[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.80,0:00:03.45,Default,,0000,0000,0000,,Cofnijmy się w czasie
Dialogue: 0,0:00:03.45,0:00:05.48,Default,,0000,0000,0000,,do XIX wieku,
Dialogue: 0,0:00:05.48,0:00:09.92,Default,,0000,0000,0000,,a dokładniej do 24 czerwca 1833 r.,
Dialogue: 0,0:00:09.92,0:00:12.98,Default,,0000,0000,0000,,kiedy na Uniwersytecie w Cambridge
Dialogue: 0,0:00:12.98,0:00:16.77,Default,,0000,0000,0000,,odbyło się trzecie spotkanie \NBrytyjskiego Stowarzyszenia Popierania Rozwoju Nauki
Dialogue: 0,0:00:16.77,0:00:18.98,Default,,0000,0000,0000,,To dopiero pierwszy z wieczorów,
Dialogue: 0,0:00:18.98,0:00:21.84,Default,,0000,0000,0000,,ale zaraz rozpocznie się konfrontacja,
Dialogue: 0,0:00:21.84,0:00:25.45,Default,,0000,0000,0000,,która na zawsze odmieni naukę.
Dialogue: 0,0:00:25.45,0:00:28.43,Default,,0000,0000,0000,,Starszy, siwowłosy mężczyzna podnosi się.
Dialogue: 0,0:00:28.43,0:00:31.89,Default,,0000,0000,0000,,Członkowie Stowarzyszenia są zaszokowani:
Dialogue: 0,0:00:31.89,0:00:34.91,Default,,0000,0000,0000,,to poeta Samuel Taylor Coleridge,
Dialogue: 0,0:00:34.91,0:00:39.87,Default,,0000,0000,0000,,który od wielu lat\Nnie opuszczał swojego domu.
Dialogue: 0,0:00:39.87,0:00:42.77,Default,,0000,0000,0000,,Jeszcze bardziej zaskakują ich jego słowa:
Dialogue: 0,0:00:42.77,0:00:48.21,Default,,0000,0000,0000,,"Nie możecie już nazywać siebie\Nfilozofami przyrody".
Dialogue: 0,0:00:48.21,0:00:51.25,Default,,0000,0000,0000,,Coleridge uważał,\Nże prawdziwy filozof
Dialogue: 0,0:00:51.25,0:00:54.30,Default,,0000,0000,0000,,poznaje Wszechświat siedząc w fotelu,
Dialogue: 0,0:00:54.30,0:00:56.75,Default,,0000,0000,0000,,a nie w pyle wykopalisk
Dialogue: 0,0:00:56.75,0:01:00.12,Default,,0000,0000,0000,,czy eksperymentując z elektrycznością,
Dialogue: 0,0:01:00.12,0:01:03.09,Default,,0000,0000,0000,,jak członkowie\NBrytyjskiego Stowarzyszenia.
Dialogue: 0,0:01:03.09,0:01:07.68,Default,,0000,0000,0000,,Zebrani zirytowali się\Ni zaczęli głośno się sprzeciwiać.
Dialogue: 0,0:01:07.68,0:01:11.06,Default,,0000,0000,0000,,Młody uczony William Whewell wstał
Dialogue: 0,0:01:11.06,0:01:13.27,Default,,0000,0000,0000,,i uciszył zgromadzonych.
Dialogue: 0,0:01:13.27,0:01:16.10,Default,,0000,0000,0000,,Zgodził się, że nie istnieje
Dialogue: 0,0:01:16.10,0:01:19.91,Default,,0000,0000,0000,,odpowiednia nazwa \Ndla członków Stowarzyszenia.
Dialogue: 0,0:01:19.91,0:01:25.46,Default,,0000,0000,0000,,"Jeśli słowo »filozof« jest\Nzbyt szerokie i wzniosłe,
Dialogue: 0,0:01:25.46,0:01:30.27,Default,,0000,0000,0000,,to stwórzmy nowy termin:
Dialogue: 0,0:01:30.27,0:01:34.21,Default,,0000,0000,0000,,»naukowiec«, od słowa nauka".
Dialogue: 0,0:01:34.21,0:01:36.84,Default,,0000,0000,0000,,Po raz pierwszy to słowo
Dialogue: 0,0:01:36.84,0:01:38.70,Default,,0000,0000,0000,,pojawiło się
Dialogue: 0,0:01:38.70,0:01:42.29,Default,,0000,0000,0000,,zaledwie 179 lat temu.
