0:00:00.000,0:00:04.000
Како да се нахрани еден град?

0:00:04.000,0:00:06.000
Тоа е едно од големите прашања на нашето време.

0:00:06.000,0:00:08.000
А, сепак, ретко се поставува.

0:00:08.000,0:00:11.000
Го земаме здраво за готово фактот дека кога ќе влеземе во продавница,

0:00:11.000,0:00:15.000
ресторан или, на пример, во фоајето на овој театар за еден час,

0:00:15.000,0:00:18.000
ќе нè чека храна,

0:00:18.000,0:00:20.000
која магично стигнала од кој знае каде.

0:00:20.000,0:00:25.000
Но, кога ќе помислиме дека секој ден за град голем како Лондон

0:00:25.000,0:00:28.000
треба да се произведе, транспортира,

0:00:28.000,0:00:31.000
да се купи, продаде,

0:00:31.000,0:00:35.000
да се зготви, изеде и фрли доволно храна,

0:00:35.000,0:00:37.000
и дека истиот процес треба да се повтори секој ден,

0:00:37.000,0:00:39.000
во секој град на светот,

0:00:39.000,0:00:42.000
тогаш неверојатно е како градовите воопшто се хранат.

0:00:42.000,0:00:44.000
Живееме на вакви места,

0:00:44.000,0:00:47.000
како тие да се нешто најприродно во светот,

0:00:47.000,0:00:49.000
заборавајќи дека, поради тоа што сме животни

0:00:49.000,0:00:51.000
и мора да се храниме,

0:00:51.000,0:00:55.000
подеднакво сме зависни од природата

0:00:55.000,0:00:57.000
како и нашите претци низ историјата.

0:00:57.000,0:00:59.000
Како што сè повеќе луѓе се селат во градовите,

0:00:59.000,0:01:02.000
сè поголем дел од природата се трансформира

0:01:02.000,0:01:05.000
во извонредни предели, како овој зад мене,

0:01:05.000,0:01:08.000
на кој се гледаат полиња со соја во Мата Гросо во Бразил,

0:01:08.000,0:01:11.000
за да нè нахранат.

0:01:11.000,0:01:13.000
Ова се навистина изнонредни предели,

0:01:13.000,0:01:15.000
но малкумина од нас имаат шанса да ги видат.

0:01:15.000,0:01:17.000
И сè почесто овие предели

0:01:17.000,0:01:19.000
не се создаваат за да нè хранат само нас.

0:01:19.000,0:01:21.000
Како што сè повеќе луѓе се населуваат во градовите,

0:01:21.000,0:01:23.000
се јаде сè повеќе месо,

0:01:23.000,0:01:26.000
па со една третина од глобалната годишна жетва на житарици

0:01:26.000,0:01:28.000
сега се хранат животни,

0:01:28.000,0:01:30.000
а не ние - човечките животни.

0:01:30.000,0:01:34.000
А, со оглед на тоа што се потребни три пати повеќе житарици -

0:01:34.000,0:01:36.000
всушност, десет пати повеќе житарици -

0:01:36.000,0:01:39.000
за да се нахрани еден човек доколку тие прво поминале низ животни,

0:01:39.000,0:01:44.000
тогаш тоа не е баш ефикасен начин за хранење на луѓето.

0:01:44.000,0:01:46.000
А, проблемот станува сè поголем.

0:01:46.000,0:01:49.000
Се проценува дека до 2050-та година

0:01:49.000,0:01:51.000
бројот на луѓето кои живеат во градови ќе биде двојно поголем.

0:01:51.000,0:01:53.000
Се проценува и дека ќе се конзумира

0:01:53.000,0:01:55.000
двојно повеќе месо и млеко.

0:01:55.000,0:02:00.000
Значи, месото и урбанизмот растат заедно.

0:02:00.000,0:02:02.000
Тоа ќе предизвика огромен проблем.

0:02:02.000,0:02:05.000
До 2050-та ќе треба да се хранат шест милијарди

0:02:05.000,0:02:09.000
гладни месојатци.

0:02:09.000,0:02:11.000
Тоа е голем проблем. А, ако продолжиме како до сега,

0:02:11.000,0:02:14.000
тешко и дека би можеле да го решиме.

0:02:14.000,0:02:18.000
Секоја година, се уништуваат 19 милиони хектари прашума,

0:02:18.000,0:02:20.000
за да се создаде нова обработлива земја.

