WEBVTT

00:00:03.629 --> 00:00:07.926
Ik ben dol op wasmachine-herstellers.

00:00:07.926 --> 00:00:10.475
Ze hebben iets bijzonders.

00:00:10.475 --> 00:00:12.590
Als er een bij mij langskomt,

00:00:12.590 --> 00:00:15.208
ervaar ik voor deze persoon,

00:00:15.208 --> 00:00:17.859
omdat ik volstrekt niet kan wat hij kan,

00:00:17.859 --> 00:00:21.807
een extreem belangrijk 
gevoel van erkentelijkheid.

00:00:21.807 --> 00:00:23.176
En daardoor

00:00:23.176 --> 00:00:25.659
is niet alleen 
mijn wasmachine hersteld,

00:00:25.659 --> 00:00:28.324
maar leef ik ook langer.

00:00:28.324 --> 00:00:31.360
Ik leef langer.
Hoe kan dat?

00:00:31.360 --> 00:00:33.692
Even voorstellen: 
David Servan Schreiber.

00:00:33.692 --> 00:00:35.708
David Servan Schreiber 
was psychiater.

00:00:35.708 --> 00:00:36.775
David Servan Schreiber

00:00:36.775 --> 00:00:38.425
was mijn neef

00:00:38.425 --> 00:00:41.925
en werd iets meer dan een jaar geleden

00:00:41.925 --> 00:00:44.426
geveld door een hersentumor.

00:00:44.426 --> 00:00:46.574
Op zijn dertigste

00:00:46.574 --> 00:00:48.659
werd bij hem een eerste tumor ontdekt.

00:00:48.659 --> 00:00:51.291
Je kan niet zeggen dat David

00:00:51.291 --> 00:00:54.075
statistisch gezien geluk had.

00:00:54.075 --> 00:00:56.908
Vanaf dat moment deed hij beroep

00:00:56.908 --> 00:00:59.926
op al zijn kennis, al zijn energie

00:00:59.926 --> 00:01:02.725
om te zien hoe

00:01:02.725 --> 00:01:06.641
hij niet alleen
zo lang mogelijk kon leven,

00:01:06.641 --> 00:01:09.759
in die toestand, 
maar vooral zo goed mogelijk.

00:01:09.759 --> 00:01:11.159
Wat we van hem weten,

00:01:11.159 --> 00:01:13.592
is dat hij zijn dieet aanpaste,

00:01:13.592 --> 00:01:16.257
dat hij mediteerde,

00:01:16.257 --> 00:01:20.109
dat hij elke dag aan sport deed.

00:01:20.109 --> 00:01:23.091
Wat minder bekend is, 
omdat hij het niet gepubliceerd heeft,

00:01:23.091 --> 00:01:26.760
is de aandacht die hij had

00:01:26.760 --> 00:01:30.791
voor alle kleine dingen in zijn leven.

00:01:30.791 --> 00:01:35.474
Tot zijn laatste ademtocht was David

00:01:35.474 --> 00:01:38.875
een fenomeen van dankbaarheid.

00:01:38.875 --> 00:01:43.428
Dankbaarheid is een gevoel

00:01:43.428 --> 00:01:46.514
van erkentelijkheid 
die we ervaren

00:01:46.514 --> 00:01:52.147
als we de smaak beseffen 
van hetgeen we beleven.

00:01:52.147 --> 00:01:55.713
Het is een zonnestraal 
op je kaak, bijvoorbeeld,

00:01:55.713 --> 00:01:58.514
de geur van een baby,

00:01:58.514 --> 00:02:00.613
vooral je eigen baby.

00:02:00.613 --> 00:02:04.163
Het is het je verplaatsen 
om iets bij te leren

00:02:04.163 --> 00:02:05.781
op een avond.

00:02:05.781 --> 00:02:07.980
Voor ons is het 
het absolute plezier

00:02:07.980 --> 00:02:12.630
om jullie iets te kunnen presenteren 
dat ons sterk boeit.

00:02:12.630 --> 00:02:15.297
Waarom heeft David 
mij op die weg gezet?

00:02:15.297 --> 00:02:17.598
Wij hadden het samen vaak 
over psychologie.

