0:00:00.603,0:00:06.465
Znam człowieka, który co noc[br]szybuje nad miastem.

0:00:06.465,0:00:09.459
W snach obraca się i wiruje,

0:00:09.459,0:00:12.326
a palcami nóg całuje Ziemię.

0:00:12.326,0:00:15.140
Twierdzi, że wszystko jest w ruchu,

0:00:15.140,0:00:19.982
nawet jego własne sparaliżowane ciało.

0:00:19.982,0:00:24.812
Ten człowiek to mój ojciec.

0:00:24.812,0:00:26.713
Trzy lata temu, gdy dowiedziałam się,

0:00:26.713,0:00:29.300
że mój ojciec miał poważny udar

0:00:29.300,0:00:31.426
pnia mózgu,

0:00:31.426,0:00:34.900
weszłam do jego pokoju na OIOM-ie

0:00:34.900,0:00:37.884
w Instytucie Neurologicznym w Montrealu

0:00:37.884,0:00:40.527
i zobaczyłam, jak leży nieruchomo,

0:00:40.527,0:00:43.463
podłączony do respiratora.

0:00:43.463,0:00:47.894
Paraliż powoli obezwładniał mu ciało,

0:00:47.894,0:00:49.965
poczynając od palców u stóp, przez nogi,

0:00:49.965,0:00:52.495
tułów, palce i ramiona.

0:00:52.495,0:00:54.700
Wspiął się po szyi,

0:00:54.700,0:00:56.905
uniemożliwiając oddychanie,

0:00:56.905,0:01:01.382
i zatrzymał się tuż pod oczami.

0:01:01.382,0:01:03.553
Nigdy nie utracił świadomości.

0:01:03.553,0:01:06.140
Obserwował od środka,

0:01:06.140,0:01:08.446
jak jego ciało upada,

0:01:08.446,0:01:10.583
kończyna po kończynie,

0:01:10.583,0:01:13.542
mięsień po mięśniu.

0:01:13.542,0:01:18.100
W pokoju na OIOM-ie [br]podeszłam do ciała ojca

0:01:18.100,0:01:21.699
i przez łzy, drżącym głosem,

0:01:21.699,0:01:25.112
zaczęłam recytować alfabet.

0:01:25.112,0:01:31.010
A, B, C, D, E, F, G,

0:01:31.010,0:01:35.140
H, I, J, K.

0:01:35.140,0:01:38.092
Na K zamrugał oczami.

0:01:38.092,0:01:40.246
Zaczęłam od początku.

0:01:40.246,0:01:44.740
A, B, C, D, E, F, G,

0:01:44.740,0:01:46.750
H, I.

0:01:46.750,0:01:49.888
Ponownie zamrugał na literze I,

0:01:49.888,0:01:53.880
póżniej na T, na R i na A:

0:01:53.880,0:01:55.727
Kitra.

0:01:55.727,0:01:59.685
Powiedział: "Kitra, [br]moja piękna, nie płacz.

0:01:59.685,0:02:04.140
To błogosławieństwo".

0:02:04.140,0:02:06.455
Bez użycia głosu

0:02:06.455,0:02:09.843
ojciec z mocą zawołał mnie po imieniu.

0:02:09.843,0:02:12.935
Zaledwie 72 godziny po udarze

0:02:12.935,0:02:14.690
pogodził się

0:02:14.690,0:02:18.165
ze swoim stanem.

0:02:18.165,0:02:20.665
Mimo ciężkiego stanu fizycznego

0:02:20.665,0:02:23.621
był całkowicie ze mną,

0:02:23.621,0:02:26.253
prowadził mnie, opiekował się mną

0:02:26.253,0:02:28.503
i był takim samym ojcem, jak dawniej,

0:02:28.503,0:02:31.739
a może nawet i lepszym.

0:02:31.739,0:02:33.302
Zespół zamknięcia

0:02:33.302,0:02:36.703
jest koszmarem wielu ludzi.

0:02:36.703,0:02:39.111
Po francusku czasami mówi się o nim

0:02:39.111,0:02:41.191
"maladie de l'emmuré vivant".

0:02:41.191,0:02:46.512
Dosłownie znaczy to [br]"choroba zamurowanego żywcem".

