0:00:00.880,0:00:04.318
'Feromoon' is een heel krachtig woord.

0:00:04.318,0:00:08.462
Het roept seks op, losbandighed, [br]controleverlies.

0:00:08.462,0:00:12.154
Zoals je ziet is het [br]een heel belangrijk woord.

0:00:12.154,0:00:17.437
Maar het is pas 50 jaar oud.[br]Het werd uitgevonden in 1959.

0:00:17.437,0:00:21.496
Als je dat woord op internet opzoekt,[br]wat je misschien al gedaan hebt,

0:00:21.496,0:00:23.888
krijg je miljoenen hits.

0:00:23.888,0:00:26.533
Bijna al die sites [br]proberen iets te verkopen

0:00:26.533,0:00:28.792
waardoor je onweerstaanbaar wordt,

0:00:28.792,0:00:31.865
voor 10 dollar of meer.

0:00:31.865,0:00:34.088
Dat is een aantrekkelijk idee.

0:00:34.088,0:00:36.530
De moleculen die ze vermelden,

0:00:36.530,0:00:38.444
klinken erg wetenschapperig.

0:00:38.444,0:00:40.028
Ze tellen vele lettergrepen.

0:00:40.028,0:00:42.901
Dingen als androstenol, androstenone

0:00:42.901,0:00:45.342
of androstenedione.

0:00:45.342,0:00:46.984
Het wordt als maar beter,

0:00:46.984,0:00:49.774
en als je daar nog witte labjassen[br]aan toevoegt,

0:00:49.774,0:00:51.186
dan stel je je voor

0:00:51.186,0:00:53.700
dat hier geweldige wetenschap achter zit.

0:00:53.700,0:00:58.822
Helaas zijn dit bedrieglijke claims

0:00:58.822,0:01:02.161
gebaseerd op bedenkelijke wetenschap.

0:01:02.161,0:01:04.779
Het probleem is dat er weliswaar

0:01:04.779,0:01:07.434
vele goede wetenschappers[br]studeren op wat ze beschouwen

0:01:07.434,0:01:09.194
als menselijke feromonen,

0:01:09.194,0:01:11.799
en erover publiceren[br]in gerespecteerde tijdschriften,

0:01:11.799,0:01:13.380
maar zonder dat er,

0:01:13.380,0:01:16.716
ondanks de verfijnde experimenten,

0:01:16.716,0:01:19.269
stevige wetenschap [br]aan ten grondslag ligt.

0:01:19.269,0:01:22.561
De basis is het probleem

0:01:22.561,0:01:26.011
dat niemand ooit [br]systematisch alle geuren heeft onderzocht:

0:01:26.011,0:01:28.112
die mensen produceren --

0:01:28.112,0:01:30.890
we geven duizenden moleculen af.

0:01:30.890,0:01:34.000
We zijn zoogdieren.[br]We produceren veel geur.

0:01:34.000,0:01:36.144
Niemand heeft systematisch onderzocht

0:01:36.144,0:01:38.911
welke moleculen[br]echt feromonen zijn.

0:01:38.911,0:01:40.541
Ze kozen er een paar uit,

0:01:40.541,0:01:42.670
en alle experimenten [br]zijn daarop gebaseerd.

0:01:42.670,0:01:45.440
Maar er is geen sluitend bewijs.

0:01:45.440,0:01:47.618
Dat betekent niet

0:01:47.618,0:01:49.780
dat geur niet belangrijk is voor mensen.

0:01:49.780,0:01:53.282
Dat is wel zo.[br]Er bestaan heuse enthousiastelingen.

0:01:53.282,0:01:56.779
Napoleon was één van hen.

0:01:56.779,0:01:58.571
Je herinnert je misschien

0:01:58.571,0:02:01.668
dat hij, toen hij op pad was[br]om oorlog te voeren,

0:02:01.668,0:02:04.475
aan zijn minnares, [br]keizerin Josephine, schreef:

0:02:04.475,0:02:07.709
"Was je niet, ik kom eraan."

