1
00:00:01,000 --> 00:00:02,995
Večeras želim da razgovaramo

2
00:00:02,995 --> 00:00:04,929
o neverovatnom svetskom problemu

3
00:00:04,929 --> 00:00:09,466
gde se prožimaju upotreba zemljišta,
hrana i okruženje,

4
00:00:09,466 --> 00:00:10,787
nešto, što se tiče svih nas

5
00:00:10,787 --> 00:00:13,517
i što sam ja nazvao
drugom neprijatnom istinom.

6
00:00:13,517 --> 00:00:16,794
Prvo, želim da vas povedem
na jedno kratko putovanje.

7
00:00:16,794 --> 00:00:19,590
Hajde da posetimo našu planetu,
ali noću

8
00:00:19,590 --> 00:00:21,126
i iz svemira.

9
00:00:21,126 --> 00:00:25,177
Ovako izgleda naša planeta
iz svemira noću,

10
00:00:25,177 --> 00:00:27,835
kada biste satelitom putovali oko nje.

11
00:00:27,835 --> 00:00:30,389
Ono što biste, naravno, prvo zapazili,

12
00:00:30,389 --> 00:00:32,386
to je, koliko je dominantno
prisustvo ljudi

13
00:00:32,386 --> 00:00:34,450
na našoj planeti.

14
00:00:34,450 --> 00:00:37,185
Vidimo gradove, naftna polja,

15
00:00:37,185 --> 00:00:40,382
možemo čak da razaznamo
ribarske flote na moru,

16
00:00:40,382 --> 00:00:42,946
mnogo dominiramo na planeti,

17
00:00:42,946 --> 00:00:45,189
to se vidi uglavnom
po korišćenju energije noću,

18
00:00:45,189 --> 00:00:46,453
što ovde vidimo.

19
00:00:46,453 --> 00:00:48,627
Hajde da se vratimo
i spustimo se malo niže

20
00:00:48,627 --> 00:00:50,669
i pogledajmo šta se dešava danju.

21
00:00:50,669 --> 00:00:54,359
Danju vidimo pejzaže.

22
00:00:54,359 --> 00:00:57,912
Ovo je deo basena Amazon,
mesto se zove Rondonija,

23
00:00:57,912 --> 00:01:01,502
u južno-centralnom delu
brazilskog Amazona.

24
00:01:01,502 --> 00:01:04,118
Ako pažljivo pogledate
u gornji desni ugao,

25
00:01:04,118 --> 00:01:06,644
videćete tanku, belu liniju,

26
00:01:06,644 --> 00:01:10,022
to je u stvari put
izgrađen sedamdesetih godina.

27
00:01:10,022 --> 00:01:13,689
Ako se vratimo na isto mesto, ali 2001,

28
00:01:13,689 --> 00:01:15,946
naići ćemo na to, da se ovi putevi

29
00:01:15,946 --> 00:01:19,796
razgranavaju na sve više i više puteva,

30
00:01:19,796 --> 00:01:22,937
na čijem kraju je raščišćena prašuma,

31
00:01:22,937 --> 00:01:25,098
na mestu gde je par goveda.

32
00:01:25,098 --> 00:01:28,410
Goveda se koriste zbog mesa.
Poješćemo ih.

33
00:01:28,410 --> 00:01:31,041
Ova goveda se uglavnom jedu
u Južnoj Americi,

34
00:01:31,041 --> 00:01:33,825
Brazilu i Argentini.
Ne dostavljaju se ovamo.

35
00:01:33,825 --> 00:01:36,561
Samo, ovaj model deforestacije
koji se zove riblja kost,

36
00:01:36,561 --> 00:01:39,146
je nešto što zapažamo
u tropskim područjima,

37
00:01:39,146 --> 00:01:41,374
naročito u ovom delu sveta.

38
00:01:41,374 --> 00:01:44,697
Ako ovu našu malu turu oko sveta
produžimo južnije,

39
00:01:44,697 --> 00:01:47,089
možemo da odemo
do bolivijske ivice Amazona,

40
00:01:47,089 --> 00:01:51,225
ovde 1975, ako zaista pažljivo gledate,

41
00:01:51,225 --> 00:01:54,787
postoji tanka, bela linija na rubu

42
00:01:54,787 --> 00:01:56,289
i tu je usamljeni farmer

43
00:01:56,289 --> 00:01:58,662
nasred prvobitne prašume.

44
00:01:58,662 --> 00:02:03,435
Hajde da se ponovo vratimo u 2003.

45
00:02:03,435 --> 00:02:05,963
i videćemo da pejzaž više liči

46
00:02:05,963 --> 00:02:08,845
na Ajovu nego na prašumu.

47
00:02:08,845 --> 00:02:12,213
U stvari, ovde se vide polja soje.

48
00:02:12,213 --> 00:02:15,086
Soja se isporučuje u Evropu i Kinu

49
00:02:15,086 --> 00:02:18,832
kao stočna hrana, naročito posle straha
od bolesti ludih krava

50
00:02:18,832 --> 00:02:20,122
pre oko jedne decenije.