Dialogue: 0,0:01:42.29,0:01:45.44,Default,,0000,0000,0000,,Dowiedziałam się o tym sporze\Ndopiero na studiach
Dialogue: 0,0:01:45.44,0:01:47.48,Default,,0000,0000,0000,,i nie mogłam tego pojąć.
Dialogue: 0,0:01:47.48,0:01:49.67,Default,,0000,0000,0000,,Jak słowo "naukowiec"
Dialogue: 0,0:01:49.67,0:01:53.16,Default,,0000,0000,0000,,mogło nie istnieć przed 1833 rokiem?
Dialogue: 0,0:01:53.16,0:01:55.35,Default,,0000,0000,0000,,Jak naukowcy nazywali się wcześniej?
Dialogue: 0,0:01:55.35,0:01:58.67,Default,,0000,0000,0000,,Co się stało,\Nże nowe słowo stało się niezbędne
Dialogue: 0,0:01:58.67,0:02:01.80,Default,,0000,0000,0000,,właśnie w tym momencie?
Dialogue: 0,0:02:01.80,0:02:04.90,Default,,0000,0000,0000,,Przed tym spotkaniem badacze przyrody
Dialogue: 0,0:02:04.90,0:02:07.07,Default,,0000,0000,0000,,byli utalentowanymi amatorami.
Dialogue: 0,0:02:07.07,0:02:09.36,Default,,0000,0000,0000,,Wiejscy duchowni czy arystokraci
Dialogue: 0,0:02:09.36,0:02:11.87,Default,,0000,0000,0000,,zbierający owady czy skamieniałości.
Dialogue: 0,0:02:11.87,0:02:14.16,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z nich był Karol Darwin,
Dialogue: 0,0:02:14.16,0:02:18.34,Default,,0000,0000,0000,,czy Joseph Priestley.
Dialogue: 0,0:02:18.34,0:02:20.70,Default,,0000,0000,0000,,Był pomocnikiem szlachcica,
Dialogue: 0,0:02:20.70,0:02:22.86,Default,,0000,0000,0000,,Markiza Lansdowne,
Dialogue: 0,0:02:22.86,0:02:25.73,Default,,0000,0000,0000,,gdy odkrył tlen.
Dialogue: 0,0:02:25.73,0:02:28.53,Default,,0000,0000,0000,,Po 1833 roku zostali naukowcami,
Dialogue: 0,0:02:28.53,0:02:32.36,Default,,0000,0000,0000,,profesjonalistami z konkretną metodą naukową,
Dialogue: 0,0:02:32.36,0:02:36.10,Default,,0000,0000,0000,,celami, stowarzyszeniami i sponsorami.
Dialogue: 0,0:02:36.10,0:02:39.37,Default,,0000,0000,0000,,Z tą rewolucją wiążą się\Npostacie czterech mężczyzn,
Dialogue: 0,0:02:39.37,0:02:42.63,Default,,0000,0000,0000,,którzy spotkali się w Cambridge w 1812 r.
Dialogue: 0,0:02:42.63,0:02:47.19,Default,,0000,0000,0000,,Byli to: Charles Babbage, John Herschel,\NRichard Jones i William Whewell.
Dialogue: 0,0:02:47.19,0:02:49.66,Default,,0000,0000,0000,,Genialni, pełni pasji ludzie,
Dialogue: 0,0:02:49.66,0:02:52.94,Default,,0000,0000,0000,,którzy dokonali wielkich rzeczy.
Dialogue: 0,0:02:52.94,0:02:55.93,Default,,0000,0000,0000,,Charles Babbage,\Nzapewne znany widowni TED-a,
Dialogue: 0,0:02:55.93,0:02:58.73,Default,,0000,0000,0000,,skonstruował pierwszy kalkulator
Dialogue: 0,0:02:58.73,0:03:02.75,Default,,0000,0000,0000,,i prototyp komputera.
Dialogue: 0,0:03:02.75,0:03:06.81,Default,,0000,0000,0000,,John Herschel stworzył\Nmapę nieba półkuli południowej,
Dialogue: 0,0:03:06.81,0:03:11.04,Default,,0000,0000,0000,,a w wolnym czasie\Nuczestniczył w powstaniu fotografii.
Dialogue: 0,0:03:11.04,0:03:13.19,Default,,0000,0000,0000,,My pewnie też bylibyśmy tak kreatywni,
Dialogue: 0,0:03:13.19,0:03:16.07,Default,,0000,0000,0000,,gdyby nie Facebook i Twitter.
