1
00:00:13,663 --> 00:00:15,924
Oliwa z oliwek to w 100% tłuszcz,

2
00:00:15,924 --> 00:00:16,964
nie ma w niej nic innego.

3
00:00:16,964 --> 00:00:18,232
Z kolei mieszanka do naleśników,

4
00:00:18,232 --> 00:00:20,489
ma 11% tłuszczu.

5
00:00:20,489 --> 00:00:22,761
Mimo to oliwa z oliwek jest zdrowa,

6
00:00:22,761 --> 00:00:24,931
a mieszanka do naleśników już nie.

7
00:00:24,931 --> 00:00:26,312
Dlaczego?

8
00:00:27,511 --> 00:00:28,478
Okazuje się,

9
00:00:28,478 --> 00:00:29,889
że ilość tłuszczu jaką zjadamy

10
00:00:29,889 --> 00:00:30,931
nie wpływa na naszą wagę,

11
00:00:30,931 --> 00:00:31,858
poziom cholesterolu

12
00:00:31,858 --> 00:00:33,064
lub ryzyko zachorowań na choroby serca.

13
00:00:33,064 --> 00:00:35,924
Istotny jest rodzaj tłuszczu.

14
00:00:35,924 --> 00:00:37,123
Zacznijmy od początku:

15
00:00:37,123 --> 00:00:39,347
Czym jest tłuszcz?

16
00:00:39,347 --> 00:00:40,925
Przyjrzyjmy się łososiowi,

17
00:00:40,925 --> 00:00:42,003
który jest tłustą rybą.

18
00:00:42,003 --> 00:00:42,823
Poprzez organy

19
00:00:42,823 --> 00:00:43,613
i tkanki,

20
00:00:43,613 --> 00:00:45,329
trafiamy do komórek.

21
00:00:45,329 --> 00:00:47,421
To co nazywamy tłuszczem

22
00:00:47,421 --> 00:00:50,626
to cząsteczki zwane trójglicerydami.

23
00:00:50,626 --> 00:00:52,545
Nie wszystkie są do siebie podobne.

24
00:00:52,545 --> 00:00:53,629
Podam przykład.

25
00:00:53,629 --> 00:00:55,730
Te trzy węgle po lewej - to glicerol.

26
00:00:55,730 --> 00:00:57,262
Wyobraź sobie, że to kręgosłup

27
00:00:57,262 --> 00:00:59,635
który łączy ze sobą pozostałe cząsteczki.

28
00:00:59,635 --> 00:01:00,929
Trzy długie łańcuchy po prawej

29
00:01:00,929 --> 00:01:02,379
to kwasy tłuszczowe,

30
00:01:02,379 --> 00:01:05,272
tylko drobne różnice
w budowie tych łańcuchów

31
00:01:05,272 --> 00:01:06,783
decydują o tym czy tłuszcz jest

32
00:01:06,783 --> 00:01:08,938
stały czy płynny,

33
00:01:08,938 --> 00:01:11,143
jak szybko ulegnie zepsuciu

34
00:01:11,143 --> 00:01:15,236
i co najważniejsze,
czy jest dla zdrowy czy nie.

35
00:01:15,236 --> 00:01:17,024
Zobaczmy jakie to różnice.

36
00:01:17,024 --> 00:01:18,075
Po pierwsze: długość.

37
00:01:18,075 --> 00:01:20,160
Kwasy tłuszczowe
mogą być krótkie lub długie.

38
00:01:20,160 --> 00:01:21,414
Inna różnica,

39
00:01:21,414 --> 00:01:24,280
typ wiązania między atomami węgla.

40
00:01:24,280 --> 00:01:26,914
W niektórych kwasach występują
tylko wiązania pojedyncze.

41
00:01:26,914 --> 00:01:29,831
Inne, mają pojedyncze i podwójne.

42
00:01:29,831 --> 00:01:31,354
Kwasy tłuszczowe z wiązaniem pojedynczym

43
00:01:31,354 --> 00:01:32,834
to kwasy nasycone,

44
00:01:32,834 --> 00:01:34,619
a te z podwójnym

45
00:01:34,619 --> 00:01:36,667
to kwasy nienasycone.

46
00:01:36,667 --> 00:01:39,256
Kwasy nienasycone są w większości
dobre dla zdrowia,

47
00:01:39,256 --> 00:01:42,090
podczas gdy nasycone 
szkodzą w nadmiarze.

48
00:01:42,090 --> 00:01:44,713
To tyle jeżeli chodzi o kwasy nasycone.

49
00:01:44,713 --> 00:01:47,120
W kwasach nienasyconych

50
00:01:47,120 --> 00:01:48,831
wiązania podwójne

51
00:01:48,831 --> 00:01:50,515
mają pewną dziwną właściwość,

52
00:01:50,515 --> 00:01:52,139
są sztywne.

53
00:01:52,139 --> 00:01:54,062
Są więc dwa sposoby

54
00:01:54,062 --> 00:01:55,883
w jakie się tworzą.

55
00:01:55,883 --> 00:01:57,005
Pierwszy sposób:

56
00:01:57,005 --> 00:01:58,902
oba wodory są po jednej stronie,

57
00:01:58,902 --> 00:02:00,824
a oba węgle po drugiej.

58
00:02:00,824 --> 00:02:02,648
Drugi sposób:

59
00:02:02,648 --> 00:02:04,193
teraz cząsteczki węgla i wodoru

60
00:02:04,193 --> 00:02:06,718
są po przeciwnych stronach wiązania.