0:02:20.000,0:02:23.000
Иако, во исто време, се губи подеднаква површина од постоечкото

0:02:23.000,0:02:27.000
обработливо земјиште, поради салинизација и ерозија.

0:02:27.000,0:02:30.000
Многу сме гладни и за фосилни горива, исто така.

0:02:30.000,0:02:33.000
Потребни се околу 10 калории за да се произведе секоја калорија

0:02:33.000,0:02:37.000
од храната која ја консумираме во Западниот свет.

0:02:37.000,0:02:41.000
А, сепак, храна која толку скапо ја произведуваме

0:02:41.000,0:02:43.000
воопшто не ја цениме.

0:02:43.000,0:02:47.000
Половина од храната произведена во САД се фрла.

0:02:47.000,0:02:50.000
А, на крајот на целиот овој долг процес,

0:02:50.000,0:02:53.000
не ни успеваме да ја нахраниме планетата како што треба.

0:02:53.000,0:02:58.000
Една милијарда од нас се предебели, додека друга милијарда гладуваат.

0:02:58.000,0:03:00.000
Сето ова нема многу смисла.

0:03:00.000,0:03:03.000
А, кога ќе сфатите дека 80% од глобалната трговија со храна

0:03:03.000,0:03:08.000
е под контрола на само пет мултинационални корпорации,

0:03:08.000,0:03:10.000
сликата станува тмурна.

0:03:10.000,0:03:13.000
Со преселбата во градовите, се прифаќа и исхраната на Западниот свет.

0:03:13.000,0:03:16.000
А, ако гледаме кон иднината,

0:03:16.000,0:03:18.000
овој начин на исхрана не може да се одржи.

0:03:18.000,0:03:20.000
Па, како стигнавме овде?

0:03:20.000,0:03:23.000
И, што е уште поважно, што ќе сториме сега?

0:03:23.000,0:03:27.000
Прво да го одговорам малку полесното прашање.

0:03:27.000,0:03:29.000
Почетокот на овој процес е некаде

0:03:29.000,0:03:31.000
пред околу 10.000 години,

0:03:31.000,0:03:33.000
во стариот Близок Исток,

0:03:33.000,0:03:35.000
познат и како „плодната полумесечина“,

0:03:35.000,0:03:37.000
затоа што, како што гледате, регионот има форма на полумесечина

0:03:37.000,0:03:39.000
и бил плоден.

0:03:39.000,0:03:42.000
Тука, пред околу 10.000 години,

0:03:42.000,0:03:44.000
откриени се два извонредни пронајдоци,

0:03:44.000,0:03:47.000
земјоделството и урбанизмот,

0:03:47.000,0:03:50.000
приближно во исто време и на исто место.

0:03:50.000,0:03:52.000
Ова не е случајност.

0:03:52.000,0:03:56.000
Земјоделството и градовите се тесно поврзани. Не можат едно без друго.

0:03:56.000,0:03:58.000
Бидејќи со пронајдокот на житариците

0:03:58.000,0:04:01.000
нашите претци за прв пат

0:04:01.000,0:04:04.000
имале извор на храна кој бил доволно голем и стабилен

0:04:04.000,0:04:08.000
за да ги одржува постојаните населби.

0:04:08.000,0:04:10.000
Ако погледнеме како изгледале овие населби,

0:04:10.000,0:04:12.000
ќе видиме дека биле збиени,

0:04:12.000,0:04:14.000
опколени со плодни ниви

0:04:14.000,0:04:17.000
и во нив доминирале големи комплекси на храмови,

0:04:17.000,0:04:19.000
како овој во Ур,

0:04:19.000,0:04:21.000
кои, всушност,

0:04:21.000,0:04:24.000
биле духовни, централизирани центри за дистрибуција на храна,

0:04:24.000,0:04:27.000
бидејќи храмовите ја организирале жетвата,

0:04:27.000,0:04:29.000
го собирале житото, го принесувале на боговите,

0:04:29.000,0:04:33.000
а житото што боговите не го јаделе, го делеле на народот.

0:04:33.000,0:04:35.000
Па, може да се рече

0:04:35.000,0:04:37.000
дека севкупниот духовен и физички живот на овие градови

0:04:37.000,0:04:40.000
зависел од житото и од жетвата,

0:04:40.000,0:04:43.000
кои ги одржувале.