0:02:07.709,0:02:08.311
(Gelach)

0:02:08.311,0:02:11.232
Hij wilde niets van haar rijkdom missen

0:02:11.232,0:02:13.581
in de dagen voor hij thuiskwam.

0:02:13.581,0:02:15.958
Er bestaan nog steeds websites

0:02:15.958,0:02:19.860
die dit aanhalen als een raar trekje.

0:02:19.860,0:02:21.024
Tegelijkertijd

0:02:21.024,0:02:23.477
besteden we ongeveer evenveel geld

0:02:23.477,0:02:25.248
aan het verwijderen van onze geurtjes

0:02:25.248,0:02:27.969
als in het aanbrengen ervan, via parfums.

0:02:27.969,0:02:32.160
De parfumsector is vele miljarden waard.

0:02:32.160,0:02:34.563
In het vervolg van deze talk wil ik

0:02:34.563,0:02:39.841
uitleggen wat feromonen echt zijn,

0:02:39.841,0:02:42.839
waarom we er volgens mij [br]van mogen uitgaan

0:02:42.839,0:02:45.587
dat mensen feromonen hebben,

0:02:45.587,0:02:50.080
welke verwarring er zoal bestaat [br]rond feromonen,

0:02:50.080,0:02:52.872
en ik wil afsluiten

0:02:52.872,0:02:54.842
met een veelbelovend pad

0:02:54.842,0:02:58.990
dat ons toont waar we heen moeten.

0:02:58.990,0:03:03.171
De Oude Grieken wisten

0:03:03.171,0:03:07.225
dat honden elkaar [br]onzichtbare signalen sturen.

0:03:07.225,0:03:09.599
Een loopse teef

0:03:09.599,0:03:11.515
zond onzichtbare signalen naar reuen,

0:03:11.515,0:03:12.970
kilometers in de omtrek,

0:03:12.970,0:03:15.075
en dat was geen geluid,[br]maar een geur.

0:03:15.075,0:03:17.256
Je kon de geur van de teef gebruiken

0:03:17.256,0:03:19.719
om de reuen [br]achter een doek aan te jagen.

0:03:19.719,0:03:23.227
Maar de mensen die dit zagen, konden

0:03:23.440,0:03:25.062
de moleculen niet identificeren.

0:03:25.062,0:03:27.515
Ze konden niet aantonen[br]dat het chemisch was.

0:03:27.515,0:03:28.830
Dat komt doordat

0:03:28.830,0:03:30.245
elk van deze dieren

0:03:30.245,0:03:31.851
kleine hoeveelheden afscheidt.

0:03:31.851,0:03:33.510
Bij de honden geldt

0:03:33.510,0:03:36.412
dat een reu het kan ruiken,[br]maar wij niet.

0:03:36.412,0:03:40.770
Pas in 1959 wist een Duits team,

0:03:40.770,0:03:44.122
na 20 jaar onderzoek naar deze moleculen,

0:03:44.122,0:03:47.903
het eerste feromoon te ontdekken[br]en te identificeren.

0:03:47.903,0:03:51.181
Dat was het seksferomoon[br]van een zijdemot.

0:03:51.181,0:03:54.855
Dat was een geïnspireerde keuze[br]van Adolf Butenandt en zijn team,

0:03:54.855,0:03:56.981
want hij had [br]een half miljoen motten nodig

0:03:56.981,0:04:00.008
om voldoende materiaal te hebben[br]voor de chemische analyse.

0:04:00.008,0:04:02.097
Maar hij creëerde het model

0:04:02.097,0:04:04.461
voor de aanpak van feromoonanalyse.

0:04:04.461,0:04:07.142
Hij liep ze allemaal af

0:04:07.142,0:04:10.087
en toonde aan dat alleen [br]de molecule in kwestie

0:04:10.087,0:04:11.953
de mannetjes stimuleerde,

0:04:11.953,0:04:14.006
en de andere niet.

0:04:14.006,0:04:16.164
Hij analyseerde die erg zorgvuldig.

0:04:16.164,0:04:17.981
Hij synthetiseerde ze

0:04:17.981,0:04:21.289
en probeerde de synthetische molecule[br]uit op de mannetjes.

