1
00:00:00,000 --> 00:00:04,000
Πώς ταίζεις μια πόλη;

2
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
Είναι μία από τις μεγάλες ερωτήσεις του καιρού μας

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
Κι όμως δεν τη θέτουμε συχνά.

4
00:00:08,000 --> 00:00:11,000
Το θεωρούμε δεδομένο ότι αν πάμε σε ένα κατάστημα

5
00:00:11,000 --> 00:00:15,000
ή εστιατόριο, ή ακόμα και στο φουαγιέ αυτού του θεάτρου σε περίπου μία ώρα,

6
00:00:15,000 --> 00:00:18,000
θα υπάρχει φαγητό που θα μας περιμένει

7
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
έχοντας έρθει από κάπου ως δια μαγείας.

8
00:00:20,000 --> 00:00:25,000
Αλλά όταν σκεφτούμε ότι κάθε μέρα για μία πόλη στο μέγεθος του Λονδίνου,

9
00:00:25,000 --> 00:00:28,000
αρκετό φαγητό πρέπει να παραχθεί,

10
00:00:28,000 --> 00:00:31,000
να μεταφερθεί, να αγορασθεί και να πουληθεί,

11
00:00:31,000 --> 00:00:35,000
να μαγειρευτεί, να φαγωθεί, να πεταχτεί,

12
00:00:35,000 --> 00:00:37,000
και πως κάτι παρόμοιο πρέπει να συμβεί κάθε μέρα

13
00:00:37,000 --> 00:00:39,000
για κάθε πόλη της γης,

14
00:00:39,000 --> 00:00:42,000
είναι απίστευτο ότι οι πόλεις τροφοδοτούνται.

15
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
Ζούμε σε μέρη σαν κι αυτό λες και

16
00:00:44,000 --> 00:00:47,000
είναι το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο,

17
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
ξεχνώντας ότι επειδή είμαστε ζώα,

18
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
και χρειάζεται να τρώμε,

19
00:00:51,000 --> 00:00:55,000
είμαστε στην πραγματικότητα τόσο εξαρτημένοι από τη φύση

20
00:00:55,000 --> 00:00:57,000
όσο και οι αρχαίοι πρόγονοί μας.

21
00:00:57,000 --> 00:00:59,000
Και καθώς όλο και περισσότεροι από εμάς μετακομίζουμε σε πόλεις,

22
00:00:59,000 --> 00:01:02,000
ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα του φυσικού κόσμου

23
00:01:02,000 --> 00:01:05,000
μεταμορφώνεται σε ασυνήθιστα τοπία όπως αυτό πίσω μου,

24
00:01:05,000 --> 00:01:08,000
είναι τα χωράφια σόγιας στο Μάτα Γκρόσο στη Βραζιλία,

25
00:01:08,000 --> 00:01:11,000
με σκοπό να μας ταίσουν.

26
00:01:11,000 --> 00:01:13,000
Πρόκειται για ασυνήθιστα τοπία.

27
00:01:13,000 --> 00:01:15,000
Αλλά λίγοι από εμάς τα βλέπουν.

28
00:01:15,000 --> 00:01:17,000
Και όλο και περισσότερο αυτά τα τοπία

29
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
δεν ταΐζουν μόνο εμάς.

30
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
Καθώς όλο και περισσότεροι μετακομίζουμε στις πόλεις,

31
00:01:21,000 --> 00:01:23,000
περισσότεροι τρώμε κρέας,

32
00:01:23,000 --> 00:01:26,000
έτσι ώστε το ένα τρίτο της καλλιέργειας σιτηρών παγκοσμίως

33
00:01:26,000 --> 00:01:28,000
τώρα είναι τροφή για τα ζώα

34
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
αντί για εμάς, τα ανθρώπινα ζώα.

35
00:01:30,000 --> 00:01:34,000
Δεδομένου ότι χρειάζεται τρεις φορές η ποσότητα σιτηρών --

36
00:01:34,000 --> 00:01:36,000
μάλλον δέκα φορές η ποσότητα σιτηρών --

37
00:01:36,000 --> 00:01:39,000
για να ταίσεις έναν άνθρωπο εφόσον έχει ταϊστεί πρώτα το ζώο

38
00:01:39,000 --> 00:01:44,000
δεν πρόκειται για πολύ αποδοτικό τρόπο να τρώμε.

39
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
Και το πρόβλημα επιδεινώνεται.

40
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
Μέχρι το 2050 υπολογίζεται ότι διπλάσιος αριθμός

41
00:01:49,000 --> 00:01:51,000
από εμάς θα ζούμε σε πόλεις.

42
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
Και επίσης υπολογίζεται ότι θα καταναλώνουμε διπλάσια

43
00:01:53,000 --> 00:01:55,000
ποσότητα κρεάτων και γαλακτοκομικών προϊόντων.

44
00:01:55,000 --> 00:02:00,000
Άρα το κρέας και η αστυφιλία αναπτύσσονται παράλληλα.

45
00:02:00,000 --> 00:02:02,000
Και αυτό θα δημιουργήσει ένα τεράστιο πρόβλημα.

46
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
Να ταΐσουμε έξι δισεκατομμύρια πεινασμένους κρεατοφάγους,

47
00:02:05,000 --> 00:02:09,000
μέχρι το 2050.

