0:00:06.664,0:00:13.144
لە ٢٧ ی جۆزەردانی،١٩٤١، کەشتی جەنگی[br]ئەڵمانی بیسمارک نقوم بوو لە شەڕێکی سەختدا،

0:00:13.144,0:00:18.454
تەنھا ١٨٨ کەس لە کۆی ٢٢٠٠ ئەندامی[br]گروپەکە بە زیندووی مانەوە.

0:00:18.454,0:00:21.534
بەڵام کاتێ بەلەمێکی بچوکی ئینگلیز، ھات بۆ [br]کۆکردنەوەی زیندانییەکان،

0:00:21.534,0:00:24.884
ڕزگاربوویەکی چاوەڕوان نەکراویان دۆزیەوە -

0:00:24.884,0:00:28.244
پشیلەیەکی ڕەش و سپی کە خۆی گرتبووەوە[br]بە تەختەیەکی سەر ئاو کەوتوو.

0:00:28.244,0:00:32.264
بۆ چەند مانگی دواتر ئەم پشیلەیە مشکەکانی[br]ڕاو دەکرد و بەریتانیەکانی دڵخۆش دەکرد -

0:00:32.264,0:00:36.264
ھەتا بۆمبێکی کەشتی شکێن ھاتوو پەیکەری[br]کەشتیەکەی پارچە پارچە کرد و نقومی کرد.

0:00:36.264,0:00:39.644
بەڵام، دەرئاسایانە، پشیلەکە نقوم نەبوو.

0:00:39.644,0:00:41.894
نازناوی سامی نقوم نەبووی لێنرا،

0:00:41.894,0:00:44.474
ئەو ڕۆشت لەگەڵ ئەوانەی ڕزگار بوون بۆ[br]جەبەل تارق

0:00:44.474,0:00:47.614
و خزمەتی کرد وەک پشیلەی کەشتی لەسەر[br]سێ کەشتی تر،

0:00:47.614,0:00:53.424
یەکیان بە ھەمان شێوە نقوم بوو - پێش[br]خانەنشین بوونی لە بێڵفاست ماڵی دەریاوانان.

0:00:53.424,0:00:56.544
زۆرێک لەوانەی پێیان وابێت پشیلە بە قەد[br]دەریاوانێک خزمەت ناکات،

0:00:56.544,0:00:59.324
یان ھاوکاریکەر نییە بە ھیچ جۆرێک.

0:00:59.324,0:01:02.994
بەڵام پشیلە ئیشی کردووە شانبەشانی مرۆڤ[br]بۆ ھەزاران ساڵ -

0:01:02.994,0:01:05.764
یارمەتیان داوین بە ئاستی ئەوەی ئێمە یارمەتی[br]ئەوانمان داوە.

0:01:05.764,0:01:10.224
کەوایە چۆن ئەم بوونەوەرە تەنیایە گۆڕا لە[br]دڕندەیەکەوە بۆ ئەفسەرێکی دەریایی

0:01:10.224,0:01:12.874
بۆ ھاوڕێیەکی ئازیز؟

0:01:12.874,0:01:14.574
ماڵی كردنی پشیلەی نوێی ماڵی

0:01:14.574,0:01:18.444
دەگەڕێتەوە بۆ زیاتر لە ١٠ ھەزار ساڵ [br]لەمەوبەر لە سەر خاکی "مانگی بەپیت"،

0:01:18.444,0:01:20.944
بۆ دەستپێکی چاخی بەردین.

0:01:20.944,0:01:23.294
خەڵک فێر بوون سروشت بەکار بهێنن بۆ[br]ویستەکانی خۆیان،

0:01:23.294,0:01:26.484
خواردنی زیاتریان دەست دەکەوت لەوەی[br]کە جوتیاران دەکرا بیخۆن بەیەکجار.

0:01:26.484,0:01:31.814
جوتیارانی چاخی بەردین دانەوێڵە زیادەکەیان[br]عەمباردەکردە نێو چاڵی گەورە، و سایلۆی گڵی.

0:01:31.814,0:01:34.834
بەڵام ئەم پاشەکەوتەی خواردن سەرنجی[br]ئاژەڵە قرتێنەرەکانی ڕاکێشا،

0:01:34.834,0:01:38.924
و ھەروەھا سەرنجی دوژمنەکەشیان،[br]فیلیس سیلیڤیستەر لێبیکا-

0:01:38.924,0:01:42.624
پشیلەی کێوی کە دۆزراوەتەوە لە نێو[br]ئەفریقا و باشوری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا.

0:01:42.624,0:01:45.994
ئەم پشیلە کێوییانە خێرا و دڕ و ڕاوکەری[br]گۆشتخۆر بوون.

0:01:45.994,0:01:50.724
و بە شێوەیەکی بەرچاو لە قەبارە و شێوەدا[br]ھاوشێوەی پشیلە ماڵیەكانی ئەمڕۆن.

0:01:50.724,0:01:54.224
دیارترین جیاوازی پشیلە دڕندە کۆنەکان[br]ماسولکەیان زیاتر بوو،

0:01:54.224,0:01:59.944
توکیان پاکتربوو، و کەمتر[br]تێکەڵاو بوون لەگەڵ مرۆڤ و ئاژەڵەکانی تر.

0:01:59.944,0:02:03.084
زۆری نێچیری قرتێنەر لە نێو عەمباری [br]دانەوێڵەکاندا

0:02:03.084,0:02:06.174
ئەو پشیلانەیان کردە ئەو ئاژەڵە تەنیایە.