00:02:17.598 --> 00:02:18.930
Omdat er laboratoria bestaan
die zich wijden aan de studie

00:02:18.930 --> 00:02:22.480
van de omstandigheden 
en de gevolgen van dankbaarheid.

00:02:22.480 --> 00:02:27.214
Een zekere Professor Robert Emmons

00:02:27.214 --> 00:02:30.532
van de Universiteit UC Davies in Californië

00:02:30.532 --> 00:02:33.233
-- de gelukzak --

00:02:33.233 --> 00:02:34.797
probeert nu al 12 jaar, in het kader 
van de positieve psychologie,

00:02:34.797 --> 00:02:37.566
de studie van het openbloeien,

00:02:37.566 --> 00:02:39.199
te begrijpen hoe het werkt 
en welk effect het op ons heeft.

00:02:39.199 --> 00:02:41.599
Dit zijn zijn vaststellingen.

00:02:41.599 --> 00:02:44.733
Ten eerste, psychologisch gezien,

00:02:44.733 --> 00:02:46.967
als we ons kunnen verwonderen

00:02:46.967 --> 00:02:49.415
over de kleine dingen,

00:02:49.415 --> 00:02:52.514
over wat je daar beleeft,

00:02:52.514 --> 00:02:54.248
over de temperatuur in de zaal,

00:02:54.248 --> 00:02:55.698
al was het maar over het feit 
dat je op tijd kon komen,

00:02:55.698 --> 00:02:57.599
wel, dan voelen we ons gelukkiger,

00:02:57.599 --> 00:02:59.615
we voelen ons meer 
verbonden met de ander,

00:02:59.615 --> 00:03:05.177
we voelen ons alerter

00:03:05.208 --> 00:03:11.599
en we voelen ons levendiger.

00:03:11.599 --> 00:03:13.648
Daarnaast zijn er bijkomende
positieve effecten op onze relaties:

00:03:13.648 --> 00:03:15.832
eerst en vooral 
dat we ons minder alleen voelen.

00:03:15.832 --> 00:03:17.798
Want dankbaarheid 
komt altijd voort

00:03:17.798 --> 00:03:19.633
uit iets of iemand

00:03:19.633 --> 00:03:22.248
buiten ons om.

00:03:22.248 --> 00:03:23.816
Het is een gevoel 
dat ons nederig maakt.

00:03:23.816 --> 00:03:26.531
Het is een gevoel waardoor we 
op onze beurt willen geven.

00:03:26.531 --> 00:03:28.514
Maar dat is nog niks.

00:03:28.514 --> 00:03:30.432
Het meest verrassende 
zijn de vaststellingen

00:03:30.432 --> 00:03:32.717
op fysiologisch gebied,

00:03:32.717 --> 00:03:34.850
in de werking van het lichaam.

00:03:34.850 --> 00:03:36.917
Dan heb ik het over een studie
die sinds 1986 in Minnesota loopt.

00:03:36.917 --> 00:03:38.815
Een onderzoeker stelde de volgende 
onderzoekshypothese of vraag voor:

00:03:38.815 --> 00:03:41.431
zou er een verband zijn

00:03:41.431 --> 00:03:43.448
tussen dankbaarheid voelen, 
je kunnen verwonderen en een lang leven?

00:03:43.448 --> 00:03:44.914
Hoe bestudeer je zoiets?

00:03:44.914 --> 00:03:46.914
Je moet mensen vinden 
die precies eender leven,

00:03:46.914 --> 00:03:49.849
eender eten,

00:03:49.849 --> 00:03:51.881
dezelfde lucht inademen,

00:03:51.881 --> 00:03:53.415
hetzelfde beroep hebben,

00:03:53.415 --> 00:03:56.999
evenveel kinderen hebben,
zeker voor vrouwen is dat cruciaal,

00:03:56.999 --> 00:03:58.481
het ideale getal is nul.

00:03:58.481 --> 00:04:01.933
En als iedereen getrouwd kon zijn 
met dezelfde persoon,

00:04:01.933 --> 00:04:04.165
dan is het perfect.

00:04:04.165 --> 00:04:07.998
Dat vonden ze,

00:04:07.998 --> 00:04:09.814
in een klooster.

