WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:02.995
Tối nay, tôi muốn nói về

00:00:02.995 --> 00:00:04.929
một vấn đề toàn cầu đáng kinh ngạc

00:00:04.929 --> 00:00:08.831
đang là giao điểm của việc sử dụng đất,
lương thực và môi trường,

00:00:08.831 --> 00:00:10.787
một vấn đề liên quan đến tất cả chúng ta,

00:00:10.787 --> 00:00:13.517
cái tôi gọi là một sự thật mất lòng khác.

NOTE Paragraph

00:00:13.517 --> 00:00:16.731
Nhưng trước tiên, tôi muốn đưa bạn
vào một cuộc hành trình nhỏ.

00:00:16.731 --> 00:00:19.595
Hãy cùng đến thăm hành tinh của 
chúng ta, nhưng vào ban đêm,

00:00:19.605 --> 00:00:20.966
và từ ngoài vũ trụ.

00:00:20.966 --> 00:00:24.448
Hành tinh của chúng ta trông như thế này
từ vũ trụ, vào ban đêm,

00:00:24.448 --> 00:00:27.325
nếu bạn theo một vệ tinh đi quanh trái đất

00:00:27.325 --> 00:00:29.069
thì điều đầu tiên bạn thấy,

00:00:29.069 --> 00:00:32.386
hẳn nhiên là loài người đang dần thống trị

00:00:32.386 --> 00:00:34.450
cả hành tinh này như thế nào.

00:00:34.450 --> 00:00:36.855
Ta thấy các thành phố, các mỏ dầu,

00:00:36.855 --> 00:00:40.372
bạn còn thấy cả các đội đánh cá trên biển,

00:00:40.372 --> 00:00:43.147
Chúng ta đang làm chủ phần lớn 
hành tinh này,

00:00:43.147 --> 00:00:44.719
chủ yếu qua sự sử dụng năng lượng

00:00:44.719 --> 00:00:46.453
mà chúng ta thấy vào ban đêm.

00:00:46.453 --> 00:00:48.727
Nhưng hãy quay lại và nhìn vào trái đất

00:00:48.727 --> 00:00:50.669
vào ban ngày.

00:00:50.669 --> 00:00:54.359
Cái ta thấy ban ngày là những cảnh quan,

NOTE Paragraph

00:00:54.359 --> 00:00:58.621
đây là một phần của lưu vực sông Amazon,
một nơi gọi là Rondonia

00:00:58.621 --> 00:01:01.502
ở vùng trung nam của Amazon ở Brazil.

00:01:01.502 --> 00:01:04.118
Nếu các bạn nhìn kĩ vào góc trên bên phải,

00:01:04.118 --> 00:01:06.644
các bạn sẽ thấy một đường trắng mỏng,

00:01:06.644 --> 00:01:10.022
đó là một con đường được xây dựng
vào những năm 1970.

00:01:10.022 --> 00:01:13.689
Nếu ta đến đúng nơi đó vào năm 2001

00:01:13.689 --> 00:01:15.946
ta sẽ thấy những con đường này

00:01:15.946 --> 00:01:19.796
dẫn ra những con đường khác,
rồi lại những con đường khác nữa,

00:01:19.796 --> 00:01:22.937
và kết thúc là mảnh đất trống nhỏ 
trong rừng

00:01:22.937 --> 00:01:24.998
nơi có vài con bò.

00:01:24.998 --> 00:01:28.410
Những con bò đó được nuôi để lấy thịt. 
Mọi người sẽ ăn những con bò đó.

00:01:28.410 --> 00:01:30.881
Và những con bò đó được tiêu thụ 
chủ yếu ở Nam Mỹ,

00:01:30.881 --> 00:01:33.825
tại Brazil và Argentina. 
Chúng không được vận chuyển lên đây.

00:01:33.825 --> 00:01:36.561
Nhưng sự phá rừng theo hình xương cá này,

00:01:36.561 --> 00:01:39.146
là điều ta thường thấy ở khu vực 
nhiệt đới,

00:01:39.146 --> 00:01:41.104
đặc biệt ở vùng này trên thế giới.

NOTE Paragraph

00:01:41.104 --> 00:01:44.697
Nếu ta đi xa thêm một chút về phía Nam,
trong hành trình xuyên thế giới này

00:01:44.697 --> 00:01:47.089
chúng ta sẽ có thể đến rìa 
Bolivia của Amazon,

00:01:47.089 --> 00:01:51.225
tại đây cũng vào năm 1975, 
và nếu nhìn thật kĩ,

00:01:51.225 --> 00:01:54.787
các bạn sẽ thấy một đường trắng mỏng
qua cái nhìn như đường may

00:01:58.864 --> 00:02:03.430
Giờ hãy quay lại đó một vài năm sau, 
năm 2003

00:02:03.435 --> 00:02:05.963
và ta sẽ thấy khung cảnh nơi đây

00:01:54.787 --> 00:01:56.459
ở đó có một người nông dân

00:01:56.459 --> 00:01:58.864
sống một mình ngay giữa
khu rừng nguyên sinh.

00:02:05.963 --> 00:02:08.845
thật sự giống bang Iowa hơn là 
một khu rừng nhiệt đới.

00:02:08.845 --> 00:02:12.213
Thực tế đó là các cánh đồng đậu tương.

00:02:12.213 --> 00:02:15.086
Đậu tương ở đây được chuyển tới Châu Âu 
và Trung Quốc

00:02:15.086 --> 00:02:18.832
và được dùng làm thức ăn cho vật nuôi, 
đặc biệt là sau khi dịch bò điên xảy ra

00:02:18.832 --> 00:02:21.933
chục năm trước đây,
khi đó chúng ta không muốn cho động vật ăn

00:02:21.933 --> 00:02:24.803
protein động vật nữa,
vì nó mang mầm bệnh.

