0:00:00.000,0:00:03.880
Gwiazdy neutronowe są jednymi z najniezwyklejszych rzeczy we wszechświecie!

0:00:04.380,0:00:06.000
Są jak olbrzymie jądra atomowe,

0:00:06.240,0:00:07.780
O kilometrowej średnicy,

0:00:07.780,0:00:10.660
Niewiarygodnie gęste i potężne,

0:00:10.660,0:00:13.300
Lecz jak coś takiego może w ogóle istnieć?

0:00:19.860,0:00:24.100
Życie gwiazdy jest zdominowane przez dwie siły w równowadze

0:00:24.100,0:00:25.480
Jej grawitację,

0:00:25.480,0:00:28.680
oraz ciśnienie promieniowania syntezy jądrowej.

0:00:28.680,0:00:32.880
W jądrach gwiazd, wodór przetwarzany jest w hel.

0:00:33.320,0:00:36.600
W końcu, wodór w jądrze wyczerpuje się.

0:00:36.600,0:00:41.140
Wystarczająco masywna gwiazda przetwarza teraz hel w węgiel.

0:00:41.140,0:00:45.040
Rdzenie masywnych gwiazd zyskują warstwy, jak cebula,

0:00:45.040,0:00:48.500
ponieważ coraz cięższe jądra atomowe zbierają się w środku.

0:00:49.100,0:00:53.580
Z węgla syntezowany jest neon, z którego powstaje tlen, a dalej krzem.

0:00:54.300,0:00:58.840
W końcu, reakcja syntezy wytwarza jądra żelaza, z których nie powstają już dalsze pierwiastki.

0:00:59.200,0:01:02.840
Gdy synteza ustaje, ciśnienie promieniowania gwałtownie spada.

0:01:02.840,0:01:04.800
Gwiazda nie jest już w stanie równowagi.

0:01:05.459,0:01:11.700
Jeżeli masa jądra przekracza ok. 1.4 mas słońca, następuje katastroficzny kolaps.

0:01:11.700,0:01:17.100
Zewnętrzna część jądra osiąga prędkości do 70,000 km/s,

0:01:17.100,0:01:20.140
gdy zapada się do środka gwiazdy.

0:01:20.140,0:01:26.640
Teraz tylko podstawowe oddziaływania wewnątrz atomu pozostają, by walczyć z zapadaniem grawitacyjnym.

0:01:26.640,0:01:30.220
Kwantowe odpychanie między elektronami zostaje przezwyciężone,

0:01:30.460,0:01:36.420
i elektrony łączą się z protonami

0:01:36.420,0:01:42.820


0:01:43.340,0:01:45.640


0:01:45.880,0:01:53.060


0:01:53.260,0:02:00.720


0:02:01.260,0:02:11.100


0:02:11.100,0:02:18.340


0:02:18.340,0:02:21.800


0:02:22.080,0:02:28.260


0:02:28.260,0:02:31.960


0:02:32.600,0:02:36.880


0:02:36.940,0:02:39.700


0:02:40.340,0:02:47.640


0:02:48.300,0:02:50.640


0:02:50.640,0:02:55.300


0:02:55.300,0:02:57.300


0:02:57.660,0:03:02.000


0:03:02.180,0:03:06.320


0:03:07.080,0:03:10.360


0:03:10.620,0:03:17.060


0:03:17.060,0:03:22.340


0:03:22.600,0:03:28.900


0:03:29.360,0:03:33.360


0:03:33.360,0:03:40.280


0:03:40.940,0:03:44.920


0:03:44.920,0:03:50.320


0:03:50.320,0:03:56.460


0:03:57.080,0:04:06.920


0:04:07.520,0:04:11.440


0:04:12.020,0:04:15.980


0:04:16.320,0:04:22.260


0:04:22.400,0:04:26.740


0:04:26.780,0:04:29.200


0:04:29.200,0:04:35.280


0:04:35.280,0:04:40.600


0:04:40.840,0:04:44.680


0:04:48.560,0:04:53.320