0:00:01.000,0:00:03.000
Salaam. Namaskar.

0:00:03.000,0:00:05.000
Chào mọi người.

0:00:05.000,0:00:07.000
Dựa vào hồ sơ TED của tôi,[br]chắc các bạn mong

0:00:07.000,0:00:09.000
rằng tôi sẽ nói cho các bạn nghe về

0:00:09.000,0:00:11.000
các xu hướng nhân đạo mới nhất --

0:00:11.000,0:00:13.000
một trong đó hiện đang làm cả Phố Wall

0:00:13.000,0:00:15.000
và Ngân Hàng Thế Giới phải bàn tán --

0:00:15.000,0:00:17.000
là làm thế nào để đầu tư vào phụ nữ,

0:00:17.000,0:00:20.000
làm thế nào để trao quyền,[br]làm thế nào để cứu vớt họ.

0:00:20.000,0:00:22.000
Nhưng tôi thì không.

0:00:22.000,0:00:24.000
Điều tôi quan tâm là[br]việc phụ nữ

0:00:24.000,0:00:26.000
đang cứu vớt chúng ta như thế nào.

0:00:26.000,0:00:29.000
Họ cứu chúng ta bằng cách[br]xác định và hình dung lại

0:00:29.000,0:00:32.000
về một tương lai mà tương lai ấy [br]coi thường và xóa nhòa

0:00:32.000,0:00:34.000
những sự phân cực được thừa nhận,

0:00:34.000,0:00:37.000
những phân cực mà ta mặc nhiên[br]thừa nhận suốt một thời gian dài,

0:00:37.000,0:00:40.000
tỉ như sự phân cực giữa[br]hiện đại và truyền thống,

0:00:40.688,0:00:43.000
giữa Thế Giới thứ nhất và Thế Giới thứ ba,

0:00:43.000,0:00:45.000
giữa áp bức và cơ hội.

0:00:45.000,0:00:47.000
Trong bối cảnh với những thách thức đầy khó khăn

0:00:47.000,0:00:49.000
chúng ta phải đối mặt[br]như 1 cộng đồng toàn cầu,

0:00:49.000,0:00:51.000
có điều gì đó về

0:00:51.000,0:00:53.000
điệu nhạc raga cổ truyền của Ấn độ

0:00:53.000,0:00:55.000
khiến trái tim tôi như muốn cất tiếng hát.

0:00:55.000,0:00:57.000
Điều làm tôi thích thú nhất

0:00:57.000,0:00:59.000
là cách phụ nữ đang thực hiện việc này.

0:00:59.000,0:01:00.831
bất chấp những ý kiến nghịch đời

0:01:00.831,0:01:04.000
mà vừa làm nản lòng lại vừa thú vị.

0:01:04.000,0:01:07.000
Tại sao phụ nữ, một mặt

0:01:07.000,0:01:10.000
bị chèn ép dữ dội bởi những[br]tục lệ văn hóa,

0:01:10.000,0:01:12.000
nhưng mặt khác đồng thời họ lại,

0:01:12.000,0:01:15.000
là những người duy trì các nền văn [br]hóa ở hầu hết các xã hội?

0:01:15.000,0:01:17.000
LIệu hijab hay khăn trùm đầu

0:01:17.000,0:01:19.000
là tượng trưng cho sự khuất phục

0:01:19.000,0:01:21.000
hay sự kháng cự?

0:01:21.000,0:01:24.000
Khi có quá nhiều phụ nữ và trẻ em gái

0:01:24.000,0:01:26.000
bị đánh đập, hãm hiếp, bị thương tật

0:01:26.000,0:01:28.000
mỗi ngày trôi qua

0:01:28.000,0:01:30.000
do nhiều nhân nhân --

0:01:30.000,0:01:32.000
danh dự, tôn giáo, quốc tịch --

0:01:32.000,0:01:35.000
thì điều gì cho phép họ có thể --

0:01:35.000,0:01:37.000
tái thiết lại xã hội,

0:01:37.000,0:01:39.000
và dẫn dắt phong trào tiến bộ,[br]những hành động hòa bình

0:01:39.000,0:01:41.000
vì sự thay đổi của xã hội?

0:01:41.000,0:01:43.000
Liệu đó là những người phụ nữ khác nhau

0:01:43.000,0:01:46.000
một bên bảo tồn và một bên cải cách

0:01:46.000,0:01:47.111
Hay họ là một?

0:01:49.333,0:01:51.000
như Chimamanda Adichie nhắc nhở[br]ở hội nghị TED ở Oxford

0:01:51.000,0:01:53.000
chúng ta có thấy tội lỗi[br]

0:01:53.000,0:01:56.000
khi giả sử có một câu chuyện

0:01:56.000,0:01:58.000
về những phụ nữ[br]đấu tranh vì nữ quyền

0:01:58.000,0:02:00.000
trong khi thực tế, xảy ra rất nhiều?

0:02:00.000,0:02:02.000
Và liệu có gì đó

0:02:02.000,0:02:04.000
mà đàn ông phải hành động không?

0:02:04.000,0:02:06.000
Phần lớn cuộc đời tôi là hành trình đi tìm

0:02:06.000,0:02:09.000
câu trả lời cho những điều trên.

