000,0:06:53.000
ze Szkocji i Walii.

0:06:53.000,0:06:56.000
Ponieważ zwierzęta były pędzone i wchodziły do miasta z północnego-zachodu,

0:06:56.000,0:06:58.000
dlatego też Smithfield,

0:06:58.000,0:07:01.000
popularny londyński targ mięsny był zlokalizowany właśnie tam.

0:07:01.000,0:07:05.000
Drób pochodził z obszaru zwanego East Anglia i wędrował dalej w kierunku północno-zachodnim.

0:07:05.000,0:07:06.000
Przedstawiając to czuję się trochę jak pogodynka.

0:07:06.000,0:07:10.000
W każdym razie, ptaki docierały na targ,

0:07:10.000,0:07:13.000
mając nogi zabezpieczone małymi bucikami.

0:07:13.000,0:07:15.000
Po dotarciu do zachodniego końca

0:07:15.000,0:07:17.000
Cheapside, zostawały sprzedawane.

0:07:17.000,0:07:19.000
Dlatego miejsce to zostało nazwane Poultry.

0:07:19.000,0:07:22.000
Jeżeli spojrzymy na mapę jakiegokolwiek miasta

0:07:22.000,0:07:26.000
wybudowanego przed erą przemysłową,

0:07:26.000,0:07:28.000
możemy prześledzić w jaki sposób żywność do tego miasta trafiała.

0:07:28.000,0:07:31.000
Właściwie, to możemy zobaczyć w jaki sposób miasta były kształtowane przez żywność,

0:07:31.000,0:07:34.000
np. czytając nazwy ulic, które pełniły funkcję informacyjną.

0:07:34.000,0:07:36.000
Friday Street to miejsce,

0:07:36.000,0:07:38.000
gdzie kupowano ryby w piątek.

0:07:38.000,0:07:40.000
Oczywiście inna żywność również była tam dostępna,

0:07:40.000,0:07:43.000
ponieważ ulice miast i inne miejsca publiczne

0:07:43.000,0:07:46.000
były jedynymi obszarami umożliwiającymi kupowanie i sprzedawanie jedzenia.

0:07:46.000,0:07:49.000
Kiedy spojrzymy na obraz Smithfield z 1830 roku,

0:07:49.000,0:07:52.000
zobaczymy że raczej trudno było mieszkać w takim mieście

0:07:52.000,0:07:54.000
i nie mieć świadomości miejsca pochodzenia żywności.

0:07:54.000,0:07:56.000
Szczególnie, kiedy jadło się niedzielny lunch,

0:07:56.000,0:07:58.000
a dźwięki ryczącego bydła czy beczących owiec dochodziły z zewnątrz

0:07:58.000,0:08:00.000
co najmniej trzy dni wcześniej.

0:08:00.000,0:08:03.000
Było to jak najbardziej organiczne miasto

0:08:03.000,0:08:06.000
będące częścią organicznego cyklu.

0:08:06.000,0:08:09.000
Wszystko uległo zmianie 10 lat później.

0:08:09.000,0:08:12.000
Oto obraz przedstawiający Wielką Zachodnią Kolej Żelazną w 1840 roku.

0:08:12.000,0:08:14.000
Jak sami widzicie, pierwszymi pasażerami pociągów

0:08:14.000,0:08:16.000
były świnie i owce.

0:08:16.000,0:08:20.000
Od tej pory zwierzęta nie musiały już być pędzone na targ.

0:08:20.000,0:08:22.000
Ubój zwierząt następował poza polem widzenia mieszkańców miast,

0:08:22.000,0:08:24.000
gdzieś na odległych terenach wiejskich.

0:08:24.000,0:08:26.000
Zwierzęta przywożono do miast koleją.

0:08:26.000,0:08:29.000
Kolej zmieniła wszystko.

0:08:29.000,0:08:31.000
Po raz pierwszy stało się możliwe

0:08:31.000,0:08:32.000
powiększanie miast

0:08:32.000,0:08:34.000
do dowolnych rozmiarów i kształtu, niezależnie od ich miejsca położenia.

0:08:34.000,0:08:38.000
Dotychczas usytuowanie miast było ograniczone przez warunki geograficzne:

0:08:38.000,0:08:41.000
dostarczanie żywności było uzależnione od trudnych warunków fizycznych

0:08:41.000,0:08:45.000
A tu nagle miasta całkowicie wyzwoliły się od położenia geograficznego.

0:08:45.000,0:08:48.000
Jak widzicie z map,

0:08:48.000,0:08:50.000
Londyn w latach 90-tych po pojawieniu się kolei,

0:08:50.000,0:08:54.000
z małego punkciku, który mogły wyżywić

0:08:54.000,0:08:56.000
pędzone zwierzęta, rozrósł się do

0:08:56.000,0:08:58.000
miasta wielkiej „rozpusty finansowej”,

0:08:58.000,0:09:01.000
w którym zwierzęta czy też ludzi, trudno byłoby wykarmić

0:09:01.000,0:09:04.000
czymkolwiek poruszającym się na własnych nogach.

