WEBVTT

00:00:00.880 --> 00:00:04.318
"Feromon" güçlü çağrışımları olan bir sözcük.

00:00:04.318 --> 00:00:08.462
Akla seks, ayrılık, kontrolün yitirilmesi gibi şeyler getiriyor.

00:00:08.462 --> 00:00:12.154
Sözcük olarak çok büyük bir öneme sahip.

00:00:12.154 --> 00:00:17.437
Ama sadece 50 yıldır kulllanılıyor.
1959 yılında türetildi.

00:00:17.437 --> 00:00:19.986
Günümüzde, bu sözcüğü internette aratacak olursanız,

00:00:19.986 --> 00:00:21.496
-muhtemelen aratmışsınızdır-

00:00:21.496 --> 00:00:23.888
karşınıza milyonlarca sonuç çıkar

00:00:23.888 --> 00:00:26.533
ve karşınıza çıkan bu sitelerin neredeyse tamamı

00:00:26.533 --> 00:00:28.792
arzu edilmenizi sağlayacak birşeyler satmaya çalışır

00:00:28.792 --> 00:00:31.865
aşağı yukarı 10 dolar karşılığında.

00:00:31.865 --> 00:00:34.088
Bu çok cazip bir fikir,

00:00:34.088 --> 00:00:36.530
bahsettikleri moleküller

00:00:36.530 --> 00:00:38.444
bilimsel gerçeklermiş gibi gelir.

00:00:38.444 --> 00:00:40.028
Uzun uzun isimleri vardır;

00:00:40.028 --> 00:00:42.901
androstenol, androstenon

00:00:42.901 --> 00:00:45.342
androstenedione...

00:00:45.342 --> 00:00:46.984
Bu böyle sürüp gider,

00:00:46.984 --> 00:00:49.774
işin içine bir de beyaz laboratuvar önlükleri katılınca

00:00:49.774 --> 00:00:51.186
aklınıza ister istemez, bunun arkasında

00:00:51.186 --> 00:00:53.700
büyük bir bilimsel çalışma varmış gibi gelir.

00:00:53.700 --> 00:00:58.822
Ama ne yazık ki bunlar aldatıcı bilimle desteklenen

00:00:58.822 --> 00:01:02.161
içi boş iddialardan ibaret.

NOTE Paragraph

00:01:02.161 --> 00:01:04.779
Asıl sorun, insan feromonu üzerinde

00:01:04.779 --> 00:01:07.324
çalışan ve makaleleri önemli dergilerde

00:01:07.324 --> 00:01:09.194
yayınlanan pekç ok

00:01:09.194 --> 00:01:11.799
başarılı bilim insanı olmasına karşın

00:01:11.799 --> 00:01:13.380
temelde

00:01:13.380 --> 00:01:16.716
yapılan onca kapsamlı deneye rağmen

00:01:16.716 --> 00:01:19.269
bunun arkasında bilimin bulunmaması.

00:01:19.269 --> 00:01:22.561
Çünkü temeli bir sorunsala dayanmaktadır;

00:01:22.561 --> 00:01:26.011
insanın ürettiği bütün kokular

00:01:26.011 --> 00:01:28.112
sistematik bir biçimde incelenememiştir.

00:01:28.112 --> 00:01:30.890
-ki binlerce molekülden bahsetmek mümkündür.

00:01:30.890 --> 00:01:34.000
Memeli canlılar olarak bizler bir sürü koku salgılarız.

00:01:34.000 --> 00:01:36.144
Hangi moleküllerin gerçekten feromon olduklarını

00:01:36.144 --> 00:01:38.911
anlamaya yönelik hiçbir sistematik çalışma yapılmadı.

00:01:38.911 --> 00:01:40.541
Sadece birkaç tanesi cımbızlanarak alınır

00:01:40.541 --> 00:01:42.430
ve tüm bu deneyler bu çalışmalara dayandırılır,

00:01:42.430 --> 00:01:45.440
fakat bu geçerli bir kanıt oluşturmaz.

NOTE Paragraph

00:01:45.440 --> 00:01:47.618
Kokunun insanlar için

00:01:47.618 --> 00:01:49.780
önemsiz olduğu anlamına gelmez bu.

