1
00:00:06,503 --> 00:00:10,255
Một vầng trán rộng 
bị tóc đen xoăn rối che phủ,

2
00:00:10,255 --> 00:00:12,553
một làn da xanh xao bệnh hoạn,

3
00:00:12,553 --> 00:00:16,609
một cái nhìn của trí tuệ sâu sắc
và vẻ kiệt sức còn sâu sắc hơn

4
00:00:16,609 --> 00:00:20,049
trong đôi mắt tối tăm, 
hõm sâu của ông.

5
00:00:20,049 --> 00:00:24,282
Hình tượng Edgar Allan Poe
không những dễ nhận ra

6
00:00:24,282 --> 00:00:27,310
mà còn hoàn toàn phù hợp 
với tiếng tăm của ông.

7
00:00:27,310 --> 00:00:31,094
Từ một tù nhân bị trói dưới lưỡi dao lắc 
đang dần hạ xuống,

8
00:00:31,094 --> 00:00:34,951
tới một con quạ không chịu
rời phòng của người dẫn chuyện,

9
00:00:34,951 --> 00:00:39,390
những câu chuyện sáng tạo đầy rùng rợn
mang phong cách Gô-tích của Poe

10
00:00:39,390 --> 00:00:43,058
đã để lại dấu ấn khó phai
trong lịch sử văn chương.

11
00:00:43,058 --> 00:00:46,333
Nhưng điều gì 
đã đưa Edgar Allan Poe

12
00:00:46,333 --> 00:00:49,277
trở thành một trong những
nhà văn Mỹ vĩ đại nhất?

13
00:00:49,277 --> 00:00:52,234
Ở thời ông,
thể loại kinh dị khá phổ biến

14
00:00:52,234 --> 00:00:54,586
với nhiều tác giả,

15
00:00:54,586 --> 00:00:59,501
nhưng Poe vẫn nổi bật nhờ sự tỉ mỉ
trong thể loại và phong cách.

16
00:00:59,501 --> 00:01:01,764
Trong vai trò 
nhà phê bình văn học,

17
00:01:01,764 --> 00:01:05,502
ông đã xác định hai quy tắc cốt yếu
cho thể loại truyện ngắn:

18
00:01:05,502 --> 00:01:08,694
một, truyện phải đủ ngắn 
để có thể đọc hết trong một lượt,

19
00:01:08,694 --> 00:01:11,697
và hai, mỗi từ mỗi chữ
đều phải có mục đích.

20
00:01:11,697 --> 00:01:13,750
Áp dụng thuần thục
hai quy tắc này,

21
00:01:13,750 --> 00:01:15,967
Poe thu hút sự chú ý của độc giả,

22
00:01:15,967 --> 00:01:19,864
và đem lại cho họ trải nghiệm
căng thẳng và rất riêng -

23
00:01:19,864 --> 00:01:23,219
mà ông gọi là 
sự kết hợp các hiệu ứng

24
00:01:23,219 --> 00:01:27,087
- vượt cả nỗi sợ đơn thuần.

25
00:01:27,087 --> 00:01:31,897
Truyện ngắn của Poe gồm yếu tố bạo lực,
rùng rợn để khám phá nghịch lý và bí ẩn

26
00:01:31,897 --> 00:01:32,886
của tình yêu,

27
00:01:32,886 --> 00:01:33,693
nỗi đau,

28
00:01:33,693 --> 00:01:34,802
và tội lỗi,

29
00:01:34,802 --> 00:01:39,251
với các thông điệp đạo đức 
được diễn giải mập mờ và phức tạp.

30
00:01:39,251 --> 00:01:42,075
Dù các tác phẩm của Poe
thường hàm ẩn yếu tố siêu nhiên,

31
00:01:42,075 --> 00:01:46,236
mảng tối thực sự mà chúng hướng tới
chính là tâm trí con người

32
00:01:46,236 --> 00:01:48,629
và khuynh hướng tự diệt của nó.

33
00:01:48,629 --> 00:01:51,788
Trong truyện ngắn "The Tell-Tale Heart",
một vụ giết người tàn nhẫn

34
00:01:51,788 --> 00:01:55,964
được đặt tương phản cạnh sự cảm thông
của kẻ thủ ác với nạn nhân

35
00:01:55,964 --> 00:01:59,239
- mối liên kết sẽ quay về ám ảnh hắn.

36
00:01:59,239 --> 00:02:03,121
Nhân vật Ligeia trong truyện ngắn cùng tên
từ cõi chết trở về

37
00:02:03,121 --> 00:02:05,968
qua xác chết
người vợ thứ của chồng cô,

38
00:02:05,968 --> 00:02:09,543
hoặc ít nhất là người kể chuyện
nghiện ngập nghĩ vậy.

39
00:02:09,543 --> 00:02:12,105
Và khi nhân vật chính 
của "William Wilson"

40
00:02:12,105 --> 00:02:15,671
dằn mặt kẻ mà anh ta 
cho là đã bám đuôi mình,

41
00:02:15,671 --> 00:02:19,515
có lẽ chỉ đang đối mặt với hình ảnh
của chính mình trong gương.

