WEBVTT

00:00:00.394 --> 00:00:04.248
Burada 12 ədəd konfet verilib.

00:00:04.248 --> 00:00:07.754
Qəhvəyi rəngli olanların
ətrafında şokolad var.

00:00:07.754 --> 00:00:10.435
Üzərində C olanların

00:00:10.435 --> 00:00:11.809
tərkibində

00:00:11.809 --> 00:00:12.645
hind qozu var.

00:00:12.645 --> 00:00:15.802
Məsələn, üst tərəfdə, solda
olan konfetin üzəri

00:00:15.802 --> 00:00:17.206
şokoladlıdır,

00:00:17.206 --> 00:00:19.088
amma tərkibində hind qozu yoxdur.

00:00:19.088 --> 00:00:21.394
Buradakı konfetin isə ətrafında
şokolad və

00:00:21.394 --> 00:00:24.517
daxilində hind qozu var.

00:00:24.517 --> 00:00:27.338
Bunun isə...
ekranı hərəkət etdirmək istəmirdim,

00:00:27.338 --> 00:00:31.447
bunun isə
ətrafında şokolad yoxdur,

00:00:31.447 --> 00:00:33.065
amma tərkibində

00:00:33.065 --> 00:00:34.306
hind qozu var.

00:00:34.306 --> 00:00:36.466
Bu konfetdə isə

00:00:36.466 --> 00:00:38.427
nə şokolad, nə də hind qozu var.

00:00:38.427 --> 00:00:40.538
Bu məlumatları təsvir etməyin müxtəlif

00:00:40.538 --> 00:00:43.326
üsullaırnı tapmaq istəyirəm.

00:00:43.326 --> 00:00:46.849
Bu üsullardan biri Venn
diaqramından istifadə etməkdir.

00:00:46.849 --> 00:00:49.465
Gəlin Venn diaqramı çəkək.

00:00:49.465 --> 00:00:54.465
Deməli, Venn diaqramı bunu 
təsvir etməyin üsullarından biridir.

00:00:55.316 --> 00:00:57.277
Adətən edildiyi kimi,
kovensiya budur ki,

00:00:57.277 --> 00:00:59.123
maraqlandığınız kainatı
təmsil etməsi

00:00:59.123 --> 00:01:00.879
üçün bir düzbucaqlı
hazırlayırsınız,

00:01:00.879 --> 00:01:01.973
bu halda, bu,
şokoladlar

00:01:01.973 --> 00:01:04.550
olacaq. Bunun tərkibindəki
bütün rəqəmlərin cəmi

00:01:04.550 --> 00:01:06.014
sahib olduğumuz şokoladlarla

00:01:06.014 --> 00:01:07.929
eyni olmalıdır. Yəni
12 olmalıdır.

00:01:07.929 --> 00:01:09.856
Deməli, buradakı
bizim kainatımızdır.

00:01:09.856 --> 00:01:12.294
Sonra mən maraqlandığım
qrupları təmsil edən

00:01:12.294 --> 00:01:13.954
çevrələr çəkəcəyəm.

00:01:13.954 --> 00:01:15.835
Deyək ki, bunun üçün 
tərkibində şokolad

00:01:15.835 --> 00:01:18.169
olan şeylər qrupu ilə maraqlanıram.

00:01:18.169 --> 00:01:20.083
Deməli, bunu bir çevrə ilə çəkəcəyəm.

00:01:20.851 --> 00:01:22.064
Bunu miqyasa uyğun da

00:01:22.064 --> 00:01:23.027
çəkə bilərsiniz, amma

00:01:23.027 --> 00:01:27.323
mən elə etməyəcəyəm. Deməli,
bu, mənim şokolad qrupumdur, şokolad.

00:01:27.323 --> 00:01:29.646
Bu, mənim şokolad qrupumdur.

00:01:29.646 --> 00:01:32.128
Sonra isə mən hind 
qozu qrupu istəyirəm.

