WEBVTT

00:00:15.448 --> 00:00:18.771
Các bạn biết bí mật lớn nhất của lịch sử là gì ko?

00:00:18.771 --> 00:00:21.688
Là lịch sử có thể được thay đổi.

00:00:21.688 --> 00:00:22.501
và ừ, ừ, tôi biết

00:00:22.501 --> 00:00:24.239
mọi người đều nói không thể thay đổi lịch sử

00:00:24.239 --> 00:00:25.605
nhưng có thể đấy.

00:00:25.605 --> 00:00:27.059
Và hôm nay, chúng ta sẽ cùng nói về việc

00:00:27.059 --> 00:00:30.176
làm thế nào mà lịch sử không chỉ là một thứ đi lùi,

00:00:30.176 --> 00:00:31.826
lịch sử cũng tiến về phía trước.

00:00:31.826 --> 00:00:34.204
và tất cả những thứ tốt đẹp, những thứ chưa diễn ra

00:00:34.204 --> 00:00:37.516
vẫn đang chờ để viết nên lịch sử.

00:00:37.516 --> 00:00:39.002
Vậy làm cách nào để bạn có thể thay đổi được lịch sử?

00:00:39.002 --> 00:00:40.698
Tôi sắp chia sẻ cho các bạn

00:00:40.698 --> 00:00:43.988
3 điều mà hằng đêm tôi vẫn nói với con mình

00:00:43.988 --> 00:00:45.705
lúc tôi đưa chúng vào giường ngủ.

00:00:45.705 --> 00:00:46.071
Sự thật đấy.

00:00:46.071 --> 00:00:47.534
I lấy ý tưởng này từ bạn mình

00:00:47.534 --> 00:00:49.892
bạn tôi đã kể cho tôi điều mà 
cha anh ấy từng chia sẻ với anh ấy.

00:00:49.892 --> 00:00:51.925
Cứ mỗi đêm, khi tôi đưa bọn trẻ đi ngủ,

00:00:51.925 --> 00:00:53.529
Tôi dặn chúng 3 điều.

00:00:53.529 --> 00:00:54.627
ước mơ thật lớn,

00:00:54.627 --> 00:00:55.688
làm việc chăm chỉ,

00:00:55.688 --> 00:00:57.549
và hãy khiêm tốn.

00:00:57.549 --> 00:00:58.390
Vậy cùng xem xét cả 3 điều này.

00:00:58.390 --> 00:00:59.436
Đầu tiên là ước mơ lớn.

00:00:59.436 --> 00:01:03.033
Bạn biết ai có những giấc mơ lớn lao nhất không?

00:01:03.033 --> 00:01:05.271
Các bạn, các bạn trẻ.

00:01:05.271 --> 00:01:07.523
Bạn có biết Martin Luther King, Jr. bao nhiêu tuổi

00:01:07.523 --> 00:01:08.927
lúc trở thành người lãnh đạo

00:01:08.927 --> 00:01:11.881
cuộc tẩy chay xe buýt nổi tiếng nhất 
trong lịch sử không?

00:01:11.881 --> 00:01:13.528
Ông ấy mới 26.

00:01:13.528 --> 00:01:14.965
Thế bạn biết Amelia Earhart bao nhiêu tuổi

00:01:14.965 --> 00:01:17.096
lúc phá vỡ kỉ lục thể giới không?

00:01:17.096 --> 00:01:18.344
25

00:01:18.344 --> 00:01:20.171
Bạn có biết Steve Jobs bao nhiêu tuổi

00:01:20.171 --> 00:01:22.581
khi đồng sáng lập nên tập đoàn Apple

00:01:22.581 --> 00:01:23.999
21

00:01:23.999 --> 00:01:26.833
Bạn biết Jerry Siegel và Joe Shuster bao nhiêu tuổi

00:01:26.833 --> 00:01:30.891
lúc nghĩ ra ý tưởng về 
siêu anh hùng tuyệt nhất mọi thời đại,

00:01:30.891 --> 00:01:33.743
siêu anh hùng đầu tiên, 
mà họ đặt cho cái tên "Superman"?

00:01:33.743 --> 00:01:36.592
Những anh chàng đó chỉ mới 17 tuổi!