0:02:46.512,0:02:48.267
Prawdopodobnie dla większości ludzi

0:02:48.267,0:02:51.799
paraliż jest horrorem nie do opisania,

0:02:51.799,0:02:54.140
ale to, czego doświadczył mój ojciec

0:02:54.140,0:02:56.511
po utracie wszystkich układów ciała,

0:02:56.511,0:02:59.572
nie było uczuciem zamknięcia,

0:02:59.572,0:03:03.733
ale skierowaniem psyche do środka,

0:03:03.733,0:03:06.928
przyciszeniem zewnętrznego hałasu,

0:03:06.928,0:03:09.853
stawieniem czoła zakamarkom umysłu,

0:03:09.853,0:03:11.690
gdzie na nowo

0:03:11.690,0:03:16.470
zakochał się w życiu i w ciele.

0:03:16.470,0:03:19.166
Dla rabina i uduchowionego człowieka,

0:03:19.166,0:03:23.280
stojącego nad przepaścią między[br]umysłem a ciałem, życiem a śmiercią,

0:03:23.280,0:03:27.807
paraliż otworzył nowy rodzaj świadomości.

0:03:27.807,0:03:30.221
Uświadomił sobie, że aby znaleźć boskość,

0:03:30.221,0:03:33.250
nie musi jej szukać

0:03:33.250,0:03:36.499
poza cielesnym światem.

0:03:36.499,0:03:40.388
Powiedział: "Raj znajduje się w tym ciele.

0:03:40.388,0:03:44.150
W tym świecie".

0:03:44.150,0:03:48.006
Przez pierwsze cztery miesiące[br]spałam u boku ojca,

0:03:48.006,0:03:50.120
próbując dawać ulgę

0:03:50.120,0:03:52.765
w każdej dolegliwości,

0:03:52.765,0:03:56.115
poznając głęboki lęk psychologiczny

0:03:56.115,0:03:59.600
przed niemocą wezwania pomocy.

0:03:59.600,0:04:03.326
Matka, siostry, bracia oraz ja

0:04:03.326,0:04:07.690
otoczyliśmy ojca leczniczym kokonem.

0:04:07.690,0:04:09.790
Staliśmy się jego głosem,

0:04:09.790,0:04:13.619
godzinami recytując alfabet,

0:04:13.619,0:04:15.981
podczas gdy on, mrugając oczami,

0:04:15.981,0:04:19.650
przekazywał nam kazania i wiersze.

0:04:19.650,0:04:25.104
Jego pokój stał się naszą [br]świątynią uzdrowienia.

0:04:25.104,0:04:27.826
Jego wezgłowie stało się miejscem

0:04:27.826,0:04:31.911
dla poszukujących rady i porady duchowej.

0:04:31.911,0:04:34.451
Poprzez nas ojciec mógł przemówić

0:04:34.451,0:04:36.645
i litera po literze,

0:04:36.645,0:04:38.636
mrugnięcie po mrugnięciu,

0:04:38.636,0:04:41.100
podnieść ich na duchu.

0:04:41.100,0:04:44.992
Wszystko w naszym życiu [br]zwolniło i złagodniało

0:04:44.992,0:04:48.356
wraz z tym, jak zgiełk, dramat [br]i śmierć w oddziale szpitalnym

0:04:48.356,0:04:51.860
straciły na sile.

0:04:51.860,0:04:53.960
Chcę przeczytać [br]jeden z pierwszych zapisków

0:04:53.960,0:04:58.201
zrobionych tydzień po udarze.

0:04:58.201,0:05:00.581
Napisał list

0:05:00.581,0:05:03.202
zaadresowany do wiernych z jego synagogi,

0:05:03.202,0:05:06.711
zakończony słowami:

0:05:06.711,0:05:09.190
"Gdy eksplodował mi kark,

0:05:09.190,0:05:11.953
wszedłem w inny wymiar:

0:05:11.953,0:05:16.610
nieokreślony, pod-planetarny, pierwotny.

0:05:16.610,0:05:21.199
Wszechświaty wciąż się [br]otwierają i zamykają.

0:05:21.199,0:05:23.258
Wiele przestaje się rozrastać,

0:05:23.258,0:05:25.463
gdy upadają.

0:05:25.463,0:05:27.567
W zeszłym tygodniu upadłem nisko,

0:05:27.567,0:05:31.002
ale poczułem obejmującą mnie dłoń ojca,

0:05:31.002,0:05:34.422
który sprowadził mnie do domu".

0:05:34.422,0:05:36.667
Gdy nie byliśmy jego głosem,

0:05:36.667,0:05:40.000
byliśmy jego nogami i rękami.

0:05:40.000,0:05:42.652
Ruszałam nimi tak, jak sama bym chciała,

0:05:42.652,0:05:45.249
by poruszano moimi ramionami i nogami,

0:05:45.249,0:05:49.141
gdyby leżały godzinami nieruchome.