51
00:02:20,122 --> 00:02:22,713
Ne želimo da hranimo životinje
životinjskim proteinima,

52
00:02:22,713 --> 00:02:24,803
jer to može da prenosi bolest.

53
00:02:24,803 --> 00:02:27,415
Umesto toga, želimo da ih
hranimo biljnim proteinima.

54
00:02:27,415 --> 00:02:29,207
Došlo je do ekspanzije soje,

55
00:02:29,207 --> 00:02:32,832
pokazujući da su trgovina i globalizacija

56
00:02:32,832 --> 00:02:36,394
zaista odgovorni za vezu
između prašuma i Amazona -

57
00:02:36,394 --> 00:02:40,357
neverovatno čudan i međusobno povezan
svet koji imamo danas.

58
00:02:40,357 --> 00:02:42,678
Ono što iznova vidimo,
dok posmatramo svet

59
00:02:42,678 --> 00:02:44,814
u ovoj maloj turi oko sveta,

60
00:02:44,814 --> 00:02:48,565
to je da su pejzaži, jedan za drugim

61
00:02:48,565 --> 00:02:51,334
iskrčeni i izmenjeni
zbog proizvodnje hrane

62
00:02:51,334 --> 00:02:53,669
i drugih useva.

63
00:02:53,669 --> 00:02:56,029
Jedno od pitanja koje postavljamo

64
00:02:56,029 --> 00:02:58,517
je koliko se sveta koristi
za proizvodnju hrane,

65
00:02:58,517 --> 00:03:01,463
gde se to tačno nalazi
i kako to možemo promeniti

66
00:03:01,463 --> 00:03:03,407
u budućnosti i šta to znači?

67
00:03:03,407 --> 00:03:06,375
Naš tim proučava ovo u svetskoj razmeri,

68
00:03:06,375 --> 00:03:09,415
koristeći podatke sa satelita,
kao i sa terena, da bismo pratili

69
00:03:09,415 --> 00:03:11,479
poljoprivredu u globalnoj razmeri.

70
00:03:11,479 --> 00:03:15,191
Ono što smo saznali je potresno.

71
00:03:15,191 --> 00:03:17,982
Ova karta pokazuje
prisutnost poljoprivrede

72
00:03:17,982 --> 00:03:20,046
na planeti Zemlji.

73
00:03:20,046 --> 00:03:23,006
Zelena područja su ona
na kojima gajimo useve,

74
00:03:23,006 --> 00:03:26,207
kao što su soja ili kukuruz
ili pirinač ili nešto drugo.

75
00:03:26,207 --> 00:03:30,471
To je 16 miliona
kvadratnih kilometara zemljišta.

76
00:03:30,471 --> 00:03:32,595
Kada bi to skupili na jedno mesto,

77
00:03:32,595 --> 00:03:35,262
to bi bilo veličine Južne Amerike.

78
00:03:35,262 --> 00:03:37,938
Drugo, braon područje,
to su pašnjaci sveta

79
00:03:37,938 --> 00:03:40,245
i zemljište pod vegetacijom,
gde žive životinje.

80
00:03:40,245 --> 00:03:42,871
To područje je oko 30 miliona
kvadratnih kilometara

81
00:03:42,871 --> 00:03:45,290
ili kao otprilike zemljište Afrike,

82
00:03:45,290 --> 00:03:48,203
ogromna količina zemljišta,
najboljeg zemljišta naravno,

83
00:03:48,203 --> 00:03:49,425
evo, to vidite.

84
00:03:49,425 --> 00:03:52,476
Preostalo je, na primer,
središnji deo pustinje Sahare ili Sibir

85
00:03:52,476 --> 00:03:54,057
ili središte prašume.

86
00:03:54,057 --> 00:03:57,802
Već sada koristimo dragoceno
zemljište planete.

87
00:03:57,802 --> 00:04:00,593
Pažljivim posmatranjem shvatićemo
da je oko 40 posto

88
00:04:00,593 --> 00:04:03,305
površine Zemlje posvećeno poljoprivredi

89
00:04:03,305 --> 00:04:05,874
i to je 60 puta veće

90
00:04:05,874 --> 00:04:08,449
od svih područja koja krivimo

91
00:04:08,449 --> 00:04:11,666
za širenje naših predgrađa
i gradova u kojima živimo.

92
00:04:11,666 --> 00:04:14,529
Polovina čovečanstva danas
živi u gradovima,

93
00:04:14,529 --> 00:04:18,465
a za proizvodnju hrane koristi se
60 puta veće područje od gradskih.

94
00:04:18,465 --> 00:04:20,384
Ovaj neverovatan rezultat

95
00:04:20,384 --> 00:04:22,561
nas je zaista šokirao, kada smo ga videli.

96
00:04:22,561 --> 00:04:25,555
Dakle, neverovatno mnogo zemljišta
koristimo za poljoprivredu,

97
00:04:25,555 --> 00:04:27,971
a koristimo i mnogo vode.

98
00:04:27,971 --> 00:04:30,499
Ova fotografija je iz Arizone

99
00:04:30,499 --> 00:04:33,115
i kada je pogledate,
pomislite: "Šta se tu proizvodi?".