00:01:49.780 --> 00:01:53.282
Önemlidir ve konunun meraklısı çoktur,

00:01:53.282 --> 00:01:56.779
onlardan biri de Napolyon'du.

00:01:56.779 --> 00:01:58.571
Bilindiği üzere, belki anımsarsınız.

00:01:58.571 --> 00:02:01.668
Savaşa giderken sevgilisi

00:02:01.668 --> 00:02:04.475
İmparatoriçe Josephine'e bir mektup yazar,

00:02:04.475 --> 00:02:07.709
"Sakın yıkanma. Eve dönüyorum." der.

00:02:07.709 --> 00:02:08.311
(Gülüşmeler)

00:02:08.311 --> 00:02:11.232
Yani, kendisi eve varmadan sevgilisinin

00:02:11.232 --> 00:02:13.252
kokusunun bir zerresini dahi kaybetmek istemiyordu.

00:02:13.252 --> 00:02:15.958
Günümüzde bazı internet siteleri

00:02:15.958 --> 00:02:19.860
bu durumu tuhaflık olarak nitelendiriyor.

00:02:19.860 --> 00:02:21.024
Öteki taraftan,

00:02:21.024 --> 00:02:23.477
kendi kokumuzu gidermek için harcadığımız para kadar

00:02:23.477 --> 00:02:25.248
bu kokuları parfüm şeklinde

00:02:25.248 --> 00:02:27.969
satın almak için harcıyoruz.

00:02:27.969 --> 00:02:32.160
Parfüm, işi milyon dolarlık bir pazar.

NOTE Paragraph

00:02:32.160 --> 00:02:34.563
Konuşmanın geri kalanında sizlere

00:02:34.563 --> 00:02:39.841
feromonların gerçekte ne olduklarını anlatmak ve

00:02:39.841 --> 00:02:42.839
insanların niçin feromonlara sahip olması

00:02:42.839 --> 00:02:45.587
gerektiğini açıklamak;

00:02:45.587 --> 00:02:50.080
feromonlar hakkında doğru bilinen yanlışları göstermek

00:02:50.080 --> 00:02:52.872
ve konuşmamın sonunda

00:02:52.872 --> 00:02:54.842
izlememiz gereken yola dair umut veren

00:02:54.842 --> 00:02:58.990
bir gelişmeden söz etmek istiyorum.

NOTE Paragraph

00:02:58.990 --> 00:03:03.171
Antik Yunanlılar, köpeklerin

00:03:03.171 --> 00:03:07.225
birbirlerine gizli mesajlar gönderdiklerini biliyorlardı.

00:03:07.225 --> 00:03:09.599
Kızışan dişi köpek

00:03:09.599 --> 00:03:11.515
kilometreler boyunca

00:03:11.515 --> 00:03:12.970
gizli bir mesaj gönderiyordu;

00:03:12.970 --> 00:03:15.075
bu mesaj sesle değil kokuyla iletiliyordu.

00:03:15.075 --> 00:03:17.256
Dişi köpeğin kokusunu bir kumaş parçasına sürdüğünüzde

00:03:17.256 --> 00:03:19.719
köpekler bu kumaşın peşinden koşarlardı.

00:03:19.719 --> 00:03:21.327
Bu etkiyi bilen kişi için

00:03:21.327 --> 00:03:23.440
asıl sorun

00:03:23.440 --> 00:03:25.062
meolekülleri saptayamamaktı.

00:03:25.062 --> 00:03:27.515
Kimyasal olduğu ortaya koyulamıyordu.

00:03:27.515 --> 00:03:28.830
Bunun nedeni ise, elbette

00:03:28.830 --> 00:03:30.245
bu hayvanların her birinin

00:03:30.245 --> 00:03:31.851
çok küçük miktarlarda koku üretmesi

00:03:31.851 --> 00:03:33.510
ve köpek örneğinde ise

00:03:33.510 --> 00:03:36.412
erkek köpeklerin kokuyu alabilirken, insanların alamamasıdır.

00:03:36.412 --> 00:03:40.770
1959 yılında Alman bir ekip,

00:03:40.770 --> 00:03:44.122
bu melokülleri aramakla geçen 20 yılın ardından

00:03:44.122 --> 00:03:47.903
ilk feromonu keşfedip saptayabildiler.

00:03:47.903 --> 00:03:51.181
Buldukları molekül, ipek güvesinin seks feromonuydu.