0:09:04.000,0:09:07.000
Oczywiście to był dopiero początek. Zaraz po pociągach pojawiły się samochody,

0:09:07.000,0:09:11.000
a to oznacza koniec tego procesu.

0:09:11.000,0:09:13.000
Nastapiło całkowite wyzwolenie miasta

0:09:13.000,0:09:16.000
z powiązań z przyrodą.

0:09:16.000,0:09:19.000
Ale jest to miasto pozbawione zapachu,

0:09:19.000,0:09:21.000
bałaganu, w pewnym sensie pozbawione też ludzi.

0:09:21.000,0:09:24.000
Bo któż chciałby spacerować w takim otoczeniu.

0:09:24.000,0:09:27.000
Aby kupić jedzenie, ludzie korzystając z samochodów

0:09:27.000,0:09:30.000
jechali do znajdującego się gdzieś na przedmieściach sklepu,

0:09:30.000,0:09:32.000
wracali z zakupami na cały tydzień,

0:09:32.000,0:09:34.000
zastanawiając się co z taką ilością produktów potem zrobić.

0:09:34.000,0:09:37.000
Od tego czasu nasze relacje

0:09:37.000,0:09:40.000
z żywnością i miastami uległy całkowitej zmianie.

0:09:40.000,0:09:43.000
Tutaj mamy żywność -- która była centralnym punktem,

0:09:43.000,0:09:46.000
głównym ośrodkiem skupiający społeczność miejską -- na przedmieściach.

0:09:46.000,0:09:48.000
Kupowanie i sprzedawanie żywności było społecznym wydarzeniem.

0:09:48.000,0:09:50.000
Dzisiaj jest dokładnie odwrotnie.

0:09:50.000,0:09:52.000
Kiedyś ludzie gotowali posiłki; dzisiaj po prostu dodają trochę wody

0:09:52.000,0:09:57.000
lub jajka by upiec ciasto czy coś innego.

0:09:57.000,0:10:01.000
Nie sprawdzamy na podstawie zapachu, czy coś nadaje się do zjedzenia.

0:10:01.000,0:10:04.000
Czytamy jedynie etykietki na odwrocie.

0:10:04.000,0:10:07.000
Nie szanujemy jedzenia, nie wierzymy w jego wartość.

0:10:07.000,0:10:09.000
Raczej boimy się go,

0:10:09.000,0:10:13.000
a zamiast szanować wyrzucamy do śmietnika.

0:10:13.000,0:10:16.000
Największą ironią współczesnych systemów żywnościowych jest to,

0:10:16.000,0:10:18.000
że rzeczy które obiecują zrobić łatwiejszymi

0:10:18.000,0:10:20.000
tak naprawdę stają się trudniejsze.

0:10:20.000,0:10:24.000
By móc wybudować miasta w dowolnym miejscu,

0:10:24.000,0:10:28.000
odchodzimy od najważniejszych relacji

0:10:28.000,0:10:31.000
jakie mamy z przyrodą.

0:10:31.000,0:10:34.000
Jesteśmy całkowicie uzależni od systemów, które tylko dostarczają

0:10:34.000,0:10:36.000
i który jak widzimy są niewystarczające.

0:10:36.000,0:10:39.000
W jaki sposób rozwiązać powyższy problem?

0:10:39.000,0:10:41.000
Nie jest to wcale nowe pytanie.

0:10:41.000,0:10:45.000
Już 500 lat temu zadawał je sobie Tomasz Morus.

0:10:45.000,0:10:48.000
Oto okładka dzieła Tomasza Morusa zatytułowanego „Utopia

0:10:48.000,0:10:51.000
Utopia - to kraina składająca się z kilku częściowo niezależnych państw-miast,

0:10:51.000,0:10:53.000
czyż nie brzmi to znajomo,

0:10:53.000,0:10:56.000
położonych blisko siebie, których mieszkańcy uprawiali ziemię,

0:10:56.000,0:10:58.000
sadzili warzywa w przydomowych ogródkach,

0:10:58.000,0:11:00.000
jedli wspólnie posiłki itp.

0:11:00.000,0:11:02.000
Możecie się sprzeczać,

0:11:02.000,0:11:05.000
czy żywność to główny wątek w Utopi,

0:11:05.000,0:11:08.000
jeżeli nawet Tomasz Morus nie określił tego jednoznacznie.

0:11:08.000,0:11:11.000
A oto kolejna bardzo popularna wizja

0:11:11.000,0:11:13.000
autorstwa Ebenzera Howarda przedstawiona w książce „Miasta ogrody jutra”.