Dialogue: 0,0:03:16.07,0:03:19.36,Default,,0000,0000,0000,,Richard Jones był znanym ekonomistą,
Dialogue: 0,0:03:19.36,0:03:21.89,Default,,0000,0000,0000,,który wywarł wpływ na Karola Marksa,
Dialogue: 0,0:03:21.89,0:03:25.41,Default,,0000,0000,0000,,Whewell natomiast \Nstworzył termin "naukowiec",
Dialogue: 0,0:03:25.41,0:03:29.45,Default,,0000,0000,0000,,a także "anoda, "katoda" i "jony".
Dialogue: 0,0:03:29.45,0:03:32.48,Default,,0000,0000,0000,,Przede wszystkim jednak
Dialogue: 0,0:03:32.48,0:03:35.58,Default,,0000,0000,0000,,zapoczątkował badania morskich pływów.
Dialogue: 0,0:03:35.58,0:03:39.29,Default,,0000,0000,0000,,Na przełomie 1812 i 1813 r.,
Dialogue: 0,0:03:39.29,0:03:43.06,Default,,0000,0000,0000,,ta czwórka spotkała się\Nna "śniadaniu filozofów".
Dialogue: 0,0:03:43.06,0:03:44.82,Default,,0000,0000,0000,,Rozmawiali o nauce
Dialogue: 0,0:03:44.82,0:03:47.94,Default,,0000,0000,0000,,i potrzebie naukowej rewolucji.
Dialogue: 0,0:03:47.94,0:03:49.83,Default,,0000,0000,0000,,Czuli, że nauka jest w fazie stagnacji
Dialogue: 0,0:03:49.83,0:03:53.08,Default,,0000,0000,0000,,od czasu poprzedniej rewolucji
Dialogue: 0,0:03:53.08,0:03:55.32,Default,,0000,0000,0000,,w XVII wieku.
Dialogue: 0,0:03:55.32,0:03:57.38,Default,,0000,0000,0000,,Nadszedł czas na następną
Dialogue: 0,0:03:57.38,0:03:59.51,Default,,0000,0000,0000,,i przysięgli ją zapoczątkować.
Dialogue: 0,0:03:59.51,0:04:02.23,Default,,0000,0000,0000,,To było w nich najbardziej niesamowite:
Dialogue: 0,0:04:02.23,0:04:04.01,Default,,0000,0000,0000,,nie tylko mieli te
Dialogue: 0,0:04:04.01,0:04:06.60,Default,,0000,0000,0000,,wybujałe studenckie marzenia,
Dialogue: 0,0:04:06.60,0:04:08.84,Default,,0000,0000,0000,,ale też realizowali je
Dialogue: 0,0:04:08.84,0:04:11.89,Default,,0000,0000,0000,,na skalę o wiele większą niż mogło im się śnić.
Dialogue: 0,0:04:11.89,0:04:12.98,Default,,0000,0000,0000,,A ja wam dziś opowiem
Dialogue: 0,0:04:12.98,0:04:17.94,Default,,0000,0000,0000,,o czterech głównych zmianach,\Nktóre wprowadzili.
Dialogue: 0,0:04:17.94,0:04:20.36,Default,,0000,0000,0000,,[Metoda indukcyjna]\NOkoło 200 lat wcześniej
Dialogue: 0,0:04:20.36,0:04:23.09,Default,,0000,0000,0000,,Francis Bacon, \Na później Isaac Newton
Dialogue: 0,0:04:23.09,0:04:26.80,Default,,0000,0000,0000,,zapoczątkowali\Nstosowanie w nauce metody indukcyjnej.
Dialogue: 0,0:04:26.80,0:04:29.34,Default,,0000,0000,0000,,To metoda, która opiera się
Dialogue: 0,0:04:29.34,0:04:31.80,Default,,0000,0000,0000,,na obserwacji i eksperymencie
Dialogue: 0,0:04:31.80,0:04:35.27,Default,,0000,0000,0000,,i prowadzi do uogólnień\Nnazywanych prawami przyrody,
Dialogue: 0,0:04:35.27,0:04:37.75,Default,,0000,0000,0000,,które zawsze mogą zostać\Nzrewidowane i zmienione,
Dialogue: 0,0:04:37.75,0:04:40.30,Default,,0000,0000,0000,,jeśli pojawią się nowe dowody.