0:04:21.289,0:04:24.150
Ze reageerden en toonden aan dat het

0:04:24.150,0:04:25.910
inderdaad die molecule was.

0:04:25.910,0:04:28.060
Zo was de cirkel rond.

0:04:28.060,0:04:30.765
Dat is wat voor mensen[br]nog nooit is gebeurd:

0:04:30.765,0:04:34.375
niets systematisch,[br]geen echt bewijs.

0:04:34.375,0:04:36.109
Met dat nieuwe concept

0:04:36.109,0:04:37.818
hadden we een nieuw woord nodig.

0:04:37.818,0:04:40.653
Dat werd 'feromoon'.

0:04:40.653,0:04:44.254
Het staat voor het overbrengen [br]van opwinding

0:04:44.254,0:04:46.523
tussen mensen.

0:04:46.523,0:04:49.349
Sinds 1959 zijn feromonen ontdekt

0:04:49.349,0:04:51.224
in het hele dierenrijk,

0:04:51.224,0:04:53.426
in mannetjes, in wijfjes.

0:04:53.426,0:04:54.971
Het werkt even goed onder water,

0:04:54.971,0:04:56.993
voor goudvissen en kreeften.

0:04:56.993,0:04:58.740
Voor zowat elk denkbaar zoogdier

0:04:58.740,0:05:00.563
is een feromoon geïdentificeerd,

0:05:00.563,0:05:04.393
en voor een enorm aantal insecten.

0:05:04.393,0:05:06.362
We weten dus dat feromonen bestaan

0:05:06.362,0:05:09.423
in het hele dierenrijk.

0:05:09.423,0:05:11.196
En de mens?

0:05:11.196,0:05:12.444
Om te beginnen

0:05:12.444,0:05:14.101
zijn we zoogdieren,

0:05:14.101,0:05:15.660
en zoogdieren geven geur af.

0:05:15.660,0:05:17.536
Elke hondenbezitter zal je zeggen

0:05:17.536,0:05:19.517
dat wij geur afgeven[br]en zij ook.

0:05:19.517,0:05:21.498
Maar de echte reden om te denken

0:05:21.498,0:05:23.323
dat mensen feromonen hebben,

0:05:23.323,0:05:26.541
is de verandering [br]tijdens het opgroeien.

0:05:26.541,0:05:28.992
De geur van een zaal vol tieners

0:05:28.992,0:05:30.481
is helemaal anders

0:05:30.481,0:05:33.301
dan die van een zaal vol kleine kinderen.

0:05:33.301,0:05:36.173
Wat is er anders?[br]De puberteit, natuurlijk.

0:05:36.173,0:05:37.632
Tegelijk met het schaamhaar

0:05:37.632,0:05:39.325
en het okselhaar

0:05:39.325,0:05:43.067
beginnen nieuwe klieren[br]te werken op die plekken.

0:05:43.067,0:05:45.682
Daar komt de andere geur vandaan.

0:05:45.682,0:05:47.830
Als we een ander soort zoogdier waren,

0:05:47.830,0:05:49.019
of een andere diersoort,

0:05:49.019,0:05:52.026
zouden we zeggen: "Dat zal wel [br]met feromonen te maken hebben."

0:05:52.028,0:05:54.684
En we zouden goed gaan zoeken.

0:05:54.684,0:05:56.660
Maar er zijn wat problemen, en daarom

0:05:56.660,0:05:59.729
heeft men volgens mij [br]niet zo goed gezocht

0:05:59.729,0:06:02.646
naar feromonen bij mensen.

0:06:02.646,0:06:04.217
Want er zijn problemen.

0:06:04.217,0:06:06.401
Het eerste probleem

0:06:06.401,0:06:07.918
is misschien verrassend:

0:06:07.918,0:06:09.752
het draait om cultuur.

0:06:09.752,0:06:11.899
Motten leren niet veel

0:06:11.899,0:06:15.516
over wat lekker ruikt,[br]maar mensen wel.