0:11:13.000,0:11:16.000
Pomysł taki sam. Kilka częściowo niezależnych państw-miast.

0:11:16.000,0:11:20.000
Małe punkciki miejskich metropolii otoczone żyznymi terenami,

0:11:20.000,0:11:22.000
połączone linią kolejową.

0:11:22.000,0:11:24.000
I znowu, można by powiedzieć, że zapewnienie żywności

0:11:24.000,0:11:27.000
stanowi istotę wizji Howarda.

0:11:27.000,0:11:29.000
Miasta te zostały nawet wybudowane,

0:11:29.000,0:11:31.000
chociaż niewiele miały wspólnego z ideą Howarda.

0:11:31.000,0:11:34.000
I to jest właśnie problem z utopijnymi ideami,

0:11:34.000,0:11:36.000
że są po prostu utopijne.

0:11:36.000,0:11:39.000
Utopia to słowo, które Tomasz Morus użył umyślnie.

0:11:39.000,0:11:43.000
Był to swego rodzaju żart. Słowo to pochodzi z greki i jest dwuznaczne.

0:11:43.000,0:11:45.000
Utopia oznacza dobre miejsce lub jego brak,

0:11:45.000,0:11:49.000
Jest czymś idealnym, całkowicie wyimaginowanym. My takich miejsc mieć nie możemy.

0:11:49.000,0:11:51.000
Ponadto uważam, że jako narzędzie koncepcyjne

0:11:51.000,0:11:54.000
służące rozważaniu o głębokim problemie mieszkaniowym ludzi

0:11:54.000,0:11:56.000
całkowicie nie ma racji bytu.

0:11:56.000,0:11:59.000
Stąd też wymyśliłam alternatywę,

0:11:59.000,0:12:02.000
którą nazwałam Sitopia. Ze starożytnej Greki

0:12:02.000,0:12:04.000
„sitos” oznacza żywność, a „topos” miejsce.

0:12:04.000,0:12:06.000
Wierzę, że teraz właśnie żyjemy w Sitopii.

0:12:06.000,0:12:09.000
Żyjemy w świecie ukształtowanym przez żywność,

0:12:09.000,0:12:12.000
i jeżeli mamy świadomość tego, możemy wykorzystać żywność jako potężne narzędzie --

0:12:12.000,0:12:16.000
narzędzie koncepcyjne, narzędzie projektujące, po to właśnie by inaczej wykreować świat.

0:12:16.000,0:12:21.000
Jak wyglądałaby Sitopia, gdybyśmy mogli ją zobaczyć?

0:12:21.000,0:12:23.000
Cóż, myślę że wyglądałaby właśnie tak.

0:12:23.000,0:12:25.000
Muszę pokazać ten slajd, głównie ze względu na minę psa.

0:12:25.000,0:12:28.000
Mniejsza z tym, to jest -- (Śmiech)

0:12:28.000,0:12:30.000
to jedzenie jest w centrum ludzkiego życia,

0:12:30.000,0:12:32.000
jest punktem centralnym życia rodzinnego, po przez celebrowanie posiłków,

0:12:32.000,0:12:34.000
znajdowanie przyjemności i czasu dla nich.

0:12:34.000,0:12:37.000
Jest to miejsce, które żywność powinna zajmować w naszym społeczeństwie.

0:12:37.000,0:12:42.000
Sceny takie jak ta nie będą możliwe, dopóki nie będzie takich ludzi.

0:12:42.000,0:12:44.000
A tak na marginesie, mogą to być też mężczyźni.

0:12:44.000,0:12:47.000
Mówię tu o ludziach, którzy myślą o żywności,

0:12:47.000,0:12:49.000
spoglądają w przyszłość, planują,

0:12:49.000,0:12:51.000
a patrząc na stos surowych warzyw

0:12:51.000,0:12:53.000
umieją je rozpoznać.

0:12:53.000,0:12:56.000
Takich właśnie ludzi potrzebujemy. Jesteśmy częścią systemu,

0:12:56.000,0:12:59.000
a bez tego typu ludzi nie możemy mieć takich miejsc.

0:12:59.000,0:13:02.000
A oto slajd który wybrałam celowo, ponieważ pokazuje mężczyznę kupującego warzywa,

0:13:02.000,0:13:06.000
ale na targu sieciowym, gdzie sprzedawana jest żywność lokalna.

0:13:06.000,0:13:08.000
Jest to dość powszechne. Świeża żywność

0:13:08.000,0:13:10.000
jest częścią społecznego życia miasta.

0:13:10.000,0:13:13.000
Ponieważ bez świeżej, lokalnej żywności nie można mieć takich miejsc.