100
00:04:33,115 --> 00:04:35,987
Ispostavlja se, da se proizvodi
zelena salata usred pustinje

101
00:04:35,987 --> 00:04:37,755
i zaliva se odozgo.

102
00:04:37,755 --> 00:04:39,795
Ironija je, da se ona verovatno prodaje

103
00:04:39,795 --> 00:04:42,591
na policama naših supermarketa
u Mineapolisu i Sent Polu.

104
00:04:42,591 --> 00:04:45,643
Ali ono što je zaista zanimljivo,
to je da ova voda mora da dođe

105
00:04:45,643 --> 00:04:47,307
sa nekog mesta, a dolazi odavde,

106
00:04:47,307 --> 00:04:49,477
iz reke Kolorado u Severnoj Americi.

107
00:04:49,477 --> 00:04:52,125
Evo, Kolorada jednog
običnog dana pedesetih godina,

108
00:04:52,125 --> 00:04:54,244
nije ni poplava, ni suša,

109
00:04:54,244 --> 00:04:57,029
nego jedan prosečan dan
koji izgleda ovako.

110
00:04:57,029 --> 00:04:59,933
Ako se vratimo u sadašnjost,
u normalne uslove,

111
00:04:59,933 --> 00:05:03,501
na upravo istu lokaciju,
evo šta je preostalo.

112
00:05:03,501 --> 00:05:06,503
Razlika je zbog zalivanja pustinje,
da bi se proizvela hrana

113
00:05:06,503 --> 00:05:10,059
ili zbog zalivanja golf terena,
u Skotsdejlu, izaberite.

114
00:05:10,059 --> 00:05:12,979
Ovo je mnogo vode i ponovo crpimo vodu

115
00:05:12,979 --> 00:05:15,386
zbog proizvodnje hrane.

116
00:05:15,386 --> 00:05:18,066
Kada danas putujete dalje
niz reku Kolorado,

117
00:05:18,066 --> 00:05:21,346
videćete da je potpuno presušila
i više se ne uliva u okean.

118
00:05:21,346 --> 00:05:24,474
Potrošili smo, bukvalno,
celu jednu reku u Severnoj Americi,

119
00:05:24,474 --> 00:05:26,602
na zalivanje.

120
00:05:26,602 --> 00:05:28,358
Ovo nije najgori primer na svetu.

121
00:05:28,358 --> 00:05:31,178
Ali ovo jeste: Aralsko jezero.

122
00:05:31,178 --> 00:05:34,082
Setićete ga se sa časova geografije.

123
00:05:34,082 --> 00:05:36,141
Ono je u bivšem Sovjetskom Savezu,

124
00:05:36,141 --> 00:05:38,713
između Kazahstana i Uzbekistana,

125
00:05:38,713 --> 00:05:41,161
jedno od velikih mora u unutrašnjosti.

126
00:05:41,161 --> 00:05:45,163
Postoji paradoks, jer izgleda kao
da je okruženo pustinjom.

127
00:05:45,163 --> 00:05:46,995
Zašto je ovde?

128
00:05:46,995 --> 00:05:50,758
Nalazi se ovde, jer se sa desne strane
vide dve male reke

129
00:05:50,758 --> 00:05:52,570
kako se spuštaju kroz pesak,

130
00:05:52,570 --> 00:05:54,967
napajajući ovaj basen vodom.

131
00:05:54,967 --> 00:05:57,709
U te reke otiče otopljen sneg
sa planina daleko na istoku,

132
00:05:57,709 --> 00:06:00,482
gde se sneg topi, sliva se u reku
kroz pustinju

133
00:06:00,482 --> 00:06:03,682
i formira veliko Aralsko jezero.

134
00:06:03,682 --> 00:06:07,694
1950. godine Rusi su odlučili
da preusmere tu vodu

135
00:06:07,694 --> 00:06:09,824
da bi zalivali pustinju
radi gajenja pamuka,

136
00:06:09,824 --> 00:06:11,687
verovali ili ne, u Kazahstanu,

137
00:06:11,687 --> 00:06:13,827
i da bi ga prodavali
na međunarodnom tržištu,

138
00:06:13,827 --> 00:06:15,887
da privuku stranu valutu
u Sovjetski Savez.

139
00:06:15,887 --> 00:06:17,813
Zaista im je bio potreban novac.

140
00:06:17,813 --> 00:06:20,889
Možete zamisliti šta se dešava.
Prekinete dotok vode

141
00:06:20,889 --> 00:06:22,739
u Aralsko jezero i šta će se desiti?

142
00:06:22,739 --> 00:06:25,187
Evo, 1973,

143
00:06:25,187 --> 00:06:27,399
1986,

144
00:06:27,399 --> 00:06:30,203
1999,

145
00:06:30,941 --> 00:06:34,248
2004.

146
00:06:34,248 --> 00:06:37,923
i pre otprilike 11 meseci.

147
00:06:37,923 --> 00:06:39,972
Prilično je neobično.

148
00:06:39,972 --> 00:06:43,163
Mnogo nas živi na Srednjem zapadu.

149
00:06:43,163 --> 00:06:47,133
Zamislite da se to desilo
sa Gornjim jezerom.

150
00:06:47,303 --> 00:06:49,097
Ili sa jezerom Hjuron.