00:02:24.803 --> 00:02:27.415
Thay vào đó, chúng ta cho chúng dùng
protein thực vật.

00:02:27.415 --> 00:02:29.457
Và thế là bùng nổ việc sản xuất đậu tương,

00:02:29.457 --> 00:02:32.632
qua đó cho thấy thương mại và toàn cầu hóa

00:02:32.632 --> 00:02:35.704
đã có tác động thế nào đối với
những mảnh rừng nhiệt đới

00:02:35.704 --> 00:02:37.641
và Amazon-- đúng là một thế giới kì lạ

00:02:37.641 --> 00:02:40.097
và liên kết chặt chẽ mà chúng ta có
ngày nay.

NOTE Paragraph

00:02:40.097 --> 00:02:42.748
Chà, và sau nhiều lần như vậy,
những gì mà ta nhìn thấy

00:02:42.748 --> 00:02:45.084
trên trái đất trong cuộc 
hành trình của chúng ta

00:02:45.084 --> 00:02:48.840
là những cảnh quan lần lượt nối tiếp nhau

00:02:48.840 --> 00:02:51.554
bị khai hoang và thay đổi để trồng 
lương thực

00:02:51.554 --> 00:02:53.599
và các loại cây trồng khác.

NOTE Paragraph

00:02:53.599 --> 00:02:56.049
Vậy nên một trong những câu hỏi 
chúng tôi đặt ra là

00:02:56.049 --> 00:02:58.827
bao nhiêu phần trái đất đang được
dùng để trồng lương thực,

00:02:58.827 --> 00:03:00.863
và chính xác là ở đâu,
và làm sao ta có thể

00:03:00.863 --> 00:03:03.407
thay đổi trong tương lai,
và điều này nghĩa là gì?

00:03:03.407 --> 00:03:06.375
Nhóm chúng tôi đã xem xét vấn đề này
trên quy mô toàn cầu,

00:03:06.375 --> 00:03:09.295
bằng việc sử dụng dữ liệu vệ tinh và 
dữ liệu từ trên mặt đất

00:03:09.295 --> 00:03:11.479
để theo dõi ngành nông nghiệp trên
toàn cầu

00:03:11.479 --> 00:03:15.191
Và đây là những gì chúng tôi đạt được,
thật rất đáng giật mình.

00:03:15.191 --> 00:03:17.982
Bản đồ này mô tả những vùng làm nông

00:03:17.982 --> 00:03:20.046
trên trái đất.

00:03:20.046 --> 00:03:23.006
Những khu vực màu xanh được dùng để 
trồng các cây lương thực

00:03:23.006 --> 00:03:26.207
như bột mỳ, đậu tương, ngô, gạo, v.v.

00:03:26.207 --> 00:03:30.471
Tất cả chiếm hết 16 triệu km vuông đất.

00:03:30.471 --> 00:03:32.595
Nếu ghép tất cả lại với nhau làm một,

00:03:32.595 --> 00:03:35.262
thì sẽ bằng diện tích của Nam Mỹ.

00:03:35.262 --> 00:03:37.938
Khu vực thứ hai, màu nâu, là những đồng cỏ

00:03:37.938 --> 00:03:40.155
nơi người ta nuôi súc vật.

00:03:40.155 --> 00:03:42.871
Khu vực này có diện tích là 30 triệu 
km vuông,

00:03:42.871 --> 00:03:45.290
bằng diện tích đất Châu Phi,

00:03:45.290 --> 00:03:48.203
một diện tích lớn,
và đó tất nhiên là những mảnh đất tốt nhất

00:03:48.203 --> 00:03:50.355
như những gì bạn thấy. Và phần còn lại

00:03:50.355 --> 00:03:52.366
là lòng sa mạc Sahara, hay Siberia,

00:03:52.366 --> 00:03:54.057
hay giữa một khu rừng nhiệt đới.

00:03:54.057 --> 00:03:57.802
Chúng ta đã đang sự dụng những mảnh đất
giá trị nhất của hành tình này rồi.

00:03:57.802 --> 00:04:00.593
Nếu tính kĩ, thì 40%

00:04:00.593 --> 00:04:03.305
diện tích bề mặt trái đất
được sử dụng cho nông nghiệp,

00:04:03.305 --> 00:04:05.844
con số này lớn hơn 60 lần

00:04:05.844 --> 00:04:08.469
so với diện tích những khu vực 
chúng ta vẫn than phiền,

00:04:08.469 --> 00:04:11.666
các thành phố và khu ngoại ô lớn,
nơi mà phần lớn chúng ta sinh sống

00:04:11.666 --> 00:04:14.529
Một nửa nhân loại đang sinh sống 
trong các thành phố,

00:04:14.529 --> 00:04:18.465
nhưng một diện tích lớn hơn 60 lần
lại đang được sử dụng để trồng lương thực.

00:04:18.465 --> 00:04:20.384
Đây đúng là một kết quả đáng kinh ngạc,

00:04:20.384 --> 00:04:22.561
và chúng tôi thực sự sốc
khi nhận ra điều này.

NOTE Paragraph

00:04:22.561 --> 00:04:25.265
Chúng ta đang dành một phần đất
khổng lồ cho nông nghiệp,

00:04:25.265 --> 00:04:27.971
và chúng ta cũng đang dùng rất nhiều nước.