0:13:13.000,0:13:16.000
Ponadto żywność, która rośnie lokalnie jest częścią miejscowego krajobrazu,

0:13:16.000,0:13:18.000
a nie tylko nic nie wartym towarem,

0:13:18.000,0:13:20.000
pochodzącym z jakiejś nieznanej „dziury”.

0:13:20.000,0:13:22.000
Obrazek przedstawiający krowy,

0:13:22.000,0:13:24.000
czy wielkie sterty obornika.

0:13:24.000,0:13:27.000
To właśnie łączy wszystko w jedną całość.

0:13:27.000,0:13:29.000
A oto projekt społecznościowy,

0:13:29.000,0:13:31.000
który odwiedziłam ostatnio w Toronto.

0:13:31.000,0:13:33.000
Jest to szklarnia, w którym dzieci uczą się

0:13:33.000,0:13:36.000
o żywności i gdzie hodują swoje własne roślinki.

0:13:36.000,0:13:39.000
Ta np. nazywa się Kevin, być może

0:13:39.000,0:13:41.000
należy do chłopca o imieniu Kelvin. Tego nie wiem.

0:13:41.000,0:13:44.000
Tego typu projekty są bardzo ważne,

0:13:44.000,0:13:48.000
ponieważ mają na celu ponowne połączenie nas z naturą.

0:13:48.000,0:13:50.000
Jak dla mnie Sitopia, jest sposobem postrzegania.

0:13:50.000,0:13:54.000
W zasadzie uznawane jest, że Sitopia

0:13:54.000,0:13:56.000
funkcjonuje na niewielkich obszarach, praktycznie wszędzie.

0:13:56.000,0:13:58.000
Sztuką jest połączenie tych obszarów w jedną całość,

0:13:58.000,0:14:01.000
tak by jedzenie stało się sposobem postrzegania.

0:14:01.000,0:14:04.000
Jeżeli to zrobimy, przestaniemy patrzeć na miasta

0:14:04.000,0:14:07.000
jak na wielkie bezproduktywne plamy, jak ta tutaj.

0:14:07.000,0:14:09.000
Spojrzymy na nie raczej, jak na

0:14:09.000,0:14:12.000
część produktywnej organicznej struktury,

0:14:12.000,0:14:14.000
której są nieodłącznym elementem,

0:14:14.000,0:14:16.000
połączone symbiotycznie.

0:14:16.000,0:14:18.000
Ale oczywiście, to nie tylko wspaniały obraz.

0:14:18.000,0:14:21.000
Jeżeli pragniemy by już nie produkowano żywności w taki sposób,

0:14:21.000,0:14:23.000
powinniśmy więcej myśleć o permakulturze.

0:14:23.000,0:14:25.000
Dlatego też uważam, że obraz ten

0:14:25.000,0:14:27.000
podsumowuje sposób w jaki powinniśmy myśleć.

0:14:27.000,0:14:29.000
Jest to zupełnie nowe podejście do sposobu,

0:14:29.000,0:14:32.000
w jaki żywność kształtuje nasze życie.

0:14:32.000,0:14:35.000
Jest to najlepsza wizja tego, jaką znam, i pochodzi ona sprzed 650 lat.

0:14:35.000,0:14:38.000
Jest to „Alegoria dobrych rządów” namalowana przez Ambrogio Lorenzetti.

0:14:38.000,0:14:41.000
Przedstawia zależność pomiędzy miastem a wsią.

0:14:41.000,0:14:44.000
Myślę, że przesłanie obrazu jest bardzo czytelne.

0:14:44.000,0:14:46.000
Jeżeli miasto zadba o wieś,

0:14:46.000,0:14:48.000
to wieś zadba też o miasto.

0:14:48.000,0:14:50.000
Chciałabym się was zapytać

0:14:50.000,0:14:53.000
co namalowałby Lorenzetti

0:14:53.000,0:14:55.000
gdyby ten obraz powstał w naszych czasach.

0:14:55.000,0:14:58.000
Jak wyglądałaby alegoria dobrych rządów dzisiaj?

0:14:58.000,0:15:00.000
Myślę, że jest to nie cierpiące zwłoki pytanie.

0:15:00.000,0:15:02.000
Pytanie które musimy zadać

0:15:02.000,0:15:04.000
i na które musimy odpowiedzieć.

0:15:04.000,0:15:07.000
Mamy świadomość tego, że jesteśmy tym co jemy.

0:15:07.000,0:15:09.000
Musimy sobie uświadomić, że świat wygląda tak jak wygląda nasza żywność.

0:15:09.000,0:15:11.000
Jeżeli podchwycimy ten pomysł, wykorzystamy żywność

0:15:11.000,0:15:15.000
jako naprawdę potężne narzędzie do lepszego kształtowania świata.

0:15:15.000,0:15:17.000
Dziękuję bardzo.

0:15:17.000,0:15:20.000
(Oklaski)