WEBVTT

00:00:07.044 --> 00:00:10.294
لە سەدەی ١٦ھەمدا، زانای بیرکاری
ڕۆبەرت ڕیکۆردێ

00:00:10.294 --> 00:00:13.044
کتێبێکی نووسی بە ناوی
'زە ویتستۆن ئەف ویتی'

00:00:13.044 --> 00:00:15.967
بۆ ئەوەی خوێندکارە ئینگلیزەکان فێری
زانستی جەبر بکات.

00:00:15.967 --> 00:00:21.115
بەڵام ئەو ھیلاک بوو لە زۆر نووسینەوەی
وشەی"یەکسانە بە".

00:00:21.115 --> 00:00:22.626
چۆن چارەسەری دەکات؟

00:00:22.626 --> 00:00:27.238
ئەو وشانەی گۆڕی بە دوو پارچە ھێڵی
تەریبی ئاسۆیی لەسەر یەک.

00:00:27.238 --> 00:00:32.265
چونکە بەو شێوەی ئەو دەیبینی،
دوو شت ناکرێت لەوە زیاتر یەکسان بن.

00:00:32.265 --> 00:00:34.954
دەکرا چوار پارچە ھێڵ بەکار بهێنێت
لە جیاتی دوو؟

00:00:34.954 --> 00:00:36.196
بێگومان دەکرا.

00:00:36.196 --> 00:00:38.289
دەکرا پارچە ھێڵی ستوونی بەکار بهێنێت؟

00:00:38.289 --> 00:00:40.704
لە ڕاستیدا، ھەندێک خەڵک بەکاریان ھێنا.

00:00:40.704 --> 00:00:44.995
ھیچ ھۆکارێک نییە لە پشت ئەو شێوەی 
نیشانەی یەکسانەی کە ئەمڕۆ ھەیە.

00:00:44.995 --> 00:00:48.032
لە ھەندێک خاڵدا، تەنھا جێگیر کراوە،
وەک جۆرێک لە کلتور.

00:00:48.032 --> 00:00:50.838
زانایانی بیرکاری زیاتر و زیاتر 
ئەم نیشانەیان بەکار هێنا،

00:00:50.838 --> 00:00:55.568
لە کۆتاییدا، بوو بە ھێمایەکی ستاندارد
بۆ یەکسان بوون.

00:00:55.568 --> 00:00:56.967
بیرکاری پڕە لە ھێما.

00:00:56.967 --> 00:00:57.742
ھێڵەکان،

00:00:57.742 --> 00:00:58.562
خاڵەکان،

00:00:58.562 --> 00:00:59.301
تیرەکان،

00:00:59.301 --> 00:01:00.257
پیتەکانی ئینگلیزی،

00:01:00.257 --> 00:01:01.212
پیتەکانی یۆنانی،

00:01:01.212 --> 00:01:02.189
سەر ھێڵەکان،

00:01:02.189 --> 00:01:03.348
بن ھێڵەکان،

00:01:03.348 --> 00:01:05.959
دەکرێت زۆر تێکەڵ و پێکەڵ دەربکەون.

00:01:05.959 --> 00:01:09.819
ئاساییە ژمارەی ئەم ھێمایانە کەمێک
ترسناک دەرکەون

00:01:09.819 --> 00:01:13.048
و ئاساییە بپرسین لە کوێوە 
ھاتوون؟

00:01:13.048 --> 00:01:16.608
ھەندێک کات، وەک ڕیکۆرد خۆی تێبینی
کرد بوو، ھێمای یەکسان بوون،

00:01:16.608 --> 00:01:21.508
گونجاندنێکی بەجێ ھەیە لە نێوان ھێماکە و
ئەو شتەی کە پیشانی دەدات.

00:01:21.508 --> 00:01:25.200
نموونەیەکی تری ئەمە بریتییە لە 
نیشانەی کۆ بۆ زیاد کردن،

00:01:25.200 --> 00:01:30.487
کە بنەچەکەی دەگەڕێتەوە بۆ وشەی et ی
لاتینی کە واتا "و".

00:01:30.487 --> 00:01:33.840
ھەندێک کات، ھەرچۆنێک بێت، ھەڵبژاردنی
ھێما زیاتر ھەڕەمەکییە،

00:01:33.840 --> 00:01:36.571
وەک کاتێک زانای بیرکاری بە ناوی
کریستیان کرامپ

00:01:36.571 --> 00:01:40.181
کە ھێمای سەرسوڕمانی لە لێکداندا بەکار ھێنا

00:01:40.181 --> 00:01:44.683
تەنھا لەبەر ئەوەی پێویستی بە کورت کراوەیەک
بوو بۆ دەستەواژەیەکی لەم شێوەیە.

00:01:44.683 --> 00:01:48.058
لە ڕاستیدا، ھەموو ئەم ھێمایانە داھێنراون
یان گونجێنراون

00:01:48.058 --> 00:01:51.972
لە لایەن زانایانی بیرکاری کە دەیانویست
ڕێبگرن لە دووبارەکردنەوەی قسەکانیان

00:01:51.972 --> 00:01:57.022
یان بەکارھێنانی وشەی زۆر
بۆ نووسینی بیرۆکەکانی بیرکاری.

00:01:57.022 --> 00:01:59.683
زۆرێک لەو ھێمایانەی لە بیرکاریدا
بەکاردێن پیتن،

00:01:59.683 --> 00:02:03.819
بە گشتی لە ئەلفوبێی لاتینی و یۆنانیەوەن.