151
00:06:49,097 --> 00:06:50,704
To je neverovatna promena.

152
00:06:50,704 --> 00:06:53,747
Nije u pitanju samo voda i položaj obale,

153
00:06:53,747 --> 00:06:55,416
promena je fundamentalna

154
00:06:55,416 --> 00:06:57,673
za okolinu ove regije.

155
00:06:57,673 --> 00:06:58,957
Da počnemo sa ovim.

156
00:06:58,957 --> 00:07:02,067
Sovjetski Savez nije imao organizaciju
za zaštitu životne sredine.

157
00:07:02,067 --> 00:07:03,187
Da kažem to ovako -

158
00:07:03,187 --> 00:07:06,111
Ono što se vidi na dnu
Aralskog jezera nije lepo.

159
00:07:06,111 --> 00:07:08,055
Ima mnogo toksičnog otpada,

160
00:07:08,055 --> 00:07:10,471
mnogo tog otpada je sada u vazduhu.

161
00:07:10,471 --> 00:07:12,603
Jedno od malih, udaljenih ostrva

162
00:07:12,603 --> 00:07:14,215
kojem je pristup bio nemoguć,

163
00:07:14,215 --> 00:07:16,911
služilo je za testiranje
sovjetskog biološkog oružja.

164
00:07:16,911 --> 00:07:18,505
Danas je pristupačno stići tamo.

165
00:07:18,505 --> 00:07:20,192
Vremenski obrasci se menjaju.

166
00:07:20,192 --> 00:07:24,231
19 od 20 jedinstvenih ribljih vrsta
koje se nalaze u Aralskom jezeru,

167
00:07:24,231 --> 00:07:26,071
zbrisano je sa lica Zemlje.

168
00:07:26,071 --> 00:07:28,951
Ovo je ogromna katastrofa.

169
00:07:28,951 --> 00:07:30,540
Ali, hajde da se vratimo.

170
00:07:30,540 --> 00:07:33,335
Ovo je slika koju mi je
Al Gor dao pre nekoliko godina.

171
00:07:33,335 --> 00:07:36,226
To je snimio kada je bio
u Sovjetskom Savezu pre mnogo godina

172
00:07:36,226 --> 00:07:39,082
i prikazane su ribarske flote
u Aralskom jezeru.

173
00:07:39,082 --> 00:07:41,240
Vidite li kanale koje su iskopali?

174
00:07:41,240 --> 00:07:44,594
Očajnički su pokušavali
da uvedu čamce u ostatke vode,

175
00:07:44,594 --> 00:07:46,630
ali na kraju su morali da odustanu

176
00:07:46,630 --> 00:07:49,104
jer stubovi i sidrišta nisu mogli da prate

177
00:07:49,104 --> 00:07:50,554
povlačenje obale.

178
00:07:50,554 --> 00:07:52,565
Ne znam za vas, ali ja sam užasnut,


179
00:07:52,565 --> 00:07:56,533
budući arheolozi će iskopati ovo
i pisaće priče o našem vremenu,

180
00:07:56,533 --> 00:07:58,913
pitajući se: "O čemu ste mislili?"

181
00:07:58,913 --> 00:08:00,811
Ovakvu budućnost očekujemo.

182
00:08:00,811 --> 00:08:03,724
Već sada koristimo 50 posto
održive vode Zemlje,

183
00:08:03,724 --> 00:08:05,916
a od toga

184
00:08:05,916 --> 00:08:08,316
70 posto se troši na poljoprivredu.

185
00:08:08,316 --> 00:08:11,946
Mnogo vode, mnogo zemljišta
koristimo za poljoprivredu.

186
00:08:11,946 --> 00:08:14,820
Čak i od atmosfere koristimo mnogo.

187
00:08:14,820 --> 00:08:17,156
Obično, kad pomislimo na atmosferu,

188
00:08:17,156 --> 00:08:19,904
mislimo o klimatskim promenama
i o gasovima staklene bašte

189
00:08:19,904 --> 00:08:21,860
i uglavnom o energiji,

190
00:08:21,860 --> 00:08:24,856
a ispostavlja se, da je poljoprivreda
jedan od najvećih emitera

191
00:08:24,856 --> 00:08:26,548
gasova staklene bašte.

192
00:08:26,548 --> 00:08:28,604
Ako pogledate ugljen dioksid

193
00:08:28,604 --> 00:08:30,756
iz zapaljenih tropskih prašuma

194
00:08:30,756 --> 00:08:33,316
ili metan koji potiče od goveda i pirinča

195
00:08:33,316 --> 00:08:36,229
ili azotni oksid iz previše đubriva,

196
00:08:36,229 --> 00:08:39,000
ispostavlja se da se 30 posto
gasova staklene bašte

197
00:08:39,000 --> 00:08:42,016
oslobađa u atmosferu
zbog ljudske aktivnosti.

198
00:08:42,016 --> 00:08:43,870
To je više od celokupnog saobraćaja.

199
00:08:43,870 --> 00:08:45,780
Više od celokupne električne energije.

200
00:08:45,780 --> 00:08:48,245
U stvari, više od celokupne proizvodnje.