00:01:36.592 --> 00:01:40.295
2 thằng nhóc 17 tuổi sáng tạo ra Superman.

00:01:40.295 --> 00:01:41.456
Trông cũng không đẹp trai cho lắm.

00:01:41.456 --> 00:01:43.565
Nhìn ảnh là thấy, đúng không?

00:01:43.565 --> 00:01:45.449
Họ không nổi tiếng.

00:01:45.449 --> 00:01:46.973
Không có tiền,

00:01:46.973 --> 00:01:49.774
nhưng lại là đôi bạn thân ấp ủ cùng một giấc mơ.

00:01:49.774 --> 00:01:51.310
Và chỉ với trí tưởng tượng của mình,

00:01:51.310 --> 00:01:53.742
họ mang Superman đến với thế giới.

00:01:53.742 --> 00:01:57.892
Và tôi biết, sáng tạo ra Superman là giấc mơ to lớn
chỉ có được một lần trong đời

00:01:57.892 --> 00:02:00.906
tôi lại muốn kể cho các bạn nghe về Alexandra Scott.

00:02:00.906 --> 00:02:02.778
còn được gọi là Alex

00:02:02.778 --> 00:02:05.385
Alex được chẩn đoán mắc bệnh ung thư

00:02:05.385 --> 00:02:07.396
thậm chí trước cả khi cô bé tròn một tuổi,

00:02:07.396 --> 00:02:09.623
và cuộc sống duy nhất mà cô bé biết là:

00:02:09.623 --> 00:02:13.141
ốm đau, hoá trị và phẫu thuật.

00:02:13.141 --> 00:02:15.024
Lúc lên bốn, Alex hỏi cha mẹ

00:02:15.024 --> 00:02:18.234
liệu mình có thể bán nước chanh ở trước sân không?

00:02:18.234 --> 00:02:19.570
Cô bé làm vậy ko phải để kiếm tiền mua gì cho mình

00:02:19.570 --> 00:02:20.774
mà là để quyên tiền

00:02:20.774 --> 00:02:24.941
đưa cho các bác sĩ để giúp đỡ trẻ ung thư.

00:02:24.941 --> 00:02:30.328
Đấy, chỉ trong một ngày thôi, 
hàng nước chanh thu về 2.000 đô!

00:02:30.328 --> 00:02:31.759
Nhưng đây mới là điều tôi thích:

00:02:31.759 --> 00:02:35.111
không lâu sau, các hàng nước chanh khác bắt đầu mở

00:02:35.111 --> 00:02:36.977
cùng in tên Alex.

00:02:36.977 --> 00:02:40.351
Cuối cùng, họ quyên được 200.000 đô.

00:02:40.351 --> 00:02:42.173
Và Alex lại đặt ra mục tiêu mới.

00:02:42.173 --> 00:02:44.083
Cô bé kêu gọi quyên góp 1 triệu đô.

00:02:44.083 --> 00:02:46.870
Ngày 12 tháng 6 năm 2004,

00:02:46.870 --> 00:02:49.344
hàng trăm hàng bán nước chanh mọc lên

00:02:49.344 --> 00:02:52.022
ở mọi bang trong nước.

00:02:52.022 --> 00:02:55.603
Người dân thường đứng bán nước, đường và chanh

00:02:55.603 --> 00:02:57.981
để giúp trẻ em ung thư.

00:02:57.981 --> 00:02:59.327
Gần 2 tháng sau,

00:02:59.327 --> 00:03:02.685
Alex mất khi cha mẹ còn đang nắm tay cô.

00:03:02.685 --> 00:03:04.569
Lúc đấy cô bé được 8 tuổi.

00:03:04.569 --> 00:03:07.499
Nhưng trước khi mất, Alex nói mục tiêu của năm tới

00:03:07.499 --> 00:03:09.509
sẽ là 5 triệu đô.

00:03:09.509 --> 00:03:14.081
Đến hôm nay, số tiền cô bé muốn gây quỹ 
đã đạt trên 45 triệu đô,

00:03:14.081 --> 00:03:15.965
và vẫn tiếp tục tăng mạnh.