48
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
Πρόκειται για μεγάλο πρόβλημα. Και μάλιστα, αν συνεχίσουμε όπως τώρα

49
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
είναι ένα πρόβλημα που μάλλον δεν θα μπορέσουμε να λύσουμε.

50
00:02:14,000 --> 00:02:18,000
19 εκατομμύρια εκτάρια τροπικού δάσους καταστρέφονται κάθε χρόνο

51
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
για να δημιουργηθεί νέα καλλιεργήσιμη γη.

52
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
Παρόλο που ταυτόχρονα χάνουμε περίπου την ίδια έκταση

53
00:02:23,000 --> 00:02:27,000
υπάρχουσας καλλιεργήσιμης γης λόγω υφαλμύρωσης και διάβρωσης.

54
00:02:27,000 --> 00:02:30,000
Έχουμε μεγάλη ανάγκη και από ορυκτά καύσιμα.

55
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
Χρειάζονται περίπου 10 θερμίδες για να παράγουμε κάθε θερμίδα

56
00:02:33,000 --> 00:02:37,000
φαγητού που καταναλώνουμε στη Δύση.

57
00:02:37,000 --> 00:02:41,000
Και παρόλο που υπάρχει φαγητό που παράγουμε με μεγάλο κόστος

58
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
δεν το εκτιμούμε πραγματικά.

59
00:02:43,000 --> 00:02:47,000
Το μισό φαγητό που παράγεται στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή το πετάμε.

60
00:02:47,000 --> 00:02:50,000
Και για να τελειώσω με όλα αυτά, στο τέλος αυτής της μακράς διαδικασίας,

61
00:02:50,000 --> 00:02:53,000
δεν τα καταφέρνουμε ούτε να ταίσουμε κανονικά τον πλανήτη.

62
00:02:53,000 --> 00:02:58,000
Ένα δισεκατομμύριο είμαστε παχύσαρκοι, ενώ ένα άλλο δισεκατομμύριο πεθαίνει από την πείνα.

63
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
Όλα αυτά δεν βγάζουν και πολύ νόημα.

64
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
Και όταν σκεφτούμε ότι το 80 τoις εκατό του παγκόσμιου εμπορίου φαγητού

65
00:03:03,000 --> 00:03:08,000
ελέγχεται μόνο από πέντε πολυεθνικές εταιρείες,

66
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
πρόκειται για μία ζοφερή εικόνα.

67
00:03:10,000 --> 00:03:13,000
Καθώς μετακινούμαστε στις πόλεις, η υφήλιος επιλέγει τη Δυτική διατροφή.

68
00:03:13,000 --> 00:03:16,000
Και αν κοιτάξουμε στο μέλλον

69
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
πρόκειται για μία διατροφή που δεν είναι βιώσιμη.

70
00:03:18,000 --> 00:03:20,000
Όμως, πώς φτάσαμε εδώ;

71
00:03:20,000 --> 00:03:23,000
Και κυρίως, τί θα κάνουμε για αυτό;

72
00:03:23,000 --> 00:03:27,000
Απαντώντας την λίγο πιο εύκολη ερώτηση πρώτα,

73
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
περίπου πριν από 10,000 χρόνια, θα έλεγα,

74
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
είναι η αρχή της διαδικασίας.

75
00:03:31,000 --> 00:03:33,000
Στην αρχαία Εγγύς Ανατολή,

76
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
γνωστή και ως Γόνιμη Ημισέληνος.

77
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
Επειδή όπως βλέπετε είχε σχήμα ημισελήνου.

78
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
Και ήταν επίσης γόνιμη.

79
00:03:39,000 --> 00:03:42,000
Και ήταν εδώ, πριν από περίπου 10,000 χρόνια

80
00:03:42,000 --> 00:03:44,000
που δύο εξαιρετικές εφευρέσεις,

81
00:03:44,000 --> 00:03:47,000
η γεωργία και η αστυφιλία, ξεκίνησαν

82
00:03:47,000 --> 00:03:50,000
περίπου στο ίδιο μέρος και την ίδια περίοδο.

83
00:03:50,000 --> 00:03:52,000
Δεν πρόκειται για τυχαίο γεγονός.

84
00:03:52,000 --> 00:03:56,000
Επειδή η γεωργία και οι πόλεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Χρειάζονται η μία την άλλη.

85
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
Γιατί ήταν η ανακάλυψη των σιτηρών,

86
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
από τους αρχαίους προγόνους μας, για πρώτη φορά,

87
00:04:01,000 --> 00:04:04,000
που παρήγαγε μία πηγή τροφής αρκετά μεγάλη

88
00:04:04,000 --> 00:04:08,000
και αρκετά αξιόπιστη ώστε να στηρίξει μόνιμους οικισμούς.

89
00:04:08,000 --> 00:04:10,000
Και αν δούμε πώς ήταν αυτοί οι οικισμοί,

90
00:04:10,000 --> 00:04:12,000
θα δούμε ότι ήταν πυκνοδομημένοι.