201
00:08:48,245 --> 00:08:51,355
Poljoprivreda je najveći emiter gasova

202
00:08:51,355 --> 00:08:53,675
koji potiče od delatnosti ljudi.

203
00:08:53,675 --> 00:08:56,301
Ipak se ne govori mnogo o tome.

204
00:08:56,301 --> 00:08:59,754
Neverovatno je prisustvo
poljoprivrede danas,

205
00:08:59,761 --> 00:09:01,491
ona dominira našom planetom,

206
00:09:01,491 --> 00:09:03,849
bilo da zauzma 40 posto površine zemlje,

207
00:09:03,849 --> 00:09:05,957
70 posto vode koju koristimo

208
00:09:05,957 --> 00:09:08,682
ili učestvuje sa 30 posto
u emisiji gasova.

209
00:09:08,682 --> 00:09:11,531
Duplirali smo kruženje
azota i fosfora u svetu

210
00:09:11,531 --> 00:09:13,994
samo zbog upotrebe đubriva,

211
00:09:13,994 --> 00:09:18,165
narušavajući kvalitet voda
u rekama, jezerima, čak i u okeanima.

212
00:09:18,165 --> 00:09:20,242
Poljoprivreda je najveći pokretač

213
00:09:20,242 --> 00:09:22,157
gubitka biodiverziteta.

214
00:09:22,157 --> 00:09:24,258
Bez sumnje, poljoprivreda je

215
00:09:24,258 --> 00:09:27,938
najveća oslobođena snaga
na ovoj planeti

216
00:09:27,938 --> 00:09:29,268
od završetka ledenog doba.

217
00:09:29,268 --> 00:09:30,557
Bez sumnje.

218
00:09:30,557 --> 00:09:33,537
Po važnosti, rival je klimatskoj promeni.

219
00:09:33,537 --> 00:09:36,462
A obe se dešavaju istovremeno.

220
00:09:36,462 --> 00:09:40,310
Ali, važno je napomenuti,
nije sve tako loše.

221
00:09:40,310 --> 00:09:42,442
Nije stvar u tome
da je poljoprivreda loša.

222
00:09:42,442 --> 00:09:44,432
U stvari, u potpunosti zavisimo od nje.

223
00:09:44,432 --> 00:09:46,696
Ona je obavezna. Nije luksuz.

224
00:09:46,696 --> 00:09:48,780
Ona je apsolutna potreba.

225
00:09:48,780 --> 00:09:51,526
Moramo obezbediti hranu za ljude i stoku,

226
00:09:51,526 --> 00:09:56,102
vlakna i biogorivo za današnjih 
sedam milijardi ljudi sveta.

227
00:09:56,102 --> 00:10:01,398
Tražićemo da se poljoprivreda
čak i uveća u budućnosti.

228
00:10:01,398 --> 00:10:04,046
Potrebe neće prestati, 
mnogo će se uvećati,

229
00:10:04,046 --> 00:10:06,237
uglavnom zbog porasta populacije.

230
00:10:06,237 --> 00:10:10,000
Danas nas ima sedam milijardi,
ali idemo ka najmanje devet,

231
00:10:10,000 --> 00:10:12,242
možda devet i po dok se osvrnemo.

232
00:10:12,242 --> 00:10:14,619
Što je još važnije,
menja se način ishrane.

233
00:10:14,619 --> 00:10:17,666
Kako svet postaje bogatiji, a i brojniji,

234
00:10:17,666 --> 00:10:20,733
vidimo porast potrošnje mesa,

235
00:10:20,733 --> 00:10:24,194
što koristi mnogo više resursa
nego vegetarijanska ishrana.

236
00:10:24,194 --> 00:10:28,116
Više ljudi jede više, bogatiju hranu,

237
00:10:28,116 --> 00:10:31,317
a istovremeno imamo i krizu energenata,

238
00:10:31,317 --> 00:10:34,790
moramo zameniti naftu
drugim izvorima energije,

239
00:10:34,790 --> 00:10:37,361
što će automatski uključiti
neke vrste biogoriva

240
00:10:37,361 --> 00:10:39,140
i izvore bioenergije.

241
00:10:39,140 --> 00:10:41,893
Sve to zajedno znači da je teško shvatiti:

242
00:10:41,893 --> 00:10:44,568
teško je predvideti
kako ćemo stići do kraja veka

243
00:10:44,568 --> 00:10:48,573
bez barem udvostručenja
svetske poljoprivredne proizvodnje.

244
00:10:48,573 --> 00:10:50,131
Pa, kako ćemo to uraditi?

245
00:10:50,131 --> 00:10:53,315
Kako ćemo udvostručiti
svetsku poljoprivrednu proizvodnju?

246
00:10:53,315 --> 00:10:56,003
Možemo pokušati
da obrađujemo više zemljišta.

247
00:10:56,003 --> 00:10:59,792
Ovo je analiza koju smo uradili,
levo su usevi danas,

248
00:10:59,792 --> 00:11:02,296
desno je gde bi mogli biti

249
00:11:02,296 --> 00:11:05,828
na osnovu zemljišta i klime,
pretpostavljajući da klimatska promena

250
00:11:05,844 --> 00:11:07,515
ne remeti mnogo od ovoga,

251
00:11:07,531 --> 00:11:08,973
što i nije dobra pretpostavka.