00:03:15.965 --> 00:03:20.678
Một ý tưởng, một cô bé, một giấc mơ lớn.

00:03:20.678 --> 00:03:21.390
Và bạn biết cô bé đã nói gì không?

00:03:21.390 --> 00:03:22.899
Trích nguyên văn lời cô bé trước khi mất.

00:03:22.899 --> 00:03:24.846
Cô bé bảo: "Ồ, chúng ta có thể làm được!

00:03:24.846 --> 00:03:27.726
Nếu người khác cùng giúp, con nghĩ ta có thể làm được.

00:03:27.726 --> 00:03:29.753
Con biết chúng ta có thể làm được điều này!"

00:03:29.753 --> 00:03:30.593
Hãy ước mơ thật lớn,

00:03:30.593 --> 00:03:32.740
tôi không quan tâm bạn bao nhiêu tuổi

00:03:32.740 --> 00:03:34.858
và đừng cho phép bất kì ai nói với bạn điều ngược lại

00:03:34.858 --> 00:03:37.153
bạn sẽ thay đổi được lịch sử.

00:03:37.153 --> 00:03:38.977
Và điều này dẫn đến điều thứ 2 tôi nói với bọn trẻ:

00:03:38.977 --> 00:03:40.314
làm việc chăm chỉ.

00:03:40.314 --> 00:03:41.933
Điều này rất đơn giản, mọi người đều biết.

00:03:41.933 --> 00:03:42.931
Làm việc chăm chỉ.

00:03:42.931 --> 00:03:44.736
Tôi chứng kiến điều này từ cha mình

00:03:44.736 --> 00:03:47.074
cha tôi mất cách đây vài tháng.

00:03:47.074 --> 00:03:48.704
Lúc tôi lớn lên ở Brooklyn,

00:03:48.704 --> 00:03:51.711
cha tôi đã làm việc chăm chỉ.

00:03:51.711 --> 00:03:53.259
Ông không có tiền, chúng tôi không có tiền.

00:03:53.259 --> 00:03:54.986
Ông làm việc vào mọi ngày thứ 7, mọi Chủ Nhật.

00:03:54.986 --> 00:03:57.775
Tôi tận mắt thấy làm việc cật lực 
vào cuối tuần là như thế nào.

00:03:57.775 --> 00:04:00.166
Và tôi thấy việc vất vả nhất

00:04:00.166 --> 00:04:03.766
là vững vàng trở lại khi phải đối mặt với thất bại.

00:04:03.766 --> 00:04:05.941
Khi tôi bắt tay viết quyển sách đầu tiên của mình,

00:04:05.941 --> 00:04:09.138
có đến 24 lá thư từ chối.

00:04:09.138 --> 00:04:11.883
Nói rõ ra là chỉ 20 nhà xuất bản,

00:04:11.883 --> 00:04:15.188
nhưng có đến 24 thư từ chối đấy!

00:04:15.188 --> 00:04:17.006
Có nghĩa là có vài người viết cho tôi tận 2 lá

00:04:17.006 --> 00:04:19.325
chỉ để chắc chắn tôi đã nắm được vấn đề.

00:04:19.325 --> 00:04:22.272
Nhưng mãi cho đến tận cuốn sách thứ 9,

00:04:22.272 --> 00:04:23.856
cuốn sách về các anh hùng cho con trai tôi,

00:04:23.856 --> 00:04:28.412
tôi mới tìm được câu chuyện ưa thích về việc
làm việc chăm chỉ vượt qua thất bại.

00:04:28.412 --> 00:04:30.735
Đó là câu chuyện về anh em nhà Wright
mà một người bạn kể tôi nghe

00:04:30.735 --> 00:04:33.807
Mỗi lần bay thử may bay của mình,

00:04:33.807 --> 00:04:38.129
họ đều mang đầy đủ các vật dụng hỗ trợ 
cho các lần máy bay rơi.

00:04:38.129 --> 00:04:39.510
Cũng có nghĩa là mỗi lần thử,

00:04:39.510 --> 00:04:41.559
họ lại biết là họ sẽ thất bại.