91
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
Ήταν περικυκλωμένοι από παραγωγική αγροτική γη

92
00:04:14,000 --> 00:04:17,000
και κυριαρχούνταν από μεγάλα συγκροτήματα ναών

93
00:04:17,000 --> 00:04:19,000
όπως αυτό στην πόλη Ουρ,

94
00:04:19,000 --> 00:04:21,000
που ήταν, ουσιαστικά,

95
00:04:21,000 --> 00:04:24,000
πνευματικά, συγκεντρωτικά κέντρα διανομής φαγητού

96
00:04:24,000 --> 00:04:27,000
διότι οι ναοί οργάνωναν τη συγκομιδή,

97
00:04:27,000 --> 00:04:29,000
μάζευαν τα σιτηρά, τα προσέφεραν στους θεούς,

98
00:04:29,000 --> 00:04:33,000
και μετά προσέφεραν τα σιτηρά που οι θεοί δεν έτρωγαν πίσω στους ανθρώπους.

99
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Έτσι, αν θέλετε,

100
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
όλη η πνευματική και σωματική ζωή σε αυτές τις πόλεις

101
00:04:37,000 --> 00:04:40,000
κυριαρχείτο από τα σιτηρά και τη συγκομιδή

102
00:04:40,000 --> 00:04:43,000
που τις συντηρούσε.

103
00:04:43,000 --> 00:04:46,000
Και στην πραγματικότητα το ίδιο ισχύει για κάθε αρχαία πόλη.

104
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
Βέβαια, δεν ήταν όλες τόσο μικρές.

105
00:04:48,000 --> 00:04:51,000
Η Ρώμη είχε περίπου ένα εκατομμύριο κατοίκους

106
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
ήδη τον πρώτο αιώνα μ.Χ.

107
00:04:53,000 --> 00:04:57,000
Πώς λοιπόν τροφοδοτείτο μια τέτοια πόλη;

108
00:04:57,000 --> 00:05:00,000
Η απάντηση είναι αυτό που ονομάζω "αρχαία μίλια φαγητού".

109
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
Βασικά, η Ρώμη είχε πρόσβαση στη θάλασσα,

110
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
μέσω της οποίας ήταν δυνατή η εισαγωγή φαγητού από πολύ πολύ μακριά.

111
00:05:06,000 --> 00:05:09,000
Αυτός ήταν και ο μόνος εφικτός τρόπος εισαγωγής στον αρχαίο κόσμο,

112
00:05:09,000 --> 00:05:12,000
επειδή ήταν πολύ δύσκολο να μεταφερθεί το φαγητό από τους δρόμους,

113
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
που ήταν δυσκολοδιάβατοι.

114
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
Και το φαγητό προφανώς χαλούσε πολύ γρήγορα.

115
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
Έτσι η Ρώμη ουσιαστικά κήρυξε πόλεμο

116
00:05:18,000 --> 00:05:21,000
σε μέρη όπως η Καρχηδόνα και η Αίγυπτος

117
00:05:21,000 --> 00:05:23,000
μόνο και μόνο για να βάλει χέρι στα αποθέματα σιτηρών.

118
00:05:23,000 --> 00:05:26,000
Και, στην πραγματικότητα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η εξάπλωση της Αυτοκρατορίας

119
00:05:26,000 --> 00:05:29,000
ήταν ένα είδος μεγάλης και μακροχρόνιας

120
00:05:29,000 --> 00:05:31,000
στρατιωτικής βόλτας στα μαγαζιά, εδώ που τα λέμε.

121
00:05:31,000 --> 00:05:33,000
(Γέλια)

122
00:05:33,000 --> 00:05:35,000
Μάλιστα -- λατρεύω αυτή τη λεπτομέρεια, πρέπει να αναφέρω και το εξής:

123
00:05:35,000 --> 00:05:38,000
Η Ρώμη στην πραγματικότητα εισήγαγε στρείδια από τη Βρετανία,

124
00:05:38,000 --> 00:05:40,000
σε κάποια φάση. Νομίζω πως αυτό είναι εκπληκτικό.

125
00:05:40,000 --> 00:05:43,000
Έτσι η Ρώμη διαμόρφωσε την ενδοχώρα της

126
00:05:43,000 --> 00:05:45,000
μέσω της όρεξής της.

127
00:05:45,000 --> 00:05:47,000
Αλλά το ενδιαφέρον είναι ότι και το άλλο επίσης

128
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
συνέβη στον προ-βιομηχανικό κόσμο.

129
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
Αν κοιτάξουμε έναν χάρτη του Λονδίνου του 17ου αιώνα,

130
00:05:52,000 --> 00:05:55,000
θα δούμε ότι τα σιτηρά, που έρχονται μέσω του Τάμεση,

131
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
στο κάτω μέρος του χάρτη.

132
00:05:57,000 --> 00:06:00,000
Άρα οι αγορές σιτηρών ήταν στα νότια της πόλης.

133
00:06:00,000 --> 00:06:02,000
Και οι δρόμοι που ξεκινούν από εκεί και οδηγούν

134
00:06:02,000 --> 00:06:04,000
στο Τσιπσάιντ, που ήταν η κυρίως αγορά,

135
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
ήταν επίσης αγορές σιτηρών.

136
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
Και αν κοιτάξουμε το όνομα ενός από αυτούς τους δρόμους,

137
00:06:08,000 --> 00:06:11,000
Μπρεντ (Ψωμί) Στριτ, μπορούμε να μαντέψουμε

138
00:06:11,000 --> 00:06:14,000
τί γινόταν εκεί πριν από 300 χρόνια.