0:04:43.000,0:04:46.000
Всушност, тоа важи за сите антички градови.

0:04:46.000,0:04:48.000
Но, секако, не биле сите толку мали.

0:04:48.000,0:04:51.000
Па така, познато е дека Рим имал околу еден милион жители

0:04:51.000,0:04:53.000
во првиот век од нашата ера.

0:04:53.000,0:04:57.000
Па, како успевале да нахранат толкав град?

0:04:57.000,0:05:00.000
Решението е она што јас го нарекувам „антички пат на храната“.

0:05:00.000,0:05:03.000
Рим имал излез на море,

0:05:03.000,0:05:06.000
што му овозможувало да увезува храна од многу оддалечени места.

0:05:06.000,0:05:09.000
Тоа е единствениот начин на кој ова било изводливо во античко време,

0:05:09.000,0:05:12.000
затоа што било многу тешко да се пренесе храна преку патиштата,

0:05:12.000,0:05:14.000
кои биле многу тешки за патување,

0:05:14.000,0:05:16.000
а и храната многу бргу се расипувала.

0:05:16.000,0:05:18.000
Римјаните вешто војувале со

0:05:18.000,0:05:21.000
други држави, како Картагина и Египет,

0:05:21.000,0:05:23.000
само за да дојдат до нивните резерви на жито.

0:05:23.000,0:05:26.000
Всушност, може да се рече дека ширењето на империјата

0:05:26.000,0:05:29.000
било еден вид многу долго, растегнато,

0:05:29.000,0:05:31.000
милитаризирано пазарување.

0:05:31.000,0:05:33.000
(смеа)

0:05:33.000,0:05:35.000
Всушност, многу го сакам овој податок и едноставно мора да го споменам:

0:05:35.000,0:05:38.000
Римјаните увезувале остриги од Лондон,

0:05:38.000,0:05:40.000
во еден период. Мислам дека тоа е неверојатно.

0:05:40.000,0:05:43.000
Значи, Римјаните ги обликувале границите на империјата

0:05:43.000,0:05:45.000
според својот апетит.

0:05:45.000,0:05:47.000
Но, интересно е што уште нешто

0:05:47.000,0:05:49.000
се случило во прединдустрискиот свет.

0:05:49.000,0:05:52.000
Ако ја разгледаме картата на Лондон во 17-тиот век,

0:05:52.000,0:05:55.000
гледаме дека житото, кое доаѓа преку Темза,

0:05:55.000,0:05:57.000
се наоѓа на дното од картава.

0:05:57.000,0:06:00.000
Па така, пазарите за жито биле на југот на градот,

0:06:00.000,0:06:02.000
а улиците кои воделе од нив

0:06:02.000,0:06:04.000
до Чипсајд, кој бил главниот пазар,

0:06:04.000,0:06:06.000
исто така биле пазари за жито.

0:06:06.000,0:06:08.000
Ако се земе предвид името на една од овие улици,

0:06:08.000,0:06:11.000
Бред Стрит (Лебна улица), јасно е

0:06:11.000,0:06:14.000
што се случувало таму пред 300 години.

0:06:14.000,0:06:16.000
Истото важело и за рибата.

0:06:16.000,0:06:19.000
И таа доаѓала до градот преку реката. Ја имаме истата ситуација.

0:06:19.000,0:06:22.000
Билингсгејт е познат пазар за риби во Лондон,

0:06:22.000,0:06:26.000
кој опстојувал на истото место сè до средината на 1980-тите.

0:06:26.000,0:06:28.000
Тоа е навистина неверојатно.

0:06:28.000,0:06:30.000
Сите се шетале наоколу

0:06:30.000,0:06:32.000
со мобилни телефони што изгледаат како цигли,

0:06:32.000,0:06:35.000
а долу на пристаништето се продавале смрдливи риби.

0:06:35.000,0:06:38.000
Ова е уште една важна работа за храната и градовите:

0:06:38.000,0:06:41.000
кога еднаш ќе се пуштат корења на некое место,

0:06:41.000,0:06:43.000
многу ретко се поместува оттаму.

0:06:43.000,0:06:45.000
Месото е сосема друга приказна,

0:06:45.000,0:06:47.000
бидејќи животните можат сами да влезат во градот.