00:04:27.971 --> 00:04:30.569
Đây là một tấm hình chụp tại Arizona,
khi nhìn vào

00:04:30.569 --> 00:04:31.308
bạn tự hỏi

00:04:31.308 --> 00:04:32.435
"Họ đang trồng gì vậy?"

00:04:32.435 --> 00:04:35.367
Và té ra họ đang trồng xà lách
ở ngay giữa sa mạc

00:04:35.367 --> 00:04:37.755
và dùng nước phun lên trên.

00:04:37.755 --> 00:04:39.305
Buồn cười là thứ rau này có thể

00:04:39.305 --> 00:04:41.981
được bán trong siêu thị tại thành phố 
Twin của chúng ta.

00:04:41.981 --> 00:04:45.403
Nhưng điều thật sự thú vị
là nguồn nước này phải được lấy từ đâu đó,

00:04:45.403 --> 00:04:46.837
nó được lấy từ ngay đây,

00:04:46.837 --> 00:04:49.477
sông Colorado ở Bắc Mỹ.

00:04:49.477 --> 00:04:52.125
Sông Colorado một ngày thường nhật
vào thập kỷ 1950,

00:04:52.125 --> 00:04:54.244
như bạn biết, không có lũ, 
không có hạn hán,

00:04:54.244 --> 00:04:57.029
vào những ngày thường,
nó trông giống như thế này.

00:04:57.029 --> 00:04:59.933
Nhưng nếu giờ ta quay trở lại đây,
trong điều kiện bình thường

00:04:59.933 --> 00:05:03.501
và vẫn địa điểm cũ,
thì đây là những gì còn lại.

00:05:03.501 --> 00:05:06.503
Sự khác biệt chỉ là nguồn nước tưới
cho cây trồng ở sa mạc,

00:05:06.503 --> 00:05:10.059
hay những sân gôn ở Scottsdale,
tùy thuộc vào bạn.

00:05:10.059 --> 00:05:12.979
Đây là một nguồn nước lớn và
chúng ta đang 'đào mỏ' nguồn nước

00:05:12.979 --> 00:05:15.246
và dùng nó để trồng trọt,

00:05:15.246 --> 00:05:18.066
và ngày nay, nếu bạn đi xuôi xuống
theo dòng sông Colorado,

00:05:18.066 --> 00:05:21.346
bạn sẽ thấy nó đã hoàn toàn cạn nước
và không còn chảy ra biển.

00:05:21.346 --> 00:05:24.474
Chúng ta đã thật sự dùng 
cạn nước của toàn bộ một con sông Bắc Mỹ

00:05:24.474 --> 00:05:26.192
chỉ để tưới tiêu.

NOTE Paragraph

00:05:26.192 --> 00:05:28.698
Đó thậm chí chưa phải
là ví dụ tồi tệ nhất thế giới.

00:05:28.698 --> 00:05:31.178
Có lẽ tệ hại nhất là
biển Aral.

00:05:31.178 --> 00:05:34.252
Nhiều người ở đây hẳn còn nhớ đã học
điều này trong giờ địa lý.

00:05:34.252 --> 00:05:36.141
Nơi này thuộc Liên Xô cũ

00:05:36.141 --> 00:05:38.393
ở giữa Kazakhstan và Uzbekistan,

00:05:38.393 --> 00:05:41.161
một trong những vùng biển
trong đất liền lớn nhất thế giới.

00:05:41.161 --> 00:05:43.473
Nhưng đây có một nghịch lý là
nơi này trông như

00:05:43.473 --> 00:05:46.995
được bao quanh bởi hoang mạc.
Vậy tại sao lại có biển ở đây?

00:05:46.995 --> 00:05:48.958
Lý do có biển ở đây là vì
ở phía bên phải,

00:05:48.958 --> 00:05:51.450
bạn có thể thấy hai dòng sông nhỏ

00:05:51.450 --> 00:05:54.967
chảy qua cát, 
cung cấp nước cho vùng đất này.

00:05:54.967 --> 00:05:58.009
Những dòng sông đó là tuyết tan
chảy xuống từ trên những ngọn núi

00:05:58.009 --> 00:06:00.682
xa ở phía Đông,
khi tuyết tan, nước chảy xuống theo sông

00:06:00.682 --> 00:06:03.682
xuyên qua hoang mạc,
và tạo thành Biển Araf rộng lớn.

00:06:03.682 --> 00:06:07.554
Những năm 1950, dân Liên Xô đã 
quyết định dẫn nguồn nước đó

00:06:07.554 --> 00:06:10.537
tới sa mạc để cấp nước trồng bông,
tin hay không tùy bạn,

00:06:10.537 --> 00:06:13.827
ở Kazakhstan, để bán bông cho
những thị trường quốc tế

00:06:13.827 --> 00:06:15.887
nhằm đem ngoại tệ vào Liên Xô.

00:06:15.887 --> 00:06:17.763
Lúc đó họ thật sự rất cần tiền.

00:06:17.763 --> 00:06:19.809
Bạn có thể tưởng tượng
chuyện gì đã diễn ra.

00:06:19.809 --> 00:06:23.139
Nếu bạn chặn nguồn nước đổ vào biển Aral,
thì chuyện gì sẽ xảy ra?

00:06:23.139 --> 00:06:25.187
Đây là hình ảnh năm 1973,

00:06:25.187 --> 00:06:27.399
1986,

00:06:27.399 --> 00:06:30.203
1999,

00:06:30.203 --> 00:06:33.258
2004,

00:06:33.258 --> 00:06:37.923
và khoảng 11 tháng trước.

00:06:37.923 --> 00:06:39.972
Thật đáng kinh ngạc.

00:06:39.972 --> 00:06:43.163
Có nhiều thính giả ngồi đây sống 
ở khu vực Trung Tây.