Dialogue: 0,0:04:40.30,0:04:45.68,Default,,0000,0000,0000,,Ale w 1809 r. David Ricardo namieszał
Dialogue: 0,0:04:45.68,0:04:48.63,Default,,0000,0000,0000,,argumentując, że nauki ekonomiczne
Dialogue: 0,0:04:48.63,0:04:51.78,Default,,0000,0000,0000,,powinny stosować metodę dedukcyjną.
Dialogue: 0,0:04:51.78,0:04:55.46,Default,,0000,0000,0000,,Problem w tym,\Nże wpływowa grupa w Oksfordzie
Dialogue: 0,0:04:55.46,0:04:59.54,Default,,0000,0000,0000,,zaczęła przekonywać,\Nże skoro sprawdza się w ekonomii,
Dialogue: 0,0:04:59.54,0:05:02.21,Default,,0000,0000,0000,,to należy ją też zastosować
Dialogue: 0,0:05:02.21,0:05:04.88,Default,,0000,0000,0000,,w naukach przyrodniczych.
Dialogue: 0,0:05:04.88,0:05:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Bywalcy "filozoficznych śniadań" nie zgadzali się.
Dialogue: 0,0:05:08.54,0:05:11.82,Default,,0000,0000,0000,,Pisali książki i artykuły broniące indukcji
Dialogue: 0,0:05:11.82,0:05:13.45,Default,,0000,0000,0000,,i jej zastosowania,
Dialogue: 0,0:05:13.45,0:05:16.31,Default,,0000,0000,0000,,Były czytane przez filozofów przyrody,
Dialogue: 0,0:05:16.31,0:05:19.73,Default,,0000,0000,0000,,studentów i szerokie grono czytelników.
Dialogue: 0,0:05:19.73,0:05:21.49,Default,,0000,0000,0000,,Lektura jednej z książek Herschela
Dialogue: 0,0:05:21.49,0:05:24.28,Default,,0000,0000,0000,,była tak przełomowym momentem dla Darwina,
Dialogue: 0,0:05:24.28,0:05:28.08,Default,,0000,0000,0000,,że powiedział później: "W moim życiu
Dialogue: 0,0:05:28.08,0:05:30.66,Default,,0000,0000,0000,,nic nie wywarło na mnie\Nwiększego wrażenia.
Dialogue: 0,0:05:30.66,0:05:33.27,Default,,0000,0000,0000,,Sprawiło, że zapragnąłem dodać coś
Dialogue: 0,0:05:33.27,0:05:36.80,Default,,0000,0000,0000,,do zbioru ludzkiej wiedzy o świecie".
Dialogue: 0,0:05:36.80,0:05:39.91,Default,,0000,0000,0000,,Ukształtowało również metodę naukową
Dialogue: 0,0:05:39.91,0:05:43.77,Default,,0000,0000,0000,,Darwina i jemu współczesnych.
Dialogue: 0,0:05:43.77,0:05:45.55,Default,,0000,0000,0000,,[Nauka dla ogólnego dobra]
Dialogue: 0,0:05:45.55,0:05:48.14,Default,,0000,0000,0000,,Wcześniej wierzono, że wiedza naukowa
Dialogue: 0,0:05:48.14,0:05:50.78,Default,,0000,0000,0000,,powinna służyć władcom
Dialogue: 0,0:05:50.78,0:05:53.69,Default,,0000,0000,0000,,lub zyskowi jednostki.
Dialogue: 0,0:05:53.69,0:05:56.39,Default,,0000,0000,0000,,Np. kapitanowi statku
Dialogue: 0,0:05:56.39,0:06:00.58,Default,,0000,0000,0000,,potrzebna była wiedza na temat pływów,\Nby bezpiecznie dobijać do portów.
Dialogue: 0,0:06:00.58,0:06:02.77,Default,,0000,0000,0000,,Zarządcy portów gromadzili tę wiedzę
Dialogue: 0,0:06:02.77,0:06:05.79,Default,,0000,0000,0000,,i sprzedawali ją marynarzom.
Dialogue: 0,0:06:05.79,0:06:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Klub śniadaniowy zmienił to,
Dialogue: 0,0:06:08.40,0:06:09.74,Default,,0000,0000,0000,,pracowali razem.