252
00:11:08,973 --> 00:11:11,912
Mogli bismo obrađivati i više zemljišta,
ali problem je u tome

253
00:11:11,912 --> 00:11:14,253
što je ostatak zemljišta
u osetljivim područjima.

254
00:11:14,253 --> 00:11:16,873
Ona imaju bogat biodiverzitet,
mnogo ugljenika,

255
00:11:16,873 --> 00:11:18,615
stvari koje želimo da zaštitimo.

256
00:11:18,615 --> 00:11:21,879
Mogli bismo da proizvodimo više hrane
uvećanjem obradivog zemljišta,

257
00:11:21,879 --> 00:11:23,277
ali bolje je da to ne radimo,

258
00:11:23,277 --> 00:11:26,423
jer je sa aspekta ekologije
to veoma opasno.

259
00:11:26,423 --> 00:11:29,853
Umesto toga, mogli bismo
da zamrznemo uticaj poljoprivrede

260
00:11:29,853 --> 00:11:32,592
i da bolje obrađujemo postojeće zemljište.

261
00:11:32,592 --> 00:11:35,899
Ovde pokušavamo
da naglasimo mesta u svetu,

262
00:11:35,899 --> 00:11:38,020
gde bismo mogli povećati prinose,

263
00:11:38,020 --> 00:11:39,825
a da ne štetimo okolini.

264
00:11:39,825 --> 00:11:42,226
Zelena područja pokazuju polja kukuruza,

265
00:11:42,226 --> 00:11:44,376
navodimo kukuruz kao primer,

266
00:11:44,376 --> 00:11:48,137
gde su prinosi zaista visoki,
verovatno maksimalni

267
00:11:48,137 --> 00:11:49,855
za tu klimu i tlo,

268
00:11:49,855 --> 00:11:52,206
a braon i žuta područja su mesta

269
00:11:52,206 --> 00:11:54,720
gde su prinosi samo 20 ili 30 posto

270
00:11:54,720 --> 00:11:56,496
od onoga što bi trebalo da dobijemo.

271
00:11:56,496 --> 00:11:59,352
Ovo se dešava najviše u Africi,
čak i u Latinskoj Americi,

272
00:11:59,352 --> 00:12:02,748
ali zanimljivo je da u Istočnoj Evropi,
gde se nalazio Sovjetski savez

273
00:12:02,748 --> 00:12:04,479
i gde su bile zemlje Istočnog bloka,

274
00:12:04,479 --> 00:12:06,283
poljoprivreda još uvek nije uređena.

275
00:12:06,283 --> 00:12:08,336
Potrebna je hrana i voda.

276
00:12:08,336 --> 00:12:10,469
Može biti organska ili konvencionalna

277
00:12:10,469 --> 00:12:12,712
ili neka mešavina i jednog i drugog.

278
00:12:12,728 --> 00:12:14,447
Biljkama je potrebna voda i hrana.

279
00:12:14,447 --> 00:12:17,655
Postoje šanse da uspemo u ovome.

280
00:12:17,655 --> 00:12:19,935
Moramo to uraditi tako da vodimo računa

281
00:12:19,935 --> 00:12:23,282
i zadovoljimo potrebe za bezbednošću
hrane u budućnosti

282
00:12:23,282 --> 00:12:25,807
i bezbednosti okoline u budućnosti.

283
00:12:25,807 --> 00:12:28,821
Moramo otkriti kako doći do kompromisa

284
00:12:28,821 --> 00:12:32,530
između veće proizvodnje hrane
i bezbedne delatnosti po okolinu.

285
00:12:32,530 --> 00:12:35,060
Sada je to vrsta plana sve-ili-ništa.

286
00:12:35,060 --> 00:12:37,172
Možemo proizvoditi hranu
u ovim okolnostima -

287
00:12:37,172 --> 00:12:38,483
ovo su polja soje,

288
00:12:38,483 --> 00:12:42,030
i ovaj dijagram pokazuje
da proizvodimo mnogo hrane,

289
00:12:42,030 --> 00:12:45,018
ali nemamo mnogo čiste vode,
ne skladištimo ugljenik,

290
00:12:45,018 --> 00:12:47,125
nemamo razgranat biodiverzitet.

291
00:12:47,125 --> 00:12:49,133
U prvom planu imamo ovo preriju,

292
00:12:49,133 --> 00:12:52,451
koja je divna sa tačke gledišta okoline,
ali tu ništa nije jestivo.

293
00:12:52,451 --> 00:12:54,109
Šta može ovde da se jede?

294
00:12:54,109 --> 00:12:56,847
Moramo smisliti način kako da spojimo ovo

295
00:12:56,847 --> 00:13:00,542
u jednu novu vrstu poljoprivrede
koja sve spaja.