0:02:09.000,0:02:11.000
Nó đưa tôi băng ngang địa cầu

0:02:11.000,0:02:13.000
để đến với những con người kì diệu.

0:02:13.000,0:02:16.000
Trong quá trình đó, tôi đã sưu tập[br]một vài mảnh ghép

0:02:16.000,0:02:19.000
giúp tôi giải câu đố này.

0:02:19.000,0:02:21.000
Trong những người[br]giúp tôi mở rộng tầm mắt

0:02:21.000,0:02:23.000
theo một cách thứ ba

0:02:23.000,0:02:26.000
có: một tín đồ Hồi giáo[br]sùng đạo ở Afghanistan,

0:02:26.000,0:02:29.000
một nhóm đồng tính nữ ôn hòa ở Croatia

0:02:29.000,0:02:32.000
và một người phá vỡ [br]các luật lệ ở LIberia

0:02:32.000,0:02:34.000
Tôi mang ơn họ,

0:02:34.000,0:02:36.000
giống như với bố mẹ tôi,

0:02:36.000,0:02:39.000
hai con người, bởi vì những lỗi lầm[br]ở kiếp trước của họ,

0:02:39.000,0:02:42.000
được ban tặng ba đứa con gái ở kiếp này.

0:02:42.000,0:02:44.000
vì những lí do mà tôi không hiểu,

0:02:44.000,0:02:47.000
họ tự hào về ba đứa chúng tôi[br]hơn bất cứ điều gì.

0:02:48.000,0:02:50.000
Tôi được sinh ra và lớn lên ở Ấn Độ,

0:02:50.000,0:02:52.000
và tôi học từ nhỏ

0:02:52.000,0:02:55.000
là phải cực kì cảnh giác các dì và chú

0:02:55.000,0:02:57.000
những người sẽ cúi xuống, vỗ đầu chúng tôi

0:02:57.000,0:02:59.000
rồi nói với ba mẹ tôi

0:02:59.000,0:03:01.000
như chẳng có vấn đề gì cả,

0:03:01.000,0:03:04.000
"Tội nghiêp. Anh chị có ba đứa con gái.

0:03:04.000,0:03:07.000
Nhưng anh chị còn trẻ,[br]có thể thử lần nữa."

0:03:07.000,0:03:09.000
Nhân thức của tôi về sự xúc phạm

0:03:09.000,0:03:10.000
đến quyền phụ nữ

0:03:11.990,0:03:14.943
thực sự sục sôi khi tôi 11 tuổi[br]

0:03:14.993,0:03:16.963
Bác của tôi, một người phụ nữ lỗi lạc

0:03:17.133,0:03:18.996
và tuyệt vời

0:03:18.996,0:03:21.876
là góa phụ từ sớm

0:03:22.000,0:03:24.970
những người họ hàng tấn công bà

0:03:25.000,0:03:27.008
cướp đi những sari đầy màu sắc

0:03:27.008,0:03:30.003
thay vào đó bắt bà mặc màu trắng.

0:03:30.003,0:03:32.918
Họ lau sạch chấm đỏ trên trán,

0:03:33.008,0:03:34.978
bẻ gãy vòng tay của bà.

0:03:35.008,0:03:37.004
Con gái bà, Rani,

0:03:37.004,0:03:38.964
nhiều hơn tôi vài tuổi,

0:03:39.004,0:03:41.004
ngồi trong lòng mẹ nhìn ngơ ngác,

0:03:41.004,0:03:42.935
không hiều chuyện gì vừa xảy ra

0:03:43.005,0:03:44.955
với người mẹ tự tin

0:03:44.985,0:03:46.995
mà cô đã từng biết

0:03:46.995,0:03:48.955
Tối muộn hôm đó, tôi nghe mẹ tôi

0:03:48.995,0:03:50.995
van xin cha của mình,

0:03:50.995,0:03:53.995
"hãy làm gì đó đi Ramu,[br]anh không thể can thiệp sao?"

0:03:53.995,0:03:57.997
Và cha tôi, hạ giọng, thì thầm

0:03:57.997,0:04:00.987
"Anh là người nhỏ nhất, [br]anh không thể làm gì cả.

0:04:00.997,0:04:02.987
Đây là truyền thống."

0:04:02.999,0:04:05.011
Đó là đêm mà tôi được biết[br]các luật lệ

0:04:05.011,0:04:09.001
về những gì sẽ xảy đến với mình[br]khi sinh ra là phụ nữ trên thế giới này

0:04:09.001,0:04:11.001
Phụ nữ không tạo ra những luật lệ đó,

0:04:11.001,0:04:13.002
nhưng chúng lại định nghĩa,[br]và giới hạn

0:04:13.002,0:04:15.004
những cơ hội của chúng tôi.

0:04:15.004,0:04:18.004
Đàn ông cũng bị ảnh hưởng [br]bởi những luật này.

0:04:18.004,0:04:21.896
Cha tôi, người đã chiến đấu trong[br]3 cuộc chiến tranh,

0:04:21.996,0:04:23.998
không thể cứu được chị gái của ông

0:04:23.998,0:04:27.297
tránh khỏi sự đau khổ vì chúng

0:04:30.010,0:04:32.000
Năm 18 tuổi,

0:04:32.000,0:04:34.000
dưới sự giáo dục tuyệt vời của mẹ tôi,

0:04:34.000,0:04:36.000
tôi đã vì thể, như bạn mong đợi, là

0:04:36.000,0:04:38.000
một nguời bênh vực nữ quyền cứng đầu.

