0:00:00.000,0:00:04.000
Πώς ταίζεις μια πόλη;

0:00:04.000,0:00:06.000
Είναι μία από τις μεγάλες ερωτήσεις του καιρού μας

0:00:06.000,0:00:08.000
Κι όμως δεν τη θέτουμε συχνά.

0:00:08.000,0:00:11.000
Το θεωρούμε δεδομένο ότι αν πάμε σε ένα κατάστημα

0:00:11.000,0:00:15.000
ή εστιατόριο, ή ακόμα και στο φουαγιέ αυτού του θεάτρου σε περίπου μία ώρα,

0:00:15.000,0:00:18.000
θα υπάρχει φαγητό που θα μας περιμένει

0:00:18.000,0:00:20.000
έχοντας έρθει από κάπου ως δια μαγείας.

0:00:20.000,0:00:25.000
Αλλά όταν σκεφτούμε ότι κάθε μέρα για μία πόλη στο μέγεθος του Λονδίνου,

0:00:25.000,0:00:28.000
αρκετό φαγητό πρέπει να παραχθεί,

0:00:28.000,0:00:31.000
να μεταφερθεί, να αγορασθεί και να πουληθεί,

0:00:31.000,0:00:35.000
να μαγειρευτεί, να φαγωθεί, να πεταχτεί,

0:00:35.000,0:00:37.000
και πως κάτι παρόμοιο πρέπει να συμβεί κάθε μέρα

0:00:37.000,0:00:39.000
για κάθε πόλη της γης,

0:00:39.000,0:00:42.000
είναι απίστευτο ότι οι πόλεις τροφοδοτούνται.

0:00:42.000,0:00:44.000
Ζούμε σε μέρη σαν κι αυτό λες και

0:00:44.000,0:00:47.000
είναι το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο,

0:00:47.000,0:00:49.000
ξεχνώντας ότι επειδή είμαστε ζώα,

0:00:49.000,0:00:51.000
και χρειάζεται να τρώμε,

0:00:51.000,0:00:55.000
είμαστε στην πραγματικότητα τόσο εξαρτημένοι από τη φύση

0:00:55.000,0:00:57.000
όσο και οι αρχαίοι πρόγονοί μας.

0:00:57.000,0:00:59.000
Και καθώς όλο και περισσότεροι από εμάς μετακομίζουμε σε πόλεις,

0:00:59.000,0:01:02.000
ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα του φυσικού κόσμου

0:01:02.000,0:01:05.000
μεταμορφώνεται σε ασυνήθιστα τοπία όπως αυτό πίσω μου,

0:01:05.000,0:01:08.000
είναι τα χωράφια σόγιας στο Μάτα Γκρόσο στη Βραζιλία,

0:01:08.000,0:01:11.000
με σκοπό να μας ταίσουν.

0:01:11.000,0:01:13.000
Πρόκειται για ασυνήθιστα τοπία.

0:01:13.000,0:01:15.000
Αλλά λίγοι από εμάς τα βλέπουν.

0:01:15.000,0:01:17.000
Και όλο και περισσότερο αυτά τα τοπία

0:01:17.000,0:01:19.000
δεν ταΐζουν μόνο εμάς.

0:01:19.000,0:01:21.000
Καθώς όλο και περισσότεροι μετακομίζουμε στις πόλεις,

0:01:21.000,0:01:23.000
περισσότεροι τρώμε κρέας,

0:01:23.000,0:01:26.000
έτσι ώστε το ένα τρίτο της καλλιέργειας σιτηρών παγκοσμίως

0:01:26.000,0:01:28.000
τώρα είναι τροφή για τα ζώα

0:01:28.000,0:01:30.000
αντί για εμάς, τα ανθρώπινα ζώα.

0:01:30.000,0:01:34.000
Δεδομένου ότι χρειάζεται τρεις φορές η ποσότητα σιτηρών --

0:01:34.000,0:01:36.000
μάλλον δέκα φορές η ποσότητα σιτηρών --

0:01:36.000,0:01:39.000
για να ταίσεις έναν άνθρωπο εφόσον έχει ταϊστεί πρώτα το ζώο

0:01:39.000,0:01:44.000
δεν πρόκειται για πολύ αποδοτικό τρόπο να τρώμε.

0:01:44.000,0:01:46.000
Και το πρόβλημα επιδεινώνεται.

0:01:46.000,0:01:49.000
Μέχρι το 2050 υπολογίζεται ότι διπλάσιος αριθμός

0:01:49.000,0:01:51.000
από εμάς θα ζούμε σε πόλεις.

0:01:51.000,0:01:53.000
Και επίσης υπολογίζεται ότι θα καταναλώνουμε διπλάσια

0:01:53.000,0:01:55.000
ποσότητα κρεάτων και γαλακτοκομικών προϊόντων.

0:01:55.000,0:02:00.000
Άρα το κρέας και η αστυφιλία αναπτύσσονται παράλληλα.

0:02:00.000,0:02:02.000
Και αυτό θα δημιουργήσει ένα τεράστιο πρόβλημα.

0:02:02.000,0:02:05.000
Να ταΐσουμε έξι δισεκατομμύρια πεινασμένους κρεατοφάγους,

0:02:05.000,0:02:09.000
μέχρι το 2050.