Dialogue: 0,0:06:09.74,0:06:11.82,Default,,0000,0000,0000,,Studia Whewella nad pływami
Dialogue: 0,0:06:11.82,0:06:14.96,Default,,0000,0000,0000,,zostały opublikowane w formie tabel i map,
Dialogue: 0,0:06:14.96,0:06:17.95,Default,,0000,0000,0000,,dzięki czemu wiedza \Ndostępna zarządcom portów
Dialogue: 0,0:06:17.95,0:06:20.05,Default,,0000,0000,0000,,swobodnie docierała do kapitanów statków.
Dialogue: 0,0:06:20.05,0:06:22.85,Default,,0000,0000,0000,,Herschel wniósł swój wkład\Npoprzez obserwacje pływów
Dialogue: 0,0:06:22.85,0:06:24.82,Default,,0000,0000,0000,,na wybrzeżu Południowej Afryki
Dialogue: 0,0:06:24.82,0:06:27.17,Default,,0000,0000,0000,,i, jak poskarżył się Whewellowi,
Dialogue: 0,0:06:27.17,0:06:32.32,Default,,0000,0000,0000,,raz nawet wysoka fala\Nzepchnęła go do wody.
Dialogue: 0,0:06:32.32,0:06:35.05,Default,,0000,0000,0000,,Ta czwórka pomagała sobie we wszystkim.
Dialogue: 0,0:06:35.05,0:06:38.36,Default,,0000,0000,0000,,Wywierali również naciski\Nna brytyjski rząd,
Dialogue: 0,0:06:38.36,0:06:40.100,Default,,0000,0000,0000,,by zdobyć fundusze\Nna budowę maszyny Babbage'a,
Dialogue: 0,0:06:40.100,0:06:42.99,Default,,0000,0000,0000,,wierzyli bowiem, że to wynalazek,
Dialogue: 0,0:06:42.99,0:06:46.82,Default,,0000,0000,0000,,który może wywrzeć\Nogromny wpływ na życie ludzi.
Dialogue: 0,0:06:46.82,0:06:49.44,Default,,0000,0000,0000,,W epoce, gdy nie było jeszcze\Nkieszonkowych kalkulatorów,
Dialogue: 0,0:06:49.44,0:06:52.78,Default,,0000,0000,0000,,liczby potrzebne większości profesjonalistów:
Dialogue: 0,0:06:52.78,0:06:56.39,Default,,0000,0000,0000,,bankierom, agentom ubezpieczeniowym,\Nkapitanom statków, inżynierom -
Dialogue: 0,0:06:56.39,0:06:59.47,Default,,0000,0000,0000,,umieszczane były w takich księgach,
Dialogue: 0,0:06:59.47,0:07:01.87,Default,,0000,0000,0000,,zbiorach tabel.
Dialogue: 0,0:07:01.87,0:07:04.28,Default,,0000,0000,0000,,Tabele te tworzone były
Dialogue: 0,0:07:04.28,0:07:07.20,Default,,0000,0000,0000,,zgodnie z określoną procedurą
Dialogue: 0,0:07:07.20,0:07:11.86,Default,,0000,0000,0000,,przez ludzi nazywanych -\Nto niesamowite - komputerami.
Dialogue: 0,0:07:11.86,0:07:14.74,Default,,0000,0000,0000,,To były trudne wyliczenia.
Dialogue: 0,0:07:14.74,0:07:16.99,Default,,0000,0000,0000,,Np. ten morski almanach
Dialogue: 0,0:07:16.99,0:07:20.86,Default,,0000,0000,0000,,zawierał pozycje Księżyca\Nna każdy miesiąc roku.
Dialogue: 0,0:07:20.86,0:07:25.53,Default,,0000,0000,0000,,Każdy miesiąc to 1365 obliczeń,
Dialogue: 0,0:07:25.53,0:07:28.51,Default,,0000,0000,0000,,tabele były więc pełne błędów.
Dialogue: 0,0:07:28.51,0:07:32.68,Default,,0000,0000,0000,,Maszyna różnicowa Babbage'a\Nto pierwszy kalkulator,
Dialogue: 0,0:07:32.68,0:07:36.66,Default,,0000,0000,0000,,jego celem było\Ndokładne wyliczanie wartości do tabel.
Dialogue: 0,0:07:36.66,0:07:40.19,Default,,0000,0000,0000,,Dwie takie maszyny\Nzostały zbudowane w ostatnich 20 latach
Dialogue: 0,0:07:40.19,0:07:42.95,Default,,0000,0000,0000,,przez pracowników \NMuzeum Nauki w Londynie
Dialogue: 0,0:07:42.95,0:07:44.63,Default,,0000,0000,0000,,według pierwszych projektów.