00:06:43.163 --> 00:06:45.823
Hãy tưởng tượng đó là hồ Superior.

00:06:45.823 --> 00:06:49.097
Tưởng tượng đó là hồ Huron.

00:06:49.097 --> 00:06:50.704
Đó là một sự thay đổi lạ thường.

NOTE Paragraph

00:06:50.704 --> 00:06:53.047
Đây không chỉ là sự thay đổi vùng nước

00:06:53.047 --> 00:06:55.416
và đường biển,
đây là sự thay đổi những thứ căn bản

00:06:55.416 --> 00:06:57.673
của môi trường ở khu vực này.

00:06:57.673 --> 00:06:58.957
Hãy bắt đầu bằng điều này.

00:06:58.957 --> 00:07:01.167
Liên xô thực ra không có
một câu lạc bộ Sierra.

00:07:01.167 --> 00:07:02.707
Có thể nói như vậy.

00:07:02.707 --> 00:07:06.111
Và thế là những gì bạn tìm thấy
ở đáy biển Aral chẳng đẹp đẽ chút nào.

00:07:06.111 --> 00:07:08.055
Chỉ toàn chất thải độc hại,
nhiều thứ

00:07:08.055 --> 00:07:10.141
bị vứt bỏ tại đó
giờ đã chất thành đống.

00:07:10.141 --> 00:07:12.603
Một trong những hòn đảo nhỏ ở đó
từng là bị cách ly

00:07:12.603 --> 00:07:14.215
và không thể tiếp cận từng là nơi

00:07:14.215 --> 00:07:16.651
dùng để thử nghiệm
vũ khí sinh học của Liên Xô.

00:07:16.651 --> 00:07:18.345
Ngày nay bạn có thể đi bộ tới đó.

00:07:18.345 --> 00:07:19.812
Thời tiết cũng đã thay đổi.

00:07:19.812 --> 00:07:22.881
Mười chín trong số hai mươi
loài cá độc nhất vô nhị

00:07:22.881 --> 00:07:26.071
từng chỉ có thể tìm thấy ở biển Aral
giờ đã biến mất khỏi trái đất.

00:07:26.071 --> 00:07:28.951
Đây rõ là một thảm họa môi trường.

NOTE Paragraph

00:07:28.951 --> 00:07:30.446
Nhưng hãy quay lại chuyện cũ.

00:07:30.446 --> 00:07:33.175
Đây là một tấm hình mà Al Gore đã gửi
tôi cách đây vài năm

00:07:33.175 --> 00:07:34.824
mà anh ta đã chụp ở Liên Xô

00:07:34.824 --> 00:07:36.086
từ rất lâu rồi,

00:07:36.086 --> 00:07:39.082
cho thấy những con tàu đánh cá 
ở biển Aral.

00:07:39.082 --> 00:07:41.240
Mọi người có thấy
con kênh họ đã đào không?

00:07:41.240 --> 00:07:43.654
Họ đã cố hết sức để đại khái là 
giữ cho tàu nổi

00:07:43.654 --> 00:07:46.440
trên vùng nước còn sót lại,
nhưng cuối cùng họ phải bỏ cuộc

00:07:46.440 --> 00:07:48.524
bởi đơn giản cọc tàu và dây chão
không thể

00:07:48.524 --> 00:07:50.364
neo vào vùng nước mới dùng để
rút lui.

00:07:50.364 --> 00:07:52.475
Không biết bạn thế nào,
nhưng tôi thì e rằng

00:07:52.475 --> 00:07:55.163
các nhà khảo cổ mai này sẽ tìm ra điều này
và viết truyện

00:07:55.163 --> 00:07:57.783
về thời đại của chúng ta,
và tự hỏi "Họ đã nghĩ gì vậy?"

00:07:57.783 --> 00:08:00.811
Đó là tương lai mà chúng ta đang phải
trông đợi.

NOTE Paragraph

00:08:00.811 --> 00:08:03.724
Chúng ta đã sử dụng hết 50%
nước ngọt trên trái đất

00:08:03.724 --> 00:08:05.916
và nông nghiệp tính riêng

00:08:05.916 --> 00:08:08.316
đã chiếm 70% con số đó.

00:08:08.316 --> 00:08:11.476
Vậy là loài người sử dụng rất nhiều nước
và đất cho nông nghiệp.

00:08:11.476 --> 00:08:14.820
Ngoài ra, chúng ta còn dùng
rất nhiều không khí cho cùng mục đích này.

00:08:14.820 --> 00:08:17.136
Thông thường khi nghĩ tới không khí,

00:08:17.136 --> 00:08:19.804
chúng ta hay nghĩ tới biến đổi khí hậu
và khí nhà kính,

00:08:19.804 --> 00:08:21.860
và hầu hết xung quanh vấn đề năng lượng,

00:08:21.860 --> 00:08:24.496
nhưng té ra nông nghiệp lại là
một trong những ống thải

00:08:24.496 --> 00:08:26.548
khí nhà kính lớn nhất.

00:08:26.548 --> 00:08:28.604
Nếu nhìn vào lượng CO2 tạo ra

00:08:28.604 --> 00:08:30.756
từ việc đốt rừng nhiệt đới,

00:08:30.756 --> 00:08:33.316
hay khí metan do bò và lúa gạo tạo ra,

00:08:33.316 --> 00:08:36.229
hay khí NO từ các loại phân bón,

00:08:36.229 --> 00:08:39.000
thì sẽ thấy nông nghiệp tạo ra
30% lượng khí nhà kính

00:08:39.000 --> 00:08:42.016
đi vào bầu khí quyển do hoạt động
của con người.