00:03:51.181 --> 00:03:54.855
Adolf Butenandt ve ekibinin
bu tercihlerinin önemli bir gerekçesi vardı,

00:03:54.855 --> 00:03:56.981
çünkü kimyasal analizi mümkün kılmak için

00:03:56.981 --> 00:04:00.008
yarım milyon güveye ihtiyaçları vardı.

00:04:00.008 --> 00:04:02.097
Feromon analizinin

00:04:02.097 --> 00:04:04.461
nasıl yapılacağına ilişkin modeli yarattı.

00:04:04.461 --> 00:04:07.142
Temelde sistematik bir yaklaşımla

00:04:07.142 --> 00:04:10.087
yalnızca söz konusu molekülün

00:04:10.087 --> 00:04:11.953
-bütün diğer moleküller hariç-

00:04:11.953 --> 00:04:14.006
erkek güveleri uyardığını gösterdi.

00:04:14.006 --> 00:04:16.164
Analizi, titizlikle yürüttü.

00:04:16.164 --> 00:04:17.981
Molekülü sentezleyerek

00:04:17.981 --> 00:04:21.289
sentez melokülü erkekler üzerinde denedi

00:04:21.289 --> 00:04:24.150
böylece tepki vermelerini sağlayarak

00:04:24.150 --> 00:04:25.910
molekülün oynadığı rolü gösterdi.

00:04:25.910 --> 00:04:28.060
Daire kapanmış oluyordu.

00:04:28.060 --> 00:04:30.765
İnsanlar üzerinde daha önce denenmeyen şey budur:

00:04:30.765 --> 00:04:34.375
sistematik biçimde ortaya koyma.

NOTE Paragraph

00:04:34.375 --> 00:04:36.109
Bu yeni kavram ile birlikte

00:04:36.109 --> 00:04:37.818
yeni bir sözcük ihtiyacı doğdu,

00:04:37.818 --> 00:04:40.653
bu sözcük "feromon" didi

00:04:40.653 --> 00:04:44.254
ve aslında taşınan heyecan anlamına gelir,

00:04:44.254 --> 00:04:46.523
bireyler arasında taşınan heyecan.

00:04:46.523 --> 00:04:49.349
1959 yılından bu yana feromonlar

00:04:49.349 --> 00:04:51.224
dişi ve erkek hayvanlar arasında

00:04:51.224 --> 00:04:53.426
hayvanlar aleminin her köşesinde keşfedildi.

00:04:53.426 --> 00:04:54.971
Su altında balıklar ve ıstakozlar

00:04:54.971 --> 00:04:56.993
için de durum farklı değil.

00:04:56.993 --> 00:04:58.740
Aklınıza gelen hemen her memeliye ait

00:04:58.740 --> 00:05:00.563
bir feromon saptandı

00:05:00.563 --> 00:05:04.393
ve tabi pek çok böcek de bunlara dahil.

NOTE Paragraph

00:05:04.393 --> 00:05:06.362
Hayvanlar aleminin bir ucundan ötekine

00:05:06.362 --> 00:05:09.423
feromonların var olduğunu artık biliyoruz.

00:05:09.423 --> 00:05:11.196
Peki ya insanlar?

00:05:11.196 --> 00:05:12.444
Öncelikle, tabi ki,

00:05:12.444 --> 00:05:14.101
bizler de memeli canlılarız

00:05:14.101 --> 00:05:15.660
ve memelilerin kokusu vardır.

00:05:15.660 --> 00:05:17.536
Köpeği olan herkesin söyleyebileceği gibi,

00:05:17.536 --> 00:05:19.517
biz de, onlar da kokarız.

NOTE Paragraph

00:05:19.517 --> 00:05:21.498
Fakat insanların da feromonlara sahip olduklarını

00:05:21.498 --> 00:05:23.323
düşünmemizin asıl nedeni

00:05:23.323 --> 00:05:26.541
bizler büyürken meydana gelen değişiklikler.

00:05:26.541 --> 00:05:28.992
Ergenlik çağındaki bireylere ait

00:05:28.992 --> 00:05:30.481
bir odanın kokusu

00:05:30.481 --> 00:05:33.301
çocuklara ait bir odanın kokusundan oldukça farklıdır.