139
00:06:14,000 --> 00:06:16,000
Και το ίδιο φυσικά ισχύει για τα ψάρια.

140
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Τα ψάρια έρχονταν φυσικά από το ποτάμι. Το ίδιο πράγμα.

141
00:06:19,000 --> 00:06:22,000
Και φυσικά το Μπίλινσγκέητ ήταν, ως γνωστόν, η ψαραγορά του Λονδίνου,

142
00:06:22,000 --> 00:06:26,000
που λειτουργούσε αδιάκοπα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '80.

143
00:06:26,000 --> 00:06:28,000
Πράγμα αξιοσημείωτο, όταν το καλοσκεφτεί κανείς.

144
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
Όλοι οι άλλοι περπατούσαν

145
00:06:30,000 --> 00:06:32,000
με κινητά τηλέφωνα που έμοιαζαν με τούβλα,

146
00:06:32,000 --> 00:06:35,000
και, κατά κάποιο τρόπο, το λιμάνι ανέδυε μία ψαρίλα.

147
00:06:35,000 --> 00:06:38,000
Αυτό είναι ακόμα ένα χαρακτηριστικό σχετικά με τα τρόφιμα στις πόλεις:

148
00:06:38,000 --> 00:06:41,000
Μόλις ριζώσουν στην πόλη,

149
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
σπάνια μετακινούνται.

150
00:06:43,000 --> 00:06:45,000
Το κρέας είναι μία διαφορετική ιστορία

151
00:06:45,000 --> 00:06:47,000
γιατί, φυσικά, τα ζώα μπορούσαν να έρθουν περπατώντας.

152
00:06:47,000 --> 00:06:49,000
Μεγάλες ποσότητες κρέατος για το Λονδίνο

153
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
ερχόταν από τα βορειοδυτικά,

154
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
τη Σκωτία και την Ουαλία.

155
00:06:53,000 --> 00:06:56,000
Ερχόταν λοιπόν, και έφτανε στην πόλη από τα βορειοδυτικά,

156
00:06:56,000 --> 00:06:58,000
που εξηγεί γιατί το Σμίθφιλντ,

157
00:06:58,000 --> 00:07:01,000
η διάσημη κρεαταγορά του Λονδίνου, βρισκόταν εκεί.

158
00:07:01,000 --> 00:07:05,000
Τα κοτόπουλα έρχονταν από την Ηστ Άνγκλια και ουτώ καθ'εξής, στα βορειοανατολικά.

159
00:07:05,000 --> 00:07:06,000
Αισθάνομαι σαν μετεωρολόγος κάνοντας αυτό. Τέλος πάντων.

160
00:07:06,000 --> 00:07:10,000
Τα πουλιά λοιπόν έρχονταν

161
00:07:10,000 --> 00:07:13,000
με τα πόδια τους προστατευμένα με μικρά πάνινα παπούτσια.

162
00:07:13,000 --> 00:07:15,000
Και όταν έφταναν στην ανατολική άκρη

163
00:07:15,000 --> 00:07:17,000
του Τσίπσαηντ, εκεί πωλούνταν.

164
00:07:17,000 --> 00:07:19,000
Και για αυτό το λόγο λέγεται Πούλτρι (Πουλερικό).

165
00:07:19,000 --> 00:07:22,000
Αν κοιτάξετε στο χάρτη οποιασδήποτε πόλης

166
00:07:22,000 --> 00:07:26,000
που χτίστηκε πριν τη βιομηχανική εποχή,

167
00:07:26,000 --> 00:07:28,000
μπορείτε να ανιχνεύσετε την εισαγωγή τροφίμων.

168
00:07:28,000 --> 00:07:31,000
Μπορείτε να δείτε πως διαμορφώθηκε φυσιογνωμικά από το φαΐ,

169
00:07:31,000 --> 00:07:34,000
διαβάζοντας τα ονόματα των δρόμων, που παρέχουν πολλά στοιχεία.

170
00:07:34,000 --> 00:07:36,000
Σε μία προηγούμενη ζωή, η οδός Φράηνταη (Παρασκευή)

171
00:07:36,000 --> 00:07:38,000
ήταν το μέρος όπου πήγαινες για να αγοράσεις ψάρι την Παρασκευή.

172
00:07:38,000 --> 00:07:40,000
Πρέπει όμως και να τη φανταστείτε γεμάτη τρόφιμα.

173
00:07:40,000 --> 00:07:43,000
Διότι οι δρόμοι και οι δημόσιοι χώροι

174
00:07:43,000 --> 00:07:46,000
ήταν τα μόνα μέρη στα οποία αγοράζονταν και πωλούνταν τρόφιμα.

175
00:07:46,000 --> 00:07:49,000
Και αν κοιτάξουμε μία εικόνα του Σμίθφιλντ το 1830

176
00:07:49,000 --> 00:07:52,000
μπορείτε να δείτε πως θα ήταν πολύ δύσκολο να ζείτε σε μία τέτοια πόλη

177
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
και να μη γνωρίζετε από που ερχόταν το φαΐ σας.

178
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
Εάν τρώγατε μεσημεριανό την Κυριακή

179
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
ήταν πολύ πιθανό πως το φαΐ μουγκάνιζε ή βέλαζε έξω από το παράθυρό σας

180
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
περίπου τρεις μέρες νωρίτερα.