0:02:09.000,0:02:11.000
Πρόκειται για μεγάλο πρόβλημα. Και μάλιστα, αν συνεχίσουμε όπως τώρα

0:02:11.000,0:02:14.000
είναι ένα πρόβλημα που μάλλον δεν θα μπορέσουμε να λύσουμε.

0:02:14.000,0:02:18.000
19 εκατομμύρια εκτάρια τροπικού δάσους καταστρέφονται κάθε χρόνο

0:02:18.000,0:02:20.000
για να δημιουργηθεί νέα καλλιεργήσιμη γη.

0:02:20.000,0:02:23.000
Παρόλο που ταυτόχρονα χάνουμε περίπου την ίδια έκταση

0:02:23.000,0:02:27.000
υπάρχουσας καλλιεργήσιμης γης λόγω υφαλμύρωσης και διάβρωσης.

0:02:27.000,0:02:30.000
Έχουμε μεγάλη ανάγκη και από ορυκτά καύσιμα.

0:02:30.000,0:02:33.000
Χρειάζονται περίπου 10 θερμίδες για να παράγουμε κάθε θερμίδα

0:02:33.000,0:02:37.000
φαγητού που καταναλώνουμε στη Δύση.

0:02:37.000,0:02:41.000
Και παρόλο που υπάρχει φαγητό που παράγουμε με μεγάλο κόστος

0:02:41.000,0:02:43.000
δεν το εκτιμούμε πραγματικά.

0:02:43.000,0:02:47.000
Το μισό φαγητό που παράγεται στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή το πετάμε.

0:02:47.000,0:02:50.000
Και για να τελειώσω με όλα αυτά, στο τέλος αυτής της μακράς διαδικασίας,

0:02:50.000,0:02:53.000
δεν τα καταφέρνουμε ούτε να ταίσουμε κανονικά τον πλανήτη.

0:02:53.000,0:02:58.000
Ένα δισεκατομμύριο είμαστε παχύσαρκοι, ενώ ένα άλλο δισεκατομμύριο πεθαίνει από την πείνα.

0:02:58.000,0:03:00.000
Όλα αυτά δεν βγάζουν και πολύ νόημα.

0:03:00.000,0:03:03.000
Και όταν σκεφτούμε ότι το 80 τoις εκατό του παγκόσμιου εμπορίου φαγητού

0:03:03.000,0:03:08.000
ελέγχεται μόνο από πέντε πολυεθνικές εταιρείες,

0:03:08.000,0:03:10.000
πρόκειται για μία ζοφερή εικόνα.

0:03:10.000,0:03:13.000
Καθώς μετακινούμαστε στις πόλεις, η υφήλιος επιλέγει τη Δυτική διατροφή.

0:03:13.000,0:03:16.000
Και αν κοιτάξουμε στο μέλλον

0:03:16.000,0:03:18.000
πρόκειται για μία διατροφή που δεν είναι βιώσιμη.

0:03:18.000,0:03:20.000
Όμως, πώς φτάσαμε εδώ;

0:03:20.000,0:03:23.000
Και κυρίως, τί θα κάνουμε για αυτό;

0:03:23.000,0:03:27.000
Απαντώντας την λίγο πιο εύκολη ερώτηση πρώτα,

0:03:27.000,0:03:29.000
περίπου πριν από 10,000 χρόνια, θα έλεγα,

0:03:29.000,0:03:31.000
είναι η αρχή της διαδικασίας.

0:03:31.000,0:03:33.000
Στην αρχαία Εγγύς Ανατολή,

0:03:33.000,0:03:35.000
γνωστή και ως Γόνιμη Ημισέληνος.

0:03:35.000,0:03:37.000
Επειδή όπως βλέπετε είχε σχήμα ημισελήνου.

0:03:37.000,0:03:39.000
Και ήταν επίσης γόνιμη.

0:03:39.000,0:03:42.000
Και ήταν εδώ, πριν από περίπου 10,000 χρόνια

0:03:42.000,0:03:44.000
που δύο εξαιρετικές εφευρέσεις,

0:03:44.000,0:03:47.000
η γεωργία και η αστυφιλία, ξεκίνησαν

0:03:47.000,0:03:50.000
περίπου στο ίδιο μέρος και την ίδια περίοδο.

0:03:50.000,0:03:52.000
Δεν πρόκειται για τυχαίο γεγονός.

0:03:52.000,0:03:56.000
Επειδή η γεωργία και οι πόλεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Χρειάζονται η μία την άλλη.

0:03:56.000,0:03:58.000
Γιατί ήταν η ανακάλυψη των σιτηρών,

0:03:58.000,0:04:01.000
από τους αρχαίους προγόνους μας, για πρώτη φορά,

0:04:01.000,0:04:04.000
που παρήγαγε μία πηγή τροφής αρκετά μεγάλη

0:04:04.000,0:04:08.000
και αρκετά αξιόπιστη ώστε να στηρίξει μόνιμους οικισμούς.