00:08:42.016 --> 00:08:43.870
Lớn hơn lượng khí do giao thông gây ra.

00:08:43.870 --> 00:08:45.620
Hơn cả việc sản xuất điện.

00:08:45.620 --> 00:08:48.245
Và thực tế là, hơn tất cả các
hoạt động sản xuất khác.

00:08:48.245 --> 00:08:51.355
Nông nghiệp là ống xả khí nhà kính

00:08:51.355 --> 00:08:53.675
lớn nhất của con người trên thế giới này.

00:08:53.675 --> 00:08:56.301
Nhưng chúng ta không nói về vần đề
đó nhiều.

NOTE Paragraph

00:08:56.301 --> 00:08:59.354
Vậy nên nông nghiệp mới

00:08:59.354 --> 00:09:01.491
thống trị hành tinh này như ngày nay,

00:09:01.491 --> 00:09:03.849
như chiếm 40% diện tích đất,

00:09:03.849 --> 00:09:05.957
70% lượng nước chúng ta sử dụng,

00:09:05.957 --> 00:09:08.682
và 30% lượng khí nhà kính thải ra.

00:09:08.682 --> 00:09:11.531
Chúng ta đã tăng gấp đôi lượng hóa
chất nitrogen và phốt-pho

00:09:11.531 --> 00:09:13.994
trên trái đất chỉ để dùng cho phân bón,

00:09:13.994 --> 00:09:16.765
gây ra những vấn đề lớn
về chất lượng nước ở các dòng sông,

00:09:16.765 --> 00:09:19.482
hồ, và thậm chí cả đại dương,
và đây là nguyên nhân đơn lẻ

00:09:19.482 --> 00:09:22.157
lớn nhất dẫn tới sự mất đa dạng sinh thái.

00:09:22.157 --> 00:09:24.258
Không còn nghi ngờ gì nữa,
nông nghiệp

00:09:24.258 --> 00:09:27.938
chính là mối lo lớn nhất của hành tinh này

00:09:27.938 --> 00:09:30.557
kể từ cuối kỷ băng hà.
Không còn gì để chối cãi cả.

00:09:30.557 --> 00:09:33.537
Và nó ngang hàng với thay đổi khí hậu
về mức độ nghiêm trọng.

00:09:33.537 --> 00:09:36.462
Và cả hai vấn đề đều xảy ra cùng một lúc.

NOTE Paragraph

00:09:36.462 --> 00:09:38.714
Nhưng điều thực sự quan trọng
cần phải nhớ là

00:09:38.714 --> 00:09:42.102
nông nghiệp không hoàn toàn xấu.
Nông nghiệp không phải là một điều xấu.

00:09:42.102 --> 00:09:44.282
Thực tế là chúng ta phụ thuộc cả vào nó.

00:09:44.282 --> 00:09:48.722
Nó không phải là một lựa chọn. Không phải
một thứ xa xỉ. Nó là một thứ thiết yếu.

00:09:48.722 --> 00:09:50.866
Chúng ta phải tạo ra thức ăn cho mình,

00:09:50.866 --> 00:09:54.722
quần áo và thậm chí năng lượng sinh học
cho khoảng 7 tỉ người

00:09:54.722 --> 00:09:57.648
trên thế giới ngày nay và
nhu cầu nông nghiệp

00:09:57.648 --> 00:10:02.026
chì có thể tăng trong tương lai.
Nhu cầu đó sẽ không biến mất.

00:10:02.026 --> 00:10:04.257
Mà sẽ tăng lên rất nhiều,
chủ yếu là do

00:10:04.257 --> 00:10:07.250
dân số đang tăng. Chúng ta đang có
7 tỉ người hôm nay

00:10:07.250 --> 00:10:09.450
ít nhất sẽ biến thành 9 tỉ

00:10:09.450 --> 00:10:12.242
chắc 9 tỉ rưỡi trước khi 
mọi người ở đây không còn sống.

00:10:12.242 --> 00:10:14.619
Quan trọng hơn là khẩu phần ăn
cũng thay đổi.

00:10:14.619 --> 00:10:17.666
Khi thế giới trở nên đông người hơn
và cũng giàu có hơn,

00:10:17.666 --> 00:10:20.733
chúng ta sẽ thấy lượng thịt tiêu thụ
sẽ tăng lên,

00:10:20.733 --> 00:10:24.194
đồng nghĩa với việc sử dụng nhiều
nguồn năng lượng hơn.

00:10:24.194 --> 00:10:28.116
Vậy là nhiều người hơn, ăn nhiều hơn,
và thức ăn giàu dinh dưỡng hơn

00:10:28.116 --> 00:10:31.317
và dĩ nhiên khủng hoảng năng lượng
cũng sẽ xảy ra đồng thời,

00:10:31.317 --> 00:10:34.790
chúng ta sẽ phải thay thế dầu bằng
các nguồn năng lượng khác

00:10:34.790 --> 00:10:37.361
kiểu gì cũng phải chứa các loại
chất đốt sinh học

00:10:37.361 --> 00:10:39.140
và các nguồn năng lượng sinh học.

00:10:39.140 --> 00:10:41.893
Vậy khi ghép những mảnh ghép
này lại, thật khó thấy

00:10:41.893 --> 00:10:44.245
làm cách nào chúng ta có thể
đi qua hết thế kỷ này

00:10:44.245 --> 00:10:48.573
mà không tăng việc sản xuất nông nghiệp
toàn cầu lên ít nhất gấp đôi.

NOTE Paragraph

00:10:48.573 --> 00:10:50.733
Chà, làm thế nào đây? Làm sao 
chúng ta có thể

00:10:50.733 --> 00:10:53.315
tăng gấp đôi sản lượng
nông phẩm toàn cầu?