00:04:41.559 --> 00:04:43.023
và họ sẽ lại rơi và sẽ lại xây dưng lại,

00:04:43.023 --> 00:04:44.307
và rơi và xây dựng lại,

00:04:44.307 --> 00:04:46.513
và đó là lí do họ có thể cất cánh được.

00:04:46.513 --> 00:04:47.846
Tôi rất thích câu chuyện này.

00:04:47.846 --> 00:04:48.855
và muốn con trai mình cũng được nghe về nó,

00:04:48.855 --> 00:04:49.945
tôi muốn con gái tôi nghe về nó,

00:04:49.945 --> 00:04:52.142
tôi muốn tất cả mọi người hiểu rằng
nếu biết ước mơ thật lớn

00:04:52.142 --> 00:04:54.648
làm việc chăm chỉ và chiến đấu với sự thất bại

00:04:54.648 --> 00:04:56.415
bạn sẽ thay đổi được lịch sử

00:04:56.415 --> 00:05:00.186
cũng như làm được điều chưa ai trên đời làm được.

00:05:00.186 --> 00:05:02.566
Điều này dẫn tôi đến với điều cuối cùng:

00:05:02.566 --> 00:05:03.941
hãy khiếm tốn.

00:05:03.941 --> 00:05:04.573
Chuyện như sau

00:05:04.573 --> 00:05:06.292
nếu bạn phát minh ra máy bay đầu tiên trên thế giới,

00:05:06.292 --> 00:05:07.079
hay Superman,

00:05:07.079 --> 00:05:09.114
hoặc cả 1 hàng bán nước chanh trị giá hàng triệu đô,

00:05:09.114 --> 00:05:10.149
bạn chả cần phải khiêm tốn làm gì.

00:05:10.149 --> 00:05:12.845
Bạn có thể xăm ngay trên mặt hàng chữ "Tôi là nhất"

00:05:12.845 --> 00:05:13.407
Đúng chứ?

00:05:13.407 --> 00:05:14.830
Nhưng lưu ý rằng

00:05:14.830 --> 00:05:16.760
chả ai thích một thằng ngốc.

00:05:16.760 --> 00:05:19.361
Thực ra thế giới cần bớt bớt những kẻ to mồm đi,

00:05:19.361 --> 00:05:21.616
vì vậy hãy khiêm tốn!

00:05:21.616 --> 00:05:24.409
Thomas Jefferson viết bản tuyên ngôn độc lập,

00:05:24.409 --> 00:05:28.549
và bạn biết không ông ấy chưa bao giờ 
nhận công lao này khi còn sống.

00:05:28.549 --> 00:05:31.065
Mãi cho đến khi ông ấy chết rồi,

00:05:31.065 --> 00:05:34.745
nhờ vào cáo phó, người Mỹ mới biết ông ấy là tác giả.

00:05:34.745 --> 00:05:37.060
Đó là khiêm tốn.

00:05:37.060 --> 00:05:38.491
Vậy nên bí quyết ở đây là:

00:05:38.491 --> 00:05:39.253
ước mơ thật lớn,

00:05:39.253 --> 00:05:40.111
làm việc thật chăm chỉ,

00:05:40.111 --> 00:05:41.409
và hãy khiêm tốn.

00:05:41.409 --> 00:05:43.333
"Chờ chút", bạn đang nghĩ, "Chỉ thế thôi sao?"

00:05:43.333 --> 00:05:44.876
"Hả, ông vừa kể cả mớ chuyện rồi gì nữa?

00:05:44.876 --> 00:05:46.267
Thế tôi thay đổi lịch sử kiểu gì đây?"

00:05:46.267 --> 00:05:48.021
Đây là câu trả lời:

00:05:48.021 --> 00:05:49.494
Lịch sử vẫn luôn mãi là

00:05:49.494 --> 00:05:51.497
một mớ những câu chuyện,

00:05:51.497 --> 00:05:52.768
mâu thuẫn,

00:05:52.768 --> 00:05:53.489
quan trọng,

00:05:53.489 --> 00:05:54.167
tầm phào,

00:05:54.167 --> 00:05:55.872
câu chuyện của chúng ta.

00:05:55.872 --> 00:05:57.153
Vậy làm sao bạn thay đổi được lịch sử?