0:04:08.000,0:04:10.000
Και αν δούμε πώς ήταν αυτοί οι οικισμοί,

0:04:10.000,0:04:12.000
θα δούμε ότι ήταν πυκνοδομημένοι.

0:04:12.000,0:04:14.000
Ήταν περικυκλωμένοι από παραγωγική αγροτική γη

0:04:14.000,0:04:17.000
και κυριαρχούνταν από μεγάλα συγκροτήματα ναών

0:04:17.000,0:04:19.000
όπως αυτό στην πόλη Ουρ,

0:04:19.000,0:04:21.000
που ήταν, ουσιαστικά,

0:04:21.000,0:04:24.000
πνευματικά, συγκεντρωτικά κέντρα διανομής φαγητού

0:04:24.000,0:04:27.000
διότι οι ναοί οργάνωναν τη συγκομιδή,

0:04:27.000,0:04:29.000
μάζευαν τα σιτηρά, τα προσέφεραν στους θεούς,

0:04:29.000,0:04:33.000
και μετά προσέφεραν τα σιτηρά που οι θεοί δεν έτρωγαν πίσω στους ανθρώπους.

0:04:33.000,0:04:35.000
Έτσι, αν θέλετε,

0:04:35.000,0:04:37.000
όλη η πνευματική και σωματική ζωή σε αυτές τις πόλεις

0:04:37.000,0:04:40.000
κυριαρχείτο από τα σιτηρά και τη συγκομιδή

0:04:40.000,0:04:43.000
που τις συντηρούσε.

0:04:43.000,0:04:46.000
Και στην πραγματικότητα το ίδιο ισχύει για κάθε αρχαία πόλη.

0:04:46.000,0:04:48.000
Βέβαια, δεν ήταν όλες τόσο μικρές.

0:04:48.000,0:04:51.000
Η Ρώμη είχε περίπου ένα εκατομμύριο κατοίκους

0:04:51.000,0:04:53.000
ήδη τον πρώτο αιώνα μ.Χ.

0:04:53.000,0:04:57.000
Πώς λοιπόν τροφοδοτείτο μια τέτοια πόλη;

0:04:57.000,0:05:00.000
Η απάντηση είναι αυτό που ονομάζω "αρχαία μίλια φαγητού".

0:05:00.000,0:05:03.000
Βασικά, η Ρώμη είχε πρόσβαση στη θάλασσα,

0:05:03.000,0:05:06.000
μέσω της οποίας ήταν δυνατή η εισαγωγή φαγητού από πολύ πολύ μακριά.

0:05:06.000,0:05:09.000
Αυτός ήταν και ο μόνος εφικτός τρόπος εισαγωγής στον αρχαίο κόσμο,

0:05:09.000,0:05:12.000
επειδή ήταν πολύ δύσκολο να μεταφερθεί το φαγητό από τους δρόμους,

0:05:12.000,0:05:14.000
που ήταν δυσκολοδιάβατοι.

0:05:14.000,0:05:16.000
Και το φαγητό προφανώς χαλούσε πολύ γρήγορα.

0:05:16.000,0:05:18.000
Έτσι η Ρώμη ουσιαστικά κήρυξε πόλεμο

0:05:18.000,0:05:21.000
σε μέρη όπως η Καρχηδόνα και η Αίγυπτος

0:05:21.000,0:05:23.000
μόνο και μόνο για να βάλει χέρι στα αποθέματα σιτηρών.

0:05:23.000,0:05:26.000
Και, στην πραγματικότητα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η εξάπλωση της Αυτοκρατορίας

0:05:26.000,0:05:29.000
ήταν ένα είδος μεγάλης και μακροχρόνιας

0:05:29.000,0:05:31.000
στρατιωτικής βόλτας στα μαγαζιά, εδώ που τα λέμε.

0:05:31.000,0:05:33.000
(Γέλια)

0:05:33.000,0:05:35.000
Μάλιστα -- λατρεύω αυτή τη λεπτομέρεια, πρέπει να αναφέρω και το εξής:

0:05:35.000,0:05:38.000
Η Ρώμη στην πραγματικότητα εισήγαγε στρείδια από τη Βρετανία,

0:05:38.000,0:05:40.000
σε κάποια φάση. Νομίζω πως αυτό είναι εκπληκτικό.

0:05:40.000,0:05:43.000
Έτσι η Ρώμη διαμόρφωσε την ενδοχώρα της

0:05:43.000,0:05:45.000
μέσω της όρεξής της.

0:05:45.000,0:05:47.000
Αλλά το ενδιαφέρον είναι ότι και το άλλο επίσης

0:05:47.000,0:05:49.000
συνέβη στον προ-βιομηχανικό κόσμο.

0:05:49.000,0:05:52.000
Αν κοιτάξουμε έναν χάρτη του Λονδίνου του 17ου αιώνα,

0:05:52.000,0:05:55.000
θα δούμε ότι τα σιτηρά, που έρχονται μέσω του Τάμεση,

0:05:55.000,0:05:57.000
στο κάτω μέρος του χάρτη.

0:05:57.000,0:06:00.000
Άρα οι αγορές σιτηρών ήταν στα νότια της πόλης.