0:06:15.516,0:06:17.362
Tot we vier jaar zijn,

0:06:17.362,0:06:20.081
is elke geur, hoe ranzig ook,

0:06:20.081,0:06:21.880
gewoon interessant.

0:06:21.880,0:06:23.932
Ik begrijp dat de hoofdtaak van ouders

0:06:23.932,0:06:27.613
is om te beletten dat kinderen[br]in de stront roeren,

0:06:27.613,0:06:30.411
want dat ruikt altijd lekker.

0:06:30.411,0:06:33.102
Geleidelijk aan leren we [br]wat niet goed is.

0:06:33.102,0:06:34.592
Eén van de dingen die we leren

0:06:34.592,0:06:36.727
terwijl we het slechte leren herkennen,

0:06:36.727,0:06:38.485
is wat goed is.

0:06:38.485,0:06:40.747
De kaas achter me

0:06:40.747,0:06:44.698
is een Britse, [br]zo niet Engelse delicatesse.

0:06:44.698,0:06:48.135
Het is rijpe blauwe stilton.

0:06:48.135,0:06:52.497
Dat je dat lekker vindt, snapt niemand[br]die uit een ander land komt.

0:06:52.497,0:06:55.782
Elke cultuur heeft zijn specifieke voedsel

0:06:55.782,0:06:57.878
en nationale delicatesse.

0:06:57.878,0:06:59.930
Als je uit IJsland zou komen,

0:06:59.930,0:07:01.254
zou je nationale gerecht

0:07:01.254,0:07:04.230
grondig verrotte haai zijn.

0:07:04.230,0:07:06.360
Dit zijn allemaal aangeleerde smaken,

0:07:06.360,0:07:09.520
maar het zijn haast identiteitsbewijzen.

0:07:09.520,0:07:14.340
Je bent deel van de in-groep.

0:07:14.340,0:07:17.922
Het tweede is de geurzin.

0:07:17.922,0:07:21.391
Ieder van ons heeft [br]een unieke geurwereld:

0:07:21.391,0:07:23.930
wat we ruiken,

0:07:23.930,0:07:26.789
is voor elk van ons [br]een geheel andere wereld.

0:07:26.789,0:07:30.348
Geurzin was het moeilijkst[br]te doorgronden zintuig.[br]

0:07:30.359,0:07:33.654
De Nobelprijs kregen [br]Richard Axel en Linda Buck

0:07:33.707,0:07:36.140
pas in 2004,

0:07:36.140,0:07:38.930
voor hun ontdekking[br]van de werking van geur.

0:07:38.930,0:07:40.307
Het is echt lastig.

0:07:40.307,0:07:42.898
Het komt erop neer[br]dat zenuwen uit de hersenen

0:07:42.898,0:07:45.111
in de neus uitkomen.

0:07:45.111,0:07:47.492
Op deze zenuwen[br]die in de neus blootgesteld zijn

0:07:47.492,0:07:50.546
aan de buitenlucht,[br]zitten receptoren.

0:07:50.546,0:07:53.695
Geurmoleculen komen binnen[br]als we inademen

0:07:53.695,0:07:55.845
en interageren met de receptoren.

0:07:55.845,0:08:00.104
Komt er een verbinding tot stand,[br]dan sturen ze een zenuwsignaal

0:08:00.104,0:08:02.412
terug naar het brein.

0:08:02.412,0:08:04.474
We hebben niet één soort receptor.

0:08:04.474,0:08:06.350
Als mens heb je ongeveer 400

0:08:06.350,0:08:08.415
verschillende soorten receptoren.

0:08:08.415,0:08:11.382
Het brein weet wat je ruikt

0:08:11.382,0:08:13.193
door de combinatie van receptoren

0:08:13.193,0:08:15.706
en de zenuwcellen[br]die ze in werking stellen

0:08:15.706,0:08:20.104
en die boodschappen naar het brein sturen[br]in een bepaalde combinatie.

0:08:20.110,0:08:23.280
Het is nog wat ingewikkelder[br]omdat er van elk van die 400

0:08:23.295,0:08:25.446
verschillende varianten zijn.