0:04:38.000,0:04:39.996
Trong những bài thánh ca đường phố

0:04:39.996,0:04:41.996
[Hindi]

0:04:41.996,0:04:44.000
[Hindi]

0:04:44.000,0:04:47.000
Chúng tôi là phụ nữ Ấn Độ.

0:04:47.000,0:04:49.300
không phải cành hoa,[br]mà là niềm hi vọng thay đổi.

0:04:49.300,0:04:52.000
Khi đến Bắc Kinh vào năm 1995,

0:04:52.000,0:04:54.000
một điều rõ ràng với tôi, rằng cách duy nhất

0:04:54.000,0:04:56.000
để đạt được bình đẳng giới

0:04:56.000,0:04:58.000
là phải đặt dấu chấm hết cho hàng thế kỷ

0:04:58.000,0:05:00.000
của truyền thống cực đoan

0:05:00.000,0:05:02.000
Ngay từ lúc trở về từ Bắc Kinh,

0:05:02.000,0:05:05.000
tôi nhận lời mời làm việc [br]cho một tổ chức tuyệt vời

0:05:05.000,0:05:07.000
sáng lập bởi phụ nữ,

0:05:07.000,0:05:12.010
với mục đích nâng đỡ những tổ chức[br]vì nữ quyền trên thế giới.

0:05:12.010,0:05:14.000
nhưng khi làm việc đươc 6 tháng,

0:05:14.000,0:05:16.000
tôi đã gặp một người phụ nữ

0:05:16.000,0:05:19.000
làm tất cả những giả định trước đó [br]của tôi lung lay.

0:05:19.000,0:05:21.000
Tên bà ấy là Sakena Yacoobi.

0:05:23.000,0:05:25.000
Bà bước vào văn phòng của tôi

0:05:25.000,0:05:27.000
vào thời điểm mà không người nào

0:05:27.000,0:05:30.000
ở Mĩ biết Afghanistan ở đâu.

0:05:32.000,0:05:35.000
Bà nói với tôi, [br]"Nó không liên quan đến burka"

0:05:35.000,0:05:37.000
Bà là người đấu tranh quyết liệt nhất

0:05:37.000,0:05:39.000
vì nữ quyền mà tôi từng biết.

0:05:39.000,0:05:42.000
Bà kể về những người phụ nữ đang xây dựng trường học ngầm

0:05:42.000,0:05:45.000
trong cộng đồng của bà bên trong Afghanistan,

0:05:45.000,0:05:47.000
và rằng tổ chức riêng của bà, Viện Giáo dục Afghanistan

0:05:47.000,0:05:50.000
đã xây được một trường ở Pakistan.

0:05:50.000,0:05:53.000
Bà nói, "Điều đầu tiên [br]mà tín đồ Hồi giáo nào cũng biết

0:05:54.000,0:05:57.000
là kinh Koran yêu cầu

0:05:57.000,0:06:00.000
và mạnh mẽ kêu gọi việc biết đọc chữ.

0:06:00.000,0:06:02.000
Nhà tiên tri mong muốn mọi giáo dân

0:06:02.000,0:06:04.000
có khả năng tự đọc kinh Koran.

0:06:04.000,0:06:06.000
Tôi có nghe lầm không?

0:06:06.000,0:06:08.000
Một nhà hoạt động nữ quyền

0:06:08.000,0:06:11.000
nhắc đến tôn giáo?

0:06:11.000,0:06:13.000
Nhưng Sakena chống đối

0:06:13.000,0:06:16.000
Bà luôn đội khăn che đầu,

0:06:16.000,0:06:18.000
nhưng tôi cũng đã từng đi bên cạnh bà trên bãi biển

0:06:18.000,0:06:21.000
bộ tóc dài của bà thả tự do theo gió.

0:06:21.000,0:06:23.000
Bà bắt đầu mỗi bài giảng bằng lời cầu nguyện,

0:06:23.000,0:06:26.000
nhưng bà là một phụ nữ độc thân, nhiệt tình

0:06:26.000,0:06:28.000
và tự chủ về tài chính

0:06:28.000,0:06:31.000
trong một đất nước mà trẻ em gái kết hôn ở tuổi 12.

0:06:31.000,0:06:34.000
Bà cũng là người cực kỳ thực tế.

0:06:35.000,0:06:38.000
"Chiếc khăn đội đầu và những quần áo này," bà nói

0:06:38.000,0:06:41.000
"cho tôi sự tự do [br]để làm những điều cần làm

0:06:41.000,0:06:43.000
để kêu gọi những người[br]mà sự ủng hộ và giúp đỡ của họ

0:06:43.000,0:06:46.000
là quan trọng cho dự án này.

0:06:46.000,0:06:48.000
Khi tôi mở trường học trong trại tị nạn,

0:06:48.000,0:06:50.000
tôi đến gặp imam.

0:06:50.000,0:06:53.000
Tôi thưa ông ta, 'Con là một tín đồ, những phụ nữ và trẻ em

0:06:53.000,0:06:55.000
trong điều kiện thiếu thốn như thế này

0:06:55.000,0:06:58.000
cần một niềm tin để sống.'"