00:05:33.301 --> 00:05:36.173
Değişen nedir peki? Ergenlik, elbette.

00:05:36.173 --> 00:05:37.632
Kasık bölgesinde ve

00:05:37.632 --> 00:05:39.325
koltuk altlarındaki kıllanmalar başlar,

00:05:39.325 --> 00:05:43.067
bu bölgelerdeki bezler salgılamaya başlar,

00:05:43.067 --> 00:05:45.682
kokuda meydana gelen değişikliğin asıl sebebi budur.

00:05:45.682 --> 00:05:47.830
Başka türlü bir memeli olsaydık,

00:05:47.830 --> 00:05:49.019
ya da herhangi bir memeli,

00:05:49.019 --> 00:05:50.156
şöyle derdik,

00:05:50.156 --> 00:05:52.028
"Feromonlardan kaynaklanıyor olmalı,"

00:05:52.028 --> 00:05:54.684
ve olaya daha doğru bakabilirdik.

NOTE Paragraph

00:05:54.684 --> 00:05:56.660
Ancak bazı sorunlar var, asıl neden bu.

00:05:56.660 --> 00:05:59.729
Bence insanlardaki feromonları

00:05:59.729 --> 00:06:02.646
olması gerektiği kadar aramadık.

00:06:02.646 --> 00:06:04.217
Bu konuda gerçekten sıkıntılar var.

00:06:04.217 --> 00:06:06.401
Bunlardan ilki

00:06:06.401 --> 00:06:07.918
biraz da şaşırtıcı.

00:06:07.918 --> 00:06:09.752
Kültür hakkında.

00:06:09.752 --> 00:06:11.899
Güveler, neyin koklanacak kadar iyi olduğunu

00:06:11.899 --> 00:06:15.516
öğrenmezler, fakat insanlar öğrenir.

00:06:15.516 --> 00:06:17.362
Yaklaşık dört yaşına gelinceye kadar

00:06:17.362 --> 00:06:20.081
ne kadar kötü olursa olsun her koku

00:06:20.081 --> 00:06:21.880
ilginç gelir.

00:06:21.880 --> 00:06:23.932
Biliyorum, anne-babalarının başlıca görevi

00:06:23.932 --> 00:06:27.613
çocukların kakalarına parmak sokmalarını engellemek,

00:06:27.613 --> 00:06:30.411
ama koklaması her zaman güzeldir.

00:06:30.411 --> 00:06:33.102
Zamanla neyin güzel olmadığını öğreniriz.

00:06:33.102 --> 00:06:34.592
Bu arada neyin güzel olmadığını öğrenirken

00:06:34.592 --> 00:06:36.727
öğrendiğimiz şeylerden bir tanesi de

00:06:36.727 --> 00:06:38.485
neyin güzel olduğu.

NOTE Paragraph

00:06:38.485 --> 00:06:40.747
Arkamda gördüğünüz peynir

00:06:40.747 --> 00:06:44.698
İngiliz değilse de Britanya lezzeti.

00:06:44.698 --> 00:06:48.135
Küflü mavi Stilton peyniri.

00:06:48.135 --> 00:06:52.497
Farklı ülkelerden insanlar için
bu peyniri sevmek akıl almaz birşey.

00:06:52.497 --> 00:06:55.782
Her kültürün kendine özgü yiyecekleri

00:06:55.782 --> 00:06:57.878
ve milli lezzetleri vardır.

00:06:57.878 --> 00:06:59.930
İzlandalıysanız,

00:06:59.930 --> 00:07:01.254
milli yiyeceğiniz

00:07:01.254 --> 00:07:04.230
köpekbalığı eti olurdu.

00:07:04.230 --> 00:07:06.360
Bütün bunlar sonradan edinilmiş damak tatlarıdır,

00:07:06.360 --> 00:07:09.520
fakat neredeyse kimliği oluşturur.

00:07:09.520 --> 00:07:12.380
Grubun bir parçası olduğunuzu gösterir.

NOTE Paragraph

00:07:14.340 --> 00:07:17.922
İkincisi koku duyusudur.

00:07:17.922 --> 00:07:21.391
Hepimizin benzersiz bir koku dünyası vardır,

00:07:21.391 --> 00:07:23.930
aldığımız kokular bakımından

00:07:23.930 --> 00:07:26.789
birbirinden tamamen farklı bir dünya duyumsarız.