42
00:02:19,515 --> 00:02:23,188
Tiên phong trong việc sử dụng
những người dẫn chuyện không đáng tin,

43
00:02:23,188 --> 00:02:26,185
Poe buộc độc giả
phải tham gia chủ động

44
00:02:26,185 --> 00:02:29,424
và tự mình quyết định xem
người kể chuyện có đang hiểu sai

45
00:02:29,424 --> 00:02:33,181
hay thậm chí là nói dối 
về những chuyện họ kể.

46
00:02:33,181 --> 00:02:36,283
Tuy được biết đến nhiều nhất
nhờ các truyện ngắn kinh dị,

47
00:02:36,283 --> 00:02:38,805
Poe thực ra lại là 
một trong những tác giả đa tài

48
00:02:38,805 --> 00:02:41,938
và chịu khó thử nghiệm nhất
thế kỷ XIX.

49
00:02:41,938 --> 00:02:44,728
Ông sáng tạo ra thể loại
truyện trinh thám ta đọc ngày nay,

50
00:02:44,728 --> 00:02:46,857
với "Án mạng phố Rue Morgue,"

51
00:02:46,857 --> 00:02:49,652
tiếp đó là
"Bí ẩn Marie Roget"

52
00:02:49,652 --> 00:02:51,944
và "Lá thư bị đánh cắp."

53
00:02:51,944 --> 00:02:55,164
Cả ba truyện ngắn này 
đều xuất hiện nhân vật thám tử ghế bành

54
00:02:55,164 --> 00:02:56,898
C. Auguste Dupin,

55
00:02:56,898 --> 00:03:01,501
dùng năng lực quan sát, suy luận
thiên tài và khác người

56
00:03:01,501 --> 00:03:04,418
để phá các vụ án
làm đau đầu giới cảnh sát.

57
00:03:04,418 --> 00:03:07,767
Poe cũng viết tác phẩm châm biếm
xã hội và các trào lưu văn học,

58
00:03:07,767 --> 00:03:11,978
cũng như một số tin vịt giúp
định hướng khoa học viễn tưởng sau này.

59
00:03:11,978 --> 00:03:15,409
Các tin vịt gồm chuyến bay
khinh khí cầu tới mặt trăng

60
00:03:15,409 --> 00:03:19,306
và báo cáo về một bệnh nhân hấp hối
bị đưa vào trạng thái thôi miên

61
00:03:19,306 --> 00:03:22,233
để có thể nói chuyện từ thế giới bên kia.

62
00:03:22,233 --> 00:03:27,060
Poe thậm chí còn viết tiểu thuyết
phiêu lưu về chuyến đi đến Nam Cực

63
00:03:27,060 --> 00:03:29,319
và viết luận về vật lý thiên văn,

64
00:03:29,319 --> 00:03:31,610
khi đang làm biên tập,

65
00:03:31,610 --> 00:03:35,669
và xuất bản hàng trăm trang
phê bình sách và lý thuyết văn học.

66
00:03:35,669 --> 00:03:39,234
Sẽ thật thiếu sót nếu đánh giá 
sự nghiệp văn chương của ông

67
00:03:39,234 --> 00:03:42,179
mà không có những áng thơ
đầy mê hoặc và ám ảnh.

68
00:03:42,179 --> 00:03:46,387
Nổi tiếng nhất là những khúc ca
về nỗi đau, hay như Poe viết,

69
00:03:46,387 --> 00:03:49,845
"nỗi nhớ thống khổ và khôn nguôi".

70
00:03:49,845 --> 00:03:53,632
Bài "Con quạ", với người kể chuyện
trút nỗi đau vào con chim

71
00:03:53,632 --> 00:03:56,043
- con vật chỉ lặp đi lặp lại
một âm thanh duy nhất,

72
00:03:56,043 --> 00:03:57,810
đã giúp Poe nổi danh.

73
00:03:57,810 --> 00:04:00,034
Dù thành công
trong sự nghiệp văn chương,

74
00:04:00,034 --> 00:04:02,950
Poe sống trong nghèo khổ
suốt những năm làm việc,

75
00:04:02,950 --> 00:04:06,410
và có một cuộc sống tăm tối 
như chính các tác phẩm của mình.

76
00:04:06,410 --> 00:04:09,457
Cái chết ở tuổi 24
của cả mẹ và vợ do bệnh lao

77
00:04:09,457 --> 00:04:13,054
đã ám ảnh Poe cả đời.

78
00:04:13,054 --> 00:04:15,358
Ông đánh vật với chứng nghiện rượu

79
00:04:15,358 --> 00:04:18,012
và thường đối đầu
với các nhà văn nổi tiếng khác.

80
00:04:18,012 --> 00:04:20,625
Phần nhiều danh tiếng 
của ông tới từ

81
00:04:20,625 --> 00:04:23,835
các tác phẩm chuyển thể rất khác
với nguyên gốc sau khi ông qua đời.

82
00:04:23,835 --> 00:04:28,064
Nếu có thể biết được
các tác phẩm của mình đã đem lại

83
00:04:28,064 --> 00:04:32,569
bao niềm vui và cảm hứng
cho nhiều thế hệ độc giả và tác giả,

84
00:04:32,569 --> 00:04:38,867
có lẽ nụ cười đã nở 
trên khuôn mặt ưu sầu nổi tiếng ấy.