1
00:00:07,308 --> 00:00:12,658
Hefajstos, bóg techniki, ciężko pracował
nad swoim najznakomitszym wynalazkiem.

2
00:00:12,658 --> 00:00:15,946
Miał stworzyć nowy system obronny
dla króla Minosa,

3
00:00:15,946 --> 00:00:19,947
chcącego ograniczyć napływ intruzów
do swojego królestwa na Krecie.

4
00:00:19,947 --> 00:00:23,279
Straż złożona ze śmiertelników
i zwykły oręż nie wystarczały,

5
00:00:23,279 --> 00:00:27,339
więc genialny bóg stworzył
nowego, niepokonanego obrońcę.

6
00:00:27,339 --> 00:00:29,025
W płomieniach swojej kuźni

7
00:00:29,025 --> 00:00:33,535
Hefajstos nadał swemu dziełu
postać olbrzymiego człowieka.

8
00:00:33,538 --> 00:00:37,227
Stworzona z błyszczącego brązu,
obdarzona nadludzką siłą

9
00:00:37,227 --> 00:00:40,522
i napędzana ichorem,
płynem dającym życie bogom,

10
00:00:40,522 --> 00:00:44,743
ten automat był inny niż wszystko,
co Hefajstos wykuł do tej pory.

11
00:00:44,743 --> 00:00:49,433
Bóg nazwał go imieniem Talos.
Tak powstał pierwszy robot.

12
00:00:49,433 --> 00:00:53,605
Strażnik z brązu trzy razy dziennie
robił obchód wokół wyspy

13
00:00:53,605 --> 00:00:55,389
w poszukiwaniu intruzów.

14
00:00:55,389 --> 00:00:57,856
Kiedy dostrzegał statki
płynące do brzegu,

15
00:00:57,856 --> 00:01:00,763
ciskał w ich kierunku ogromne głazy.

16
00:01:00,763 --> 00:01:02,957
Jeżeli rozbitkom udało się
dopłynąć do brzegu,

17
00:01:02,957 --> 00:01:08,047
olbrzym rozgrzewał się do czerwoności
i miażdżył ofiary w swym uścisku.

18
00:01:08,047 --> 00:01:12,961
Talos miał pełnić służbę
niezmiennie dzień po dniu.

19
00:01:12,961 --> 00:01:15,040
Jednak mimo zautomatyzowanego zachowania,

20
00:01:15,040 --> 00:01:19,200
posiadał życie wewnętrzne 
niewyobrażalne dla jego ofiar.

21
00:01:19,200 --> 00:01:20,124
Wkrótce

22
00:01:20,124 --> 00:01:24,834
gigant napotkał statek z najeźdźcami,
którzy wystawili na próbę jego moc.

23
00:01:24,834 --> 00:01:28,269
Utrudzona załoga Jazona,
Medei i Argonautów

24
00:01:28,269 --> 00:01:32,519
wracała z trudnej, ale zwycięskiej
wyprawy po złote runo.

25
00:01:32,519 --> 00:01:34,972
Ich przygoda obfitowała
w ponure zwroty akcji,

26
00:01:34,972 --> 00:01:38,969
a zmęczeni żeglarze z utęsknieniem
wypatrywali bezpiecznej przystani.

27
00:01:38,969 --> 00:01:42,420
Słyszeli o strzegącym Krety
niezwyciężonym kolosie z brązu

28
00:01:42,420 --> 00:01:44,902
i ukryli się w zatoczce.

29
00:01:44,902 --> 00:01:49,872
Jednak nim zdążyli choćby rzucić kotwicę,
Talos ich zauważył.

30
00:01:49,872 --> 00:01:53,668
Gdy Argonauci drżeli na widok
nadchodzącego mechanicznego giganta,

31
00:01:53,668 --> 00:01:58,068
czarodziejka Medea dostrzegła 
błyszczącą śrubę na jego kostce

32
00:01:58,068 --> 00:02:00,757
i obmyśliła chytry plan.

33
00:02:00,757 --> 00:02:02,989
Medea złożyła Talosowi ofertę:

34
00:02:02,989 --> 00:02:05,593
miała uczynić go nieśmiertelnym

35
00:02:05,593 --> 00:02:08,206
w zamian za wyciągnięcie śruby.

36
00:02:08,206 --> 00:02:11,372
Obietnica Medei głęboko poruszyła Talosa.

37
00:02:11,372 --> 00:02:13,869
Nieświadom własnej mechanicznej natury

38
00:02:13,869 --> 00:02:18,659
i dość ludzki, by pragnąć 
nieśmiertelności, Talos przyjął ofertę.

39
00:02:18,659 --> 00:02:22,971
Gdy Medea wypowiadała zaklęcia,
Jazon wyciągnął śrubę.

40
00:02:22,971 --> 00:02:24,661
Zgodnie z podejrzeniami Medei,

41
00:02:24,661 --> 00:02:27,901
śruba była słabym punktem
projektu Hefajstosa

42
00:02:27,901 --> 00:02:33,804
Ichor wylał się niczym płynny ołów,
pozbawiając Talosa źródła energii.

43
00:02:33,804 --> 00:02:36,943
Robot runął z potężnym łoskotem,

44
00:02:36,943 --> 00:02:40,508
a Argonauci mogli pożeglować do domu.

45
00:02:40,508 --> 00:02:44,310
Opowieść ta, po raz pierwszy zapisana
około roku 700 p.n.e.,

46
00:02:44,310 --> 00:02:48,404
porusza pewne znane nam obawy
dotyczące sztucznej inteligencji,

47
00:02:48,404 --> 00:02:52,399
a nawet kładzie starożytne podwaliny
pod nurt science fiction.

48
00:02:52,399 --> 00:02:56,739
Jednak zdaniem historyków
starożytne roboty nie są jedynie mitem.

49
00:02:56,739 --> 00:02:58,583
Około czwartego wieku przed Chrystusem

50
00:02:58,583 --> 00:03:01,949
greccy konstruktorzy zaczęli budować
prawdziwe automaty,

51
00:03:01,949 --> 00:03:05,946
między innymi roboty-służących
i latające modele ptaków.

52
00:03:05,946 --> 00:03:08,748
Żaden z tych wynalazków
nie dorównał sławą Talosowi,

53
00:03:08,748 --> 00:03:12,509
który gościł na greckich monetach,
wazach i freskach,

54
00:03:12,509 --> 00:03:14,508
a także w spektaklach teatralnych.

55
00:03:14,508 --> 00:03:16,919
Już 2 500 lat temu

56
00:03:16,919 --> 00:03:20,240
Grecy zaczęli badać niepewną relację

57
00:03:20,240 --> 00:03:22,576
między człowiekiem i maszyną.

58
00:03:22,576 --> 00:03:25,810
Podobnie jak wiele współczesnych mitów
o sztucznej inteligencji,

59
00:03:25,810 --> 00:03:31,736
historia Talosa mówi zarówno o sercu,
jak i o mózgu robota.

60
00:03:31,736 --> 00:03:36,226
Przedstawiając upadek Talosa na wazie
z piątego wieku przed Chrystusem,

61
00:03:36,226 --> 00:03:39,536
artysta uchwycił rozpacz ginącego robota.

62
00:03:39,536 --> 00:03:42,586
Po policzku z brązu spływa łza.