00:07:26.789 --> 00:07:28.498
Koku duyusu, şifresi en zor kırılan

00:07:28.498 --> 00:07:30.359
duyu olmuştur.

00:07:30.359 --> 00:07:32.074
Richard Axel ve Linda Buck'a

00:07:32.074 --> 00:07:33.707
kokunun işleyişine ilişkin çalışmalar için verilen

00:07:33.707 --> 00:07:36.140
Nobel Ödülü

00:07:36.140 --> 00:07:38.930
henüz 2004'te sahibini bulabilmiştir.

00:07:38.930 --> 00:07:40.307
Gerçekten zor bir konudur,

00:07:40.307 --> 00:07:42.898
fakat özünde sinirler beyinden

00:07:42.898 --> 00:07:45.111
burna ulaşırlar

00:07:45.111 --> 00:07:47.492
ve burnun içinde dışarıdaki havaya doğru açılan

00:07:47.492 --> 00:07:50.546
bu sinirler üzerinde reseptörler bulunur

00:07:50.546 --> 00:07:53.695
ve koklama sırasında içeri giren koku molekülleri

00:07:53.695 --> 00:07:55.845
bu reseptörlerle etkileşime girer

00:07:55.845 --> 00:08:00.104
ve bağ kurulması durumunda sinire doğru bir sinyal gönderir

00:08:00.104 --> 00:08:02.412
ve bu sinyal beyin tarafından algılanır.

00:08:02.412 --> 00:08:04.474
Tek bir tür reseptörümüz yoktur.

00:08:04.474 --> 00:08:05.780
Bir insanda yaklaşık

00:08:05.780 --> 00:08:08.415
400 çeşit reseptör bulunur

00:08:08.415 --> 00:08:11.382
ve reseptörlerin bir araya gelmesi sayesinde

00:08:11.382 --> 00:08:13.193
beyin neyi kokladığını bilir

00:08:13.193 --> 00:08:15.706
ve reseptörlerin tetiklediği sinir hücreleri

00:08:15.706 --> 00:08:17.264
beyne tümleşik biçimde

00:08:17.264 --> 00:08:20.170
mesajlar gönderir.

00:08:20.170 --> 00:08:21.530
Ancak durum bu kadar basit değil,

00:08:21.530 --> 00:08:23.295
çünkü 400 reseptörün herbiri

00:08:23.295 --> 00:08:25.446
çeşitli varyasonlar halinde oldukları için

00:08:25.446 --> 00:08:27.517
sahip olduğunuz varyasyona bağlı olarak

00:08:27.517 --> 00:08:31.699
kişnişi, kişniş yaprağını veya bitkinin kendisini

00:08:31.699 --> 00:08:34.317
ya hoş ve lezzetli birşey olarak

00:08:34.317 --> 00:08:36.491
ya da sabun gibi duyumsayabilirsiniz.

00:08:36.491 --> 00:08:39.177
Herbirimizin kendine ait koku dünyası vardır.

00:08:39.177 --> 00:08:41.578
Bu durum, kokuyla ilgili yapılacak her türlü çalışmayı

00:08:41.578 --> 00:08:43.114
karmaşık hale getirir.

NOTE Paragraph

00:08:43.114 --> 00:08:45.806
Koltuk altlarını tartışmalıyız

00:08:45.806 --> 00:08:49.202
Benimkiler gayet hoştur.

00:08:49.202 --> 00:08:51.204
Size koklatmayacağım, elbette.

00:08:51.204 --> 00:08:53.183
Fakat çoğu insan feromonları

00:08:53.183 --> 00:08:54.920
işte burada arar.

00:08:54.920 --> 00:08:56.423
Çok geçerli bir nedeni vardır;

00:08:56.423 --> 00:08:59.827
büyük maymunların koltuk altları

00:08:59.827 --> 00:09:02.155
karakteristik özellikleridir.

00:09:02.155 --> 00:09:04.556
Diğer primatların koku bezleri

00:09:04.556 --> 00:09:06.386
vücutlarının başka yerlerindedir.

00:09:06.386 --> 00:09:08.740
Büyük maymunların koltuk altları

00:09:08.740 --> 00:09:10.957
salgı bezleriyle kaplıdır.