181
00:08:00,000 --> 00:08:03,000
Προφανώς λοιπόν αυτή ήταν μία οργανική πόλη,

182
00:08:03,000 --> 00:08:06,000
τμήμα ενός οργανικού κύκλου.

183
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
Και ξαφνικά, δέκα χρόνια αργότερα, όλα άλλαξαν.

184
00:08:09,000 --> 00:08:12,000
Αυτή είναι μία εικόνα του σιδηροδρόμου Γκρέητ Ουέστερν το 1840.

185
00:08:12,000 --> 00:08:14,000
Και όπως μπορείτε να δείτε, κάποιοι από τους πρώτους επιβάτες των τραίνων

186
00:08:14,000 --> 00:08:16,000
ήταν γουρούνια και πρόβατα.

187
00:08:16,000 --> 00:08:20,000
Ξαφνικά λοιπόν αυτά τα ζώα δεν περπατούν στην αγορά.

188
00:08:20,000 --> 00:08:22,000
Θανατώνονται κάπου μακριά,

189
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
κάπου στην εξοχή.

190
00:08:24,000 --> 00:08:26,000
Και έρχονται στην πόλη με το σιδηρόδρομο.

191
00:08:26,000 --> 00:08:29,000
Και αυτό αλλάζει τα πάντα.

192
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
Πρώτα απ' όλα, καθιστά δυνατή

193
00:08:31,000 --> 00:08:32,000
για πρώτη φορά, την ανάπτυξη πόλεων,

194
00:08:32,000 --> 00:08:34,000
οποιουδήποτε μεγέθους και σχήματος, σε οποιαδήποτε τοποθεσία.

195
00:08:34,000 --> 00:08:38,000
Οι πόλεις συνήθως περιορίζονταν από τη γεωγραφία τους:

196
00:08:38,000 --> 00:08:41,000
έπρεπε να συγκεντρώσουν το φαγητό τους με δύσκολα μέσα.

197
00:08:41,000 --> 00:08:45,000
Ξαφνικά απελευθερώνονται από τη γεωγραφία.

198
00:08:45,000 --> 00:08:48,000
Και όπως μπορείτε να δείτε από αυτούς τους χάρτες του Λονδίνου,

199
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
στα ενενήντα χρόνια μετά την άφιξη του σιδηροδρόμου,

200
00:08:50,000 --> 00:08:54,000
αλλάζει από μία μικρή βούλα που μπορούσε να τραφεί σχετικά εύκολα,

201
00:08:54,000 --> 00:08:56,000
με ζώα που έρχονταν περπατώντας, και ούτω καθ'εξής,

202
00:08:56,000 --> 00:08:58,000
σε μία μεγάλη μουτζούρα,

203
00:08:58,000 --> 00:09:01,000
που θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο να τραφεί με ο,τιδήποτε που περπατά,

204
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
είτε ζώα, είτε ανθρώπους.

205
00:09:04,000 --> 00:09:07,000
Και ασφαλώς αυτό ήταν μόνο η αρχή. Μετά τα τραίνα ήρθαν τα αυτοκίνητα.

206
00:09:07,000 --> 00:09:11,000
Και αυτό σηματοδοτεί το τέλος αυτής της διαδικασίας.

207
00:09:11,000 --> 00:09:13,000
Είναι η τελική απελευθέρωση της πόλης

208
00:09:13,000 --> 00:09:16,000
από οποιαδήποτε προφανή σχέση με τη φύση.

209
00:09:16,000 --> 00:09:19,000
Και αυτή είναι η πόλη που στερείται μυρωδιάς,

210
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
που στερείται ακαταστασίας, που σίγουρα είναι άδεια από ανθρώπους.

211
00:09:21,000 --> 00:09:24,000
Διότι κανείς δεν θα ονειρευόταν να περπατήσει σε ένα τέτοιο τοπίο.

212
00:09:24,000 --> 00:09:27,000
Αντίθετα, για να βρουν φαΐ μπήκαν στα αυτοκίνητά τους,

213
00:09:27,000 --> 00:09:30,000
οδήγησαν σε κάποιο "κουτί" στα περίχωρα,

214
00:09:30,000 --> 00:09:32,000
επέστρεψαν με ψώνια για μια εβδομάδα,

215
00:09:32,000 --> 00:09:34,000
και αναρωτήθηκαν τι στο καλό να τα κάνουν.

216
00:09:34,000 --> 00:09:37,000
Και αυτή έιναι η στιγμή που η σχέση μας,

217
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
τόσο με το φαΐ όσο και με τις πόλεις, αλλάζει εντελώς.

218
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
Εδώ βρίσκουμε φαΐ -- που συνήθιζε να βρίσκεται στο κέντρο,

219
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
στο κέντρο της κοινωνικής ζωής της πόλης -- στην περιφέρεια.

220
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
Ήταν ένα κοινωνικό γεγονός, το να αγοράζεις και να πουλάς τρόφιμα.

221
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
Τώρα είναι ανώνυμο.

222
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
Συνηθίζαμε να μαγειρεύουμε...τώρα απλώς προσθέτουμε νερό,

223
00:09:52,000 --> 00:09:57,000
ή λίγα αυγά εάν κάνετε ένα κέηκ ή κάτι τέτοιο.