NOTE Paragraph

00:10:53.315 --> 00:10:56.003
Chúng ta có thể sử dụng nhiều đất hơn.

00:10:56.003 --> 00:10:58.802
Đây là một bản phân tích chúng tôi
thực hiện, bên trái là

00:10:58.802 --> 00:11:02.296
nơi canh tác hoa màu hiện tại,
bên phải là nơi canh tác trong tương lai

00:11:02.296 --> 00:11:05.244
dựa vào chất lượng đất và khí hậu
giả sử biến đổi khí hậu

00:11:05.244 --> 00:11:07.085
không gây ảnh hưởng gì lớn,

00:11:07.085 --> 00:11:08.973
một giả thuyết không đúng cho lắm,

00:11:08.973 --> 00:11:11.162
Chúng ta có thể dùng thêm đất,
nhưng vấn đề là

00:11:11.162 --> 00:11:14.143
những vùng đất còn lại đều nằm
trong các khu vực nhạy cảm.

00:11:14.143 --> 00:11:16.181
Những nơi sinh thái đa dạng,
nhiều carbon,

00:11:16.181 --> 00:11:18.615
những thứ mà chúng ta muốn bảo tồn.

00:11:18.615 --> 00:11:21.439
Ta có thể tăng thực phẩm
bằng cách tăng diện tích đất trồng,

00:11:21.439 --> 00:11:22.757
nhưng tốt hơn là không nên,

00:11:22.757 --> 00:11:26.423
bởi vì xét về mặt sinh thái,
đó là một việc rất rất nguy hiểm.

NOTE Paragraph

00:11:26.423 --> 00:11:28.807
Thay vì đó, chúng ta có thể sẽ muốn ngừng
bước chân

00:11:28.807 --> 00:11:32.592
của nông nghiệp
và canh tác một cách tốt hơn.

00:11:32.592 --> 00:11:34.992
Đây là công trình chúng tôi đang làm,
cố tìm ra nơi

00:11:34.992 --> 00:11:37.559
trên thế giới mà chúng ta 
có thể nâng cao sản lượng

00:11:37.559 --> 00:11:39.825
mà không làm hại tới môi trường.

00:11:39.825 --> 00:11:42.226
Những khu vực màu xanh là nơi trồng ngô,

00:11:42.226 --> 00:11:44.376
coi ngô như một ví dụ,

00:11:44.376 --> 00:11:46.977
đã đạt được năng suất rất cao, 
có thể là cao nhất

00:11:46.977 --> 00:11:49.855
trên trái đất này với điều kiện đất
và khí hậu hiện tại,

00:11:49.855 --> 00:11:52.206
nhưng những khu vực màu nâu
và vàng là những nơi

00:11:52.206 --> 00:11:54.720
chúng ta mới chỉ đạt được 20-30%

00:11:54.720 --> 00:11:56.060
năng suất tối đa có thể đạt được.

00:11:56.060 --> 00:11:58.378
Bạn có thể thấy phần lớn khu vực này
ở Châu Phi, thậm chí là Mỹ Latin,

00:11:58.378 --> 00:12:01.238
và thú vị thay, cả ở Đông Âu, nơi Liên Xô

00:12:01.238 --> 00:12:03.479
và các nước khối Đông Âu từng tồn tại,

00:12:03.479 --> 00:12:05.703
vẫn là một mớ canh tác nông nghiệp lộn xộn.

00:12:05.703 --> 00:12:08.336
Tiếp theo là dưỡng chất và nước.

00:12:08.336 --> 00:12:10.469
Sẽ là chất hữu cơ hay truyền thống

00:12:10.469 --> 00:12:12.282
hoặc là sự kết hợp giữa cả hai.

00:12:12.282 --> 00:12:14.447
Cây cối cần nước và dưỡng chất.

00:12:14.447 --> 00:12:17.655
Chúng ta có thể làm việc này,
và có cơ hội để thành công.

NOTE Paragraph

00:12:17.655 --> 00:12:19.935
Nhưng chúng ta phải thực hiện
một cách khôn ngoan

00:12:19.935 --> 00:12:22.544
để đáp ứng nhu cầu 
an ninh lương thực

00:12:22.544 --> 00:12:25.807
và vấn đề môi trường
trong tương lai.

00:12:25.807 --> 00:12:28.821
Phải tìm cách hài hòa

00:12:28.821 --> 00:12:32.530
giữa việc trồng lương thực
và tạo ra môi trường làm việc tốt hơn.

NOTE Paragraph

00:12:32.530 --> 00:12:35.060
Ngay lúc này là vấn đề
làm tất cả hoặc không gì cả.

00:12:35.060 --> 00:12:37.022
Chúng ta có thể 
trồng lương thực làm nền

00:12:37.022 --> 00:12:38.483
chẳng hạn như đồng đậu tương

00:12:38.483 --> 00:12:41.610
và trong biểu đồ này,
ta có thể thấy rất nhiều lương thực,

00:12:41.610 --> 00:12:44.128
nhưng không có nhiều nước sạch,
chúng ta không tích trữ

00:12:44.128 --> 00:12:47.125
nhiều cacbon,
đa dạng sinh học cũng mất dần.

00:12:47.125 --> 00:12:49.133
Còn khu vực chủ đạo,
ta có thảo nguyên này

00:12:49.133 --> 00:12:50.691
xét về mặt môi trường
thảo nguyên này rất tuyệt

00:12:50.691 --> 00:12:53.895
nhưng bạn không thể ăn nó.
Có gì để ăn chứ?

