0:00:06.663,0:00:10.805 Czarne, rozczochrane włosy[br]opadające na wysokie czoło, 0:00:10.805,0:00:12.553 chorobliwa bladość, 0:00:12.553,0:00:16.609 inteligentne i pełne zmęczenia spojrzenie 0:00:16.609,0:00:20.049 jego ciemnych, zapadniętych oczu. 0:00:20.049,0:00:24.282 Wizerunek Edgara Allana Poego[br]nie tylko jest od razu rozpoznawalny, 0:00:24.282,0:00:27.310 ale też idealnie pasuje do jego reputacji. 0:00:27.310,0:00:31.014 Od więźnia związanego[br]pod opadającym ostrzem wahadła 0:00:31.014,0:00:34.951 do kruka, który nie chce[br]opuścić komnaty narratora, 0:00:34.951,0:00:39.390 makabryczne i nowatorskie[br]opowiadania grozy Poego 0:00:39.390,0:00:43.058 zostawiły ponadczasowy ślad w literaturze. 0:00:43.058,0:00:46.463 Co sprawia, że Edgar Allan Poe 0:00:46.463,0:00:48.727 jest jednym z najlepszych[br]amerykańskich autorów? 0:00:48.727,0:00:52.234 Horror był przecież wtedy[br]popularnym gatunkiem 0:00:52.234,0:00:54.286 i miał wielu przedstawicieli. 0:00:54.286,0:01:00.261 Jednak Poego wyróżniała jego[br]staranna dbałość o formę i styl. 0:01:00.261,0:01:01.584 Jako krytyk literacki 0:01:01.584,0:01:05.442 ustanowił dwie główne zasady[br]pisania krótkiego opowiadania. 0:01:05.442,0:01:08.294 Musi być na tyle krótkie,[br]żeby przeczytać je za jednym razem, 0:01:08.294,0:01:11.697 a każde słowo ma prowadzić do celu. 0:01:11.697,0:01:13.380 Dzięki opanowaniu tych zasad 0:01:13.380,0:01:15.547 Poe wzbudza zainteresowanie czytelników 0:01:15.547,0:01:19.864 i nagradza ich głębokim[br]i szczególnym przeżyciem, 0:01:19.864,0:01:23.219 które nazwał jednością efektu. 0:01:23.219,0:01:27.087 Efekt ten, choć często przerażający,[br]wykracza daleko poza strach. 0:01:27.087,0:01:31.897 Opowieści Poego używają przemocy i grozy,[br]żeby zgłębiać paradoksy i tajemnice 0:01:31.897,0:01:32.886 miłości, 0:01:32.886,0:01:33.693 żalu 0:01:33.693,0:01:34.802 i winy, 0:01:34.802,0:01:39.451 opierając się prostym interpretacjom[br]i jasnym przesłaniom moralnym. 0:01:39.451,0:01:42.075 Choć często nawiązują[br]do elementów nadprzyrodzonych, 0:01:42.075,0:01:46.236 tak naprawdę zgłębiają[br]ciemną stronę umysłu człowieka 0:01:46.236,0:01:49.029 i jego skłonność do samozniszczenia. 0:01:49.029,0:01:51.788 W "Serce oskarżycielem"[br]potworne morderstwo 0:01:51.788,0:01:55.964 jest zestawione z empatią[br]zabójcy wobec ofiary. 0:01:55.964,0:01:59.239 Ta więź wkrótce zacznie go prześladować. 0:01:59.239,0:02:03.121 Tytułowa bohaterka "Ligei"[br]powraca z martwych 0:02:03.121,0:02:05.968 przez zwłoki drugiej żony swojego męża, 0:02:05.968,0:02:09.543 a przynajmniej tak myśli[br]uzależniony od opium narrator. 0:02:09.543,0:02:12.105 Gdy główny bohater "Williama Wilsona" 0:02:12.105,0:02:15.671 brutalnie stawia czoło mężczyźnie,[br]który, jak mu się zdaje, śledzi go, 0:02:15.671,0:02:19.515 być może patrzy na swoje[br]własne odbicie w lustrze. 0:02:19.515,0:02:23.188 Poe, dzięki nowatorskiemu użyciu[br]narratora niewiarygodnego, 0:02:23.188,0:02:26.185 zmienia czytelnika w aktywnego uczestnika, 0:02:26.185,0:02:29.424 który sam musi zdecydować,[br]kiedy narrator się myli 0:02:29.424,0:02:33.181 lub nawet kłamie na temat[br]opowiadanych przez siebie wydarzeń. 