224
00:09:57,000 --> 00:10:01,000
Δεν μυρίζουμε το φαΐ για να δούμε αν είναι κατάλληλο να φαγωθεί.

225
00:10:01,000 --> 00:10:04,000
Απλά διαβάζουμε τις οδηγίες σε ένα πακέτο.

226
00:10:04,000 --> 00:10:07,000
Και δεν εκτιμούμε το φαγητό. Δεν το εμπιστευόμαστε.

227
00:10:07,000 --> 00:10:09,000
Αντί να το εμπιστευόμαστε, το φοβόμαστε.

228
00:10:09,000 --> 00:10:13,000
Και αντί να το εκτιμούμε, το πετάμε.

229
00:10:13,000 --> 00:10:16,000
Μία από τις μεγάλες ειρωνείες του σύγχρονου συστήματος διατροφής

230
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
είναι πως έκαναν πολύ πιο δύσκολο αυτό που υποσχέθηκαν

231
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
να κάνουν πιο εύκολο.

232
00:10:20,000 --> 00:10:24,000
Καθιστώντας δυνατή την ανέγερση πόλεων οπουδήποτε

233
00:10:24,000 --> 00:10:28,000
μας απομάκρυναν από την πιο σημαντική σχέση,

234
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
αυτή που έχουμε με τη φύση.

235
00:10:31,000 --> 00:10:34,000
Και μας δημιούργησαν μία εξάρτηση με συστήματα που μόνο αυτοί μπορούν να προσφέρουν,

236
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
που, όπως είδαμε, δεν μπορούν να διατηρηθούν.

237
00:10:36,000 --> 00:10:39,000
Τι θα κάνουμε λοιπόν για αυτό;

238
00:10:39,000 --> 00:10:41,000
Η ερώτηση δεν είναι καινούργια.

239
00:10:41,000 --> 00:10:45,000
Ο Τόμας Μορ την έθεσε στον εαυτό του πριν από πεντακόσια χρόνια.

240
00:10:45,000 --> 00:10:48,000
Είναι η προμετωπίδα στο βιβλίο του "Η Ουτοπία".

241
00:10:48,000 --> 00:10:51,000
Και ήταν μία σειρά από ημι-ανεξάρτητες πόλεις-κράτη,

242
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
αν αυτό σας ακούγεται λιγάκι γνωστό,

243
00:10:53,000 --> 00:10:56,000
σε απόσταση μιας ημέρας η μία από την άλλη όπου όλοι ασχολούνταν με πάθος με τη γεωργία

244
00:10:56,000 --> 00:10:58,000
και καλλιεργούσαν λαχανικά στους κήπους τους,

245
00:10:58,000 --> 00:11:00,000
και έτρωγαν κοινά γεύματα, κτλ.

246
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
Και νομίζω πως μπορούμε να υποστηρίξουμε πως

247
00:11:02,000 --> 00:11:05,000
τα τρόφιμα είναι μία βασική οργανωτική αρχή της Ουτοπίας.

248
00:11:05,000 --> 00:11:08,000
Έστω και αν ο Μορ δεν το έθεσε ποτέ με αυτό τον τρόπο.

249
00:11:08,000 --> 00:11:11,000
Ιδού ακόμα μία πολύ γνωστή "ουτοπική" ιδέα,

250
00:11:11,000 --> 00:11:13,000
η "Πόλη-Κήπος" του Εμπενίζερ Χάουαρντ.

251
00:11:13,000 --> 00:11:16,000
Η ίδια ιδέα. Σειρές από ημι-αυτόνομες πόλεις-κράτη.

252
00:11:16,000 --> 00:11:20,000
Μικρές μητροπολιτικές σταγόνες περικυκλωμένες από καλλιεργήσιμη γη,

253
00:11:20,000 --> 00:11:22,000
ενωμένες με το σιδηρόδρομο.

254
00:11:22,000 --> 00:11:24,000
Και πάλι, θα μπορούσε να ειπωθεί πως τα τρόφιμα

255
00:11:24,000 --> 00:11:27,000
είναι η οργανωτική αρχή του οράματός του.

256
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
Χτίστηκε μάλιστα, αν και όχι σύμφωνα

257
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
με το όραμα του Χάουαρντ.

258
00:11:31,000 --> 00:11:34,000
Και αυτό είναι το πρόβλημα με αυτές τις ουτοπικές ιδέες,

259
00:11:34,000 --> 00:11:36,000
είναι ουτοπικές.

260
00:11:36,000 --> 00:11:39,000
Η Ουτοπία είναι μία λέξη που ο Τόμας Μορ χρησιμοποίησε εσκεμμένα.

261
00:11:39,000 --> 00:11:43,000
Ήταν ένα αστείο. Διότι έχει διπλό νόημα στα ελληνικά.

262
00:11:43,000 --> 00:11:45,000
Μπορεί να σημαίνει ένα καλό μέρος ή ένα μέρος που δεν υπάρχει.

263
00:11:45,000 --> 00:11:49,000
Είναι ένα ιδανικό. ένα δημιούργημα της φαντασίας. Δεν μπορούμε να το αποκτήσουμε.