00:01:32.128 --> 00:01:35.986
Deməli, hind qozu. Bir daha

00:01:35.986 --> 00:01:37.565
deyim, miqyasa uyğun deyil.

00:01:37.565 --> 00:01:38.901
Onları təxminən
eyni ölçüdə

00:01:38.901 --> 00:01:41.573
çəkdim, amma siz görə
bilərsiniz ki, realda şokolad qrupu

00:01:41.573 --> 00:01:43.466
hind qozu qrupundan daha böyükdür.

00:01:43.466 --> 00:01:45.486
Hind qozu qrupu.

00:01:45.486 --> 00:01:48.156
İndi biz fərqli bölmələri doldura bilərik.

00:01:48.156 --> 00:01:51.859
Deməli, bunlardan neçəsinin şokoladı var,

00:01:51.859 --> 00:01:53.542
amma hind qozu yoxdur?

00:01:53.542 --> 00:01:58.542
Gəlin baxaq, bizdə bir,
iki, üç, dörd, beş, altı

00:01:59.463 --> 00:02:03.352
şokoladlı amma hind qozu olmayan var.

00:02:04.788 --> 00:02:05.969
Qoyun, fərqli rəngdə edim

00:02:05.969 --> 00:02:07.309
çünki, məncə, rənglər

00:02:07.309 --> 00:02:09.062
vacibdir. İcazə verin, yaşıl edim.

00:02:09.062 --> 00:02:14.062
Deməli, bir, iki, üç, dörd, beş və altı.

00:02:15.029 --> 00:02:17.757
Deməli, buradakı bu bölmə 6-dır.

00:02:17.757 --> 00:02:18.929
Bir daha, mən ümumi

00:02:18.929 --> 00:02:21.611
qəhvəyi şey haqqında danışmıram, 
mən sadəcə yaşılla

00:02:21.611 --> 00:02:23.735
işarələdiyim bölgədən danışıram.

00:02:23.735 --> 00:02:26.487
İndi isə neçə dənə şokolad və hind qozu?

00:02:26.487 --> 00:02:29.006
Şokolad və hind qozu.

00:02:29.006 --> 00:02:33.127
Yaxşı, bu olacaq bir, iki, üç.

00:02:33.127 --> 00:02:35.646
Deməli, onlardan üçünün
şokoladı və hind qozu var.

00:02:35.646 --> 00:02:37.828
Fikir verin, buradakı bölüm bir-biri

00:02:37.828 --> 00:02:39.094
ilə üst-üstə düşür.

00:02:39.094 --> 00:02:42.172
Onlardan üçü hər iki qrupa,
hər iki kateqoriyaya aiddir.

00:02:42.172 --> 00:02:45.224
Bu üç dənədə hind qozu var,
onlarda şokolad var.

00:02:45.224 --> 00:02:46.454
Neçəsində şokolad var?

00:02:46.454 --> 00:02:48.125
Deməli, 6 üstəgəl 3, 9 edir.

00:02:48.125 --> 00:02:49.508
Neçəsində hind qozu var?

00:02:49.508 --> 00:02:50.378
Yaxşı, biz bunu

00:02:50.378 --> 00:02:51.708
bir saniyədə anlayacağıq.

00:02:51.708 --> 00:02:54.286
Deməli, neçəsinin hind qozu var,
amma şokoladı yoxdur?

00:02:54.286 --> 00:02:58.187
Yaxşı, sadəcə birinin hind
qozu var, şokoladı yoxdur.

00:02:58.187 --> 00:02:59.556
Deməli, bu buradakıdır

00:02:59.556 --> 00:03:01.493
və bu buranı təmsil edir,

00:03:01.493 --> 00:03:02.727
ağ rəngdə işarələdiyimi.

00:03:02.727 --> 00:03:04.321
Deməli, orada neçə hind qozu var?

00:03:04.321 --> 00:03:06.496
Bir üstəgəl, üç və ya dörd
və siz görürsünüz.

00:03:06.496 --> 00:03:08.377
Bir, iki, üç, dörd.

