WEBVTT

00:00:14.989 --> 00:00:20.288
دوائۆکسیدی کاربۆن یان سی ئۆ تو لە گۆڕانی
کەش وهەوا گازی زیانبەخشی سەرەکیە.

00:00:20.288 --> 00:00:23.656
کەواتە چۆن سی ئۆ تۆ دەچێتە بەرگەهەوامانەوە؟

00:00:23.656 --> 00:00:28.256
باشە، کاربۆن بەشێکی سوڕەکەیە،
بە خۆر دەستپێدەکات،

00:00:28.256 --> 00:00:31.788
کەوا بە وزەی زیاتر ڕووی زەوی گەرم دەکات

00:00:31.788 --> 00:00:34.421
لە یەک کاتژمێر لەچاوئەوەی
زەوی لەیەک ساڵ بەکارێ دێنێت.

00:00:34.421 --> 00:00:37.771
ڕووەکەکان، کەوا چێشلێنەری زیندوەری دەچن،

00:00:37.771 --> 00:00:40.838
تیشکی خۆر وەردەگرن، و پاشان
لە هەوادا سی ئۆ تو هەڵدەمژن.

00:00:40.838 --> 00:00:42.605
بەیەکەوە تێکەڵیان دەکەن و بـــــــــــــــام!

00:00:42.605 --> 00:00:46.188
پێکهاتەیەکی خەزنکراوی وزە دروست دەکەن
لە شێوەی کاربۆهیدرات

00:00:46.188 --> 00:00:49.121
وەکو گلوکوز و سورکوز.

00:00:49.121 --> 00:00:52.072
پرۆشەکەش ناسراوە بە ڕۆژنەپێکهاتن.

00:00:52.072 --> 00:00:54.239
کاتێک گیاندارانی وەکو ئێمە ئەم ڕووەکانە دەخۆن

00:00:54.239 --> 00:00:58.388
گەدەمان دووبارە ئەم خۆراکە بۆ وزە دەگۆڕێت
تا بەهۆیەوە گەشەبکەین.

00:00:58.388 --> 00:01:00.771
گازە زیانبەخشەکان لەم پرۆسەیە بەرهەمی دووەمن،

00:01:00.771 --> 00:01:03.138
و لەڕیگای پشماوەوە بڵاوکراونەتەوە.

00:01:03.138 --> 00:01:08.205
ئەگەر ئەم ڕووەکانە بمرن، شیدەبنەوە، و 
زیندەوەرە بچووکەکان ئەم کاربۆهیدراتانە دابەش دەکەن

00:01:08.205 --> 00:01:12.656
و دووبارە، گازە زیانبەخشەکان وەکو بەرهەم دووەم
بڵاودەکەنەوە.

00:01:12.656 --> 00:01:18.055
وەکو دەبینن، وزە لە بنەڕەتدا لە خۆرەوە سەرچاوەیگرتووە.
پاشان گوازراوەتەوە چونکە لە ڕێگای زنجیرەی خۆراکەوە دەگوازرێتەوە.

00:01:18.055 --> 00:01:24.287
بەڵام هەندێک کات، کاربۆن لە زیندەوەرە سەرچاوەیگرتوە
وەکو ڕووەک یان ئاژە کەوا بە زەویەوە لکاون.

00:01:24.287 --> 00:01:28.138
کاتێک ئەم ڕوودەدات دەگوژرێن لەژێر چەن
تەنێکی فشار،

00:01:28.138 --> 00:01:30.240
و بح سوتەمەنی بە بەردبوو کاربۆن دەگۆڕێن

00:01:30.240 --> 00:01:33.604
وەکو نەوت، خەلوز، گازی سروشتی.

00:01:33.604 --> 00:01:37.955
لەسەردەمی شۆڕشی پیشەسازیەوە، مرۆڤ
ئەم سوتەمەنیە بەبەردبوانەی لە زەوی دەرهێناوە

00:01:37.955 --> 00:01:41.572
و دەیان سوتێنێت، وزەی خەزنکراو چاڵاک دەکات

00:01:41.572 --> 00:01:44.305
تا کارەبا و بزوێنەری وزە دروست بکات.

00:01:44.305 --> 00:01:52.671
بەڵام شتەکە ئەوەیە هێشتا ملیۆنەها ساڵی
بەنرخی سی ئۆ توی خەزنکراو لە هەوا بڵاودەکاتەوە.

00:01:52.671 --> 00:01:57.021
لەگەڵ ئەوەشدا. مرۆڤ ئۆکسجین هەڵدەمژێت
و سی ئۆ تو دەداتەوە.

00:01:57.021 --> 00:02:00.188
بەڵام ڕووەک بە پێچەوانەوەیە.

00:02:00.188 --> 00:02:04.620
درەخت بڕێکی گەورەی سی ئۆ تو هەڵدەمژێت
کەوا سوڕەکە هاوسەنگ دەکات.