00:09:10.957 --> 00:09:13.298
Bunlar sürekli olarak muazzam ölçülerde

00:09:13.298 --> 00:09:16.998
koku molekülleri üretirler.

00:09:16.998 --> 00:09:18.701
Bezlerden salgılandıklarında

00:09:18.701 --> 00:09:20.705
moleküller kokusuzdurlar

00:09:20.705 --> 00:09:22.780
Kesinlikle kokmazlar.

00:09:22.780 --> 00:09:24.749
Kıl örtüsünün üzerinde büyüyen

00:09:24.749 --> 00:09:26.962
muhteşem bakteriler

00:09:26.962 --> 00:09:28.418
bildiğimiz ve sevdiğimiz

00:09:28.418 --> 00:09:30.439
kokuları üretirler.

00:09:30.439 --> 00:09:32.339
Olur da kokunun azalmasını isterseniz

00:09:32.339 --> 00:09:33.769
koltuk altındaki kılları almak

00:09:33.769 --> 00:09:35.689
bakteri habitatını azaltmada

00:09:35.689 --> 00:09:37.945
oldukça etkili bir yöntemdir

00:09:37.945 --> 00:09:39.459
ve sonrasında çok daha uzun süre

00:09:39.459 --> 00:09:41.796
daha az koktuklarını

00:09:41.796 --> 00:09:43.890
görürsünüz.

00:09:43.890 --> 00:09:46.436
Ama koltuk altı kıllarına odaklanmış olsak da,

00:09:46.436 --> 00:09:48.813
Bence bu bir dereceye kadar çünkü bunlar insanlardan

00:09:48.813 --> 00:09:51.770
örnek olarak isteyebileceğimiz en az utanç verici yer.


00:09:51.770 --> 00:09:54.382
Aslında bir evrensel cinsellik feromonunu orada

00:09:54.382 --> 00:09:57.158
aramamamız gerektiğinin başka bir sebebi var

00:09:57.158 --> 00:10:00.997
ve çünkü dünya popülasyonunun yüzde 20'sinin

00:10:00.997 --> 00:10:04.442
benimkisi gibi kokan koltukaltı kılı yok.

00:10:04.442 --> 00:10:08.358
Ve bunlar Çin'den, Japonya'dan, Kore'den ve

00:10:08.358 --> 00:10:10.953
kuzeydoğu Asya'nın başka bölgelerinden insanlar.

00:10:10.953 --> 00:10:14.477
Onlar basitçe bakterilerin, her zaman koltukaltı kıllarının

00:10:14.477 --> 00:10:18.730
karakteristiği olarak düşündüğümüz, etnik merkezli tarzda

00:10:18.730 --> 00:10:21.079
kokuları üretmek için kullanmayı sevdikleri bu kokusuz

00:10:21.079 --> 00:10:23.184
habercileri salgılamıyor.

00:10:23.184 --> 00:10:27.691
Yani dünyanın yüzde 20'sine bu durum uymuyor.

NOTE Paragraph

00:10:27.691 --> 00:10:30.693
Yani insan feromonlarını ararken

00:10:30.693 --> 00:10:33.746
ne yapıyor olmalıyız?

00:10:33.746 --> 00:10:36.198
Onlara sahip olduğumuza gerçekten ikna olmuş durumdayım.

00:10:36.198 --> 00:10:38.151
Diğer memeli olan herkes gibi bizler de memeliyiz

00:10:38.151 --> 00:10:42.130
ve muhtemelen biz de onlara sahibiz.

00:10:42.130 --> 00:10:43.713
Ama yapmamız gereken şey

00:10:43.713 --> 00:10:45.652
en başa geri dönmek

00:10:45.652 --> 00:10:47.991
ve temel olarak bütün vücudumuza bakmak.

00:10:47.991 --> 00:10:49.682
Ne kadar utanç verici olsa da,

00:10:49.682 --> 00:10:53.060
araştırmamız ve kimsenin cesaret

00:10:53.060 --> 00:10:55.520
edemediği ilk zamanlara geri dönmemiz gerekiyor.

00:10:55.520 --> 00:10:56.668
Zor olacak,

00:10:56.668 --> 00:10:59.243
utanç verici olacak fakat bakmamız gerekiyor.