0:08:25.446,0:08:27.517
Afhankelijk van je variant

0:08:27.517,0:08:31.699
ruik je koriander, een kruid,

0:08:31.699,0:08:34.317
als iets heerlijks en smakelijks

0:08:34.317,0:08:36.491
of als iets zeep-achtigs.

0:08:36.491,0:08:39.177
We hebben dus elk [br]een individuele geurenwereld.

0:08:39.177,0:08:40.818
Dat maakt het ingewikkeld

0:08:40.818,0:08:43.114
om geur te bestuderen.

0:08:43.114,0:08:45.806
We moesten het maar eens hebben[br]over oksels.

0:08:45.806,0:08:49.202
Ik moet zeggen dat de mijne[br]van topkwaliteit zijn.

0:08:49.202,0:08:51.204
Ik ga ze niet met jullie delen,

0:08:51.204,0:08:53.183
maar dit is de plek [br]waar de meeste mensen

0:08:53.183,0:08:54.920
naar feromonen zijn gaan zoeken.

0:08:54.920,0:08:56.423
Er is één goede reden:

0:08:56.423,0:08:59.827
voor mensapen zijn oksels

0:08:59.827,0:09:02.155
hun unieke kenmerk.

0:09:02.155,0:09:04.556
Andere primaten hebben geurklieren

0:09:04.556,0:09:06.386
op andere plaatsen van het lichaam.

0:09:06.386,0:09:08.740
Mensapen hebben oksels

0:09:08.740,0:09:10.957
vol afscheidingsklieren

0:09:10.957,0:09:13.298
die de hele tijd geur produceren,

0:09:13.298,0:09:16.998
enorme hoeveelheden moleculen.

0:09:16.998,0:09:18.701
Als de klieren ze afscheiden,

0:09:18.701,0:09:20.705
zijn die moleculen geurloos.

0:09:20.705,0:09:22.780
Ze hebben geen geur.

0:09:22.780,0:09:24.749
Het zijn de wonderlijke bacteriën

0:09:24.749,0:09:26.962
die groeien in het regenwoud van haar

0:09:26.962,0:09:28.418
die de geuren produceren

0:09:28.418,0:09:30.439
die we kennen en leuk vinden.

0:09:30.439,0:09:32.339
Als je dus paal en perk wil stellen

0:09:32.339,0:09:33.769
aan de hoeveelheid geur,

0:09:33.769,0:09:35.689
is je oksels scheren

0:09:35.689,0:09:37.945
een effectieve manier[br]voor het terugdringen

0:09:37.945,0:09:39.459
van de habitat voor bacteriën.

0:09:39.459,0:09:41.796
Je zult merken dat ze minder rieken,

0:09:41.796,0:09:43.890
voor een langere tijd.

0:09:43.890,0:09:46.436
Dat we ons op oksels toelegden,

0:09:46.436,0:09:47.803
kwam deels omdat ze de minst

0:09:47.803,0:09:51.770
gênante plaats zijn om staaltjes [br]te vragen aan mensen.

0:09:51.770,0:09:54.382
Maar er is nog een reden [br]waarom we misschien

0:09:54.382,0:09:57.158
geen universeel sekshormoon [br]zoeken op die plek.

0:09:57.158,0:10:00.997
Twintig procent van de wereldbevolking

0:10:00.997,0:10:04.442
heeft namelijk [br]geen geurige oksels zoals ik.

0:10:04.442,0:10:08.358
Dat zijn mensen uit China, Japan,

0:10:08.358,0:10:10.953
Korea en andere delen [br]van Noord-Oost-Azië.

0:10:10.953,0:10:14.477
Ze scheiden gewoon [br]die geurloze voorlopers niet af

0:10:14.477,0:10:18.730
waar bacteriën dol op zijn[br]om geuren te produceren

0:10:18.730,0:10:21.079
waarvan wij in ons etnocentrisme[br]altijd dachten

0:10:21.079,0:10:23.184
dat ze typisch zijn voor oksels.

0:10:23.184,0:10:27.691
Dat geldt niet [br]voor 20 procent van de wereld.