00:04:09.814 --> 00:04:11.764
Een klooster met 150 jaar archieven.

00:04:11.764 --> 00:04:14.226
Deze jonge vrouwen kregen,
bij hun aankomst in het klooster,

00:04:14.226 --> 00:04:16.109
als ze 20 zijn, een eerste taak: 
schrijf een brief die je beschrijft,

00:04:16.109 --> 00:04:17.909
die je leven vertelt.

00:04:17.909 --> 00:04:19.142
Dat herhalen ze als ze 40 jaar zijn

00:04:19.142 --> 00:04:22.276
en als ze 70 jaar zijn.

00:04:22.276 --> 00:04:23.927
Er zijn 150 jaar aan biografische brieven 
ter beschikking.

00:04:23.927 --> 00:04:25.792
Maar er zijn ook 150 jaar 
aan medische dossiers.

00:04:25.792 --> 00:04:29.228
De brieven worden aan semantici bezorgd,

00:04:29.228 --> 00:04:31.094
die de toon bestuderen 
van de woordenschat,

00:04:31.094 --> 00:04:34.276
en zij moeten de aard kwantificeren

00:04:34.276 --> 00:04:35.643
van de gebruikte woorden 
die wijzen op

00:04:35.643 --> 00:04:37.093
verwondering, 
optimisme

00:04:37.093 --> 00:04:38.343
of dankbaarheid.

00:04:38.343 --> 00:04:40.678
Vervolgens stelde men een correlatie vast

00:04:40.678 --> 00:04:42.111
tussen de dichtheid 
van de dankbaarheid

00:04:42.111 --> 00:04:43.961
met de gezondheid van de vrouwen

00:04:43.961 --> 00:04:45.961
en zelfs met hun levensduur.

00:04:45.961 --> 00:04:50.210
Men stelde vast dat 
hoe meer woorden er waren,

00:04:50.210 --> 00:04:53.722
vanaf de leeftijd van 20 jaar,

00:04:53.722 --> 00:04:57.141
die wezen op dankbaarheid of verwondering

00:04:57.141 --> 00:04:59.771
hoe langer ze leefden.

00:04:59.771 --> 00:05:03.772
Men heeft zelfs kunnen uitrekenen
dat ze een 7 jaar langere

00:05:03.772 --> 00:05:06.622
levensverwachting hadden dan hun zusters.

00:05:06.622 --> 00:05:08.305
Men heeft dit herhaald 
in meer courante omgevingen,

00:05:08.305 --> 00:05:10.473
bij arbeiders,

00:05:10.473 --> 00:05:13.423
met exact hetzelfde resultaat.

00:05:13.423 --> 00:05:17.390
Zelf ben ik, zoals sommigen onder jullie,

00:05:17.390 --> 00:05:19.939
geboren en getogen in Parijs.

00:05:19.939 --> 00:05:21.607
We hebben hier niet de gewoonte

00:05:21.607 --> 00:05:24.356
om te praten over wat goed gaat 
en ons verwondert.

00:05:24.356 --> 00:05:26.223
Maar door mijn contact met David,

00:05:26.223 --> 00:05:29.473
door het lezen van deze documentatie

00:05:29.473 --> 00:05:31.023
wilde ik me eraan wagen,

00:05:31.023 --> 00:05:32.972
om het uit te proberen.

00:05:32.972 --> 00:05:34.490
Ik moest mijn toevlucht nemen 
tot het bewijsmateriaal

00:05:34.490 --> 00:05:37.391
van Martin Seligman,

00:05:37.391 --> 00:05:38.375
stichter van de positieve psychologie,

00:05:38.375 --> 00:05:40.692
onderzoeker aan de Universiteit
van Pennsylvania.

00:05:40.692 --> 00:05:42.126
Je hoort wel vaker over hem tegenwoordig.