61
00:02:06,718 --> 00:02:08,326
Nawet mimo tego, że te cząsteczki

62
00:02:08,326 --> 00:02:10,826
składają się z tych samych części,

63
00:02:10,826 --> 00:02:13,329
tworzą dwie zupełnie inne substancje

64
00:02:13,329 --> 00:02:16,468
i zachowują się różnie wewnątrz naszego organizmu.

65
00:02:16,468 --> 00:02:18,972
Wiązanie po lewej nazywamy CIS,

66
00:02:18,972 --> 00:02:20,376
możesz go nie znać.

67
00:02:20,376 --> 00:02:22,084
To po prawej to wiązanie TRANS,

68
00:02:22,084 --> 00:02:24,713
na pewno słyszałeś o tłuszczach TRANS.

69
00:02:24,713 --> 00:02:25,883
Nie jełczeją,

70
00:02:25,883 --> 00:02:27,843
są bardziej stabilne przy smażeniu

71
00:02:27,843 --> 00:02:29,817
i mogą zmienić wygląd jedzenia,

72
00:02:29,817 --> 00:02:31,806
czego inne nie potrafią.

73
00:02:31,806 --> 00:02:34,097
Są szkodliwe dla zdrowia,

74
00:02:34,097 --> 00:02:35,974
o wiele bardziej niż tłuszcze nasycone,

75
00:02:35,974 --> 00:02:38,019
nawet mimo, że teoretycznie

76
00:02:38,019 --> 00:02:39,978
są nienasycone.

77
00:02:39,978 --> 00:02:41,321
Wiem, że to wyda się szalone,

78
00:02:41,321 --> 00:02:42,517
ale twojemu organizmowi nie zależy

79
00:02:42,517 --> 00:02:44,656
jak cząsteczki wyglądają na papierze.

80
00:02:44,656 --> 00:02:46,575
Obchodzi go trójwymiarowy kształt

81
00:02:46,575 --> 00:02:47,694
i miejsce gdzie dana cząsteczka pasuje,

82
00:02:47,694 --> 00:02:48,406
gdzie nie

83
00:02:48,406 --> 00:02:50,990
i z czym wchodzi w reakcje.

84
00:02:50,990 --> 00:02:51,950
Skąd wiemy, że jedzenie

85
00:02:51,950 --> 00:02:53,827
zawiera tłuszcze trans?

86
00:02:53,827 --> 00:02:55,012
Będziesz tego pewien

87
00:02:55,012 --> 00:02:56,084
gdy na liście składników

88
00:02:56,084 --> 00:02:59,255
zobaczysz słowa "częściowo utwardzone".

89
00:02:59,255 --> 00:03:02,034
Nie daj się zwieść etykietom i reklamom.

90
00:03:02,034 --> 00:03:04,090
FDA pozwala producentowi twierdzić,

91
00:03:04,090 --> 00:03:05,759
że jego produkt zawiera

92
00:03:05,759 --> 00:03:08,004
"0" gram tłuszczu,

93
00:03:08,004 --> 00:03:12,635
nawet jeżeli w rzeczywistości jest to nawet
pół grama na porcje.

94
00:03:12,635 --> 00:03:14,104
Nie ma reguł

95
00:03:14,104 --> 00:03:15,683
jak mała jest ta porcja,

96
00:03:15,683 --> 00:03:18,730
musisz więc liczyć na znalezienie słów:

97
00:03:18,730 --> 00:03:20,005
częściowo utwardzone,

98
00:03:20,005 --> 00:03:22,858
bo tłuszcze trans są produkowane

99
00:03:22,858 --> 00:03:25,776
właśnie przez utwardzenie 
tłuszczów nienasyconych.

100
00:03:25,776 --> 00:03:28,967
Wróćmy do oliwy z oliwek i
mieszanki do naleśników.

101
00:03:28,967 --> 00:03:31,609
Oliwa z oliwek to 100% tłuszczu.

102
00:03:31,609 --> 00:03:34,339
Mieszanka do naleśników to tylko 11%.

103
00:03:34,339 --> 00:03:37,205
Ale oliwa to w większości
tłuszcze nienasycone,

104
00:03:37,205 --> 00:03:39,840
pozbawione tłuszczów trans.

105
00:03:39,840 --> 00:03:42,001
Ponad połowa tłuszczów w mieszance

106
00:03:42,001 --> 00:03:45,008
to tłuszcze nasycone lub tłuszcze trans.

107
00:03:45,008 --> 00:03:47,339
I mimo, że oliwa z oliwek
ma 10 razy więcej tłuszczy

108
00:03:47,339 --> 00:03:49,133
niż mieszanka do naleśników,

109
00:03:49,133 --> 00:03:50,593
to jest zdrowsza,

110
00:03:50,593 --> 00:03:52,386
podczas gdy mieszanka nie jest.

111
00:03:52,386 --> 00:03:54,180
Nie chce czepiać się mieszanki do naleśników.

112
00:03:54,180 --> 00:03:55,264
Jest mnóstwo produktów

113
00:03:55,264 --> 00:03:57,183
z takim profilem tłuszczowym.

114
00:03:57,183 --> 00:03:58,409
Rzecz w tym,

115
00:03:58,409 --> 00:04:00,103
nie chodzi o to ile tłuszczu jesz,

116
00:04:00,103 --> 00:04:01,795
lecz jaki to tłuszcz.

117
00:04:01,795 --> 00:04:04,610
A to co sprawia
czy tłuszcz jest zdrowy czy nie,

118
00:04:04,610 --> 00:04:06,611
to kształt cząsteczki.