1
00:00:06,383 --> 00:00:11,110
Các bạn có khoảng 20,000 gen 
trong DNA của mình.

2
00:00:11,110 --> 00:00:13,950
Chúng mã hoá các phân tử 
tạo nên cơ thể của bạn

3
00:00:13,958 --> 00:00:17,990
từ chất keratin trong móng chân,
đến collagen ở chóp mũi,

4
00:00:17,990 --> 00:00:21,287
đến chất dopamine 
tăng lên trong não.

5
00:00:21,287 --> 00:00:23,678
Các loài khác nhau
có các gen riêng.

6
00:00:23,678 --> 00:00:26,094
Một con nhện có gen để nhả tơ.

7
00:00:26,094 --> 00:00:30,808
Một cây sồi có gen tạo chất diệp lục,
biến ánh nắng mặt trời thành gỗ.

8
00:00:30,808 --> 00:00:33,332
Vậy những gen này đến từ đâu?

9
00:00:33,332 --> 00:00:34,975
Điều đó phụ thuộc vào gen.

10
00:00:34,975 --> 00:00:36,733
Các nhà khoa học cho rằng

11
00:00:36,733 --> 00:00:40,151
sự sống bắt đầu trên Trái đất 
khoảng 4 tỉ năm về trước.

12
00:00:40,151 --> 00:00:42,741
Các dạng sự sống đầu tiên là 
vi khuẩn nguyên thuỷ

13
00:00:42,741 --> 00:00:47,380
với một bộ gen có nhiệm vụ 
cơ bản là duy trì sự sống.

14
00:00:47,380 --> 00:00:50,175
Chúng truyền các gen cơ bản này 
đến con cháu

15
00:00:50,175 --> 00:00:51,813
qua hàng tỷ thế hệ.

16
00:00:51,813 --> 00:00:54,270
Một vài trong số đó 
vẫn làm điều tương tự

17
00:00:54,270 --> 00:00:57,857
trong tế bào của chúng ta ngày nay, 
như sao chép DNA.

18
00:00:57,857 --> 00:01:01,946
Nhưng không có tế bào nào 
trong số đó có gen tơ nhện hay dopamine.

19
00:01:01,946 --> 00:01:06,489
Có nhiều gen trên Trái Đất ngày nay 
hơn là trước kia.

20
00:01:06,489 --> 00:01:11,468
Điều đó chỉ ra rằng có rất nhiều gen 
được sản sinh từ những sai lầm.

21
00:01:11,468 --> 00:01:15,537
Mỗi lần phân chia, tế bào tạo ra 
một phiên bản mới của DNA.

22
00:01:15,537 --> 00:01:20,167
Thỉnh thoảng, sẽ có những lỗi copy 
hai lần của cùng một đoạn DNA,

23
00:01:20,167 --> 00:01:24,507
tạo thêm một bản sao 
của đoạn gen được tạo thêm đó.

24
00:01:24,517 --> 00:01:27,818
Đầu tiên, đoạn gen thêm đó làm việc 
tương tự như đoạn gen gốc.

25
00:01:27,818 --> 00:01:32,054
Nhưng qua nhiều thế hệ, nó có thể
chọn được những đột biến mới.

26
00:01:32,054 --> 00:01:35,394
Những đột biến này có thể thay đổi 
cách thức gen mới này hoạt động,

27
00:01:35,394 --> 00:01:38,144
và rồi gen mới 
có thể nhân đôi lần nữa.

28
00:01:38,144 --> 00:01:41,947
Một số lượng đáng ngạc nhiên gen đột biến
chỉ mới xuất hiện gần đây;

29
00:01:41,947 --> 00:01:45,035
nhiều gen chỉ mới xuất hiện 
vài triệu năm nay.

30
00:01:45,035 --> 00:01:50,055
Loài trẻ nhất tiến hoá sau chúng ta, 
tách từ người anh em, khỉ.

31
00:01:50,055 --> 00:01:53,948
Trong khi cần hơn một triệu năm
để một gen đơn lẻ

32
00:01:53,948 --> 00:01:55,905
có thể làm gia tăng 
toàn bộ bộ gen,

33
00:01:55,905 --> 00:01:58,872
các nhà khoa học phát hiện ra rằng 
khi gen mới tiến hoá,

34
00:01:58,872 --> 00:02:01,955
chúng có thể nhanh chóng đảm nhiệm 
các chức năng cần thiết.

35
00:02:01,955 --> 00:02:06,405
Ví dụ, chúng ta có hàng trăm gen 
tạo nên protein trong mũi

36
00:02:06,405 --> 00:02:08,267
để tóm lấy các phân tử mùi.