00:02:04.620 --> 00:02:09.304
هەرچەندە، لەناوبردنی دارستانەکان
ئەو ڕووەکانە کەم دەکانەوە کەو سی ئۆ تو خەزندەکەن.

00:02:09.304 --> 00:02:11.939
لە هەردوولاوە هێرش دەکەینە سەر سوڕەکە.

00:02:11.939 --> 00:02:16.256
وەکو کۆمپیوتەرێک بیریلێبکەوە. کۆمپیوتەر
دەتەونێت لە یەک کاتدا چەند بەرنامەیەک بەڕێوەببات، واییە؟

00:02:16.256 --> 00:02:20.421
بەشێوەیەکی سادە، کاتێک دیکۆمێنتەکە کۆتای پێدێت
خەزنی دەکەیت، و برنامەکە دادەخەیت،

00:02:20.421 --> 00:02:22.921
چونکە ناتەوەێت زەخت لە کۆمپیوتەرەکە بکەیت.

00:02:22.921 --> 00:02:26.071
پاشان. خەیاڵبکە، لە داخستنی دیکۆمێنتەکان وەستاویت.

00:02:26.071 --> 00:02:28.505
هەربۆیە هەموو بەیەک جار دەبنەوە.

00:02:28.505 --> 00:02:30.355
کۆمپیوتەرەکەت توانای ئەوەی نییە
هەموو پرۆسەکە ئەنجام بدات.

00:02:30.355 --> 00:02:33.971
دەست بە هێواش بوونەوە دەکات دواتر
دەوەستێت و لەکۆتایەکەی وێران دەبێت.

00:02:33.971 --> 00:02:38.471
کەوا لەوانەیە ژنگەکەمان بەو شێوەیە لێبێت
ئەگەر لە دەستکاریکردنی سورێ کاربۆن بەردەوامبین.

00:02:38.471 --> 00:02:41.688
کەواتە هیچ ڕێگایەک هەیە بۆ دووبارە
هەوسەنگردنەوەی سیستەمی زیندەیی؟

00:02:41.688 --> 00:02:46.771
ئەی چی دەربارەی تەکنەلۆجیا؟ تەکنەلۆجیا
پێناسەکراوە وەکو تەکنیکێک بۆ چارەسەرکردنی کرفتێک.

00:02:46.771 --> 00:02:52.005
و تەنکنەلۆجیای بەردەوامی ئەوانەن ئاوت پوتیان
یەکسانە بە ئین پوتیان.

00:02:52.005 --> 00:02:54.855
فاکتەری دەرەکی نەرێنی دروستناکەن،

00:02:54.855 --> 00:02:57.788
وەکو سی ئۆ تو لە ئێستا و داهاتوودا.

00:02:57.788 --> 00:03:01.288
جۆرێکن لە پاشکەزبوونەوەی چارەسەرکردنی
گرفت.

00:03:01.288 --> 00:03:04.788
بۆ بەدەستهێنانی ئەمە، پێویستە تەکنەلۆجیای
بەردەوامی دابهێنین.

00:03:04.788 --> 00:03:09.005
ئەگەر هەموو ئەو بیرۆکەوە تەکنەلۆجیایانەی 
دروستکراون لە یەک سوڕ دایانبنێین،

00:03:09.005 --> 00:03:12.438
دواتر داهێنان پاڵ بە سنورەکانی ئەم
سوڕەوە دەنێت.

00:03:12.438 --> 00:03:15.672
و ناوچەی دەرەوەی سووڕەکە بێ کۆتایە.

00:03:15.672 --> 00:03:18.989
واتا توانای داهێنان بێ سنورە.

00:03:18.989 --> 00:03:22.556
بیر لە کەمێک تەکنەلۆجیای پاک و نایاب بکەوە کەوا ئێستا هەمانە
(با: کارەبا و ئوتومبێلی شەحن: بایۆگاز)

00:03:22.556 --> 00:03:25.439
(سوتەمەنی بایۆ: فۆتۆالگەیی، بەپیین) هەموو ئەم
بیرۆکانە لەیەک شت هاوبەشن.

00:03:25.471 --> 00:03:29.288
هەموویان لە خەڵکەوە سەرچاوەیانگرتووە.
خەڵک داهێنان دەکات.

00:03:29.288 --> 00:03:34.921
خەڵک دروست دەکات. ئەوە توانای بێ سنوری
خەڵکی دروستکەرە

00:03:34.921 --> 00:03:39.371
تا تەکنەلۆجیای باوەرپێنەکراو دروستبکەن 
کەوا گۆڕانی کەشوهەوا بوەستێنن

00:03:39.371 --> 00:03:45.455
و هاوسەنگی بۆ سیستەمی زیندەی بگێڕنەوە.
و ئەم شتێکە لەبارەیەوە گەشبین دەبین.