00:05:42.126 --> 00:05:45.809
Hij heeft vastgesteld

00:05:45.809 --> 00:05:47.924
dat het volstaat om per dag

00:05:47.924 --> 00:05:51.242
3 situaties te vinden,

00:05:51.242 --> 00:05:53.242
momenten, 
interacties,

00:05:53.242 --> 00:05:56.655
smaken, 
gewaarwordingen

00:05:56.655 --> 00:05:59.188
die ons deugd hebben gedaan

00:05:59.188 --> 00:06:02.005
en waarvoor we geneigd zijn 
om 'wel bedankt!' te zeggen

00:06:02.005 --> 00:06:04.655
om ons geluksniveau

00:06:04.655 --> 00:06:06.288
duurzaam te doen verbeteren, 
binnen de 3 weken.

00:06:06.288 --> 00:06:08.912
Ik lees dat, 
ik kom thuis,

00:06:08.912 --> 00:06:10.547
opgetogen over de informatie,

00:06:10.547 --> 00:06:13.697
ik ga aan tafel met mijn man 
en mijn drie kinderen,

00:06:13.697 --> 00:06:15.997
die op dat moment 
tussen 8 en 14 jaar zijn,

00:06:15.997 --> 00:06:19.546
en ik zeg: "Ik heb iets mafs 
gelezen vandaag: als je elke dag --

00:06:19.546 --> 00:06:23.714
en terwijl ik wil zeggen 'momenten, situaties

00:06:23.714 --> 00:06:27.214
waarvoor je --' kortom,

00:06:27.214 --> 00:06:29.297
wat ik zei, was dat als je per dag 
3 dingen 'top' vindt,

00:06:29.297 --> 00:06:31.480
je langer zal leven, 
gezonder zal zijn en gelukkiger.

00:06:31.480 --> 00:06:33.247
En we gingen ervoor.

00:06:33.247 --> 00:06:34.647
Het valt niet iedereen makkelijk.

00:06:34.647 --> 00:06:37.847
Het is niet evident.

00:06:37.847 --> 00:06:40.858
Ons niveau van onmiddellijke toegang 
tot dankbaarheid is verschillend

00:06:40.858 --> 00:06:45.407
van de ene persoon tot de andere.

00:06:45.407 --> 00:06:47.874
Vooral voor Léon, de jongste,

00:06:47.874 --> 00:06:50.357
was het extreem moeilijk.

00:06:50.357 --> 00:06:53.538
Hij was bedrukt, 
hij had geen zin om te spelen.

00:06:53.538 --> 00:06:56.325
Eén van de dingen waar ik 
als mama fier op ben,

00:06:56.325 --> 00:06:58.108
is dat Léon vandaag, 
op zijn veertiende,

00:06:58.108 --> 00:07:01.908
deze trap zou kunnen afdalen,

00:07:01.908 --> 00:07:04.257
voor u zou kunnen komen staan en zeggen:

00:07:04.257 --> 00:07:05.738
"Dit zijn de 3 dingen die ik top vind."

00:07:05.738 --> 00:07:06.788
Ik heb dat aan mijn kinderen geleerd.

00:07:06.788 --> 00:07:10.186
Het is een manier van doen.

00:07:10.186 --> 00:07:11.754
Als je dat doet 
met mensen die je kent,

00:07:11.754 --> 00:07:14.720
met wie je samen leeft,

00:07:14.720 --> 00:07:17.104
of samenwerkt,

00:07:17.104 --> 00:07:19.255
mensen die je niet kent,

00:07:19.255 --> 00:07:20.270
die je pas hebt ontmoet,

00:07:20.270 --> 00:07:23.255
dan gebeurt iets heel bijzonders.

00:07:23.255 --> 00:07:25.172
Want het is een nogal 
ongebruikelijk gespreksonderwerp.

00:07:25.172 --> 00:07:26.637
Als het jou raakt, raakt het mij.

00:07:26.637 --> 00:07:28.061
Als ik je hoor vertellen wat jou vandaag
gelukkig maakte, dan is er één regel:

00:07:28.061 --> 00:07:29.860
op een top die openlijk wordt gedeeld,
geef je geen commentaar, geen kritiek.

00:07:29.860 --> 00:07:31.194
Je luistert naar de top van anderen,

00:07:31.194 --> 00:07:33.078
je neemt hem in je op en vaak stel je vast
dat jij dat ook hebt ervaren.

00:07:33.078 --> 00:07:34.827
Je voegt hem aan je lijst toe.