00:03:08.377 --> 00:03:09.805
Son anlamaq istəyəcəyimiz şey,

00:03:09.805 --> 00:03:11.477
çünki fikir verin, 6 üstəgəl 3,

00:03:11.477 --> 00:03:12.417
üstəgəl 1, edir 10.

00:03:12.417 --> 00:03:13.450
Bəs digər ikisi?

00:03:13.450 --> 00:03:16.981
Yaxşı, digər ikisi nə şokoladdır,
nə də hind qozudur.

00:03:16.981 --> 00:03:18.559
Əslində, icazə verin, rəngləyim.

00:03:18.559 --> 00:03:20.382
Bu bir, iki, bunlar nə şokoladdır,

00:03:20.382 --> 00:03:21.647
nə də hind qozu.

00:03:21.647 --> 00:03:23.458
Mən bu ikisi burada yaza bilərəm.

00:03:23.458 --> 00:03:26.082
Bunlar nə şokoladdır, nə də hind qozu.

00:03:26.082 --> 00:03:30.099
Deməli, bu neçə dənə şokolad və
hind qozu olduğunu, neçə dənə şokolad

00:03:30.099 --> 00:03:32.537
olduğunu, neçə dənə hind qozu 
olduğunu və neçə dənə

00:03:32.537 --> 00:03:34.045
heç birinin olmadığını təmsil

00:03:34.045 --> 00:03:35.404
etməyin bir yoludur. Amma

00:03:35.404 --> 00:03:37.018
bunu edəcəyimiz
başqa yollar var.

00:03:37.018 --> 00:03:40.199
Digər yol iki tərəfli
cədvəl ola bilər.

00:03:40.199 --> 00:03:45.199
İki tərəfli cədvəl.

00:03:46.150 --> 00:03:48.546
Bir xəttin, şaquli xətt deyək,
üzərində, deyə

00:03:48.546 --> 00:03:51.136
bilərik ki, icazə verin, 
bunu belə yazım, deməli,

00:03:51.136 --> 00:03:56.136
şokoladı var, mən qısaca
şok yazacağam və sonra mən

00:03:57.068 --> 00:04:02.068
şokoladı yoxdur yazacağam,
qısaca şok. Sonra isə bura

00:04:02.187 --> 00:04:05.426
hind qozu yaza bilərəm.

00:04:05.426 --> 00:04:07.214
Mən bunu ağ rəngdə etmək istəyirəm.

00:04:07.214 --> 00:04:08.932
Mənim yeni alətlərim 
var və bəzən

00:04:08.932 --> 00:04:10.511
rəng dəyişdirmək elə
asan deyil.

00:04:10.511 --> 00:04:13.971
Deməli, bu hind qozudur
və sonra buraya

00:04:13.971 --> 00:04:16.172
mən hind qozu olmayan yazacağam.

00:04:21.401 --> 00:04:24.049
Sonra icazə verin, kiçik bir cədvəl qurum.

00:04:25.014 --> 00:04:27.615
Nə etdiyimi aydınlaşdırım.

00:04:27.615 --> 00:04:30.970
Deməli, buraya bir xətt,
buraya isə bir xətt və

00:04:30.970 --> 00:04:33.872
buraya da, həmçinin,
niyə bir xətt əlavə etməyək.

00:04:33.872 --> 00:04:36.608
Sonra mən sadəcə fərqli
şeyləri başa düşə bilərəm.

00:04:36.608 --> 00:04:39.492
Bu hücrə, bu kvadrat
hind qozu və şokoladı olanların

00:04:39.492 --> 00:04:43.182
sayını təsvir edəcək.

00:04:43.858 --> 00:04:44.846
Yaxşı, artıq buna

00:04:44.846 --> 00:04:47.574
baxmışdıq, bir, iki, üç, buradakı

00:04:47.574 --> 00:04:48.375
üç dənə. Deməli,

00:04:48.375 --> 00:04:50.814
buradakı 3 dənə budur.