0:06:47.000,0:06:49.000
Најголем дел од месото пристигнувало

0:06:49.000,0:06:51.000
во Лондон од северозапад,

0:06:51.000,0:06:53.000
од Шкотска и Велс.

0:06:53.000,0:06:56.000
Влегувало и пристигнувало во северозападниот дел од градот,

0:06:56.000,0:06:58.000
па затоа и Смитфилд,

0:06:58.000,0:07:01.000
познатиот пазар за месо во Лондон, се наоѓал таму.

0:07:01.000,0:07:05.000
Живината доаѓала од Источна Англија, од североистокот.

0:07:05.000,0:07:06.000
Се чувствувам како презентерка на метео-вести...

0:07:06.000,0:07:10.000
Птиците доаѓале со

0:07:10.000,0:07:13.000
стапала заштитени со платнени чевлички.

0:07:13.000,0:07:15.000
Кога ќе стигнеле до источниот крај

0:07:15.000,0:07:17.000
на Чипсајд, таму биле продавани.

0:07:17.000,0:07:19.000
Затоа и тоа место се вика Полтри (живина).

0:07:19.000,0:07:22.000
Всушност, ако ја погледнете картата на кој било град

0:07:22.000,0:07:26.000
изграден пред индустриското време,

0:07:26.000,0:07:28.000
може да ги препознаете патиштата за влез на храната.

0:07:28.000,0:07:31.000
Може да видите како градот физички бил обликуван од храната,

0:07:31.000,0:07:34.000
преку имињата на улиците, кои ви даваат многу знаци.

0:07:34.000,0:07:36.000
Како, на пример, Фрајдеј стрит (ул. Петок),

0:07:36.000,0:07:38.000
каде што се купувала риба во петок.

0:07:38.000,0:07:40.000
Но, исто така, треба градот да го замислите полн со храна,

0:07:40.000,0:07:43.000
затоа што улиците и јавните простори биле

0:07:43.000,0:07:46.000
единствените места каде што се купувала и продавала храна.

0:07:46.000,0:07:49.000
Ако погледнеме слика од Смитфилд од 1830 година,

0:07:49.000,0:07:52.000
може да видите дека би било многу тешко да живеете во ваков град,

0:07:52.000,0:07:54.000
а да не знаете од каде ви доаѓа храната.

0:07:54.000,0:07:56.000
Всушност, додека уживате во вашиот неделен ручек,

0:07:56.000,0:07:58.000
многу е веројатно дека тој мукал или блеел

0:07:58.000,0:08:00.000
под вашиот прозорец при дена претходно.

0:08:00.000,0:08:03.000
Очигледно е дека ова бил органски град

0:08:03.000,0:08:06.000
и дел од еден органски циклус.

0:08:06.000,0:08:09.000
Десет години подоцна сè се сменило.

0:08:09.000,0:08:12.000
Ова е слика од Големата западна железница од 1840 година.

0:08:12.000,0:08:14.000
Како што гледате, овците и свињите биле меѓу првите

0:08:14.000,0:08:16.000
патинци на возовите.

0:08:16.000,0:08:20.000
Наеднаш, овие животни повеќе не оделе до пазарите,

0:08:20.000,0:08:22.000
туку биле колени далеку од очите и совеста на граѓаните,

0:08:22.000,0:08:24.000
некаде на село,

0:08:24.000,0:08:26.000
а во градовите ги носеле преку железницата.

0:08:26.000,0:08:29.000
Ова менува сè.

0:08:29.000,0:08:31.000
За почеток, овозможува, за прв пат,

0:08:31.000,0:08:32.000
да се развиваат градови

0:08:32.000,0:08:34.000
со секаква големина и форма на кое било место.

0:08:34.000,0:08:38.000
Градовите порано биле ограничени од географијата.

0:08:38.000,0:08:41.000
Доаѓале до храна на физички многу тежок начин.

0:08:41.000,0:08:45.000
И, одеднаш, успешно се ослободуваат од географските пречки.

0:08:45.000,0:08:48.000
Како што може да се види од овие карти на Лондон,

0:08:48.000,0:08:50.000
во текот на 90 години по доаѓањето на возовите,

0:08:50.000,0:08:54.000
тој се менува од мала дамка, која може лесно да се нахрани,

0:08:54.000,0:08:56.000
со животни кои влегуваат пеш и сл.