0:06:58.000,0:07:00.000
Bà nở một nụ cười kín đáo.

0:07:00.000,0:07:02.000
"Ông ta cảm thấy được trân trọng.

0:07:02.000,0:07:05.000
Ông ấy đến thăm trung tâm hai lần một tuần

0:07:05.000,0:07:07.000
bởi vì phụ nữ không được phép đến nhà thờ.

0:07:07.000,0:07:09.000
Khi ông ấy đi rồi

0:07:09.000,0:07:11.000
phụ nữ và các em gái sẽ ở lại.

0:07:11.000,0:07:13.000
Họ bắt đầu với một lớp học chữ nhỏ

0:07:13.000,0:07:15.000
để đọc kinh Koran,

0:07:15.000,0:07:18.000
sau đó là học toán, tiếng Anh và học vi tính.

0:07:18.000,0:07:21.000
Chỉ trong vài tuần, mọi người trong trại tị nạn

0:07:21.000,0:07:23.000
đều tham dự lớp chúng tôi."

0:07:23.000,0:07:26.000
Sakena là người thầy

0:07:26.000,0:07:29.000
vào thời điểm mà giáo dục phụ nữ

0:07:29.000,0:07:31.000
được xem như[br]một công việc nguy hiểm ở Afghanistan.

0:07:31.000,0:07:34.000
Bà ấy bị đưa vào [br]danh sách đen của Taliban.

0:07:34.000,0:07:37.000
Tôi lo cho bà mỗi khi [br]bà phải đi qua đất nước đó.

0:07:37.000,0:07:40.000
Bà nhún vai khi được hỏi về sự an toàn.

0:07:40.000,0:07:43.000
"Kavita jaan, chúng tôi không cho phép sự sợ hãi.

0:07:43.000,0:07:45.000
Hãy nhìn những cô bé trở lại trường học

0:07:45.000,0:07:47.000
khi họ bị tạt axit vào mặt."

0:07:47.000,0:07:49.000
Tôi mỉm cười, và gật đầu,

0:07:49.000,0:07:51.000
nhân ra mình đang chứng kiến[br]những phụ nữ và trẻ em gái

0:07:51.000,0:07:54.000
sử dụng chính đức tin và tập tục của mình,

0:07:54.000,0:07:56.000
để biến chúng thành công cụ

0:07:56.000,0:07:59.000
phản kháng và tìm kiếm những cơ hội.

0:07:59.000,0:08:01.000
Chính họ vạch ra con đường của họ

0:08:01.000,0:08:04.000
và nó hướng đến một Afghanistan

0:08:04.000,0:08:06.000
khác với hiện tại.

0:08:06.000,0:08:08.000
Trở nên khác biệt là một thứ mà những người phụ nữ

0:08:08.000,0:08:10.000
Lesbor ở Zagreb, Croatia

0:08:10.000,0:08:12.000
biết rất rõ.

0:08:12.000,0:08:14.000
Là một lesbian, một đồng tính nữ,

0:08:14.000,0:08:16.000
người đồng tính luyến ái

0:08:16.000,0:08:18.000
hầu hết trên thế giới, kể cả ở đây

0:08:18.000,0:08:20.000
trong đất nước chúng tôi, Ấn Độ

0:08:20.000,0:08:22.000
là phải đối mặt với sự ái ngại

0:08:22.000,0:08:24.000
và những định kiến gắt gao.

0:08:24.000,0:08:27.000
Trong một xã hội hậu mâu thuẫn như Croatia,

0:08:27.000,0:08:30.000
một nơi mà lòng tự tôn dân tộc và sự sùng tín

0:08:30.000,0:08:32.000
đã tạo nên một môi trường ngột ngạt

0:08:32.000,0:08:34.000
cho những ai

0:08:34.000,0:08:36.000
được xem là đáng bị ruồng bỏ.

0:08:36.000,0:08:38.000
Vậy gia nhập vào một nhóm người đồng tính,

0:08:38.000,0:08:41.000
những phụ nữ trẻ yêu mến dòng nhạc cũ

0:08:41.000,0:08:43.000
đã từng phủ sóng một vùng

0:08:43.000,0:08:45.000
từ Macedonia cho đến Bosnia,

0:08:45.000,0:08:47.000
từ Serbia đến Slovenia.

0:08:47.000,0:08:50.000
Những ca sĩ này gặp nhau ở trường đaị học trong một chương trình nghiên cứu giới tính.

0:08:51.000,0:08:54.000
Nhiều người trong số họ ở độ 20,[br]một số đã là mẹ[br]

0:08:54.000,0:08:57.000
Nhiều người đã phải đấu tranh[br]để đến với cộng đồng,

0:08:57.000,0:09:00.000
trong những gia đình mà niềm tin tôn giáo[br]đã ngăn họ chấp nhận rằng

0:09:00.000,0:09:02.000
con gái của họ không bệnh hoạn

0:09:02.000,0:09:04.000
mà chỉ khác biệt.

0:09:04.000,0:09:07.000
Như Leah, một trong[br]những người sáng lập, nói,

0:09:07.000,0:09:10.000
"Tôi rất yêu chuộng dòng nhạc dân gian.