0:05:49.141,0:05:53.124
Pamiętam, jak trzymałam [br]przy twarzy jego palce

0:05:53.124,0:05:57.410
i zginałam każdy staw, [br]by pozostał sprawny i rozgrzany.

0:05:57.410,0:05:59.761
Wciąż prosiłam go,

0:05:59.761,0:06:01.767
by wyobraził sobie ten ruch,

0:06:01.773,0:06:05.779
by patrzył ze środka

0:06:05.779,0:06:09.851
na zginanie i rozginanie palca[br]i by poruszał się wraz z nim,

0:06:09.851,0:06:12.562
w umyśle.

0:06:12.562,0:06:14.575
Pewnego dnia dostrzegłam kątem oka,

0:06:14.575,0:06:18.298
że jego ciało wije się jak wąż,

0:06:18.298,0:06:21.603
jak mimowolny skurcz przebiega

0:06:21.603,0:06:23.890
po jego kończynach.

0:06:23.890,0:06:26.105
Na początku wzięłam to za halucynację

0:06:26.105,0:06:29.660
spowodowaną zbyt długą [br]opieką nad tym ciałem,

0:06:29.660,0:06:34.320
desperacją ujrzenia, [br]jak reaguje samo z siebie.

0:06:34.320,0:06:36.980
Ale ojciec powiedział mi, [br]że poczuł mrowienie,

0:06:36.980,0:06:40.515
iskierki prądu migoczące

0:06:40.515,0:06:44.272
tuż pod powierzchnią skóry.

0:06:44.272,0:06:47.579
W następnym tygodniu pojawiło się

0:06:47.579,0:06:50.335
słabe napięcie mięśni.

0:06:50.335,0:06:52.940
Tworzyły się połączenia.

0:06:52.940,0:06:58.164
Ciało budziło się, delikatnie i powoli,

0:06:58.164,0:07:01.710
kończyna po kończynie, mięsień po mięśniu,

0:07:01.710,0:07:04.641
drgnięcie po drgnięciu.

0:07:04.641,0:07:07.278
Jako fotoreporterka

0:07:07.278,0:07:09.080
poczułam potrzebę sfotografowania

0:07:09.080,0:07:11.280
każdego z jego pierwszych ruchów,

0:07:11.280,0:07:13.930
jak czyni to matka z noworodkiem.

0:07:13.930,0:07:18.434
Uchwyciłam, jak brał [br]pierwszy samodzielny oddech,

0:07:18.434,0:07:21.213
uroczysty moment po tym,

0:07:21.213,0:07:25.220
jak po raz pierwszy [br]pojawiło się napięcie mięśni,

0:07:25.220,0:07:27.930
nowe techniki asystujące pomogły mu

0:07:27.930,0:07:31.810
zyskać więcej samodzielności.

0:07:31.810,0:07:33.823
Uchwyciłam miłość i opiekę,

0:07:33.823,0:07:36.151
która go otaczała.

0:07:44.890,0:07:48.304
Jednak moje fotografie opowiadają [br]jedynie zewnętrzną historię

0:07:48.304,0:07:51.616
człowieka leżącego w szpitalnym łóżku,

0:07:51.616,0:07:53.570
podłączonego do respiratora.

0:07:53.570,0:07:56.892
Nie mogłam uchwycić [br]jego historii z wewnątrz,

0:07:56.892,0:08:00.215
więc zaczęłam szukać [br]nowego języka wizualnego,

0:08:00.215,0:08:03.513
który by odzwierciedlił efemeryczną naturę

0:08:03.513,0:08:07.409
jego duchowych doznań.

0:08:26.026,0:08:28.284
Na koniec chciałabym podzielić się z wami

0:08:28.284,0:08:31.642
odcinkiem cyklu, nad którym pracuję,

0:08:31.642,0:08:34.910
który stara się odzwierciedlić[br]powolny, przejściowy byt,

0:08:34.910,0:08:37.620
którego doznał mój ojciec.

0:08:37.620,0:08:41.170
Gdy odzyskiwał umiejętność oddychania,

0:08:41.170,0:08:43.802
zaczęłam nagrywać jego myśli,

0:08:43.802,0:08:45.726
więc głos, który usłyszycie w tym filmie

0:08:45.726,0:08:48.336
należy do niego.

0:08:48.336,0:08:51.418
(Film) Ronnie Cahana: Musisz uwierzyć,

0:08:51.418,0:08:54.152
że jesteś sparaliżowany,

0:08:54.152,0:08:56.907
by odegrać rolę

0:08:56.907,0:09:02.140
porażonego pacjenta.

0:09:02.140,0:09:04.108
Ja w to nie wierzę.