00:02:03.819 --> 00:02:08.029
تیپەکان بە زۆری ئەو ڕێژانە دەر دەبڕن
کە نەزانراون،

00:02:08.029 --> 00:02:11.191
لەگەڵ پەیوەندی لە نێوان گۆڕاوەکان.

00:02:11.191 --> 00:02:15.251
ھەروەھا لە جێی ھەندێک ژمارەی دیاری کراو
بەکاردێن کە زۆر دەر دەکەون

00:02:15.251 --> 00:02:21.020
بەڵام قورس یان گران دەبێت کە بە تەواوی
لە شێوەی دەیی دا بنوسرێن.

00:02:21.020 --> 00:02:26.351
ھەروەھا کۆمەڵەی ژمارەکان و ھەموو 
ھاوکێشەکان دەکرێت بە وشەش بخرێنە ڕوو.

00:02:26.351 --> 00:02:29.489
ھێماکانی تر بەکاردێن بۆ خستنە ڕووی
کردارەکان.

00:02:29.489 --> 00:02:32.263
ھەندێک لەوانە تایبەت و بە بەھابوون
وەک کورتکردنەوەی نووسین

00:02:32.263 --> 00:02:36.882
چونکە ئەوان کردارە دووبارەوەبووەکانیان
کورت دەکردەوە بۆ تەنھا یەک دەستەواژە.

00:02:36.882 --> 00:02:41.553
کۆکردنەوەی دووبارەی ھەمان ژمارە
کورت کرایەوە بە ھێمای جاران کردن

00:02:41.553 --> 00:02:44.482
ئیتر شوێنی زیاتری نە دەگرت وەکوو پێشتر.

00:02:44.482 --> 00:02:47.922
ژمارەیەک کە جارانی خۆی دەکرایەوە
کورت کرایەوە بە توان

00:02:47.922 --> 00:02:51.212
کە پێت دەڵێت چەند جار کردارەکە
دووبارە بکەیتەوە.

00:02:51.212 --> 00:02:54.252
و کۆمەڵێ دەستەواژەی دووبارەکراوە 
کە بە یەکەوە دەھاتن

00:02:54.252 --> 00:02:57.213
کورت کرایەوە بۆ نیشانەی کاپیتاڵ سیگما.

00:02:57.213 --> 00:03:01.403
ئەم ھێمایانە درێژی ژماردن کردنیان
کەم کردەوە بۆ چەمکی بچوکتر

00:03:01.403 --> 00:03:05.024
کە ئەوھا بەکارھێنانیان زۆر ئاسانترە.

00:03:05.024 --> 00:03:07.954
ھێماکان دەتوانن کورتە یاسا دابنێن

00:03:07.954 --> 00:03:10.637
دەربارەی چۆنییەتی ئەنجامدانی ژماردن.

00:03:10.637 --> 00:03:13.965
ئەم یاسایانە ڕەچاو بکە لەسەر ژمارەیەک.

00:03:13.965 --> 00:03:15.924
چەند ژمارەیەک دیاری بکە کە لە بیرتدایە،

00:03:15.924 --> 00:03:17.394
جارانی دووی بکە،

00:03:17.394 --> 00:03:18.964
یەک لە ئەنجامەکەی دەربکە،

00:03:18.964 --> 00:03:21.397
ئەنجامی ئەویش جارانی خۆی بکەوە،

00:03:21.397 --> 00:03:23.235
ئەنجامەکەی دابەشی سێ بکە،

00:03:23.235 --> 00:03:26.645
و لەگەڵ یەک کۆی بکەوە بۆ 
دەستکەوتنی ئەنجامی کۆتایی.

00:03:26.645 --> 00:03:32.186
بە بێ ھێماکان، ڕوبەڕووی ئەم پارچە
نوسینە زۆرە دەبینەوە.

00:03:32.186 --> 00:03:35.796
لەگەڵ ھێماکان، دەستەواژەیەکی جوان و
ڕێکمان دەبێت.

00:03:35.796 --> 00:03:37.496
ھەندێک جار، ھەر وەک یەکسان،

00:03:37.496 --> 00:03:40.754
ئەم ھێمایانەش مانا دەدەن بە دەستەوە
لە شێوەی فۆرم.

00:03:40.754 --> 00:03:43.607
بەڵام، زۆریشیان ھەڕەمەکین.

00:03:43.607 --> 00:03:46.678
تێگەشتن لێیان بە لەبەر کردنی
ماناکانیان دەبێت

00:03:46.678 --> 00:03:52.017
و بەکارھێنانیان دەبێت لە دۆخی جیاوازدا
تا دەبنە شتێکی باو، ھاوشێوەی زمان فێربوون.

00:03:52.017 --> 00:03:54.616
ئەگەر ڕوبەڕوی شارستانیەتیەکی
بونەوەری ئاسمانی ببینەوە،

00:03:54.616 --> 00:03:58.757
بێگومان دەبینین ھێماکانی لای ئەوان
جیاوازن لەوانەی ئێمە.

00:03:58.757 --> 00:04:04.367
بەڵام گەر وەک ئێمە بیر بکەنەوە ئەوا
ئەوانیش ھێمایان ھەیە.

00:04:04.367 --> 00:04:08.636
و لەوانەشە ھێماکانیان زۆر لەوانەی
ئێمە بچن.

00:04:08.636 --> 00:04:10.767
ئەگەری ھەیە نیشانەی جارانی خۆیانیان ھەبێت،

00:04:10.767 --> 00:04:12.127
ھێما بۆ ڕێژەی نەگۆڕ،

00:04:12.127 --> 00:04:14.906
و بۆ یەکسانەش، بە ھەمان شێوە.