0:09:10.000,0:09:12.000
Tôi cũng thích nhạc rock and roll.

0:09:12.000,0:09:14.000
Tại Lesbor, chúng tôi hòa trộn cả hai.

0:09:14.000,0:09:16.000
Tôi xem âm nhạc dân gian[br]như một kiểu nổi loạn,

0:09:16.000,0:09:19.000
mà qua đó người ta [br]có thể nói lên suy nghĩ của mình,

0:09:19.000,0:09:21.000
đặc biệt là những bài dân ca

0:09:21.000,0:09:23.000
từ những vùng của Cộng hòa Yugoslav cũ.

0:09:23.000,0:09:26.000
Sau chiến tranh, nhiều trong số đó đã mất,

0:09:26.000,0:09:28.000
nhưng chúng là một phần [br]của tuổi thơ và lịch sử chúng tôi,

0:09:28.000,0:09:30.000
và chúng tôi không nên quên chúng."

0:09:30.000,0:09:33.000
Một cách không ngờ, đội hợp ca LGBT này

0:09:33.000,0:09:35.000
là một hình mẫu về cách mà phụ nữ

0:09:35.000,0:09:38.000
đầu tư vào truyền thống [br]để tạo sự thay đổi,

0:09:38.000,0:09:41.000
như nhà giả kim khiến sự bất hòa [br]trở nên hài hòa

0:09:41.000,0:09:43.000
Danh sách tiết mục của họ gồm

0:09:43.000,0:09:45.000
quốc ca Croatia,

0:09:45.000,0:09:47.000
một bài tình ca Bosnia

0:09:47.000,0:09:49.000
và những bản song ca Serbia.

0:09:49.000,0:09:51.000
Và, Leah thêm với một nụ cười toe toét,

0:09:51.000,0:09:54.000
"Kavita, chúng tôi đặc biệt tự hào về[br]những bài hát Giáng sinh

0:09:54.000,0:09:57.000
bởi vì nó thể hiện quan niệm ôn hòa[br]với tôn giáo của chúng tôi

0:09:57.000,0:09:59.000
cho dù nhà thờ Công giáo

0:09:59.000,0:10:01.000
có ác cảm với chúng tôi LGBT ."

0:10:01.000,0:10:03.000
Những buổi biểu diễn đến từ

0:10:03.000,0:10:05.000
cộng đồng của họ

0:10:05.000,0:10:07.000
nhưng cũng từ thế hệ trước:

0:10:07.000,0:10:09.000
một thế hệ có thể

0:10:09.000,0:10:11.000
kỳ thị sự đồng tính,

0:10:11.000,0:10:14.000
nhưng nhớ nhung về thứ âm nhạc cũ[br]và quá khứ nằm trong đó

0:10:14.000,0:10:17.000
Một người cha, lúc đầu ngăn cấm[br]con gái mình

0:10:17.000,0:10:19.000
xuất hiện trong một dàn hợp ca như thế,

0:10:19.000,0:10:21.000
giờ viết nhạc cho họ.

0:10:21.000,0:10:23.000
Vào thời Trung Cổ, nhạc sĩ

0:10:23.000,0:10:25.000
đi qua nhiều vùng đất khác nhau

0:10:25.000,0:10:28.000
để hát về những câu chuyện và chia sẻ lời thơ của họ:

0:10:28.000,0:10:31.000
Lesbor đi qua Balkans như thế,

0:10:31.000,0:10:33.000
hát và nối kết những con người[br]bị chia rẽ bởi

0:10:33.000,0:10:36.000
tôn giáo, dận tộc và ngôn ngữ

0:10:36.000,0:10:38.000
Bosnians, Croats và Serbs

0:10:38.000,0:10:40.000
đều tìm thấy một niềm tự hào hiếm hoi trong lịch sử của họ,

0:10:41.010,0:10:43.000
và Lesbor nhắc nhở họ rằng

0:10:43.000,0:10:46.000
những bài hát mà nhóm cho là của họ

0:10:46.000,0:10:48.000
thật sự thuộc về tất cả mọi người.

0:10:48.000,0:10:55.000
(Hát)

0:11:08.000,0:11:10.000
Hôm qua Mallika Sabhai cho thấy

0:11:10.000,0:11:12.000
âm nhạc có thể tạo ra một thế giới

0:11:12.000,0:11:14.000
nhiều sự đồng cảm [br]với sự khác biệt

0:11:14.000,0:11:17.000
hơn là thế giới chúng ta được ban cho.

0:11:17.000,0:11:19.000
Thế giới của Layma Bowie

0:11:19.000,0:11:21.000
là một thế giới trong chiến tranh.

0:11:21.000,0:11:24.000
Liberia bị chia rẽ hàng thập kỷ [br]bởi bất đồng nội bộ

0:11:25.000,0:11:28.000
Layma không phải là nhà hoạt động, [br]cô ấy là mẹ của ba đứa con.

0:11:28.000,0:11:30.000
Nhưng cô ấy luôn trăn trở[br]vì lo lắng:

0:11:30.000,0:11:32.000
lo rằng con trai cô ấy sẽ bị bắt cóc

0:11:32.000,0:11:34.000
để làm một người lính trẻ em

0:11:34.000,0:11:36.000
lo rằng những đứa con gái[br]sẽ bị hãm hiếp,

0:11:36.000,0:11:39.000
cô ấy lo cho mạng sống của chúng.