00:12:53.895 --> 00:12:56.432
Chúng ta cần tìm cách
kết hợp hai điểm này lại với nhau

00:12:56.432 --> 00:13:00.542
để tạo thành một kiểu nông nghiệp mới.

NOTE Paragraph

00:13:00.542 --> 00:13:02.753
Giờ khi tôi nói về chuyện này,
mọi người thường đáp rằng

00:13:02.753 --> 00:13:05.985
"Không phải câu trả lời rõ rành rành đó sao?"

00:13:05.985 --> 00:13:10.733
đồ ăn hữu cơ trong nước,
trợ cấp thương mại, phí nông nghiệp mới--

00:13:10.733 --> 00:13:13.500
đúng thế, có rất nhiều ý tưởng hay,

00:13:13.500 --> 00:13:16.573
nhưng không ý tưởng nào trong số đó
là viên đạn bạc cả.

00:13:16.573 --> 00:13:19.533
Tôi nghĩ chúng giống đạn chì hơn.

00:13:19.533 --> 00:13:22.045
Và tôi thích đạn chì.
Có nó

00:13:22.045 --> 00:13:24.363
bạn sẽ có một thứ
vô cùng mạnh,

00:13:24.363 --> 00:13:26.763
nhưng chúng ta cần
đặt chúng lại cạnh nhau.

NOTE Paragraph

00:13:26.763 --> 00:13:29.296
Vậy nên những gì phải làm là tạo ra

00:13:29.296 --> 00:13:31.980
một nền nông nghiệp
có tất cả những ý tưởng tốt nhất

00:13:31.980 --> 00:13:35.085
về nông nghiệp thương mại
và cách mạng xanh

00:13:35.085 --> 00:13:38.637
cùng những ý tưởng về
nông nghiệp hữu cơ và thực phẩm trong nước

00:13:38.637 --> 00:13:42.045
và những ý tưởng tốt nhất
về việc bảo vệ môi trường,

00:13:42.045 --> 00:13:43.850
không được để chúng mâu thuẫn nhau

00:13:43.850 --> 00:13:47.599
mà phải kết hợp nhau
để tạo nên một kiểu nông nghiệp mới

00:13:47.599 --> 00:13:52.317
mà tôi gọi là "văn hóa lục địa",
hay nông nghiệp toàn cầu.

NOTE Paragraph

00:13:52.317 --> 00:13:55.301
Buổi nói chuyện này đang dần
chuyên sâu hơn

00:13:55.301 --> 00:13:57.413
chúng tôi đang cố gắng
đưa ra những điểm then chốt

00:13:57.413 --> 00:13:59.716
để con người giảm
tranh cãi,

00:13:59.716 --> 00:14:01.216
mà tăng cường hợp tác.

00:14:01.216 --> 00:14:03.763
Tôi muốn cho các bạn
xem một đoạn băng ngắn

00:14:03.763 --> 00:14:06.093
ghi lại nỗ lực của chúng tôi
để kết hợp những ý tưởng này

00:14:06.093 --> 00:14:09.819
vào một cuộc nói chuyện nhỏ.

00:14:09.819 --> 00:14:13.480
(Nhạc)

00:14:13.480 --> 00:14:17.137
("Học viện Môi trường, Đại học Minnesota:
Động lực khám phá")

00:14:17.137 --> 00:14:18.578
(Nhạc)

00:14:18.578 --> 00:14:20.226
("Dân số thế giới đang tăng thêm

00:14:20.226 --> 00:14:23.239
75 triệu người mỗi năm.

00:14:23.239 --> 00:14:25.672
Gần bằng diện tích của nước Đức.

00:14:25.672 --> 00:14:28.615
Ngày này, dân số đã đạt gần 7 tỉ người.

00:14:28.615 --> 00:14:31.305
Với tốc độ này, dân số sẽ đạt
9 tỉ trước năm 2040.

00:14:31.305 --> 00:14:33.073
Và tất cả đều cần thức ăn.

00:14:33.073 --> 00:14:34.424
Nhưng làm thế nào

00:14:34.424 --> 00:14:37.312
để cung cấp thức ăn cho cả thế giới
mà không phá hủy hành tinh này?

00:14:37.312 --> 00:14:40.557
Ai cũng biết 
biến đổi khí hậu là một vấn đề lớn.

00:14:40.557 --> 00:14:41.807
Nhưng đó không phải là
vấn đề duy nhất.

00:14:41.807 --> 00:14:44.729
Chúng ta cần đối diện với
một "sự thật mất lòng" khác.

00:14:44.729 --> 00:14:47.277
Khủng hoảng nông nghiệp toàn cầu.

00:14:47.277 --> 00:14:53.536
Dân số tăng + lượng thịt tiêu thụ + lượng sữa tiêu thụ + phí năng lượng + sản xuất năng lượng sinh học = áp lực lên tự nhiên.

00:14:53.536 --> 00:14:56.985
Hơn 40% diện tích đất trái đất
đã được dùng cho nông nghiệp.

00:14:56.985 --> 00:14:58.991
Tổng diện tích cây lương thực toàn cầu
là 16 triệu km2.

00:14:58.991 --> 00:15:02.184
Gần bằng diện tích Nam Mỹ.

00:15:02.184 --> 00:15:03.979
Diện tích đồng cỏ là 30 triệu km2.

00:15:03.979 --> 00:15:06.054
Bằng diện tích của Châu Phi.

00:15:06.054 --> 00:15:10.770
Nông nghiệp đang sử dụng diện tích đất
gấp 60 lần diện tích đất thành thị và ngoại ô cộng lại.

00:15:10.770 --> 00:15:14.482
Tưới tiêu tiêu thụ nhiều nước nhất
trên hành tinh này.