Dialogue: 0,0:07:44.63,0:07:48.77,Default,,0000,0000,0000,,Ten znajduje się\Nw Computer History Museum w Kalifornii.
Dialogue: 0,0:07:48.77,0:07:52.48,Default,,0000,0000,0000,,Jego obliczenia są poprawne,\Nnaprawdę działa.
Dialogue: 0,0:07:52.48,0:07:55.09,Default,,0000,0000,0000,,Późniejsza maszyna analityczna Babbage'a
Dialogue: 0,0:07:55.09,0:07:59.38,Default,,0000,0000,0000,,była pierwszym komputerem\Nw dzisiejszym rozumieniu tego słowa.
Dialogue: 0,0:07:59.38,0:08:02.33,Default,,0000,0000,0000,,Miała pamięć i procesor,
Dialogue: 0,0:08:02.33,0:08:05.79,Default,,0000,0000,0000,,była zdolna do iteracji,\Ntworzenia warunkowych rozgałęzień
Dialogue: 0,0:08:05.79,0:08:07.26,Default,,0000,0000,0000,,i przetwarzania równoległego.
Dialogue: 0,0:08:07.26,0:08:10.23,Default,,0000,0000,0000,,Programowana była kartami perforowanymi,
Dialogue: 0,0:08:10.23,0:08:13.70,Default,,0000,0000,0000,,to pomysł zapożyczony \Nod maszyny żakardowej.
Dialogue: 0,0:08:13.70,0:08:17.94,Default,,0000,0000,0000,,Niestety maszyna Babbage'a\Nnie została wtedy skonstruowana.
Dialogue: 0,0:08:17.94,0:08:20.12,Default,,0000,0000,0000,,Uważano powszechnie,
Dialogue: 0,0:08:20.12,0:08:23.02,Default,,0000,0000,0000,,że mechaniczne komputery
Dialogue: 0,0:08:23.02,0:08:24.60,Default,,0000,0000,0000,,będą nieprzydatne.
Dialogue: 0,0:08:24.60,0:08:26.61,Default,,0000,0000,0000,,[Nowe instytucje nauki]
Dialogue: 0,0:08:26.61,0:08:30.12,Default,,0000,0000,0000,,Londyńskie Towarzystwo Królewskie,\Nzałożone w czasach Bacona,
Dialogue: 0,0:08:30.12,0:08:33.12,Default,,0000,0000,0000,,było najważniejszym\Nnaukowym stowarzyszeniem w Anglii,
Dialogue: 0,0:08:33.12,0:08:35.36,Default,,0000,0000,0000,,a nawet na całym świecie.
Dialogue: 0,0:08:35.36,0:08:37.82,Default,,0000,0000,0000,,W XIX wieku było bardziej
Dialogue: 0,0:08:37.82,0:08:39.66,Default,,0000,0000,0000,,klubem dla dżentelmenów,
Dialogue: 0,0:08:39.66,0:08:44.66,Default,,0000,0000,0000,,tworzonym przez antykwariuszy,\Nliteratów i arystokratów.
Dialogue: 0,0:08:44.66,0:08:46.82,Default,,0000,0000,0000,,Członkowie śniadaniowego klubu filozofów
Dialogue: 0,0:08:46.82,0:08:49.83,Default,,0000,0000,0000,,pomogli powołać \Nnowe towarzystwa naukowe,
Dialogue: 0,0:08:49.83,0:08:52.23,Default,,0000,0000,0000,,włącznie z Brytyjskim Stowarzyszenie.
Dialogue: 0,0:08:52.23,0:08:54.61,Default,,0000,0000,0000,,Od członków wymagano,
Dialogue: 0,0:08:54.61,0:08:58.10,Default,,0000,0000,0000,,by prowadzili badania\Ni publikowali ich wyniki.
Dialogue: 0,0:08:58.10,0:09:00.94,Default,,0000,0000,0000,,Przywrócono zwyczaj zadawania pytań autorom
Dialogue: 0,0:09:00.94,0:09:03.21,Default,,0000,0000,0000,,po odczytywaniu ich prac,
Dialogue: 0,0:09:03.21,0:09:05.53,Default,,0000,0000,0000,,który Towarzystwo Królewskie odrzuciło
Dialogue: 0,0:09:05.53,0:09:08.44,Default,,0000,0000,0000,,jako niedżentelmeński.