0:10:27.691,0:10:30.693
Wat moeten we dan doen

0:10:30.693,0:10:33.746
op onze zoektocht [br]naar menselijke feromonen?

0:10:33.746,0:10:36.198
Ik ben ervan overtuigd dat we er hebben.

0:10:36.198,0:10:38.151
We zijn zoogdieren,

0:10:38.151,0:10:42.130
en net als andere zoogdieren[br]hebben we er allicht.

0:10:42.130,0:10:43.713
Volgens mij moeten we

0:10:43.713,0:10:45.652
teruggaan naar het begin

0:10:45.652,0:10:47.991
en het hele lichaam afzoeken.

0:10:47.991,0:10:49.682
Maakt niet uit hoe gênant het is,

0:10:49.682,0:10:53.060
we moeten op zoek gaan[br]en die plaatsen opzoeken

0:10:53.060,0:10:55.520
waar niemand een voet durfde zetten.

0:10:55.520,0:10:56.668
Het wordt lastig,

0:10:56.668,0:10:59.243
het wordt gênant,[br]maar we moeten gaan kijken.

0:10:59.243,0:11:02.190
We moeten terug naar de ideeën

0:11:02.190,0:11:05.457
van Butenandt, toen hij [br]de zijdemot bestudeerde.

0:11:05.457,0:11:08.925
We moeten systematisch zoeken

0:11:08.925,0:11:11.063
naar alle moleculen die we produceren

0:11:11.063,0:11:13.496
en nagaan welke [br]er echt mee te maken hebben.

0:11:13.496,0:11:15.742
Het volstaat niet om [br]er enkele uit te plukken

0:11:15.742,0:11:17.576
en te zeggen: [br]"Die zijn goed genoeg."

0:11:17.576,0:11:18.945
We moeten aantonen

0:11:18.945,0:11:21.755
dat ze echt het beweerde effect hebben.

0:11:21.755,0:11:24.989
Eén team maakte grote indruk op mij.

0:11:24.989,0:11:28.165
Het is een Frans team.[br]Hun vorige succes

0:11:28.165,0:11:32.542
was de identificatie [br]van het borstklierferomoon van het konijn.

0:11:32.542,0:11:35.111
Ze hebben hun aandacht nu gericht

0:11:35.111,0:11:38.296
op menselijke baby's en moeders.

0:11:38.296,0:11:41.367
Deze baby drinkt melk

0:11:41.367,0:11:44.010
van de moederborst.

0:11:44.010,0:11:47.433
Haar tepel is volledig verborgen[br]door het hoofd van de baby,

0:11:47.439,0:11:51.190
maar je ziet een witte druppel

0:11:51.190,0:11:52.971
met een pijl die ernaar wijst.

0:11:52.971,0:11:56.170
Dat is de afscheiding[br]van de klieren van Montgomery.

0:11:56.170,0:11:59.160
We hebben die allemaal,[br]mannen en vrouwen.

0:11:59.160,0:12:01.978
Het zijn de kleine bobbeltjes [br]rondom de tepel.

0:12:01.978,0:12:03.937
Als vrouwen de borst geven,

0:12:03.937,0:12:06.274
komt er een afscheiding uit.

0:12:06.274,0:12:08.863
Die afscheiding is heel interessant.

0:12:08.863,0:12:11.866
Benoist Schaal en zijn team ontwikkelden

0:12:11.866,0:12:14.273
een simpele test om te onderzoeken

0:12:14.273,0:12:17.079
wat het effect van de afscheiding is.

0:12:17.079,0:12:20.055
Het is een eenvoudig effectonderzoek.

0:12:20.055,0:12:22.730
Deze baby slaapt.

0:12:22.730,0:12:27.719
Onder zijn neus schuiven we[br]een schone glazen staaf.

0:12:27.719,0:12:29.830
De baby blijft slapen,

0:12:29.830,0:12:32.171
hij heeft geen belangstelling.