0:11:39.000,0:11:41.000
Một đêm nọ, cô ấy có một giấc mơ.

0:11:41.000,0:11:43.000
Cô ấy mơ rằng mình và hàng ngàn phụ nữ

0:11:43.000,0:11:45.000
đã chấm dứt cuộc tương tàn này.

0:11:45.000,0:11:48.000
Vào buổi sáng hôm sau trong nhà thờ, [br]cô ấy hỏi mọi người cảm thấy thế nào.

0:11:48.000,0:11:50.000
Họ đều mệt mỏi với chiến tranh.

0:11:56.000,0:11:59.000
Trong số các bạn của Layma [br]có một nữ cảnh sát theo đạo Hồi.

0:11:59.000,0:12:02.000
Cô ấy hứa sẽ đặt vấn đề [br]với cộng đồng của cô ấy.

0:17:05.000,0:17:08.000
về kiểu mẫu phát triển của phương Tây.

0:17:11.000,0:17:13.000
để tạo ra sự thay đổi.

0:17:13.000,0:17:16.000
Chúng tôi có thể mặc sari hay hijab

0:17:18.000,0:17:21.000
mà vẩn trở thành nguyên thủ quốc gia

0:17:21.000,0:17:23.000
và luật sư nhân quyền.

0:17:23.000,0:17:26.000
Chúng tôi sử dụng truyền thống[br]để định hướng cho thay đồi.

0:17:26.000,0:17:29.000
Chúng tôi có thể bãi bỏ quân đội

0:17:35.000,0:17:38.000
Chính là ở những câu chuyện nhỏ này,

0:17:38.000,0:17:40.000
những câu chuyện riêng lẻ

0:17:40.000,0:17:42.000
mà tôi thấy một cuốn sử thi[br]được viết nên

0:17:44.000,0:17:46.000
Chính ở những sợi chỉ mỏng

0:17:46.000,0:17:48.000
tạo nên một tấm thảm bền chặt

0:17:48.000,0:17:51.000
sẽ chống đỡ cho cộng đồng,

0:17:51.000,0:17:53.000
mà tôi tìm thấy hi vọng.

0:17:53.000,0:17:55.000
Nếu trái tim tôi đang cất lên tiếng hát

0:17:55.000,0:17:58.000
thì đó là vì trong những mảnh ghép[br]bé nhỏ ấy

0:17:58.000,0:18:00.000
thỉnh thoảng bạn lại thấy[br]sự phản chiếu của

0:18:08.000,0:18:16.000
(Vỗ tay)

0:11:50.000,0:11:53.000
Chúng ta cần hòa bình,[br]và chúng ta cần các nhà lãnh đạo biết

0:11:53.000,0:11:56.000
chúng ta sẽ không dừng lại[br]cho đến khi có hòa bình.

0:12:02.000,0:12:04.000
Tại bài giảng thứ sáu tiếp theo,

0:12:04.000,0:12:06.000
những phụ nữ đang ngồi[br]trong nhà thờ Hồi giáo

0:12:06.000,0:12:09.000
bắt đầu chia sẻ [br]nỗi đau khổ của họ tại bang giao.

0:12:09.000,0:12:12.000
"Có gì quan trọng?" họ nói, [br]"viên đạn không phân biệt

0:12:12.000,0:12:14.000
giữa một người Hồi giáo [br]và một người Cơ Đốc."

0:12:14.000,0:12:16.000
Nhóm nhỏ phụ nữ này,

0:12:16.000,0:12:18.000
quyết định chấm dứt chiến tranh,

0:12:18.000,0:12:21.000
và họ chọn sử dụng truyền thống của họ[br]để làm luận điểm:

0:12:21.000,0:12:23.000
Phụ nữ Liberia thường đeo

0:12:23.000,0:12:25.000
rất nhiều đồ trang sức và quần áo màu sắc.

0:12:25.000,0:12:27.000
Nhưng không, trong cuộc biểu tình, [br]tất cả trong số họ mặc

0:12:27.000,0:12:29.000
mặc đồ trắng, không trang điểm.

0:12:29.000,0:12:31.000
Như Layma đã nói, "chúng tôi mặc màu trắng

0:12:31.000,0:12:33.000
để nói rằng chúng tôi đứng lên vì hòa bình

0:12:33.000,0:12:35.000
Họ đứng trên phần đường mà

0:12:35.000,0:12:37.000
Đoàn xe hộ tống Charles Taylor[br]đi qua mỗi ngày.

0:12:37.000,0:12:39.000
Họ đứng đó hàng tuần

0:12:39.000,0:12:42.000
đầu tiên chỉ 10, sau đó 20, sau đó 50, sau đó hàng trăm phụ nữ--

0:12:42.000,0:12:45.000
mặc đồ trắng, ca hát, nhảy múa,

0:12:45.000,0:12:48.000
nói rằng họ đứng lên vì hòa bình.

0:12:48.000,0:12:50.000
Cuối cùng, các lực lượng đối lập ở Liberia

0:12:50.000,0:12:53.000
buộc phải tổ chức [br]cuộc đàm phán hòa bình ở Ghana.

0:12:54.000,0:12:57.000
Các cuộc đàm phán hòa bình [br]kéo dài ngày này qua ngày khác.