00:07:34.827 --> 00:07:36.344
Dat is één manier van doen,

00:07:36.344 --> 00:07:37.960
het niveau 0.

00:07:37.960 --> 00:07:40.542
Dan is er niveau 1.

00:07:40.542 --> 00:07:42.927
Als je niet veel zin hebt
om erover te praten, kan je beginnen

00:07:42.927 --> 00:07:44.009
door op je nachttafel

00:07:44.009 --> 00:07:46.493
wat ik een 'topboekje' noem te leggen,

00:07:46.493 --> 00:07:47.444
wat onderzoekers
een 'dankbaarheidsdagboek' noemen,

00:07:47.444 --> 00:07:48.544
waarin je gewoon kan noteren,

00:07:48.544 --> 00:07:50.193
voor je gaat slapen,
het laatste wat je doet

00:07:50.193 --> 00:07:51.478
voor je gaat slapen,

00:07:51.478 --> 00:07:52.929
als je je iPad uitschakelt,

00:07:52.929 --> 00:07:54.211
vul je je boekje in.

00:07:54.211 --> 00:07:55.861
Dokter Emmons stelde vast

00:07:55.861 --> 00:07:59.092
dat als dat het laatste is 
wat je doet op een dag,

00:07:59.092 --> 00:08:02.572
je dieper slaapt,

00:08:02.572 --> 00:08:03.908
langer,

00:08:03.908 --> 00:08:06.026
en als je chronische pijn lijdt,

00:08:06.026 --> 00:08:09.825
verzacht het je pijn.

00:08:09.825 --> 00:08:11.058
Dan is er het volgende niveau:

00:08:11.058 --> 00:08:13.009
de dankbaarheidsbrief.

00:08:13.009 --> 00:08:15.610
Dit is wat er gebeurt 
in onze hersenen:

00:08:15.610 --> 00:08:17.111
als we verbinding maken

00:08:17.111 --> 00:08:18.990
met dat gevoel van dankbaarheid,

00:08:18.990 --> 00:08:20.640
kunnen onze hersenen niet tegelijk

00:08:20.640 --> 00:08:22.490
-- dat is onmogelijk --

00:08:22.490 --> 00:08:23.941
rancune of woede voelen.

00:08:23.941 --> 00:08:25.141
Dus als je gaat zitten

00:08:25.141 --> 00:08:26.567
om iemand te schrijven,

00:08:26.567 --> 00:08:28.151
dan maak je je op

00:08:28.151 --> 00:08:31.285
om je verwondering te beseffen

00:08:31.285 --> 00:08:33.569
over wat voor je ligt.

00:08:33.569 --> 00:08:35.701
Een jaar lang 
heb ik geen enkel cadeau gegeven.

00:08:35.701 --> 00:08:36.883
Mijn enige cadeau

00:08:36.883 --> 00:08:39.051
was schrijven voor de verjaardagen 
van mijn vrienden.

00:08:39.051 --> 00:08:40.934
Ik schreef ze dankbaarheidsbrieven.

00:08:40.934 --> 00:08:43.018
Ik dacht opnieuw na over

00:08:43.018 --> 00:08:44.083
mijn vriendschappen, 
mijn relaties

00:08:44.083 --> 00:08:46.236
en ik besefte het geluk

00:08:46.236 --> 00:08:47.803
dat ik had.

00:08:47.803 --> 00:08:49.319
In zo'n brief kan je zeggen:

00:08:49.319 --> 00:08:51.467
"Als jij geen deel was van mijn leven,

00:08:51.467 --> 00:08:54.068
dan is dit wat ik niet zou zijn

00:08:54.068 --> 00:08:57.501
en wat ik niet zou weten.

00:08:57.501 --> 00:09:00.053
Daardoor kan je de maat nemen

00:09:00.053 --> 00:09:02.751
van de relatie en van de diepte 
van je relatie met de ander.

00:09:02.751 --> 00:09:04.268
Vervolgens stuurde Martin Seligman

00:09:04.268 --> 00:09:06.637
proefpersonen op dankbaarheidsbezoek.