00:10:59.243 --> 00:11:02.190
Ayrıca Butenandt'ın ipekböceği güvesini incelerken

00:11:02.190 --> 00:11:05.457
kullandığı fikirlere geri dönmemiz gerekiyor.

00:11:05.457 --> 00:11:08.925
Geri dönüp, sistemli bir şekilde

00:11:08.925 --> 00:11:11.063
üretilen bütün moleküllere bakmalıyız

00:11:11.063 --> 00:11:13.496
ve hangilerinin gerçekten alakalı olduğuna çalışmalıyız.

00:11:13.496 --> 00:11:15.602
Basitçe bir çift bulup "Onlar yapıyor" demek

00:11:15.602 --> 00:11:17.546
yeterince iyi değil.

00:11:17.546 --> 00:11:19.575
İddia ettiğimiz etkilere gerçekten sahip olduklarını

00:11:19.575 --> 00:11:21.755
ispatlamak zorundayız.

NOTE Paragraph

00:11:21.755 --> 00:11:24.989
Gerçekten çok etkilendiğim bir takım var.

00:11:24.989 --> 00:11:28.165
Fransa'da bulunuyorlar ve bir önceki başarıları

00:11:28.165 --> 00:11:32.542
tavşan memeli feromonunu tespit etmekti.

00:11:32.542 --> 00:11:35.111
Şimdi dikkatlerini

00:11:35.111 --> 00:11:38.296
bebek ve annelere çevirdiler.

NOTE Paragraph

00:11:38.296 --> 00:11:41.367
Bu bir bebeğin annesinin göğsünden

00:11:41.367 --> 00:11:44.010
süt emmesini gösteriyor.

00:11:44.010 --> 00:11:46.193
Meme ucu bebeğin başı tarafından

00:11:46.193 --> 00:11:47.439
tamamen kaplanmış durumda

00:11:47.439 --> 00:11:51.190
ama siz okla gösterilen

00:11:51.190 --> 00:11:52.971
beyaz damlacığı fark edeceksiniz

00:11:52.971 --> 00:11:56.170
bu gözenekli salgı bezinden bir salgı.

00:11:56.170 --> 00:11:59.160
Şimdi, hepimiz bunlara sahibiz, erkekler ve kadınlar

00:11:59.160 --> 00:12:01.978
ve bunlar meme ucunun etrafındaki küçük çıkıntılar

00:12:01.978 --> 00:12:03.937
ve eğer emziren bir kadınsanız

00:12:03.937 --> 00:12:06.274
bunlar salgı salgılamaya başlar.

00:12:06.274 --> 00:12:08.863
Bu çok ilginç bir salgılama.

00:12:08.863 --> 00:12:11.866
Benoist Schaal ve takımının bu salgılamanın etkisinin

00:12:11.866 --> 00:12:14.273
basit bir bioanalizin etkisi ile ne olabileceğini araştırmak için

00:12:14.273 --> 00:12:17.079
geliştirmiş olduğu

00:12:17.079 --> 00:12:20.055
basit bir test.

00:12:20.055 --> 00:12:22.730
Bu uyuyan bir bebek

00:12:22.730 --> 00:12:27.719
ve burnunun altına temiz bir cam çubuk yerleştirdik.

00:12:27.719 --> 00:12:29.830
Bebek hiç ilgi göstermeden

00:12:29.830 --> 00:12:32.171
uyumaya devam etti.

00:12:32.171 --> 00:12:34.245
Ama eğer salgı bezlerinden salgı üreten

00:12:34.245 --> 00:12:36.674
herhangi bir anneye gidersek

00:12:36.674 --> 00:12:38.251
yani tanıma ile ilgili değil,

00:12:38.251 --> 00:12:40.479
herhangi bir anneden olabilir,

00:12:40.479 --> 00:12:41.831
salgıyı alırsak

00:12:41.831 --> 00:12:44.735
ve şimdi bebeğin burnunun altına koyarsak,

00:12:44.735 --> 00:12:46.826
çok farklı bir tepki alırız.

00:12:46.826 --> 00:12:49.810
Bu bir eksperin hazza tepkisidir

00:12:49.810 --> 00:12:51.870
ve ağzını açar

00:12:51.870 --> 00:12:53.523
dilini dışarı çıkarır

00:12:53.523 --> 00:12:55.610
ve emmeye başlar.