0:08:56.000,0:08:58.000
до огромно место,

0:08:58.000,0:09:01.000
во кое би било претешко да се влезе пеш,

0:09:01.000,0:09:04.000
било тоа да се однесува на животните или луѓето.

0:09:04.000,0:09:07.000
Секако, тоа беше само почетокот. По возовите дојдоа автомобилите.

0:09:07.000,0:09:11.000
Ова навистина го обележува крајот на тој процес.

0:09:11.000,0:09:13.000
Тоа е последното ослободување на градот

0:09:13.000,0:09:16.000
од секаква очигледна врска со природата.

0:09:16.000,0:09:19.000
Ова е град кој е испразнет од мириси,

0:09:19.000,0:09:21.000
мешаници и, секако, испразнет од луѓе,

0:09:21.000,0:09:24.000
затоа што никој не би ни помислил да оди пеш во ова опкружување.

0:09:24.000,0:09:27.000
Сè што треба да направат за да дојдат до храна е да седнат во кола,

0:09:27.000,0:09:30.000
да се одвезат до некаква кутија некаде на крајот од градот

0:09:30.000,0:09:32.000
да се вратат со намирници доволни за една недела,

0:09:32.000,0:09:34.000
и да се чудат што да прават со нив.

0:09:34.000,0:09:37.000
Ова, всушност, е моментот кога нашата врска

0:09:37.000,0:09:40.000
со храната и градовите целосно се менува.

0:09:40.000,0:09:43.000
Храната, која некогаш била центарот

0:09:43.000,0:09:46.000
и социјалното јадро на градот, сега е на периферијата.

0:09:46.000,0:09:48.000
Продавањето и купувањето на храна тогаш бил друштвен настан.

0:09:48.000,0:09:50.000
Сега е анонимен процес.

0:09:50.000,0:09:52.000
Некогаш готвевме, а сега само додаваме вода

0:09:52.000,0:09:57.000
или едно јајце ако правиме торта или нешто слично.

0:09:57.000,0:10:01.000
Не ја мирисаме храната за да провериме дали може да се јаде.

0:10:01.000,0:10:04.000
Само го читаме датумот на етикетата на пакувањето.

0:10:04.000,0:10:07.000
И не ја цениме храната. Не ѝ веруваме.

0:10:07.000,0:10:09.000
Наместо да ѝ веруваме, ние се плашиме од неа.

0:10:09.000,0:10:13.000
А, наместо да ја цениме, ја фрламе.

0:10:13.000,0:10:16.000
Една од најголемите иронии на модерните системи за храна

0:10:16.000,0:10:18.000
е во тоа што она што ветуваа дека ќе го олеснат

0:10:18.000,0:10:20.000
го направија многу потешко.

0:10:20.000,0:10:24.000
Со тоа што овозможија градовите да бидат градени на кое било место,

0:10:24.000,0:10:28.000
тие нè дистанцираа од нашата најважна врска,

0:10:28.000,0:10:31.000
а тоа е врската со природата.

0:10:31.000,0:10:34.000
Нè направија и зависни од системи кои само тие можат да ги опслужуваат

0:10:34.000,0:10:36.000
и кои, како што видовме, се неодржливи.

0:10:36.000,0:10:39.000
Па, што ќе направиме околу сево ова?

0:10:39.000,0:10:41.000
Тоа не е ново прашање.

0:10:41.000,0:10:45.000
Пред 500 години и Томас Мур си го поставувал истото прашање.

0:10:45.000,0:10:48.000
Ова е воведната илустрација од неговата книга „Утопија“.

0:10:48.000,0:10:51.000
Прикажана е серија полунезависни градови-држави,

0:10:51.000,0:10:53.000
ако тоа ви звучи бар малку познато.

0:10:53.000,0:10:56.000
Оддалечени се на ден одење, во нив сите се занимаваат со земјоделство,

0:10:56.000,0:10:58.000
одгледуваат зеленчук во дворовите,

0:10:58.000,0:11:00.000
јадат заеднички оброци и така натаму.

0:11:00.000,0:11:02.000
Може да се каже дека

0:11:02.000,0:11:05.000
храната е основен принцип на уредување во Утопија,

0:11:05.000,0:11:08.000
иако Мур тоа никогаш не го формулирал на тој начин.