0:02:33.181,0:02:36.283 Choć jest najbardziej znany[br]ze swoich krótkich opowiadań grozy, 0:02:36.283,0:02:38.805 Poe był właściwie jednym[br]z najbardziej wszechstronnych 0:02:38.805,0:02:42.268 i eksperymentalnych pisarzy XIX wieku. 0:02:42.268,0:02:44.728 Stworzył powieść kryminalną[br]w formie jaką znamy, 0:02:44.728,0:02:46.857 pisząc "Zabójstwo przy Rue Morgue", 0:02:46.857,0:02:49.652 następnie "Tajemnicę Marii Roget" 0:02:49.652,0:02:51.944 i "Skradziony list". 0:02:51.944,0:02:54.854 We wszystkich pojawia się[br]pierwowzór fotelowego detektywa, 0:02:54.854,0:02:56.898 C. Auguste Dupin, 0:02:56.898,0:02:58.711 który używa swojego geniuszu 0:02:58.711,0:03:01.501 i niezwykłej umiejętności[br]obserwacji i dedukcji 0:03:01.501,0:03:04.418 do rozwiązywania zbrodni,[br]które zbijają z tropu policję. 0:03:04.418,0:03:07.767 Poe pisał też satyry trendów[br]społecznych i literackich 0:03:07.767,0:03:11.978 oraz żarty literackie, które czasami[br]wyprzedzały science fiction. 0:03:11.978,0:03:15.409 Jednym z nich była relacja[br]z podróży balonem na Księżyc, 0:03:15.409,0:03:19.306 czy raport o umierającym pacjencie[br]wprowadzonym w hipnozę, 0:03:19.306,0:03:22.233 żeby mógł komunikować się z zaświatów. 0:03:22.233,0:03:27.060 Poe napisał nawet powieść przygodową[br]o wyprawie na biegun południowy 0:03:27.060,0:03:29.319 oraz rozprawę o astrofizyce, 0:03:29.319,0:03:31.100 jednocześnie pracując jako redaktor 0:03:31.100,0:03:35.669 i tworząc setki stron[br]recenzji książek i teorii literatury. 0:03:35.669,0:03:37.664 Uznanie dla dorobku Poego 0:03:37.664,0:03:40.064 nie może obyć się[br]bez wspomnienia jego poezji, 0:03:40.064,0:03:42.179 hipnotycznej i zapadającej w pamięć. 0:03:42.179,0:03:46.387 Jego najsłynniejsze wiersze[br]to pieśni żalu lub, w jego słowach, 0:03:46.387,0:03:49.845 "rozpaczliwe i niekończące się[br]nigdy wspominanie". 0:03:49.845,0:03:53.632 "Kruk", w którym narrator[br]przenosi swój żal na ptaka 0:03:53.632,0:03:56.043 powtarzającego zaledwie jedno słowo, 0:03:56.043,0:03:57.810 przyniósł Poemu sławę. 0:03:57.810,0:03:59.694 Pomimo sukcesu literackiego 0:03:59.694,0:04:02.010 Poe przez całą karierę żył w biedzie, 0:04:02.010,0:04:05.920 a jego życie osobiste było często[br]równie mroczne, jak jego twórczość. 0:04:05.920,0:04:09.457 Dręczyła go utrata matki i żony, 0:04:09.457,0:04:13.054 które zmarły na gruźlicę w wieku 24 lat. 0:04:13.054,0:04:15.048 Poe zmagał się z alkoholizmem 0:04:15.048,0:04:18.012 i często zrażał do siebie[br]innych znanych pisarzy. 0:04:18.012,0:04:19.865 Sławę zdobył głównie 0:04:19.865,0:04:23.835 dzięki pośmiertnym, i bardzo swobodnym,[br]adaptacjom swoich dzieł. 0:04:23.835,0:04:28.064 Gdyby jednak wiedział,[br]ile przyjemności i inspiracji 0:04:28.064,0:04:32.569 jego twórczość przyniosła[br]pokoleniom czytelników i pisarzy, 0:04:32.569,0:04:37.717 być może wywołałoby to uśmiech[br]na jego wiecznie ponurym obliczu.