00:12:55.610 --> 00:12:57.950
Şimdi, herhangi bir anneden olmasına rağmen,

00:12:57.950 --> 00:12:59.742
gerçekten bir feromon olabilir.

00:12:59.742 --> 00:13:01.521
Bu bireysel tanıma ile ilgili değil.

00:13:01.521 --> 00:13:03.397
Herhangi bir anne yapacaktır.

NOTE Paragraph

00:13:03.397 --> 00:13:04.860
Peki bu neden önemli,

00:13:04.860 --> 00:13:07.318
basitçe çok ilginç olmasının dışında.

00:13:07.318 --> 00:13:09.125
Çünkü kadınlar sahip oldukları gözenekli salgı bezleri

00:13:09.125 --> 00:13:11.898
sayısı olarak çeşitlilik gösterir

00:13:11.898 --> 00:13:14.094
ve bebeklerin emmeye başlama huzuru ile

00:13:14.094 --> 00:13:16.636
kadının sahip olduğu gözenekli salgı bezi sayısı

00:13:16.636 --> 00:13:18.498
arasında bir ilişki mevcut.

00:13:18.498 --> 00:13:21.296
Kadın ne kadar fazla salgı üretirse

00:13:21.296 --> 00:13:24.958
bebek de o kadar çabuk emecektir.

00:13:24.958 --> 00:13:26.418
Eğer bir memeli iseniz,

00:13:26.418 --> 00:13:28.961
hayatınızdaki en tehlikeli zaman

00:13:28.961 --> 00:13:31.270
doğduktan sonraki ilk birkaç saattir.

00:13:31.270 --> 00:13:35.030
İlk sütünüzü içmek zorundasınız

00:13:35.030 --> 00:13:38.521
ve eğer içmezseniz, yaşayamazsınız.

00:13:38.521 --> 00:13:39.985
Ölürsünüz.

00:13:39.985 --> 00:13:42.623
Birçok bebek aslında ilk besinini almayı

00:13:42.623 --> 00:13:44.272
zor bulsa da

00:13:44.272 --> 00:13:46.249
çünkü doğru uyarıcıyı almıyorlar,

00:13:46.249 --> 00:13:49.459
eğer o molekülün ne olduğunu belirleyebilirsek

00:13:49.459 --> 00:13:51.446
ve Fransız takım çok temkinli

00:13:51.446 --> 00:13:53.561
ama eğer molekülü belirleyebilirsek,

00:13:53.561 --> 00:13:56.355
onu sentezleyebilirsek, böylece prematüre bebeklerin

00:13:56.355 --> 00:13:58.261
emzirilmesi ve her bebeğin yaşamak için

00:13:58.261 --> 00:14:01.189
daha iyi bir şansa

00:14:01.189 --> 00:14:02.510
sahip olması anlamına gelir.

00:14:02.510 --> 00:14:05.050
Yani tartışmak istediğim şey bu sistematik ve

00:14:05.050 --> 00:14:08.646
gerçek bilimsel yaklaşımın feromonların

00:14:08.646 --> 00:14:11.368
gerçekten anlaşılabilir bir hale gelebileceğinin

00:14:11.368 --> 00:14:12.476
bir örneği.

00:14:12.476 --> 00:14:15.090
O zaman her türlü medikal müdahale olabilir.

00:14:15.090 --> 00:14:16.344
İnsanların şu anda bilmediğimiz

00:14:16.344 --> 00:14:18.044
feromonlarla yaptığı

00:14:18.044 --> 00:14:20.092
her türlü şey olabilir.

00:14:20.092 --> 00:14:21.978
Hatırlamamız gereken şey ise

00:14:21.978 --> 00:14:23.356
feromonlar sadece cinsellik ile ilgili değil.

00:14:23.356 --> 00:14:25.072
Bir memelinin hayatıyla ilgili

00:14:25.072 --> 00:14:26.795
olan her çeşit şey ile alakalı.

00:14:26.795 --> 00:14:29.484
Yani daha ileri gidin ve daha fazlası için araştırın.

00:14:29.484 --> 00:14:30.524
Bulunacak çok fazla şey var.

NOTE Paragraph

00:14:30.524 --> 00:14:32.390
Çok teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:14:32.390 --> 00:14:36.878
(Alkışlar)