37
00:02:08,267 --> 00:02:11,298
Sự đột biến khiến chúng thu lấy 
những phân tử khác nhau,

38
00:02:11,298 --> 00:02:14,951
cho ta khả năng nhận diện 
hàng nghìn tỷ mùi khác nhau.

39
00:02:14,951 --> 00:02:19,383
Đôi khi, đột biến có ảnh hưởng lớn hơn 
trên các bản sao mới của gen.

40
00:02:19,383 --> 00:02:22,913
Chúng có thể khiến một gen 
tạo ra protein trong một cơ quan khác

41
00:02:22,913 --> 00:02:25,446
hoặc tại một thời điểm khác,

42
00:02:25,446 --> 00:02:29,175
hoặc protein có thể bắt đầu làm
một chức năng khác cùng nhau.

43
00:02:29,175 --> 00:02:33,640
Ví dụ, ở loài rắn, có một gen tạo ra 
protein diệt vi khuẩn.

44
00:02:33,640 --> 00:02:38,243
Xa xưa, gen nhân đôi và 
bản sao mới đột biến.

45
00:02:38,243 --> 00:02:40,957
Sự đột biến đó 
làm thay đổi tín hiệu trong gen

46
00:02:40,957 --> 00:02:43,199
ảnh hưởng đến nơi 
tạo protein của nó.

47
00:02:43,199 --> 00:02:45,800
Thay vì hoạt động trong lá lách,

48
00:02:45,800 --> 00:02:50,569
nó lại tạo ra các protein sát khuẩn
trong miệng rắn.

49
00:02:50,569 --> 00:02:55,048
Khi rắn cắn mồi, enzyme này 
xâm nhập vào vết thương của con mồi.

50
00:02:55,048 --> 00:02:57,949
Khi chất protein này 
được chứng minh là gây hại,

51
00:02:57,949 --> 00:03:00,060
và giúp con rắn 
bắt được nhiều mồi hơn,

52
00:03:00,060 --> 00:03:01,922
nó trở nên được yêu thích.

53
00:03:01,922 --> 00:03:05,733
Thế nên, gen trong tuyến tuỵ
tiếp tục tạo ra nọc độc trong miệng rắn

54
00:03:05,733 --> 00:03:07,779
để có thể giết chết con mồi.

55
00:03:07,779 --> 00:03:10,990
Thậm chí có những cách khó tin hơn 
để tạo ra một gen mới.

56
00:03:10,990 --> 00:03:13,883
DNA của động vật, thực vật 
và các loài khác

57
00:03:13,883 --> 00:03:18,197
bao gồm các đoạn lớn 
mà không có bất kì protein mã hoá.

58
00:03:18,197 --> 00:03:21,533
Theo các nhà khoa học,
đó chủ yếu là trình tự ngẫu nhiên

59
00:03:21,533 --> 00:03:24,916
sự vô nghĩa trong di truyền, 
không phục vụ chức năng nào cả.

60
00:03:24,916 --> 00:03:28,704
Những đoạn DNA đôi khi đột biến, 
cũng giống như gen.

61
00:03:28,704 --> 00:03:31,821
Thỉnh thoảng, các đột biến đó 
đưa DNA vào một nơi

62
00:03:31,821 --> 00:03:34,307
mà 1 tế bào 
có thể bắt đầu đọc nó.

63
00:03:34,307 --> 00:03:36,977
Đột nhiên, các tế bào tạo ra 
1 protein mới.

64
00:03:36,977 --> 00:03:40,515
Ban đầu, protein đó có thể vô ích, 
hay thậm chí có hại,

65
00:03:40,515 --> 00:03:43,913
nhưng nhiều đột biến có thể thay đổi
hình dạng của protein.

66
00:03:43,913 --> 00:03:46,279
Protein đó có thể bắt đầu làm 
điều hữu ích,

67
00:03:46,279 --> 00:03:48,616
khiến cho sinh vật 
khoẻ mạnh hơn, mạnh mẽ hơn,

68
00:03:48,616 --> 00:03:50,941
khả năng sinh sản tốt hơn.

69
00:03:50,941 --> 00:03:55,233
Các nhà khoa học đã tìm thấy gen mới này 
tại nhiều nơi trên cơ thể động vật.

70
00:03:55,233 --> 00:03:58,643
Vì vậy, 20,000 gen của chúng ta 
có rất nhiều nguồn gốc,

71
00:03:58,643 --> 00:04:03,577
từ nguồn gốc của sự sống, 
tới việc tạo thành từ những gen ban đầu.

72
00:04:03,577 --> 00:04:07,976
Miễn là sự sống còn trên Trái đất này,
vẫn sẽ có các gen mới được tạo ra.