0:09:04.108,0:09:09.216
W głowie i w snach

0:09:09.216,0:09:12.296
każdej nocy

0:09:12.296,0:09:17.211
wznoszę się nad miastem

0:09:17.211,0:09:20.339
jak na obrazach Chagalla,

0:09:20.339,0:09:23.556
obracam się i wiruję,

0:09:23.556,0:09:31.475
a palcami stóp całuję ziemię.

0:09:31.475,0:09:38.382
Nic nie wiem na temat

0:09:38.382,0:09:44.175
człowieka w bezruchu.

0:09:44.175,0:09:47.799
Wszystko jest w ruchu.

0:09:47.799,0:09:51.150
Serce pompuje.

0:09:51.150,0:09:55.446
Ciało się chwieje.

0:09:55.446,0:10:00.160
Usta się ruszają.

0:10:00.160,0:10:04.231
Nigdy nie zastygamy w bezruchu.

0:10:04.231,0:10:11.055
Życie triumfuje i przegrywa.

0:10:11.055,0:10:13.131
Kitra Cahana: U większości z nas

0:10:13.131,0:10:15.865
ruch i drganie mięśni zaczyna się

0:10:15.865,0:10:18.373
na długo przed początkiem świadomości,

0:10:18.373,0:10:21.290
ale mój ojciec mówi,

0:10:21.290,0:10:23.469
że życie na skraju ludzkiego doświadczenia

0:10:23.469,0:10:26.472
jest jego przywilejem.

0:10:26.472,0:10:29.104
Tak jak astronauta widzi perspektywę,

0:10:29.104,0:10:32.322
jakiej niewielu z nas doświadczy,

0:10:32.322,0:10:35.428
ojciec rozważa i obserwuje

0:10:35.428,0:10:37.305
pierwsze samodzielne oddechy

0:10:37.305,0:10:41.344
i śni o powrocie do domu.

0:10:41.344,0:10:45.123
"Tak zaczyna się życie [br]w wieku 57 lat" - mówi.

0:10:45.123,0:10:48.622
Małe dziecko nie myśli[br]nad swoim istnieniem,

0:10:48.622,0:10:54.325
ale dorosły czyni to każdego dnia.

0:10:54.325,0:10:57.970
Niewielu z nas będzie stanie [br]przed fizycznymi ograniczeniami,

0:10:57.970,0:11:00.928
jakie dotknęły mojego ojca,

0:11:00.928,0:11:04.079
ale w życiu nas wszystkich

0:11:04.079,0:11:06.440
nastąpią momenty paraliżu.

0:11:06.440,0:11:09.658
Często napotykam ściany,

0:11:09.658,0:11:12.897
które wydają się nie do pokonania,

0:11:12.897,0:11:15.157
ale mój ojciec twierdzi,

0:11:15.157,0:11:18.030
że nie ma sytuacji bez wyjścia.

0:11:18.030,0:11:23.240
Zaprasza mnie do swojej [br]przestrzeni wspólnego uzdrowienia,

0:11:23.240,0:11:26.844
bym dała z siebie to, co najlepsze,

0:11:26.844,0:11:30.274
i by on dał mi to, co najlepsze.

0:11:30.274,0:11:33.311
Paraliż otworzył dla niego nowe drzwi.

0:11:33.311,0:11:35.662
Pozwolił mu ocknąć się,

0:11:35.662,0:11:37.856
ponownie naładować siły witalne,

0:11:37.856,0:11:40.220
spędzić z samym sobą dosyć czasu,

0:11:40.220,0:11:42.700
by zakochać się

0:11:42.700,0:11:45.494
w ciągłości tworzenia.

0:11:45.494,0:11:49.476
Dziś ojciec nie jest już więźniem.

0:11:49.476,0:11:52.637
Z łatwością porusza szyją,

0:11:52.637,0:11:55.368
usunęli mu rurkę do karmienia,

0:11:55.368,0:11:58.150
oddycha samodzielnie,

0:11:58.150,0:12:01.634
powoli mówi swym spokojnym głosem

0:12:01.634,0:12:03.938
i każdego dnia pracuje nad tym,

0:12:03.938,0:12:09.148
by zyskać więcej mobilności [br]w sparaliżowanym ciele.

0:12:09.148,0:12:11.499
Ale ta praca nigdy się nie skończy.

0:12:11.499,0:12:16.212
Ojciec mówi: "Żyję w uszkodzonym świecie

0:12:16.212,0:12:19.243
i mam do wykonania boską pracę”.

0:12:19.243,0:12:21.263
Dziękuję.

0:12:21.263,0:12:25.120
(Brawa)