00:15:14.482 --> 00:15:18.856
2.800 km3 nước được dùng 
để tưới cho hoa màu mỗi năm.

00:15:18.856 --> 00:15:22.638
Lượng nước đó đủ để đổ đầy
7.305 tòa nhà Empire State mỗi ngày.

00:15:22.638 --> 00:15:25.619
Ngày nay, nhiều sông lớn 
đã bị mất dòng chảy.

00:15:25.619 --> 00:15:27.643
Một số còn khô cạn hoàn toàn.

00:15:27.643 --> 00:15:31.627
Biển Aral giờ đã biến thành hoang mạc.

00:15:31.627 --> 00:15:35.250
Hay sông Colorado,
giờ không còn dòng chảy ra đại dương.

00:15:35.250 --> 00:15:39.133
Phân bón đã làm tăng gấp đôi
lượng phốt pho và nitrogen trong môi trường.

00:15:39.133 --> 00:15:40.389
Hậu quả?

00:15:40.389 --> 00:15:42.373
Ô nhiễm nước lan rộng

00:15:42.373 --> 00:15:44.535
và nhiều sông hồ xuống cấp.

00:15:44.535 --> 00:15:48.909
Ngạc nhiên thay nông nghiệp
lại là nguyên nhân lớn nhất gây ra biến đổi khí hậu.

00:15:48.909 --> 00:15:51.336
Nó tạo ra 30% tổng lượng khí nhà kính.

00:15:51.336 --> 00:15:54.029
Nhiều hơn cả lượng khí thải ra từ
ngành sản xuất điện và công nghiệp,

00:15:54.029 --> 00:15:57.005
hay tất cả máy bay, tàu hỏa và ô tô
trên thế giới này gộp lại.

00:15:57.005 --> 00:15:59.373
Hầu hết khí thải nông nghiệp
đều do việc phá rừng nhiệt đới

00:15:59.373 --> 00:16:00.749
khí metan từ vật nuôi
và các cánh đồng lúa

00:16:00.749 --> 00:16:02.581
và oxit nitro do bón phân quá nhiều.

00:16:02.581 --> 00:16:05.836
Không gì con người làm 
biến đổi thế giới nhiều bằng công nghiệp.

00:16:05.836 --> 00:16:09.367
Và những gì con người làm
cũng chỉ để tồn tại.

00:16:09.367 --> 00:16:10.873
Đúng là một điều tiến thoái lưỡng nan...

00:16:10.873 --> 00:16:15.228
Khi dân số thế giới
tăng thêm vài tỉ người,

00:16:15.228 --> 00:16:19.812
chúng ta cần lượng thức ăn 
gấp đôi, thậm chí gấp ba lần.

00:16:19.812 --> 00:16:21.208
Vậy chúng ta cần làm gì?

00:16:21.208 --> 00:16:24.011
Chúng ta cần một cuộc nói chuyện lớn hơn,
một cuộc đối thoại quốc tế.

00:16:24.011 --> 00:16:25.819
Cần đầu tư vào 
những giải pháp thật sự:

00:16:25.819 --> 00:16:30.157
khích lệ nông dân, nông nghiệp chính xác, đa dạng hoa màu, tưới tiêu tiết kiệm,

00:16:30.157 --> 00:16:33.818
tái chế nước xấu, canh tác đất tốt hơn,
chế độ ăn thông minh hơn.

00:16:33.818 --> 00:16:36.024
Chúng ta cần tất cả mọi người
cùng tham gia.

00:16:36.024 --> 00:16:37.974
Vận động nông nghiệp thương mại,

00:16:37.974 --> 00:16:39.121
đối thoại môi trường,

00:16:39.121 --> 00:16:40.582
và nông nghiệp hữu cơ...

00:16:40.582 --> 00:16:42.617
phải thực hiện đồng thời.

00:16:42.617 --> 00:16:44.175
Không có giải pháp đơn lẻ nào hết.

00:16:44.191 --> 00:16:45.800
Chúng ta cần sự hợp tác,

00:16:45.800 --> 00:16:47.236
sự tưởng tượng,

00:16:47.236 --> 00:16:48.014
lòng quyết tâm,

00:16:48.014 --> 00:16:51.673
bởi thất bại không phải là một lựa chọn.

00:16:51.673 --> 00:16:55.370
Làm thế nào để vừa nuôi sống thế giới
mà không hủy hoại nó?

00:16:55.370 --> 00:16:58.236
Đúng vậy, chúng ta đang đối mặt
với một trong những thử thách lớn nhất

00:16:58.236 --> 00:17:00.346
trong lịch sử nhân loại ngày nay:

00:17:00.346 --> 00:17:03.020
nhu cầu thức ăn cho 9 tỉ người

00:17:03.020 --> 00:17:06.774
và phải làm được vậy 
một cách ổn định và công bằng.

00:17:06.774 --> 00:17:08.475
đồng thời bảo vệ hành tinh của chúng ta

00:17:08.475 --> 00:17:11.288
vì thế hệ ngày nay và mai sau.

00:17:11.288 --> 00:17:12.804
Đây sẽ là một trong những việc khó khăn nhất

00:17:12.804 --> 00:17:14.675
mà chúng ta từng làm trong lịch sử nhân loại,

00:17:14.675 --> 00:17:17.925
và chúng ta chắc chắc phải làm tốt,

00:17:17.925 --> 00:17:22.262
phải làm tốt trong lần thử đầu tiên và cũng là duy nhất của mình.

00:17:22.262 --> 00:17:26.237
Cảm ơn rất nhiều. 
(Vỗ tay)