0:06:00.000,0:06:02.000
Και οι δρόμοι που ξεκινούν από εκεί και οδηγούν

0:06:02.000,0:06:04.000
στο Τσιπσάιντ, που ήταν η κυρίως αγορά,

0:06:04.000,0:06:06.000
ήταν επίσης αγορές σιτηρών.

0:06:06.000,0:06:08.000
Και αν κοιτάξουμε το όνομα ενός από αυτούς τους δρόμους,

0:06:08.000,0:06:11.000
Μπρεντ (Ψωμί) Στριτ, μπορούμε να μαντέψουμε

0:06:11.000,0:06:14.000
τί γινόταν εκεί πριν από 300 χρόνια.

0:06:14.000,0:06:16.000
Και το ίδιο φυσικά ισχύει για τα ψάρια.

0:06:16.000,0:06:19.000
Τα ψάρια έρχονταν φυσικά από το ποτάμι. Το ίδιο πράγμα.

0:06:19.000,0:06:22.000
Και φυσικά το Μπίλινσγκέητ ήταν, ως γνωστόν, η ψαραγορά του Λονδίνου,

0:06:22.000,0:06:26.000
που λειτουργούσε αδιάκοπα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '80.

0:06:26.000,0:06:28.000
Πράγμα αξιοσημείωτο, όταν το καλοσκεφτεί κανείς.

0:06:28.000,0:06:30.000
Όλοι οι άλλοι περπατούσαν

0:06:30.000,0:06:32.000
με κινητά τηλέφωνα που έμοιαζαν με τούβλα,

0:06:32.000,0:06:35.000
και, κατά κάποιο τρόπο, το λιμάνι ανέδυε μία ψαρίλα.

0:06:35.000,0:06:38.000
Αυτό είναι ακόμα ένα χαρακτηριστικό σχετικά με τα τρόφιμα στις πόλεις:

0:06:38.000,0:06:41.000
Μόλις ριζώσουν στην πόλη,

0:06:41.000,0:06:43.000
σπάνια μετακινούνται.

0:06:43.000,0:06:45.000
Το κρέας είναι μία διαφορετική ιστορία

0:06:45.000,0:06:47.000
γιατί, φυσικά, τα ζώα μπορούσαν να έρθουν περπατώντας.

0:06:47.000,0:06:49.000
Μεγάλες ποσότητες κρέατος για το Λονδίνο

0:06:49.000,0:06:51.000
ερχόταν από τα βορειοδυτικά,

0:06:51.000,0:06:53.000
τη Σκωτία και την Ουαλία.

0:06:53.000,0:06:56.000
Ερχόταν λοιπόν, και έφτανε στην πόλη από τα βορειοδυτικά,

0:06:56.000,0:06:58.000
που εξηγεί γιατί το Σμίθφιλντ,

0:06:58.000,0:07:01.000
η διάσημη κρεαταγορά του Λονδίνου, βρισκόταν εκεί.

0:07:01.000,0:07:05.000
Τα κοτόπουλα έρχονταν από την Ηστ Άνγκλια και ουτώ καθ'εξής, στα βορειοανατολικά.

0:07:05.000,0:07:06.000
Αισθάνομαι σαν μετεωρολόγος κάνοντας αυτό. Τέλος πάντων.

0:07:06.000,0:07:10.000
Τα πουλιά λοιπόν έρχονταν

0:07:10.000,0:07:13.000
με τα πόδια τους προστατευμένα με μικρά πάνινα παπούτσια.

0:07:13.000,0:07:15.000
Και όταν έφταναν στην ανατολική άκρη

0:07:15.000,0:07:17.000
του Τσίπσαηντ, εκεί πωλούνταν.

0:07:17.000,0:07:19.000
Και για αυτό το λόγο λέγεται Πούλτρι (Πουλερικό).

0:07:19.000,0:07:22.000
Αν κοιτάξετε στο χάρτη οποιασδήποτε πόλης

0:07:22.000,0:07:26.000
που χτίστηκε πριν τη βιομηχανική εποχή,

0:07:26.000,0:07:28.000
μπορείτε να ανιχνεύσετε την εισαγωγή τροφίμων.

0:07:28.000,0:07:31.000
Μπορείτε να δείτε πως διαμορφώθηκε φυσιογνωμικά από το φαΐ,

0:07:31.000,0:07:34.000
διαβάζοντας τα ονόματα των δρόμων, που παρέχουν πολλά στοιχεία.

0:07:34.000,0:07:36.000
Σε μία προηγούμενη ζωή, η οδός Φράηνταη (Παρασκευή)

0:07:36.000,0:07:38.000
ήταν το μέρος όπου πήγαινες για να αγοράσεις ψάρι την Παρασκευή.

0:07:38.000,0:07:40.000
Πρέπει όμως και να τη φανταστείτε γεμάτη τρόφιμα.

0:07:40.000,0:07:43.000
Διότι οι δρόμοι και οι δημόσιοι χώροι

0:07:43.000,0:07:46.000
ήταν τα μόνα μέρη στα οποία αγοράζονταν και πωλούνταν τρόφιμα.