264
00:11:49,000 --> 00:11:51,000
Και νομίζω πως σαν νοητικό εργαλείο

265
00:11:51,000 --> 00:11:54,000
για να σκεφτούμε σχετικά με το σοβαρό πρόβλημα της ανθρώπινης εγκατάστασης,

266
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
δεν είναι πολύ χρήσιμο.

267
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
Επινόησα λοιπόν μία εναλλακτική λύση

268
00:11:59,000 --> 00:12:02,000
που ονόμασα Σιτοπία, από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις

269
00:12:02,000 --> 00:12:04,000
"σίτος" για τροφή, και "τόπος".

270
00:12:04,000 --> 00:12:06,000
Πιστεύω πως ζούμε ήδη στη Σιτοπία.

271
00:12:06,000 --> 00:12:09,000
Ζούμε σε ένα κόσμο που διαμορφώνεται από το φαγητό,

272
00:12:09,000 --> 00:12:12,000
και αν το συνειδητοποιήσουμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φαΐ ως ένα πανίσχυρο εργαλείο --

273
00:12:12,000 --> 00:12:16,000
ένα νοητικό εργαλείο, σχεδιαστικό εργαλείο, για να δώσουμε μία διαφορετική μορφή στον κόσμο.

274
00:12:16,000 --> 00:12:21,000
Αν κάναμε κάτι τέτοιο, πως θα ήταν η Σιτοπία;

275
00:12:21,000 --> 00:12:23,000
Νομίζω πως θα έμοιαζε κάπως έτσι.

276
00:12:23,000 --> 00:12:25,000
Πρέπει να χρησιμοποιήσω αυτή την εικόνα. Είναι απλά η έκφραση στο πρόσωπο του σκύλου.

277
00:12:25,000 --> 00:12:28,000
Αλλά, αυτό είναι -- (Γέλια)

278
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
είναι το φαγητό στο κέντρο της ζωής,

279
00:12:30,000 --> 00:12:32,000
στο κέντρο της οικογενειακής ζωής, που τιμάται,

280
00:12:32,000 --> 00:12:34,000
που απολαμβάνεται, οι άνθρωποι αφιερώνουν χρόνο σε αυτό.

281
00:12:34,000 --> 00:12:37,000
Αυτή τη θέση θα έπρεπε να έχει το φαγητό στην κοινωνία μας.

282
00:12:37,000 --> 00:12:42,000
Δεν μπορείτε όμως να έχετε τέτοιες σκηνές εκτός και αν έχετε ανθρώπους σαν αυτήν.

283
00:12:42,000 --> 00:12:44,000
Παρεπιμπτόντως θα μπορούσε να είναι και ένας άνδρας.

284
00:12:44,000 --> 00:12:47,000
Είναι άνθρωποι που σκέφτονται σχετικά με το φαΐ,

285
00:12:47,000 --> 00:12:49,000
που προβλέπουν, που σχεδιάζουν,

286
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
που κοιτάζουν ένα σωρό από λαχανικά

287
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
και τα αναγνωρίζουν.

288
00:12:53,000 --> 00:12:56,000
Χρειαζόμαστε αυτούς τους ανθρώπους. Είμαστε κομμάτι ενός δικτύου.

289
00:12:56,000 --> 00:12:59,000
Γιατί χωρίς ανθρώπους αυτού του είδους, δεν μπορούμε να έχουμε τέτοια μέρη.

290
00:12:59,000 --> 00:13:02,000
Επέλεξα αυτό επίτηδες γιατί δείχνει έναν άνδρα να αγοράζει ένα λαχανικό.

291
00:13:02,000 --> 00:13:06,000
Αλλά δίκτυα, αγορές όπου τα τρόφιμα παράγονται τοπικά.

292
00:13:06,000 --> 00:13:08,000
Είναι κοινά. Είναι φρέσκα.

293
00:13:08,000 --> 00:13:10,000
Είναι κομμάτι της κοινωνικής ζωής της πόλης.

294
00:13:10,000 --> 00:13:13,000
Διότι χωρίς αυτό δεν μπορείς να έχεις τέτοια μέρη,

295
00:13:13,000 --> 00:13:16,000
τρόφιμα που παράγονται τοπικά, και είναι κομμάτι του τοπίου,

296
00:13:16,000 --> 00:13:18,000
και δεν είναι ένα προιόν μηδενικού αθροίσματος,

297
00:13:18,000 --> 00:13:20,000
σε κάποια αόρατη κόλαση.

298
00:13:20,000 --> 00:13:22,000
Αγελάδες με θέα.

299
00:13:22,000 --> 00:13:24,000
Αχνιστό χούμους.

300
00:13:24,000 --> 00:13:27,000
Αυτό ουσιαστικά αποτελεί το συνδετικό κρίκο.

301
00:13:27,000 --> 00:13:29,000
Και αυτό είναι ένα κοινωνικό πρόγραμμα

302
00:13:29,000 --> 00:13:31,000
που επισκεύτηκα πρόσφατα στο Τορόντο.

303
00:13:31,000 --> 00:13:33,000
Είναι ένα θερμοκήπιο όπου τα παιδιά μαθαίνουν

304
00:13:33,000 --> 00:13:36,000
για τα τρόφιμα και πως να μεγαλώνουν το δικό τους φαΐ.