0:11:08.000,0:11:11.000
Еве уште една многу позната визија на Утопија,

0:11:11.000,0:11:13.000
познатиот „Град градина“ на Ебенизер Хауард.

0:11:13.000,0:11:16.000
Истата идеја. Серија полунезависни градови-држави.

0:11:16.000,0:11:20.000
Мали градови со обработлива земја околу нив,

0:11:20.000,0:11:22.000
поврзани меѓусебно со железница.

0:11:22.000,0:11:24.000
Повторно може да се каже дека храната е

0:11:24.000,0:11:27.000
принципот на уредување во неговата визија.

0:11:27.000,0:11:29.000
Таа дури и беше изградена, но немаше врска

0:11:29.000,0:11:31.000
со визијата на Хауард.

0:11:31.000,0:11:34.000
Тоа е и проблемот со овие утописки идеи.

0:11:34.000,0:11:36.000
Тие едноставно се утописки.

0:11:36.000,0:11:39.000
Томас Мур намерно го искористил зборот утопија.

0:11:39.000,0:11:43.000
Тоа било шега, затоа што зборот има двојна етимологија од грчкиот јазик.

0:11:43.000,0:11:45.000
Може да значи или „добро место“ или „никакво место“.

0:11:45.000,0:11:49.000
Тоа е идеал. Нешто замислено. Не можеме да го имаме.

0:11:49.000,0:11:51.000
И мислам дека, како концептуална алатка

0:11:51.000,0:11:54.000
за размислување за длабокиот проблем на човековото опстојување,

0:11:54.000,0:11:56.000
овој збор и не е премногу корисен.

0:11:56.000,0:11:59.000
Па, затоа изнајдов алтернатива,

0:11:59.000,0:12:02.000
а тоа е Ситопија, од старогрчкиот

0:12:02.000,0:12:04.000
„sitos“ - храна и „topos“ - место.

0:12:04.000,0:12:06.000
Верувам дека веќе живееме во Ситопија.

0:12:06.000,0:12:09.000
Живееме во свет кој е обликуван од храната,

0:12:09.000,0:12:12.000
и ако го сфатиме тоа, ќе може храната да ја искористиме како навистина моќна алатка -

0:12:12.000,0:12:16.000
концептуална алатка, алатка за дизајн со која би го обликувале светот поинаку.

0:12:16.000,0:12:21.000
Па, ако го направиме тоа, како би изгледала Ситопија?

0:12:21.000,0:12:23.000
Мислам дека изгледа вака некако.

0:12:23.000,0:12:25.000
Мора да го користам овој слајд. само заради фацата на кучето.

0:12:25.000,0:12:28.000
Како и да е... (смеа)

0:12:28.000,0:12:30.000
Храната овде е во центарот на животот,

0:12:30.000,0:12:32.000
во центарот на семејниот живот, се слави,

0:12:32.000,0:12:34.000
се ужива во неа, луѓето одвојуваат време за неа.

0:12:34.000,0:12:37.000
Тоа е местото што храната треба да го има во нашето општество.

0:12:37.000,0:12:42.000
Но, не може да имаме вакви сцени, ако немаме и вакви луѓе.

0:12:42.000,0:12:44.000
Секако, ова може да бидат и мажи.

0:12:44.000,0:12:47.000
Тоа се луѓе кои размислуваат за храната,

0:12:47.000,0:12:49.000
кои гледаат напред, планираат,

0:12:49.000,0:12:51.000
кои можат да гледаат цел куп зеленчук

0:12:51.000,0:12:53.000
и да го препознаат секој вид зеленчук таму.

0:12:53.000,0:12:56.000
Ни требаат овие луѓе. Тие се дел од мрежа.

0:12:56.000,0:12:59.000
Без овие луѓе не може да имаме вакви места.

0:12:59.000,0:13:02.000
Намерно ја одбрав оваа слика бидејќи се гледа маж како купува зеленчук.

0:13:02.000,0:13:06.000
Тоа се мрежи и пазари, каде се продава локална храна.

0:13:06.000,0:13:08.000
Заедничка. Свежа.

0:13:08.000,0:13:10.000
Тоа е дел од друштвениот живот на градот.

0:13:10.000,0:13:13.000
Без тоа не може да се има вакво место.