0:12:32.171,0:12:34.245
Maar vragen we aan een moeder

0:12:34.245,0:12:36.674
om afscheiding van haar [br]klieren van Montgomery

0:12:36.674,0:12:40.481
-- het gaat dus niet om herkenning,[br]elke moeder is goed --

0:12:40.481,0:12:41.831
en duwen we die afscheiding

0:12:41.831,0:12:44.735
onder de neus van de baby,

0:12:44.735,0:12:46.826
dan krijgen we een heel andere reactie.

0:12:46.826,0:12:49.810
Het is een kennersreactie van verrukking.

0:12:49.810,0:12:51.870
Baby opent zijn mond,

0:12:51.870,0:12:53.523
steekt zijn tong uit

0:12:53.523,0:12:55.610
en begint te zuigen.

0:12:55.610,0:12:57.950
Omdat dit van elke moeder kan komen,

0:12:57.950,0:12:59.742
kan het echt een feromoon zijn.

0:12:59.742,0:13:03.451
Het gaat niet om individuele herkenning.[br]Elke moeder is goed.

0:13:03.451,0:13:04.860
Waarom is dit belangrijk

0:13:04.860,0:13:07.318
en niet gewoon erg interessant?

0:13:07.318,0:13:09.125
Omdat vrouwen een wisselend aantal

0:13:09.125,0:13:11.898
klieren van Montgomery hebben.

0:13:11.898,0:13:14.094
Er is een correlatie tussen het gemak

0:13:14.094,0:13:16.636
waarmee baby's beginnen te zuigen

0:13:16.636,0:13:18.498
en het aantal klieren van Montgomery.

0:13:18.498,0:13:21.296
Hoe meer afscheiding,

0:13:21.296,0:13:24.958
hoe waarschijnlijker het is[br]dat de baby snel gaat zuigen.

0:13:24.958,0:13:26.418
Voor zoogdieren

0:13:26.418,0:13:28.961
is het gevaarlijkste moment van het leven

0:13:28.961,0:13:31.270
de eerste uren na de geboorte.

0:13:31.270,0:13:35.030
Je moet aan die eerste melk komen.

0:13:35.030,0:13:38.521
Lukt dat niet, dan overleef je het niet.

0:13:38.521,0:13:39.985
Dan ga je dood.

0:13:39.985,0:13:42.623
Vele baby's vinden het moeilijk

0:13:42.623,0:13:44.272
om die eerste maaltijd te nuttigen

0:13:44.272,0:13:46.249
omdat ze niet de juiste stimulus krijgen.

0:13:46.249,0:13:49.459
Als we konden identificeren[br]wat die molecule was,

0:13:49.459,0:13:51.446
en het Franse team is erg voorzichtig,

0:13:51.446,0:13:53.661
maar als we die molecule[br]konden identificeren,

0:13:53.661,0:13:56.355
en synthetizeren,

0:13:56.355,0:13:58.261
dan zouden premature baby's[br]waarschijnlijk meer zuigen

0:13:58.261,0:14:02.489
en zou elke baby [br]een betere overlevingskans hebben.

0:14:02.510,0:14:05.050
Mijn betoog is dus[br]dat dit één voorbeeld is

0:14:05.050,0:14:08.646
van hoe een systematische [br]wetenschappelijke aanpak

0:14:08.646,0:14:11.368
je echt begrip kan opleveren

0:14:11.368,0:14:12.476
van feromonen.

0:14:12.476,0:14:15.090
Allerlei medische interventies [br]zouden mogelijk worden.

0:14:15.090,0:14:18.024
Mensen doen misschien allerlei dingen[br]met feromonen

0:14:18.044,0:14:20.092
die we nu nog niet kennen.

0:14:20.092,0:14:21.978
We mogen niet vergeten dat feromonen

0:14:21.978,0:14:23.356
niet alleen om seks draaien.

0:14:23.356,0:14:26.792
Het gaat om allerlei dingen[br]in verband met het leven van zoogdieren.

0:14:26.795,0:14:29.484
Ga dus verder[br]en zoek naar meer.

0:14:29.484,0:14:30.524
Er is veel te vinden.

0:14:30.524,0:14:32.390
Hartelijk dank.

0:14:32.390,0:14:36.878
(Applaus)