0:07:46.000,0:07:49.000
Και αν κοιτάξουμε μία εικόνα του Σμίθφιλντ το 1830

0:07:49.000,0:07:52.000
μπορείτε να δείτε πως θα ήταν πολύ δύσκολο να ζείτε σε μία τέτοια πόλη

0:07:52.000,0:07:54.000
και να μη γνωρίζετε από που ερχόταν το φαΐ σας.

0:07:54.000,0:07:56.000
Εάν τρώγατε μεσημεριανό την Κυριακή

0:07:56.000,0:07:58.000
ήταν πολύ πιθανό πως το φαΐ μουγκάνιζε ή βέλαζε έξω από το παράθυρό σας

0:07:58.000,0:08:00.000
περίπου τρεις μέρες νωρίτερα.

0:08:00.000,0:08:03.000
Προφανώς λοιπόν αυτή ήταν μία οργανική πόλη,

0:08:03.000,0:08:06.000
τμήμα ενός οργανικού κύκλου.

0:08:06.000,0:08:09.000
Και ξαφνικά, δέκα χρόνια αργότερα, όλα άλλαξαν.

0:08:09.000,0:08:12.000
Αυτή είναι μία εικόνα του σιδηροδρόμου Γκρέητ Ουέστερν το 1840.

0:08:12.000,0:08:14.000
Και όπως μπορείτε να δείτε, κάποιοι από τους πρώτους επιβάτες των τραίνων

0:08:14.000,0:08:16.000
ήταν γουρούνια και πρόβατα.

0:08:16.000,0:08:20.000
Ξαφνικά λοιπόν αυτά τα ζώα δεν περπατούν στην αγορά.

0:08:20.000,0:08:22.000
Θανατώνονται κάπου μακριά,

0:08:22.000,0:08:24.000
κάπου στην εξοχή.

0:08:24.000,0:08:26.000
Και έρχονται στην πόλη με το σιδηρόδρομο.

0:08:26.000,0:08:29.000
Και αυτό αλλάζει τα πάντα.

0:08:29.000,0:08:31.000
Πρώτα απ' όλα, καθιστά δυνατή

0:08:31.000,0:08:32.000
για πρώτη φορά, την ανάπτυξη πόλεων,

0:08:32.000,0:08:34.000
οποιουδήποτε μεγέθους και σχήματος, σε οποιαδήποτε τοποθεσία.

0:08:34.000,0:08:38.000
Οι πόλεις συνήθως περιορίζονταν από τη γεωγραφία τους:

0:08:38.000,0:08:41.000
έπρεπε να συγκεντρώσουν το φαγητό τους με δύσκολα μέσα.

0:08:41.000,0:08:45.000
Ξαφνικά απελευθερώνονται από τη γεωγραφία.

0:08:45.000,0:08:48.000
Και όπως μπορείτε να δείτε από αυτούς τους χάρτες του Λονδίνου,

0:08:48.000,0:08:50.000
στα ενενήντα χρόνια μετά την άφιξη του σιδηροδρόμου,

0:08:50.000,0:08:54.000
αλλάζει από μία μικρή βούλα που μπορούσε να τραφεί σχετικά εύκολα,

0:08:54.000,0:08:56.000
με ζώα που έρχονταν περπατώντας, και ούτω καθ'εξής,

0:08:56.000,0:08:58.000
σε μία μεγάλη μουτζούρα,

0:08:58.000,0:09:01.000
που θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο να τραφεί με ο,τιδήποτε που περπατά,

0:09:01.000,0:09:04.000
είτε ζώα, είτε ανθρώπους.

0:09:04.000,0:09:07.000
Και ασφαλώς αυτό ήταν μόνο η αρχή. Μετά τα τραίνα ήρθαν τα αυτοκίνητα.

0:09:07.000,0:09:11.000
Και αυτό σηματοδοτεί το τέλος αυτής της διαδικασίας.

0:09:11.000,0:09:13.000
Είναι η τελική απελευθέρωση της πόλης

0:09:13.000,0:09:16.000
από οποιαδήποτε προφανή σχέση με τη φύση.

0:09:16.000,0:09:19.000
Και αυτή είναι η πόλη που στερείται μυρωδιάς,

0:09:19.000,0:09:21.000
που στερείται ακαταστασίας, που σίγουρα είναι άδεια από ανθρώπους.

0:09:21.000,0:09:24.000
Διότι κανείς δεν θα ονειρευόταν να περπατήσει σε ένα τέτοιο τοπίο.

0:09:24.000,0:09:27.000
Αντίθετα, για να βρουν φαΐ μπήκαν στα αυτοκίνητά τους,

0:09:27.000,0:09:30.000
οδήγησαν σε κάποιο "κουτί" στα περίχωρα,

0:09:30.000,0:09:32.000
επέστρεψαν με ψώνια για μια εβδομάδα,

0:09:32.000,0:09:34.000
και αναρωτήθηκαν τι στο καλό να τα κάνουν.

0:09:34.000,0:09:37.000
Και αυτή έιναι η στιγμή που η σχέση μας,

0:09:37.000,0:09:40.000
τόσο με το φαΐ όσο και με τις πόλεις, αλλάζει εντελώς.