296
00:13:00,542 --> 00:13:02,753
Kada o ovome pričam,
ljudi mi često govore:

297
00:13:02,753 --> 00:13:07,325
"Zar odgovor nije _____?"
- organska hrana, lokalna hrana,

298
00:13:07,325 --> 00:13:10,733
GMO, nove trgovačke subvencije,
novi računi za farme -

299
00:13:10,733 --> 00:13:13,500
imamo mnogo dobrih ideja ovde,

300
00:13:13,500 --> 00:13:16,573
ali nijedna nije pravi pogodak.

301
00:13:16,573 --> 00:13:19,533
Više liči na sačmu.

302
00:13:19,533 --> 00:13:21,344
A ja volim pravi pogodak.

303
00:13:21,344 --> 00:13:24,363
Sastavite ih
i dobijate nešto zaista moćno,

304
00:13:24,363 --> 00:13:26,763
ali potrebno je da ih spojimo.

305
00:13:26,763 --> 00:13:30,496
Ono što moramo uraditi je to
da otkrijemo novu vrstu poljoprivrede,

306
00:13:30,496 --> 00:13:32,620
mešavinu najboljih ideja

307
00:13:32,620 --> 00:13:35,085
komercijalne poljoprivrede
i zelene revolucije

308
00:13:35,085 --> 00:13:38,637
sa najboljim idejama
o organskoj proizvodnji i lokalnoj hrani

309
00:13:38,637 --> 00:13:42,045
i sa najboljim idejama
o zaštiti životne sredine;

310
00:13:42,045 --> 00:13:46,210
da se ne sukobljavaju jedna sa drugom,
nego da sarađuju;

311
00:13:46,210 --> 00:13:48,329
da bismo stvorili novu
vrstu poljoprivrede;

312
00:13:48,329 --> 00:13:52,317
nešto, što ja zovem "zemljokulturom",
odnosno proizvodnjom za celu planetu.

313
00:13:52,317 --> 00:13:55,301
Pošto je ovo dogovaranje zaista teško

314
00:13:55,301 --> 00:13:58,433
i ozbiljno smo se trudili
da damo ove ključne tačke ljudima,

315
00:13:58,433 --> 00:13:59,716
da smanjimo polemiku,

316
00:13:59,716 --> 00:14:01,216
a povećamo saradnju.

317
00:14:01,216 --> 00:14:04,423
Želim da vam pokažem kratak video
koji pokazuje naše napore

318
00:14:04,423 --> 00:14:07,803
da približimo obe strane u jedan razgovor.

319
00:14:07,803 --> 00:14:09,819
Dozvolite da vam to prikažem.

320
00:14:09,819 --> 00:14:13,480
(Muzika)

321
00:14:13,480 --> 00:14:16,000
[Institut za zaštitu okoline,
Univerzitet u Minesoti:

322
00:14:16,000 --> 00:14:17,267
Podstaknut za otkrivanjem]

323
00:14:17,267 --> 00:14:18,578
(Muzika)

324
00:14:18,578 --> 00:14:21,596
[Svetsko stanovništvo uvećava se

325
00:14:21,596 --> 00:14:23,629
svake godine za 75 miliona ljudi.

326
00:14:23,629 --> 00:14:25,672
To je skoro veličina Nemačke.

327
00:14:25,672 --> 00:14:28,615
Danas smo se približili broju
od 7 milijardi ljudi.

328
00:14:28,615 --> 00:14:31,305
Ovim tempom, do 2040. godine
biće 9 milijardi ljudi.

329
00:14:31,305 --> 00:14:33,073
Svima nam je potrebna hrana.

330
00:14:33,073 --> 00:14:34,424
Ali kako?

331
00:14:34,424 --> 00:14:37,312
Kako ćemo hraniti svet,
a da ne uništimo planetu?

332
00:14:37,312 --> 00:14:40,557
Već znamo da je klimatska promena
veliki problem.

333
00:14:40,557 --> 00:14:42,107
Ali nije jedini.

334
00:14:42,107 --> 00:14:44,729
Moramo se suočiti
sa "drugom neprijatnom istinom".

335
00:14:44,729 --> 00:14:47,277
Sa svetskom krizom poljoprivrede.

336
00:14:47,277 --> 00:14:50,513
Porast stanovništva + potrošnja mesa

337
00:14:50,513 --> 00:14:53,310
+ potrošnja mleka + cena energije
+ proizvodnja bioenergije

338
00:14:53,310 --> 00:14:54,917
= pritisak na prirodne resurse.

339
00:14:54,917 --> 00:14:57,875
Više od 40 posto obradive zemlje
je nestalo zbog poljoprivrede.

340
00:14:57,875 --> 00:14:59,921
Njive u svetu pokrivaju 16 miliona km².

341
00:14:59,921 --> 00:15:02,184
To je skoro veličina Južne Amerike.

342
00:15:02,184 --> 00:15:04,289
Pašnjaci pokrivaju 30 miliona km².

343
00:15:04,289 --> 00:15:06,054
To je veličina Afrike.

344
00:15:06,054 --> 00:15:08,863
Poljoprivreda koristi 60 puta
više zemljišta

345
00:15:08,863 --> 00:15:11,672
od gradskih i prigradskih
područja zajedno.

346
00:15:11,672 --> 00:15:14,482
Zalivanje je najveći potrošač vode
na planeti.

347
00:15:14,482 --> 00:15:18,856
Svake godine koristimo 2800 km³
vode za zalivanje useva.