0:02:06.174,0:02:08.779
و ھەر کە پشیلەکان فێر بوون[br]بەرگەی بوونی مرۆڤ و

0:02:08.779,0:02:10.574
پشیلەکانی تر بگرن[br]لە کاتی نانخواردندا،

0:02:10.574,0:02:15.924
ئەوکات جوتیارەکانیش ئارامیان گرت لە بوونی[br]پشیلەکان لەبەرامبەر کوشتنی مێروی زیانبەخش.

0:02:15.924,0:02:21.284
پەیوەندیەکی پڕ سوود بوو کە وایکرد پشیلەکان [br]کۆچ بکەن لەگەڵ جوتیارەکانی چاخی بەردین

0:02:21.284,0:02:25.124
لە ئەنادۆڵەوە بۆ ئەوروپا و [br]بۆ دەریای ناوەڕاست.

0:02:25.124,0:02:27.714
گیانەوەری مشەخۆر گەورەترین بەڵای[br]٧ دەریاکەی جیھان بوو.

0:02:27.714,0:02:30.354
ئەوان ئازووقەکانیان دەخوارد و لاکانی[br]گوریسیان دەقرتاند،

0:02:30.354,0:02:34.464
بۆیە پشیلە ماوەیەکی زۆر لەمەوبەر بوو بە[br]ھاوڕێیەکی سەرەکی دەریاوانەکان.

0:02:34.464,0:02:38.344
و ھەر لەو کاتانەی ئەم پشیلە ئەنادۆڵیانە[br]بە دەوری جیھاندا گەشتیان کرد،

0:02:38.344,0:02:41.754
میسڕییەکان پشیلەی ناوخۆی خۆیان[br]ماڵی کرد.

0:02:41.754,0:02:46.194
وەک ڕێزێک بۆ تواناکانیان لە کوشتنی ماری[br]ژەھراوی، و گرتنی باڵندە و كوشتنی مشک،

0:02:46.194,0:02:50.894
پشیلەی ماڵی بووە شتێکی گرنگ بۆ[br]کلتوری ئاینی میسڕی.

0:02:50.894,0:02:55.654
ئەوان نەمریان بە دەست ھێنا لە سەر وێنە و،[br]نوسینی ھیرۆگلیفی پەیکەرو تەنانەت قەبرەکان.

0:02:55.654,0:02:58.774
مۆمیا کران لە تەنیشت خاوەنەکانیان.

0:02:58.774,0:03:01.314
پشیلەی کەشتیە میسڕیەکان دەھاتن و[br]دەچوون بە نیلدا،

0:03:01.314,0:03:04.444
ماری ژەھراوی ڕوبارەکانیان توشی کێشە دەکرد.

0:03:04.444,0:03:06.774
پاش دەرچوونیان لە کەشتی گەورەتردا،

0:03:06.774,0:03:10.654
ئەوانیش دەستیان کرد بە کۆچ کردن[br]لە بەندەرێکەوە بۆ بەندەرێکی تر.

0:03:10.654,0:03:14.954
لە کاتی ئیمپراتۆریەتی ڕۆمانی، کەشتیەکان[br]گەشتیان دەکرد لەنێوان ھند و میسڕ

0:03:14.954,0:03:20.744
و توخمی پشیلەی کێوی ناوەڕاستی ئاسیا[br]ئێف-ئێس ئۆرناتا یان دەگواستەوە.

0:03:20.744,0:03:25.774
سەدەکانی دواتر،لە سەدەکانی ناوەڕاست، پشیلە[br]میسڕیەکان گەشتیان کرد بۆ دەریای بەڵتیک

0:03:25.774,0:03:28.524
لەسەر کەشتی ڤایکینگە دەریاوانەکان.

0:03:28.524,0:03:31.804
و ھەردوو پشیلەی ڕۆژھەڵاتی نزیک و [br]باکووری ئەفریقا

0:03:31.804,0:03:35.794
بە نزیکەیی ماڵی بوون لەم کاتەدا و [br]بەردەوام بوون لە گەشتکردن بەرەوە ئەوروپا،

0:03:35.794,0:03:40.094
لە کۆتاییدا بەرەو دوو ئەمریکاکە[br]گەشتیان کرد.

0:03:40.104,0:03:42.164
ئەمڕۆ، زۆربەی پشیلە ماڵیەكان نەوەی

0:03:42.164,0:03:46.834
پشیلەکانی ڕۆژھەڵاتی نزیک یان پشیلەی[br]میسڕی ئێف.ئێس.لیبیکا ن.

0:03:46.834,0:03:50.444
بەڵام شیکاری نزیکی جینەکان و شێوازی[br]تووکی پشیلەی نوێ

0:03:50.444,0:03:52.564
پێمان دەڵێت پێچەوانەی سەگ،

0:03:52.564,0:03:55.364
کە گۆڕانکاریەکی بۆ ماوەیی بەرچاو [br]بەسەریاندا ھاتووە،

0:03:55.364,0:03:59.124
پشیلە نوێیەکان لە ڕووی بۆ ماوەییەوە[br]زۆر ھاوشێوەی پشیلە کۆنەکانن.

0:03:59.124,0:04:01.964
و بێجگە لە کۆمەڵایەتی کردن و [br]ماڵی كردنیان،

0:04:01.964,0:04:05.684
ئێمە ھیچی وامان نەکردووە بۆ گۆڕینی[br]ھەڵسوکەوتی سروشتیان.

0:04:05.684,0:04:11.394
بە جۆرێکی تر، ئەمڕۆ پشیلە زۆر یان کەم [br]جیاوازن لەوەی پێشتر بوون

0:04:11.394,0:04:14.844
ڕاوکەری دڕندە. بوونەوەرێک کە ئێمەی[br]بە پارێزەری خۆی نەدەزانی.

0:04:14.844,0:04:18.844
و مێژووی درێژی خۆمان نووسی بە یەکەوە،[br]لەوانەیە ئەوان ھەڵە نەبوو بن.