00:05:57.153 --> 00:06:00.180
Tất cả những gì phải làm là 
viết nên câu chuyện của chính bạn.

00:06:00.180 --> 00:06:02.627
Được không? Vâng, tôi nghiêm túc đấy, chỉ thế thôi.

00:06:02.627 --> 00:06:05.243
Nếu người ta nghĩ lịch sử là một 
đống sự kiện và ngày tháng phải ghi nhớ,

00:06:05.243 --> 00:06:06.878
đó không phải là lịch sử đâu.

00:06:06.878 --> 00:06:08.580
Lịch sử là một quá trình chọn lọc,

00:06:08.580 --> 00:06:11.934
và mỗi ngày lại chọn một người trong chúng ta.

00:06:11.934 --> 00:06:13.795
Câu hỏi duy nhất chỉ là bạn có nghe theo tiếng gọi ấy?

00:06:13.795 --> 00:06:17.369
Và điều này lại đưa tôi tới điều quan trọng nhất
mà tôi sắp nói ra đây:

00:06:17.369 --> 00:06:20.522
bạn sẽ thay đổi được lịch sử.

00:06:20.522 --> 00:06:22.357
Vài người các bạn có thể thay đổi nó
theo những cách vĩ đại,

00:06:22.357 --> 00:06:24.426
ảnh hưởng tới hàng triệu người.

00:06:24.426 --> 00:06:26.413
Số khác lại làm theo cách của riêng mình,

00:06:26.413 --> 00:06:29.112
giúp đỡ người thân trong gia đình
hoặc ai đó cần sự giúp đỡ.

00:06:29.112 --> 00:06:30.655
Nhưng ngay bây giờ để tôi nói bạn nghe,

00:06:30.655 --> 00:06:33.621
không có người nào quan trọng hơn người nào.

00:06:33.621 --> 00:06:35.534
dù là bạn giúp đỡ nhiều người hay một người,

00:06:35.534 --> 00:06:37.479
lịch sử liền thay đổi,

00:06:37.479 --> 00:06:38.964
khi bạn hành động,

00:06:38.964 --> 00:06:41.363
Nhưng khi bắt đầu viết nên câu chuyện của mình

00:06:41.363 --> 00:06:43.496
nếu bạn lo sợ, chúng ta chắc chăn đều sẽ thế,

00:06:43.496 --> 00:06:44.958
tôi muốn bạn nhớ một điều:

00:06:44.958 --> 00:06:47.472
không ai sinh ra đã là anh hùng.

00:06:47.472 --> 00:06:50.844
Mỗi một người chúng ta đề cập đến hôm nay,

00:06:50.844 --> 00:06:52.897
dù là một kẻ thuyết giáo 26 tuổi,

00:06:52.897 --> 00:06:54.650
hay 2 thằng hâm 17 tuổi,

00:06:54.650 --> 00:06:56.501
hoặc một có bé mắc bệnh ung thư,

00:06:56.501 --> 00:06:58.005
mỗi người bọn họ đều có những khoảnh khắc

00:06:58.005 --> 00:06:59.287
mà họ nghi ngờ về bản thân,

00:06:59.287 --> 00:07:01.267
như bạn, như tôi.

00:07:01.267 --> 00:07:03.066
Những khoảnh khắc họ lo lắng về chuyện học hành

00:07:03.066 --> 00:07:04.037
về tình bạn

00:07:04.037 --> 00:07:05.918
lo liệu họ có được mọi người chấp nhận,

00:07:05.918 --> 00:07:08.034
như bạn, như tôi.

00:07:08.034 --> 00:07:10.358
Họ có những khoảng khắc lo sợ sự cô đơn và thất bại

00:07:10.358 --> 00:07:11.817
lo liệu họ có thành công

00:07:11.817 --> 00:07:14.188
như bạn, như tôi.

00:07:14.188 --> 00:07:16.951
Nhưng điều tuyệt vời nhất lại là 
bạn không cần phải

00:07:16.951 --> 00:07:19.981
mở hàng nước chanh triệu đô để thay đổi thế giới,

00:07:19.981 --> 00:07:22.549
tất cả những gì phải làm là giúp đỡ một người nào đó,

00:07:22.549 --> 00:07:25.417
tốt bụng với ai đó, đó là câu trả lời.