00:04:50.814 --> 00:04:54.088
Buradakı bunun isə
şokoladı var, amma

00:04:54.088 --> 00:04:55.946
hind qozu yoxdur.

00:04:55.946 --> 00:04:57.282
Yaxşı, buradakı bu 6-dır.

00:04:57.282 --> 00:05:00.405
Bunun şokoladı var, amma hind qozu yoxdur.

00:05:00.405 --> 00:05:04.723
Deməli, icazə verin, yazım ki,
buradakı bu altıdır.

00:05:04.723 --> 00:05:09.067
Sonra bu qutu olacaq hind
qozu olan, amma

00:05:09.067 --> 00:05:10.622
şokoladı olmayan.

00:05:10.622 --> 00:05:11.701
Yaxşı, bu neçə dənədi?

00:05:11.701 --> 00:05:14.940
Yaxşı, şokoladsız hind qozu
burada bir dənədir.

00:05:14.940 --> 00:05:17.019
Sonra bu hind qozusuz və

00:05:17.019 --> 00:05:18.294
şokoladsız olacaq.

00:05:18.294 --> 00:05:19.897
Biz bunun nə olacağını bilirik.

00:05:19.897 --> 00:05:24.897
Hind qozusuz və şokoladsız
olacaq iki.

00:05:25.493 --> 00:05:26.979
Əgər biz istəsə
idik, hətta

00:05:26.979 --> 00:05:28.697
burada cəmlərini də tapardıq.

00:05:28.697 --> 00:05:30.707
Yaza bilərik ki, əslində
icazə verin bunu

00:05:30.707 --> 00:05:31.820
sadəcə əyləncə üçün

00:05:31.820 --> 00:05:36.487
edim. Mən cəm yaza bilərəm,
cəm yaza bilərəm və əgər mən

00:05:36.487 --> 00:05:41.119
bunu şaquli cəmləsəm, 
deməli, 3 üstəgəl 1 olacaq 4.

00:05:41.119 --> 00:05:43.464
6 üstəgəl 2 olacaq 8.

00:05:43.464 --> 00:05:45.263
Deməli, bu 4 şokoladı və hind

00:05:45.263 --> 00:05:47.457
hind qozu olan və şokoladı olmayanların

00:05:47.457 --> 00:05:48.376
cəmidir.

00:05:48.376 --> 00:05:50.210
Bu da 3 üstəgəl 1-dir.

00:05:50.210 --> 00:05:55.210
Bu 8 hind qozu olmayanların cəmidir.

00:05:55.643 --> 00:05:56.466
Hind qozu olmayan.

00:05:56.466 --> 00:05:58.733
Deməli, hind qozu olmayanların cəmi
və, təbii ki

00:05:58.733 --> 00:06:01.694
bu, 6 üstəgəl bu 2 olacaq.

00:06:01.694 --> 00:06:03.655
Biz üfüqi olaraq cəmləyə bilərdik.

00:06:03.655 --> 00:06:05.757
3 üstəgəl 1 bərabərdir 9.

00:06:05.757 --> 00:06:07.278
1üstəgəl 2 bərabərdir 3.

00:06:07.278 --> 00:06:08.055
Bu 9 nədir?

00:06:08.055 --> 00:06:10.970
Bu şokoladın ümumi 
cəmidir, 6 üstəgəl 3.

00:06:10.970 --> 00:06:11.631
Bu 3 nədir?

00:06:11.631 --> 00:06:13.372
Bu şokoladı olmayanların cəmidir.

00:06:13.372 --> 00:06:15.497
Bu 1 üstəgəl 2-dir.

00:06:15.497 --> 00:06:17.052
Nəysə, ümid edirəm, bu,
sizə maraqlı gəldi.

00:06:17.052 --> 00:06:19.259
Bu sadəcə müəyyən informasiyanı
təsvir etməyin bir neçə

00:06:19.259 --> 00:06:21.627
fərqli yoludur.