305
00:13:36,000 --> 00:13:39,000
Αυτό είναι ένα φυτό που λέγεται Κέβιν, ή ίσως είναι

306
00:13:39,000 --> 00:13:41,000
ένα φυτό που ανήκει σε κάποιο παιδί που ονομάζεται Κέβιν. Δεν ξέρω.

307
00:13:41,000 --> 00:13:44,000
Όπως και να έχει, προγράμματα αυτού του είδους

308
00:13:44,000 --> 00:13:48,000
που προσπαθούν να μας επανασυνδέσουν με τη φύση είναι πολύ σημαντικά.

309
00:13:48,000 --> 00:13:50,000
Για μένα λοιπόν η Σιτοπία είναι ένας τρόπος για να βλέπουμε.

310
00:13:50,000 --> 00:13:54,000
Αναγνωρίζουμε ουσιαστικά πως η Σιτοπία

311
00:13:54,000 --> 00:13:56,000
υπάρχει ήδη σε μικρές ομάδες.

312
00:13:56,000 --> 00:13:58,000
Η λύση είναι να τις ενώσουμε,

313
00:13:58,000 --> 00:14:01,000
να χρησιμοποιήσουμε το φαγητό ως ένα τρόπο να βλέπουμε.

314
00:14:01,000 --> 00:14:04,000
Και αν τα καταφέρουμε, θα πάψουμε να θεωρούμε τις πόλεις

315
00:14:04,000 --> 00:14:07,000
μεγάλες μητροπολιτικές μουτζούρες, όπως αυτή.

316
00:14:07,000 --> 00:14:09,000
Θα τις δούμε περισσότερο έτσι,

317
00:14:09,000 --> 00:14:12,000
ως τμήματα του παραγωγικού οργανικού σκελετού

318
00:14:12,000 --> 00:14:14,000
του οποίου είναι αναπόσπαστο τμήμα,

319
00:14:14,000 --> 00:14:16,000
συμβιωτικά συνδεδεμένες.

320
00:14:16,000 --> 00:14:18,000
Φυσικά ούτε αυτή είναι εξαιρετική εικόνα.

321
00:14:18,000 --> 00:14:21,000
Διότι πρέπει να πάψουμε να παράγουμε τρόφιμα με αυτό τον τρόπο.

322
00:14:21,000 --> 00:14:23,000
Πρέπει να σκεφτόμαστε περισσότερο τη μόνιμη καλλιέργεια.

323
00:14:23,000 --> 00:14:25,000
Γι'αυτό νομίζω πως αυτή η εικόνα απλά

324
00:14:25,000 --> 00:14:27,000
αντιπροσωπεύει τον τρόπο σκέψης που χρειαζόμαστε.

325
00:14:27,000 --> 00:14:29,000
Είναι μία καινούργια αντίληψη

326
00:14:29,000 --> 00:14:32,000
του τρόπου με τον οποίο το φαΐ διαμορφώνει τις ζωές μας.

327
00:14:32,000 --> 00:14:35,000
Η καλύτερη εικόνα που γνωρίζω σχετικά με αυτό δημιουργήθηκε πριν από 650 χρόνια.

328
00:14:35,000 --> 00:14:38,000
Είναι η "Αλληγορία της Καλής Διακυβέρνησης" του Αμπρότζιο Λορεντσέτι.

329
00:14:38,000 --> 00:14:41,000
Αφορά τη σχέση ανάμεσα στην πόλη και την εξοχή.

330
00:14:41,000 --> 00:14:44,000
Και νομίζω πως το μήνυμα είναι ξεκάθαρο.

331
00:14:44,000 --> 00:14:46,000
Αν η πόλη φροντίζει την εξοχή,

332
00:14:46,000 --> 00:14:48,000
η εξοχή θα φροντίσει την πόλη.

333
00:14:48,000 --> 00:14:50,000
Και θέλω να μας ρωτήσω

334
00:14:50,000 --> 00:14:53,000
τι θα απεικόνιζε ο Αμπρότζιο Λορεντσέτι

335
00:14:53,000 --> 00:14:55,000
αν ζωγράφιζε αυτό τον πίνακα σήμερα.

336
00:14:55,000 --> 00:14:58,000
Πως θα ήταν μια αλληγορία καλής διακυβέρνησης σήμερα;

337
00:14:58,000 --> 00:15:00,000
Διότι νομίζω πως είναι μία επείγουσα ερώτηση.

338
00:15:00,000 --> 00:15:02,000
Που πρέπει να θέσουμε,

339
00:15:02,000 --> 00:15:04,000
και πρέπει να αρχίσουμε να απαντούμε.

340
00:15:04,000 --> 00:15:07,000
Ξέρουμε πως ήμαστε ό,τι τρώμε.

341
00:15:07,000 --> 00:15:09,000
Πρέπει να κατανοήσουμε πως και ο κόσμος είναι ό,τι τρώμε.

342
00:15:09,000 --> 00:15:11,000
Αν υιοθετήσουμε αυτή την ιδέα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φαγητό

343
00:15:11,000 --> 00:15:15,000
ως ένα αληθινά ισχυρό εργαλείο για να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο.

344
00:15:15,000 --> 00:15:17,000
Σας ευχαριστώ πολύ.

345
00:15:17,000 --> 00:15:20,000
(Χειροκρότημα)