0:13:13.000,0:13:16.000
Тоа е храна која се одгледува локално и истовремено е дел од пејсажот,

0:13:16.000,0:13:18.000
а не е само стока

0:13:18.000,0:13:20.000
далеку во некој ќумез.

0:13:20.000,0:13:22.000
Крави со поглед.

0:13:22.000,0:13:24.000
Купишта хумус кој испарува.

0:13:24.000,0:13:27.000
Во основа, ова го спојува целиот процес.

0:13:27.000,0:13:29.000
Ова е проект на една заедница,

0:13:29.000,0:13:31.000
која неодамна ја посетив во Торонто.

0:13:31.000,0:13:33.000
Тоа е стакленик, каде на децата им се објаснува

0:13:33.000,0:13:36.000
сè за храната и за тоа како сами да одгледуваат храна.

0:13:36.000,0:13:39.000
Еве едно растение кое се вика Кевин, или можеби

0:13:39.000,0:13:41.000
детето што го засадило се вика Кевин. Не знам.

0:13:41.000,0:13:44.000
Ваквите проекти,

0:13:44.000,0:13:48.000
кои се обидуваат да нè поврзат со природата, се многу важни.

0:13:48.000,0:13:50.000
За мене, Ситопија е поглед кон светот.

0:13:50.000,0:13:54.000
Во основа, треба да видиме дека таа

0:13:54.000,0:13:56.000
веќе постои во мали делови насекаде.

0:13:56.000,0:13:58.000
Трикот е тие само да се спојат

0:13:58.000,0:14:01.000
и да ја користиме храната како поглед кон светот.

0:14:01.000,0:14:04.000
Ако го направиме тоа, ќе престанеме да ги гледаме градовите како

0:14:04.000,0:14:07.000
големи непродуктивни дамки, како оваа.

0:14:07.000,0:14:09.000
Ќе ги гледаме повеќе на овој начин,

0:14:09.000,0:14:12.000
како дел од продуктивната органска мрежа,

0:14:12.000,0:14:14.000
од која тие се неизбежен дел,

0:14:14.000,0:14:16.000
симбиотично поврзани.

0:14:16.000,0:14:18.000
Секако, и тоа не е баш најдобра слика.

0:14:18.000,0:14:21.000
Повеќе не треба да произведуваме храна на овој начин.

0:14:21.000,0:14:23.000
Треба повеќе да размислуваме за пермакултурата.

0:14:23.000,0:14:25.000
Затоа мислам дека оваа слика

0:14:25.000,0:14:27.000
го сумира начинот на кој треба да размислуваме.

0:14:27.000,0:14:29.000
Тоа е реконцептуализација

0:14:29.000,0:14:32.000
на начинот на кој храната ни го обликува животот.

0:14:32.000,0:14:35.000
Најдобрата слика која го опишува ова е од пред 650 години.

0:14:35.000,0:14:38.000
Тоа е „Алегорија на добрата влада“ на Амброџо Лоренцети.

0:14:38.000,0:14:41.000
Ја претставува врската помеѓу градот и селото.

0:14:41.000,0:14:44.000
И мислам дека нејзината порака е многу јасна.

0:14:44.000,0:14:46.000
Ако градот се грижи за селото,

0:14:46.000,0:14:48.000
селото ќе се грижи за градот.

0:14:48.000,0:14:50.000
Да се запрашаме

0:14:50.000,0:14:53.000
што би насликал Лоренцети

0:14:53.000,0:14:55.000
кога би ја сликал сликава денес.

0:14:55.000,0:14:58.000
Како би изгледала алегоријата на добрата влада денес?

0:14:58.000,0:15:00.000
Мислам дека тоа е итно прашање,

0:15:00.000,0:15:02.000
кое мора да го поставиме

0:15:02.000,0:15:04.000
и мора да почнеме да го одговараме.

0:15:04.000,0:15:07.000
Знаеме дека сме она што го јадеме.

0:15:07.000,0:15:09.000
Треба да сфатиме дека и светот е она што го јадеме.

0:15:09.000,0:15:11.000
Ако тргнеме од таа идеја, може да ја користиме храната

0:15:11.000,0:15:15.000
како навистина моќна алатка за подобро да го обликуваме нашиот свет.

0:15:15.000,0:15:17.000
Благодарам.

0:15:17.000,0:15:20.000
(аплауз)