00:07:25.417 --> 00:07:26.751
Đó là điều tôi tin tưởng nhất,

00:07:26.751 --> 00:07:29.205
nó nằm trong mỗi câu chuyện tôi vừa kể cho bạn.

00:07:29.205 --> 00:07:31.999
Tôi tin rằng người bình thường 
cũng thay đổi được thế giới.

00:07:31.999 --> 00:07:33.281
Tôi không quan tâm bạn có bao nhiêu tiền,

00:07:33.281 --> 00:07:34.157
Tôi không quan tâm bạn học trường nào,

00:07:34.157 --> 00:07:35.847
những thứ đó với tôi đều vô nghĩa.

00:07:35.847 --> 00:07:39.411
Tôi tin tưởng vào người bình thường 
và khả năng ảnh hưởng tới thế giới của họ.

00:07:39.411 --> 00:07:40.553
Tôi tin tưởng vào cha mình,

00:07:40.553 --> 00:07:43.065
và một người liều lĩnh 25 tuổi tên Amelia,

00:07:43.065 --> 00:07:46.400
và một cô bé bán nước chanh
không giống những cửa hàng khác.

00:07:46.400 --> 00:07:51.289
Đó là lí do vì sao tôi tin vào vị anh hùng đã nói đến 
ở đầu bài nói chuyện hôm nay: chàng Superman.

00:07:51.289 --> 00:07:54.437
Với tôi, phần quan trong nhất 
của câu chuyện không phải Superman.

00:07:54.437 --> 00:07:57.694
mà chính là Clark Kent.

00:07:57.694 --> 00:07:58.854
Bạn biết vì sao không?

00:07:58.854 --> 00:08:00.546
Vì tất cả chúng ta đều là Clark Kent.

00:08:00.546 --> 00:08:02.683
Tất cả chúng ta biết cảm giác 
khi là mội người tẻ nhạt và tầm thường

00:08:02.683 --> 00:08:05.267
ước rằng chúng ta có thể làm một điều gì đó
vượt quá cả sự tưởng tượng của bản thân.

00:08:05.267 --> 00:08:06.409
Nhưng sự thật là:

00:08:06.409 --> 00:08:09.158
tất cả chúng ta đều có thể làm điều gì đó không tưởng.

NOTE Paragraph

00:08:09.158 --> 00:08:11.896
Tôi có 24 là thư từ chối xuất bản quyển sách đầu tay,

00:08:11.896 --> 00:08:13.838
24 người bảo tôi từ bỏ,

00:08:13.838 --> 00:08:15.675
Tôi không nhớ lại việc này và nói,

00:08:15.675 --> 00:08:18.129
"Mình đúng còn họ đều sai rồi cười ha ha về họ".

00:08:18.129 --> 00:08:21.956
Những gì tôi nhận ra khi ngẫm lại là 
mỗi một lá thư từ chối

00:08:21.956 --> 00:08:24.281
bảo tôi phải làm việc chăm hơn, ước mơ lớn hơn,

00:08:24.281 --> 00:08:25.351
và bạn nên tin rằng

00:08:25.351 --> 00:08:26.852
điều đó làm tôi khiêm tốn hơn,

00:08:26.852 --> 00:08:30.147
nhưng cũng làm tôi muốn nó hơn bất kì thứ gì.

00:08:30.147 --> 00:08:32.030
Vì vậy dù là bạn mơ ước to tát về điều gì đi nữa,

00:08:32.030 --> 00:08:34.239
dù bạn làm việc chăm chỉ đến đâu đi nữa,

00:08:34.239 --> 00:08:35.491
đừng cho phép ai bảo bạn rằng,

00:08:35.491 --> 00:08:36.525
bạn quá trẻ,

00:08:36.525 --> 00:08:39.567
và đừng để ai bảo bạn rằng không đươc.

00:08:39.567 --> 00:08:41.824
Mỗi cuộc đời đều tạo nên lịch sử.

00:08:41.824 --> 00:08:44.080
Và mỗi cuộc đời là một câu chuyện.

00:08:44.080 --> 00:08:45.231
Cảm ơn các bạn.