Dialogue: 0,0:09:08.44,0:09:13.33,Default,,0000,0000,0000,,Po raz pierwszy dopuścili też kobiety.
Dialogue: 0,0:09:13.33,0:09:15.99,Default,,0000,0000,0000,,Członków zachęcano\Ndo przychodzenia na spotkania,
Dialogue: 0,0:09:15.99,0:09:19.92,Default,,0000,0000,0000,,z żonami, córkami, siostrami.
Dialogue: 0,0:09:19.92,0:09:22.69,Default,,0000,0000,0000,,Początkowo miały bywać
Dialogue: 0,0:09:22.69,0:09:26.53,Default,,0000,0000,0000,,na publicznych odczytach\Ni spotkaniach towarzyskich,
Dialogue: 0,0:09:26.53,0:09:30.64,Default,,0000,0000,0000,,zaczęły jednak zjawiać się też\Nna posiedzeniach naukowych.
Dialogue: 0,0:09:30.64,0:09:33.52,Default,,0000,0000,0000,,Brytyjskie Stowarzyszenie stało się później
Dialogue: 0,0:09:33.52,0:09:37.17,Default,,0000,0000,0000,,pierwszą naukową organizacją na świecie,
Dialogue: 0,0:09:37.17,0:09:39.87,Default,,0000,0000,0000,,która przyjmowała kobiety\Njako pełnoprawnych członków.
Dialogue: 0,0:09:39.87,0:09:41.31,Default,,0000,0000,0000,,[Finansowanie nauki]
Dialogue: 0,0:09:41.31,0:09:42.71,Default,,0000,0000,0000,,W XIX wieku
Dialogue: 0,0:09:42.71,0:09:45.02,Default,,0000,0000,0000,,filozofowie przyrody sami musieli
Dialogue: 0,0:09:45.02,0:09:47.33,Default,,0000,0000,0000,,płacić za wyposażenie swoich laboratoriów.
Dialogue: 0,0:09:47.33,0:09:49.80,Default,,0000,0000,0000,,Czasami dostawali nagrody,
Dialogue: 0,0:09:49.80,0:09:53.12,Default,,0000,0000,0000,,np. John Harrison w XVIII wieku
Dialogue: 0,0:09:53.12,0:09:56.21,Default,,0000,0000,0000,,został nagrodzony za rozwiązanie\Ntzw. problemu długości geograficznej,
Dialogue: 0,0:09:56.21,0:09:59.05,Default,,0000,0000,0000,,ale nagrody takie przyznawano post factum,
Dialogue: 0,0:09:59.05,0:10:00.84,Default,,0000,0000,0000,,a i to rzadko.
Dialogue: 0,0:10:00.84,0:10:03.74,Default,,0000,0000,0000,,Zgodnie z radą członków klubu śniadaniowego,
Dialogue: 0,0:10:03.74,0:10:07.05,Default,,0000,0000,0000,,Brytyjskie Stowarzyszenie zdecydowało się\Nprzekazywać rezerwy finansowe
Dialogue: 0,0:10:07.05,0:10:09.73,Default,,0000,0000,0000,,jako granty
Dialogue: 0,0:10:09.73,0:10:12.95,Default,,0000,0000,0000,,dla uczonych zajmujących się\Nastronomią, pływami, skamieniałościami,
Dialogue: 0,0:10:12.95,0:10:15.78,Default,,0000,0000,0000,,szkutnictwem i wieloma innymi.
Dialogue: 0,0:10:15.78,0:10:17.55,Default,,0000,0000,0000,,Umożliwiły one nie tylko
Dialogue: 0,0:10:17.55,0:10:19.89,Default,,0000,0000,0000,,prowadzenie badań \Nmniej zamożnym uczonym,
Dialogue: 0,0:10:19.89,0:10:22.83,Default,,0000,0000,0000,,ale również zachęcały\Ndo kreatywnego myślenia,
Dialogue: 0,0:10:22.83,0:10:26.90,Default,,0000,0000,0000,,a nie tylko szukania rozwiązań\Nkonkretnych problemów.
Dialogue: 0,0:10:26.90,0:10:29.30,Default,,0000,0000,0000,,W końcu Towarzystwo Królewskie,
Dialogue: 0,0:10:29.30,0:10:32.71,Default,,0000,0000,0000,,a za nim naukowe stowarzyszenia\Nw innych krajach podążyły tą samą drogą,
Dialogue: 0,0:10:32.71,0:10:35.56,Default,,0000,0000,0000,,i, szczęśliwie, stało się to
Dialogue: 0,0:10:35.57,0:10:40.32,Default,,0000,0000,0000,,ważnym elementem życia naukowego dziś.