0:09:40.000,0:09:43.000
Εδώ βρίσκουμε φαΐ -- που συνήθιζε να βρίσκεται στο κέντρο,

0:09:43.000,0:09:46.000
στο κέντρο της κοινωνικής ζωής της πόλης -- στην περιφέρεια.

0:09:46.000,0:09:48.000
Ήταν ένα κοινωνικό γεγονός, το να αγοράζεις και να πουλάς τρόφιμα.

0:09:48.000,0:09:50.000
Τώρα είναι ανώνυμο.

0:09:50.000,0:09:52.000
Συνηθίζαμε να μαγειρεύουμε...τώρα απλώς προσθέτουμε νερό,

0:09:52.000,0:09:57.000
ή λίγα αυγά εάν κάνετε ένα κέηκ ή κάτι τέτοιο.

0:09:57.000,0:10:01.000
Δεν μυρίζουμε το φαΐ για να δούμε αν είναι κατάλληλο να φαγωθεί.

0:10:01.000,0:10:04.000
Απλά διαβάζουμε τις οδηγίες σε ένα πακέτο.

0:10:04.000,0:10:07.000
Και δεν εκτιμούμε το φαγητό. Δεν το εμπιστευόμαστε.

0:10:07.000,0:10:09.000
Αντί να το εμπιστευόμαστε, το φοβόμαστε.

0:10:09.000,0:10:13.000
Και αντί να το εκτιμούμε, το πετάμε.

0:10:13.000,0:10:16.000
Μία από τις μεγάλες ειρωνείες του σύγχρονου συστήματος διατροφής

0:10:16.000,0:10:18.000
είναι πως έκαναν πολύ πιο δύσκολο αυτό που υποσχέθηκαν

0:10:18.000,0:10:20.000
να κάνουν πιο εύκολο.

0:10:20.000,0:10:24.000
Καθιστώντας δυνατή την ανέγερση πόλεων οπουδήποτε

0:10:24.000,0:10:28.000
μας απομάκρυναν από την πιο σημαντική σχέση,

0:10:28.000,0:10:31.000
αυτή που έχουμε με τη φύση.

0:10:31.000,0:10:34.000
Και μας δημιούργησαν μία εξάρτηση με συστήματα που μόνο αυτοί μπορούν να προσφέρουν,

0:10:34.000,0:10:36.000
που, όπως είδαμε, δεν μπορούν να διατηρηθούν.

0:10:36.000,0:10:39.000
Τι θα κάνουμε λοιπόν για αυτό;

0:10:39.000,0:10:41.000
Η ερώτηση δεν είναι καινούργια.

0:10:41.000,0:10:45.000
Ο Τόμας Μορ την έθεσε στον εαυτό του πριν από πεντακόσια χρόνια.

0:10:45.000,0:10:48.000
Είναι η προμετωπίδα στο βιβλίο του "Η Ουτοπία".

0:10:48.000,0:10:51.000
Και ήταν μία σειρά από ημι-ανεξάρτητες πόλεις-κράτη,

0:10:51.000,0:10:53.000
αν αυτό σας ακούγεται λιγάκι γνωστό,

0:10:53.000,0:10:56.000
σε απόσταση μιας ημέρας η μία από την άλλη όπου όλοι ασχολούνταν με πάθος με τη γεωργία

0:10:56.000,0:10:58.000
και καλλιεργούσαν λαχανικά στους κήπους τους,

0:10:58.000,0:11:00.000
και έτρωγαν κοινά γεύματα, κτλ.

0:11:00.000,0:11:02.000
Και νομίζω πως μπορούμε να υποστηρίξουμε πως

0:11:02.000,0:11:05.000
τα τρόφιμα είναι μία βασική οργανωτική αρχή της Ουτοπίας.

0:11:05.000,0:11:08.000
Έστω και αν ο Μορ δεν το έθεσε ποτέ με αυτό τον τρόπο.

0:11:08.000,0:11:11.000
Ιδού ακόμα μία πολύ γνωστή "ουτοπική" ιδέα,

0:11:11.000,0:11:13.000
η "Πόλη-Κήπος" του Εμπενίζερ Χάουαρντ.

0:11:13.000,0:11:16.000
Η ίδια ιδέα. Σειρές από ημι-αυτόνομες πόλεις-κράτη.

0:11:16.000,0:11:20.000
Μικρές μητροπολιτικές σταγόνες περικυκλωμένες από καλλιεργήσιμη γη,

0:11:20.000,0:11:22.000
ενωμένες με το σιδηρόδρομο.

0:11:22.000,0:11:24.000
Και πάλι, θα μπορούσε να ειπωθεί πως τα τρόφιμα

0:11:24.000,0:11:27.000
είναι η οργανωτική αρχή του οράματός του.

0:11:27.000,0:11:29.000
Χτίστηκε μάλιστα, αν και όχι σύμφωνα

0:11:29.000,0:11:31.000
με το όραμα του Χάουαρντ.

0:11:31.000,0:11:34.000
Και αυτό είναι το πρόβλημα με αυτές τις ουτοπικές ιδέες,

0:11:34.000,0:11:36.000
είναι ουτοπικές.

0:11:36.000,0:11:39.000
Η Ουτοπία είναι μία λέξη που ο Τόμας Μορ χρησιμοποίησε εσκεμμένα.