0:12:57.000,0:12:59.000
Layma và chị em của cô đã có đủ.

0:12:59.000,0:13:01.000
Cùng với số tiền còn lại của họ, họ dẫn

0:13:01.000,0:13:03.000
một nhóm nhỏ phụ nữ đến[br]địa điểm của các cuộc đàm phán

0:13:03.000,0:13:05.000
và họ bao quanh tòa nhà.

0:13:05.000,0:13:08.000
Trong đoạn video nổi tiếng của CNN,

0:13:08.000,0:13:10.000
có thể nhìn thấy họ [br]ngồi trên mặt đất, khoác tay nhau

0:13:10.000,0:13:13.000
Chúng tôi biết điều này tại Ấn Độ.[br]Nó gọi là một [tiếng Hin-ddi].

0:13:14.000,0:13:16.000
Sau đó, mọi thứ trở nên căng thẳng

0:13:16.000,0:13:19.000
Cảnh sát được điều đến [br]để giải tán đám đông

0:13:19.000,0:13:22.000
Khi một sĩ quan cao cấp[br]tiến đến với cái dùi cui,

0:13:22.000,0:13:24.000
Layma đứng lên một cách thong thả,

0:13:24.000,0:13:26.000
chạm cánh tay qua đầu của mình,

0:13:26.000,0:13:28.000
và bắt đầu, một cách chậm rãi,

0:13:28.000,0:13:31.000
tháo chiếc khăn quấn quanh tóc ra.

0:13:31.000,0:13:34.000
Bạn có thể nhìn thấy khuôn mặt của cảnh sát.

0:13:34.000,0:13:37.000
Ông ta lúng túng sau đó lùi lại

0:13:37.000,0:13:39.000
Và tiếp theo,

0:13:39.000,0:13:41.000
cảnh sát đã biến mất.

0:13:41.000,0:13:43.000
Layma đã nói với tôi sau này,

0:13:43.000,0:13:46.000
"Đó là một điều cấm kỵ, [br]bạn biết đấy, ở Tây Phi.

0:13:46.000,0:13:49.000
Nếu một người phụ nữ lớn tuổi thả tóc[br]trước mặt một người đàn ông

0:13:49.000,0:13:51.000
bởi vì cô ấy muốn,

0:13:51.000,0:13:53.000
gia đình của người đàn ông bị nguyền rủa."

0:13:53.000,0:13:55.000
(Tiếng cười)

0:13:55.000,0:13:57.000
(Vỗ tay)

0:13:57.000,0:14:00.000
Cô nói, "tôi không biết [br]ông ta có tin vào điều đó không,

0:14:00.000,0:14:02.000
nhưng ông ta biết chúng tôi[br]sẽ không đi đâu hết.

0:14:02.000,0:14:05.000
Chúng tôi không đi đâu cho đến khi[br]hiệp định hòa bình được ký."

0:14:05.000,0:14:07.000
Và Hiệp định hòa bình được ký kết.

0:14:07.000,0:14:09.000
Và phụ nữ Liberia

0:14:09.000,0:14:12.000
vận động dưới sự hỗ trợ [br]của Ellen Johnson Sirleaf,

0:14:12.000,0:14:14.000
một người phụ nữ [br]đã phạm vài điều cấm kỵ

0:14:14.000,0:14:16.000
trở thành người phụ nữ đầu tiên [br]được bầu đứng đầu nhà nước

0:14:16.000,0:14:19.000
ở châu Phi trong nhiều năm.

0:14:20.000,0:14:23.000
Khi bà thực hiện bài diễn văn tổng thống của mình

0:14:23.000,0:14:25.000
bà công nhận những[br]phụ nữ dũng cảm của Liberia

0:14:25.000,0:14:28.000
những người giúp bà [br]thắng một ngôi sao bóng đá (football)

0:14:28.000,0:14:30.000
mà người Mỹ gọi là bóng đá (soccer)

0:14:30.000,0:14:32.000
không kém.

0:14:32.000,0:14:34.000
Phụ nữ như Sakena và Leah

0:14:34.000,0:14:36.000
và Layma

0:14:36.000,0:14:39.000
đã hạ thấp tôi và thay đổi tôi

0:14:39.000,0:14:42.000
và làm cho tôi nhận ra rằng[br]tôi không nên vội vã

0:14:42.000,0:14:45.000
mà kết luận bất cứ điều gì.

0:14:46.000,0:14:48.000
Họ cũng vừa cứu tôi khỏi[br]sự tức giận chính đáng

0:14:48.000,0:14:51.000
bằng cách cung cấp[br]cái nhìn sâu vào cách thứ 3.

0:14:52.000,0:14:54.000
Một nhà hoạt động Philipine từng nói với tôi,

0:14:54.000,0:14:56.000
"Làm thế nào để nấu một cái bánh gạo?

0:14:56.000,0:14:59.000
Với nhiệt từ bên dưới và bên trên."

0:14:59.000,0:15:01.000
Các cuộc biểu tình, diễu hành,

0:15:01.000,0:15:03.000
kiên quyết rằng

0:15:03.000,0:15:06.000
nữ quyền chính là nhân quyền, đều dừng lại.

0:15:07.000,0:15:09.000
Đó là nhiệt từ phía dưới.