Dialogue: 0,0:10:40.32,0:10:43.34,Default,,0000,0000,0000,,Filozoficzny klub śniadaniowy
Dialogue: 0,0:10:43.34,0:10:46.48,Default,,0000,0000,0000,,pomógł ukształtować nowoczesnego naukowca.
Dialogue: 0,0:10:46.48,0:10:49.71,Default,,0000,0000,0000,,To ta jasna strona ich historii.
Dialogue: 0,0:10:49.71,0:10:52.65,Default,,0000,0000,0000,,Była też druga.
Dialogue: 0,0:10:52.65,0:10:55.64,Default,,0000,0000,0000,,Nie przewidzieli co najmniej jednej
Dialogue: 0,0:10:55.64,0:10:58.17,Default,,0000,0000,0000,,konsekwencji swojej rewolucji.
Dialogue: 0,0:10:58.17,0:11:00.55,Default,,0000,0000,0000,,Byliby bardzo rozczarowani
Dialogue: 0,0:11:00.55,0:11:05.03,Default,,0000,0000,0000,,dzisiejszym rozdzieleniem\Nnauki i całej reszty kultury.
Dialogue: 0,0:11:05.03,0:11:07.69,Default,,0000,0000,0000,,To szokujące,
Dialogue: 0,0:11:07.69,0:11:11.03,Default,,0000,0000,0000,,że tylko 28% współczesnych Amerykanów
Dialogue: 0,0:11:11.03,0:11:14.58,Default,,0000,0000,0000,,ma podstawową wiedzę naukową.
Dialogue: 0,0:11:14.58,0:11:17.65,Default,,0000,0000,0000,,Badano ich zadając pytania takie jak:
Dialogue: 0,0:11:17.65,0:11:21.46,Default,,0000,0000,0000,,"Czy ludzie i dinozaury\Nżyli na Ziemi w tym samym czasie?"
Dialogue: 0,0:11:21.46,0:11:26.22,Default,,0000,0000,0000,,czy "Jaką część Ziemi pokrywa woda?"
Dialogue: 0,0:11:26.22,0:11:30.22,Default,,0000,0000,0000,,Gdy naukowcy stali się grupą profesjonalistów,
Dialogue: 0,0:11:30.22,0:11:33.58,Default,,0000,0000,0000,,stopniowo oddzielali się\Nod reszty społeczeństwa.
Dialogue: 0,0:11:33.58,0:11:37.51,Default,,0000,0000,0000,,To niezamierzony skutek rewolucji,
Dialogue: 0,0:11:37.51,0:11:40.54,Default,,0000,0000,0000,,którą zapoczątkowało\Nczterech przyjaciół z Cambridge.
Dialogue: 0,0:11:40.54,0:11:42.34,Default,,0000,0000,0000,,Karol Darwin powiedział:
Dialogue: 0,0:11:42.34,0:11:46.42,Default,,0000,0000,0000,,"Myślę czasem,\Nże popularne opracowania naukowe
Dialogue: 0,0:11:46.42,0:11:49.19,Default,,0000,0000,0000,,są niemal tak samo ważne,
Dialogue: 0,0:11:49.19,0:11:50.78,Default,,0000,0000,0000,,jak nowe odkrycia".
Dialogue: 0,0:11:50.78,0:11:53.89,Default,,0000,0000,0000,,"O pochodzeniu gatunków" było napisane
Dialogue: 0,0:11:53.89,0:11:55.100,Default,,0000,0000,0000,,dla szerokiego grona odbiorców.
Dialogue: 0,0:11:55.100,0:11:59.89,Default,,0000,0000,0000,,Było powszechnie czytane,\Ngdy tylko się ukazało.
Dialogue: 0,0:11:59.89,0:12:03.90,Default,,0000,0000,0000,,Darwin wiedział to,\No czym dziś nie pamiętamy:
Dialogue: 0,0:12:03.90,0:12:08.32,Default,,0000,0000,0000,,że nauka jest nie tylko dla naukowców.
Dialogue: 0,0:12:08.32,0:12:09.94,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.
Dialogue: 0,0:12:09.94,0:12:15.19,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)