00:09:06.637 --> 00:09:08.618
Je schrijft de brief,

00:09:08.618 --> 00:09:11.569
en in plaats van hem te versturen, 
maak je een afspraak

00:09:11.569 --> 00:09:15.018
met de persoon, zonder te zeggen
waarom je komt,

00:09:15.018 --> 00:09:17.052
en je komt hem de brief voorlezen.

00:09:17.052 --> 00:09:18.751
Ik heb er, toegegeven, 
maar één gedaan.

00:09:18.751 --> 00:09:20.286
Het is krachtig,

00:09:20.286 --> 00:09:22.102
ik had er een hoop 
Kleenex voor nodig,

00:09:22.102 --> 00:09:23.669
ook bij de overhandiging.

00:09:23.669 --> 00:09:26.435
Ik heb een dankbaarheidsbrief 
geschreven aan mijn man.

00:09:26.435 --> 00:09:28.902
Hij zit vandaag in de zaal. Ik had het 
hem nooit gezegd, maar ik zeg het nu.

00:09:28.902 --> 00:09:31.220
We zijn 25 jaar samen.

00:09:31.220 --> 00:09:33.035
In 25 jaar samenleven, 
kan je heel gemakkelijk

00:09:33.035 --> 00:09:35.219
een lijst van verwijten maken.

00:09:35.219 --> 00:09:36.936
Maar daar ging het niet om.

00:09:36.936 --> 00:09:39.186
Het ging erom hem te zeggen: 
"Als jij geen deel van mijn leven was,

00:09:39.186 --> 00:09:40.918
als ik je niet had ontmoet, 
als ik die dag niet op jou was gevallen,

00:09:40.918 --> 00:09:42.052
dan is dit alles wat ik nooit 
zou zijn geworden."

00:09:42.052 --> 00:09:46.387
En dat heb ik gedaan.

00:09:46.387 --> 00:09:48.237
Ik ga jullie iets bekennen.
Sorry, Alex.

00:09:48.237 --> 00:09:50.271
Alex leest op het toilet.

00:09:50.271 --> 00:09:53.039
Toen ik me aan deze brief zette,

00:09:53.039 --> 00:09:55.454
besefte ik dat ik,

00:09:55.454 --> 00:09:57.304
zonder die hoop tijdschriften,

00:09:57.304 --> 00:09:59.821
een hoop dingen 
nooit zou hebben geleerd,

00:09:59.821 --> 00:10:02.933
dankzij hem.

00:10:02.933 --> 00:10:06.710
Ik hoorde het me hem zeggen.

00:10:06.710 --> 00:10:09.461
Ik heb het hem gezegd.

00:10:09.461 --> 00:10:11.061
Dankbaarheid dient precies daarvoor.

00:10:11.061 --> 00:10:12.562
Gewoon om hetzelfde leven te leiden,

00:10:12.562 --> 00:10:15.544
maar dan beter.

00:10:15.544 --> 00:10:18.895
Ik verander de personages niet,

00:10:18.895 --> 00:10:19.995
ik verander het decor niet.

00:10:19.995 --> 00:10:22.010
En waar het echt uitzonderlijk nuttig wordt,

00:10:22.010 --> 00:10:25.878
is wanneer het niet gaat.

00:10:25.878 --> 00:10:29.794
Als het leven ons niet geeft wat we willen,

00:10:29.794 --> 00:10:30.961
als het ons het tegendeel geeft 
van wat we willen.

00:10:30.961 --> 00:10:32.147
Als de tijd die we hebben doorgebracht

00:10:32.147 --> 00:10:34.761
met iemand van wie we houden, geteld is,

00:10:34.761 --> 00:10:38.161
en we beseffen,

00:10:38.161 --> 00:10:41.760
door die filter,

00:10:41.760 --> 00:10:46.196
ondanks dat alles,

00:10:46.196 --> 00:10:47.545
hoeveel geluk we hebben.

00:10:47.545 --> 00:10:50.411
Mijn geluk bestaat erin om er te zijn,
om namens ons allen

00:10:50.411 --> 00:10:54.960
hier geduldig te zitten.

00:10:54.960 --> 00:10:58.110
Hartelijk dank.

00:10:58.110 --> 00:10:59.728
(Applaus)