348
00:15:18,856 --> 00:15:22,638
To je dovoljno da se napuni 7.305 zgrada
Empire State svakog dana.

349
00:15:22,638 --> 00:15:25,619
Danas mnoge velike reke
imaju smanjen protok.

350
00:15:25,619 --> 00:15:27,643
Neke se skroz isuše.

351
00:15:27,643 --> 00:15:31,627
Pogledajte Aralsko jezero,
pretvorilo se u pustinju.

352
00:15:31,627 --> 00:15:35,250
Reka Kolorado se više ne uliva u okean.

353
00:15:35,250 --> 00:15:39,133
Đubriva su više nego udvostručila
količinu fosfora i azota u okolini.

354
00:15:39,133 --> 00:15:40,549
A posledica toga?

355
00:15:40,549 --> 00:15:42,373
Zagađenje vode širom sveta

356
00:15:42,373 --> 00:15:44,535
i masovna degradacija jezera i reka.

357
00:15:44,535 --> 00:15:48,909
Začudo, poljoprivreda najviše
doprinosi klimatskoj promeni.

358
00:15:48,909 --> 00:15:51,336
Ona stvara 30% emisije
gasova staklene bašte.

359
00:15:51,336 --> 00:15:54,379
To je više od emisije celokupne
električne energije i industrije

360
00:15:54,379 --> 00:15:57,125
ili od emisije svih aviona,
vozova i automobila na svetu.

361
00:15:57,125 --> 00:16:00,193
Većina poljoprivrednih emisija
dolazi od krčenja tropskih šuma,

362
00:16:00,193 --> 00:16:02,639
metana životinjskog porekla
i sa pirinčanih polja

363
00:16:02,639 --> 00:16:05,031
i od azot oksida
zbog preterane upotrebe đubriva.

364
00:16:05,031 --> 00:16:07,366
Ništa ne transformiše svet
više od poljoprivrede.

365
00:16:07,366 --> 00:16:09,757
I ništa od ovoga nije sudbonosnije
za naš opstanak.

366
00:16:09,757 --> 00:16:10,873
Evo dileme...

367
00:16:10,873 --> 00:16:15,228
pošto se svet uvećava
za nekoliko milijardi ljudi,

368
00:16:15,228 --> 00:16:19,812
moraćemo udvostručiti ili čak utrostručiti
svetsku poljoprivrednu proizvodnju.

369
00:16:19,812 --> 00:16:21,208
Kuda da idemo odavde?

370
00:16:21,208 --> 00:16:24,011
Potreban nam je opširniji razgovor,
međunarodni dijalog.

371
00:16:24,011 --> 00:16:26,811
Moramo investirati u prava rešenja:
podsticaje za farmere,

372
00:16:26,811 --> 00:16:28,139
preciznu poljoprivredu,

373
00:16:28,139 --> 00:16:30,787
stvaranje novih vrsta useva,
navodnjavanje kap po kap,

374
00:16:30,787 --> 00:16:33,898
recikliranje otpadne vode,
bolju praksu oranja, pametniju ishranu.

375
00:16:33,898 --> 00:16:36,024
Potrebno je da se svi okupe.

376
00:16:36,024 --> 00:16:37,974
Zagovornici komercijalne poljoprivrede,

377
00:16:37,974 --> 00:16:39,341
očuvanja životne okoline

378
00:16:39,341 --> 00:16:40,922
i organske proizvodnje...

379
00:16:40,922 --> 00:16:42,617
svi moraju raditi zajedno.

380
00:16:42,617 --> 00:16:44,175
Nema prostog rešenja.

381
00:16:44,191 --> 00:16:45,800
Potrebna nam je saradnja,

382
00:16:45,800 --> 00:16:47,236
mašta,

383
00:16:47,236 --> 00:16:48,854
odlučnost,

384
00:16:48,854 --> 00:16:51,673
jer ne smemo pogrešiti.

385
00:16:51,673 --> 00:16:55,370
Kako ćemo hraniti svet,
a da ga ne uništimo?]

386
00:16:55,370 --> 00:16:58,236
Suočavamo se sa jednim
od najvećih izazova

387
00:16:58,236 --> 00:17:00,346
u ljudskoj istoriji danas:

388
00:17:00,346 --> 00:17:03,020
to je ishrana devet milijardi ljudi,

389
00:17:03,020 --> 00:17:06,774
a da to bude održivo,
ravnopravno i pravedno,

390
00:17:06,774 --> 00:17:09,490
a istovremeno i da zaštitimo
našu planetu za ovu,

391
00:17:09,490 --> 00:17:11,288
a i sledeće generacije.

392
00:17:11,288 --> 00:17:13,144
Ovo će biti jedna od najtežih stvari

393
00:17:13,144 --> 00:17:15,305
koju smo ikada uradili u ljudskoj istoriji

394
00:17:15,305 --> 00:17:17,925
i moramo ovo apsolutno tačno uraditi

395
00:17:17,925 --> 00:17:22,262
i to iz prvog i jedinog pokušaja.

396
00:17:22,262 --> 00:17:26,237
Hvala mnogo.
(Aplauz)