0:11:39.000,0:11:43.000
Ήταν ένα αστείο. Διότι έχει διπλό νόημα στα ελληνικά.

0:11:43.000,0:11:45.000
Μπορεί να σημαίνει ένα καλό μέρος ή ένα μέρος που δεν υπάρχει.

0:11:45.000,0:11:49.000
Είναι ένα ιδανικό. ένα δημιούργημα της φαντασίας. Δεν μπορούμε να το αποκτήσουμε.

0:11:49.000,0:11:51.000
Και νομίζω πως σαν νοητικό εργαλείο

0:11:51.000,0:11:54.000
για να σκεφτούμε σχετικά με το σοβαρό πρόβλημα της ανθρώπινης εγκατάστασης,

0:11:54.000,0:11:56.000
δεν είναι πολύ χρήσιμο.

0:11:56.000,0:11:59.000
Επινόησα λοιπόν μία εναλλακτική λύση

0:11:59.000,0:12:02.000
που ονόμασα Σιτοπία, από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις

0:12:02.000,0:12:04.000
"σίτος" για τροφή, και "τόπος".

0:12:04.000,0:12:06.000
Πιστεύω πως ζούμε ήδη στη Σιτοπία.

0:12:06.000,0:12:09.000
Ζούμε σε ένα κόσμο που διαμορφώνεται από το φαγητό,

0:12:09.000,0:12:12.000
και αν το συνειδητοποιήσουμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φαΐ ως ένα πανίσχυρο εργαλείο --

0:12:12.000,0:12:16.000
ένα νοητικό εργαλείο, σχεδιαστικό εργαλείο, για να δώσουμε μία διαφορετική μορφή στον κόσμο.

0:12:16.000,0:12:21.000
Αν κάναμε κάτι τέτοιο, πως θα ήταν η Σιτοπία;

0:12:21.000,0:12:23.000
Νομίζω πως θα έμοιαζε κάπως έτσι.

0:12:23.000,0:12:25.000
Πρέπει να χρησιμοποιήσω αυτή την εικόνα. Είναι απλά η έκφραση στο πρόσωπο του σκύλου.

0:12:25.000,0:12:28.000
Αλλά, αυτό είναι -- (Γέλια)

0:12:28.000,0:12:30.000
είναι το φαγητό στο κέντρο της ζωής,

0:12:30.000,0:12:32.000
στο κέντρο της οικογενειακής ζωής, που τιμάται,

0:12:32.000,0:12:34.000
που απολαμβάνεται, οι άνθρωποι αφιερώνουν χρόνο σε αυτό.

0:12:34.000,0:12:37.000
Αυτή τη θέση θα έπρεπε να έχει το φαγητό στην κοινωνία μας.

0:12:37.000,0:12:42.000
Δεν μπορείτε όμως να έχετε τέτοιες σκηνές εκτός και αν έχετε ανθρώπους σαν αυτήν.

0:12:42.000,0:12:44.000
Παρεπιμπτόντως θα μπορούσε να είναι και ένας άνδρας.

0:12:44.000,0:12:47.000
Είναι άνθρωποι που σκέφτονται σχετικά με το φαΐ,

0:12:47.000,0:12:49.000
που προβλέπουν, που σχεδιάζουν,

0:12:49.000,0:12:51.000
που κοιτάζουν ένα σωρό από λαχανικά

0:12:51.000,0:12:53.000
και τα αναγνωρίζουν.

0:12:53.000,0:12:56.000
Χρειαζόμαστε αυτούς τους ανθρώπους. Είμαστε κομμάτι ενός δικτύου.

0:12:56.000,0:12:59.000
Γιατί χωρίς ανθρώπους αυτού του είδους, δεν μπορούμε να έχουμε τέτοια μέρη.

0:12:59.000,0:13:02.000
Επέλεξα αυτό επίτηδες γιατί δείχνει έναν άνδρα να αγοράζει ένα λαχανικό.

0:13:02.000,0:13:06.000
Αλλά δίκτυα, αγορές όπου τα τρόφιμα παράγονται τοπικά.

0:13:06.000,0:13:08.000
Είναι κοινά. Είναι φρέσκα.

0:13:08.000,0:13:10.000
Είναι κομμάτι της κοινωνικής ζωής της πόλης.

0:13:10.000,0:13:13.000
Διότι χωρίς αυτό δεν μπορείς να έχεις τέτοια μέρη,

0:13:13.000,0:13:16.000
τρόφιμα που παράγονται τοπικά, και είναι κομμάτι του τοπίου,

0:13:16.000,0:13:18.000
και δεν είναι ένα προιόν μηδενικού αθροίσματος,

0:13:18.000,0:13:20.000
σε κάποια αόρατη κόλαση.

0:13:20.000,0:13:22.000
Αγελάδες με θέα.

0:13:22.000,0:13:24.000
Αχνιστό χούμους.

0:13:24.000,0:13:27.000
Αυτό ουσιαστικά αποτελεί το συνδετικό κρίκο.

0:13:27.000,0:13:29.000
Και αυτό είναι ένα κοινωνικό πρόγραμμα

0:13:29.000,0:13:31.000
που επισκεύτηκα πρόσφατα στο Τορόντο.