0:15:09.000,0:15:11.000
Đó là Malcolm X và những người ủng hộ

0:15:11.000,0:15:13.000
và người đồng tính tự hào [br]về những cuộc diễu hành.

0:15:13.000,0:15:15.000
Nhưng chúng ta cũng cần nhiệt từ phía trên.

0:15:15.000,0:15:17.000
Và hầu hết trên thế giới,

0:15:17.000,0:15:19.000
tác động từ phía trên đó vẫn còn

0:15:19.000,0:15:21.000
bị kiểm soát bởi đàn ông.

0:15:21.000,0:15:24.000
Vì vậy, để diễn giải Marx: [br]phụ nữ tạo sự thay đổi,

0:15:24.000,0:15:27.000
nhưng không phải trong trường hợp mà họ được lựa chọn

0:15:27.000,0:15:29.000
Họ không được thương lượng.

0:15:29.000,0:15:32.000
Họ phải lật đổ truyền thống [br]đã từng bịt miệng họ

0:15:32.000,0:15:35.000
để cất tiếng nói cho nguyện vọng mới

0:15:35.000,0:15:38.000
Và họ cần đồng minh từ cộng đồng.

0:15:38.000,0:15:40.000
Đồng minh như imam,

0:15:40.000,0:15:42.000
đồng minh như người cha bây giờ viết bài hát

0:15:42.000,0:15:45.000
cho một nhóm đồng tính tại Croatia,

0:15:45.000,0:15:48.000
đồng minh như cảnh sát, [br]người tôn trọng điều cấm kỵ và lùi lại,

0:15:48.000,0:15:50.000
đồng minh như cha tôi,

0:15:50.000,0:15:53.000
người không thể giúp đỡ [br]chị của mình, nhưng đã giúp ba cô con gái

0:15:53.000,0:15:55.000
theo đuổi ước mơ.

0:15:55.000,0:15:57.000
Có lẽ điều này là do[br]sự ủng hộ nữ quyền,

0:15:57.000,0:15:59.000
không giống như hầu hết phong trào xã hội,

0:15:59.000,0:16:02.000
không phải là một cuộc đấu tranh[br]chống lại áp bức khác biệt

0:16:02.000,0:16:04.000
nó không phải là lớp cầm quyền

0:16:04.000,0:16:07.000
hoặc những kẻ chiếm đóng hoặc thực dân--

0:16:07.000,0:16:10.000
Nó chống lại một nền móng sâu sắc[br]của niềm tin và giả định

0:16:10.000,0:16:13.000
mà chúng tôi phụ nữ, quá thường xuyên,

0:16:13.000,0:16:15.000
áp đặt lên bản thân.

0:16:15.000,0:16:18.000
Và có lẽ đây là món quà[br]cuối cùng của nữ quyền,

0:16:18.000,0:16:21.000
mà cá nhân trên thực tế là chính trị

0:16:21.000,0:16:23.000
Do đó, như lEleanor Roosevelt [br]đã từng nói về quyền con người,

0:16:23.000,0:16:26.000
giống như vậy là sự bình đẳng giới:

0:16:26.000,0:16:29.000
nó bắt đầu ở những nơi rất nhỏ, gần nhà.

0:16:29.000,0:16:31.000
Trên đường phố, đúng vậy,

0:16:31.000,0:16:34.000
mà còn trong những cuộc đàm phán[br]tại bàn nhà bếp

0:16:34.000,0:16:36.000
và trong cuộc sống hôn nhân

0:16:36.000,0:16:38.000
và trong mối quan hệ giữa[br]người yêu và cha mẹ

0:16:38.000,0:16:40.000
chị em và bạn bè.

0:16:42.000,0:16:44.000
Và sau đó

0:16:44.000,0:16:46.000
bạn nhận ra rằng bằng cách tích hợp

0:16:46.000,0:16:48.000
Các khía cạnh của [br]truyền thống và cộng đồng

0:16:48.000,0:16:50.000
vào cuộc đấu tranh của họ,

0:16:50.000,0:16:53.000
những phụ nữ như Sakena và Leah và Layma

0:16:53.000,0:16:55.000
và cả những người như Sonia Gandhi ở Ấn Độ

0:16:55.000,0:16:58.000
và Michelle Bachelet tại Chi-lê

0:16:58.000,0:17:01.000
và Shirin Ebadi ở Iran--

0:17:01.000,0:17:03.000
đang làm những điều gì đó

0:17:03.000,0:17:05.000
Họ đang thách thức các khái niệm chuyên biệt

0:17:08.000,0:17:11.000
Họ nói, chúng tôi không cần giống như bạn

0:17:16.000,0:17:18.000
hoặc quần hoặc boubou,

0:17:29.000,0:17:31.000
và dồn tài nguyên, thay vào đó,

0:17:31.000,0:17:34.000
vào hồ chứa của an ninh quốc gia.

0:17:42.000,0:17:44.000
bởi phụ nữ trên toàn thế giới.

0:18:00.000,0:18:03.000
của một toàn thể,[br]của một thế giới hoàn toàn mới.

0:18:03.000,0:18:06.000
Và cô ấy chắc chắn trên[br]con đường của mình.

0:18:06.000,0:18:08.000
Cảm ơn các bạn.