0:13:31.000,0:13:33.000
Είναι ένα θερμοκήπιο όπου τα παιδιά μαθαίνουν

0:13:33.000,0:13:36.000
για τα τρόφιμα και πως να μεγαλώνουν το δικό τους φαΐ.

0:13:36.000,0:13:39.000
Αυτό είναι ένα φυτό που λέγεται Κέβιν, ή ίσως είναι

0:13:39.000,0:13:41.000
ένα φυτό που ανήκει σε κάποιο παιδί που ονομάζεται Κέβιν. Δεν ξέρω.

0:13:41.000,0:13:44.000
Όπως και να έχει, προγράμματα αυτού του είδους

0:13:44.000,0:13:48.000
που προσπαθούν να μας επανασυνδέσουν με τη φύση είναι πολύ σημαντικά.

0:13:48.000,0:13:50.000
Για μένα λοιπόν η Σιτοπία είναι ένας τρόπος για να βλέπουμε.

0:13:50.000,0:13:54.000
Αναγνωρίζουμε ουσιαστικά πως η Σιτοπία

0:13:54.000,0:13:56.000
υπάρχει ήδη σε μικρές ομάδες.

0:13:56.000,0:13:58.000
Η λύση είναι να τις ενώσουμε,

0:13:58.000,0:14:01.000
να χρησιμοποιήσουμε το φαγητό ως ένα τρόπο να βλέπουμε.

0:14:01.000,0:14:04.000
Και αν τα καταφέρουμε, θα πάψουμε να θεωρούμε τις πόλεις

0:14:04.000,0:14:07.000
μεγάλες μητροπολιτικές μουτζούρες, όπως αυτή.

0:14:07.000,0:14:09.000
Θα τις δούμε περισσότερο έτσι,

0:14:09.000,0:14:12.000
ως τμήματα του παραγωγικού οργανικού σκελετού

0:14:12.000,0:14:14.000
του οποίου είναι αναπόσπαστο τμήμα,

0:14:14.000,0:14:16.000
συμβιωτικά συνδεδεμένες.

0:14:16.000,0:14:18.000
Φυσικά ούτε αυτή είναι εξαιρετική εικόνα.

0:14:18.000,0:14:21.000
Διότι πρέπει να πάψουμε να παράγουμε τρόφιμα με αυτό τον τρόπο.

0:14:21.000,0:14:23.000
Πρέπει να σκεφτόμαστε περισσότερο τη μόνιμη καλλιέργεια.

0:14:23.000,0:14:25.000
Γι'αυτό νομίζω πως αυτή η εικόνα απλά

0:14:25.000,0:14:27.000
αντιπροσωπεύει τον τρόπο σκέψης που χρειαζόμαστε.

0:14:27.000,0:14:29.000
Είναι μία καινούργια αντίληψη

0:14:29.000,0:14:32.000
του τρόπου με τον οποίο το φαΐ διαμορφώνει τις ζωές μας.

0:14:32.000,0:14:35.000
Η καλύτερη εικόνα που γνωρίζω σχετικά με αυτό δημιουργήθηκε πριν από 650 χρόνια.

0:14:35.000,0:14:38.000
Είναι η "Αλληγορία της Καλής Διακυβέρνησης" του Αμπρότζιο Λορεντσέτι.

0:14:38.000,0:14:41.000
Αφορά τη σχέση ανάμεσα στην πόλη και την εξοχή.

0:14:41.000,0:14:44.000
Και νομίζω πως το μήνυμα είναι ξεκάθαρο.

0:14:44.000,0:14:46.000
Αν η πόλη φροντίζει την εξοχή,

0:14:46.000,0:14:48.000
η εξοχή θα φροντίσει την πόλη.

0:14:48.000,0:14:50.000
Και θέλω να μας ρωτήσω

0:14:50.000,0:14:53.000
τι θα απεικόνιζε ο Αμπρότζιο Λορεντσέτι

0:14:53.000,0:14:55.000
αν ζωγράφιζε αυτό τον πίνακα σήμερα.

0:14:55.000,0:14:58.000
Πως θα ήταν μια αλληγορία καλής διακυβέρνησης σήμερα;

0:14:58.000,0:15:00.000
Διότι νομίζω πως είναι μία επείγουσα ερώτηση.

0:15:00.000,0:15:02.000
Που πρέπει να θέσουμε,

0:15:02.000,0:15:04.000
και πρέπει να αρχίσουμε να απαντούμε.

0:15:04.000,0:15:07.000
Ξέρουμε πως ήμαστε ό,τι τρώμε.

0:15:07.000,0:15:09.000
Πρέπει να κατανοήσουμε πως και ο κόσμος είναι ό,τι τρώμε.

0:15:09.000,0:15:11.000
Αν υιοθετήσουμε αυτή την ιδέα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φαγητό

0:15:11.000,0:15:15.000
ως ένα αληθινά ισχυρό εργαλείο για να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο.

0:15:15.000,0:15:17.000
Σας ευχαριστώ πολύ.

0:15:17.000,0:15:20.000
(Χειροκρότημα)