0:00:00.000,0:00:03.880
Arif Kralın qarşısında sən və

0:00:03.880,0:00:08.130
quş tərəfindən pərt edildikdən sonra

0:00:08.130,0:00:10.200
əsəbi şəkildə otağı tərk etdi.

0:00:10.200,0:00:12.390
Bir neçə saniyə sonra otağa qayıtdı.

0:00:12.390,0:00:13.560
"Mənim səhvimdir", dedi.

0:00:13.560,0:00:14.590
Üzr istəyirəm.

0:00:14.590,0:00:18.420
Səhvin nə olduğunu anlamışam.

0:00:18.420,0:00:22.650
Orada çox xırda yazı xətası var idi.

0:00:22.650,0:00:25.696
Birinci həftə marketə gedib

0:00:25.696,0:00:28.070
2 kiloqram alma və 1 kiloqram banan alanda

0:00:28.070,0:00:30.180
ümumi məbləğ 3 manat deyildi.

0:00:30.180,0:00:32.515
Ümumi məbləğ 5 manat idi.

0:00:35.720,0:00:40.760
Sən və quşun çox ağıllı olduğunu [br]nəzərə alsaq,

0:00:40.760,0:00:45.550
əminəm ki, bir kiloqram alma və bir [br]kiloqram

0:00:45.550,0:00:48.140
bananın qiymətini hesablaya bilərsən.

0:00:48.140,0:00:51.270
Öz-özünüzə düşünürsünüz ki,[br]ümumi məbləğ belə olarsa,

0:00:51.270,0:00:54.550
bu sualın cavabı olacaqmı?

0:00:54.550,0:00:57.440
Eyni dəyişənləri istifadə edək.

0:00:57.440,0:01:00.570
Deyirsiniz ki, əgər a[br]bir kiloqram almanın qiymətidirsə

0:01:00.570,0:01:05.519
və b bir kiloqram bananın[br]qiymətidirsə, bu birinci hissə

0:01:05.519,0:01:09.416
bizə iki kiloqram almanın[br]qiymətinin 2a olacağını deyir,

0:01:09.416,0:01:11.420
çünki bir kiloqramının qiyməti a-dır.

0:01:11.420,0:01:13.520
Bir kiloqram bananın qiyməti isə

0:01:13.520,0:01:17.730
b olacaq, çünki bu, [br]1 kiloqram vur b-yə bərabərdir.

0:01:17.730,0:01:20.823
İndi bunların cəmi 5 manat edəcək.

0:01:24.180,0:01:27.720
Bu, düzəldilmiş qiymətdir.

0:01:27.720,0:01:30.050
Əvvəl bizə deyilənə uyğun olaraq

0:01:30.050,0:01:31.760
bu məlumat olduğu kimi qalacaq.

0:01:31.760,0:01:36.030
6 kiloqram almanın[br]qiyməti 6a olacaq, 6 kiloqram

0:01:36.030,0:01:38.340
vur a.

0:01:38.340,0:01:42.820
3 kiloqram bananın qiyməti isə[br]3b olacaq.

0:01:42.820,0:01:44.800
3 kiloqram vur b.

0:01:44.800,0:01:46.890
Bu dəfə alma və bananın qiyməti

0:01:46.890,0:01:50.200
15 manat edəcək.

0:01:52.822,0:01:54.280
Gəlin ixtisar etmə ilə

0:01:54.280,0:01:58.140
bunu həll etməyə çalışaq.

0:01:58.140,0:02:00.470
a-ları ixtisar etmək istəyirsiniz.

0:02:00.470,0:02:01.280
Burada 2a var.

0:02:01.280,0:02:02.560
Burada isə 6a var.

0:02:02.560,0:02:05.295
2a-nı -3 -ə vursaq,

0:02:05.295,0:02:06.990
-6a alınacaq.

0:02:06.990,0:02:09.770
Bu zaman ixtisar edə bilərik.

0:02:09.770,0:02:10.820
Belə də edirsiniz.

0:02:10.820,0:02:12.340
Tənliyi bütünlüklə vurursunuz.

0:02:12.340,0:02:13.770
Yalnız bir dəyişəni [br]vura bilməzsiniz.

0:02:13.770,0:02:17.210
Bərabərliyin ödənməyini istəyirsinizsə,

0:02:17.210,0:02:19.270
bütün tənliyi -3 -ə vurursunuz.

0:02:19.270,0:02:21.330
-3 -ə vururuq.

0:02:21.330,0:02:25.790
2a vur -3 = -6a

0:02:25.790,0:02:29.790
b vur -3 = -3b

0:02:29.790,0:02:34.930
5 vur -3 = -15

0:02:34.930,0:02:37.220
Şübhəli nəsə baş verəcəkmiş

0:02:37.220,0:02:38.990
kimi görünür.

0:02:38.990,0:02:40.470
Çünki mavi ya da bənövşəyi

0:02:40.470,0:02:43.960
tənliyin sol tərəfini yaşıl[br]tənliyə əlavə

0:02:43.960,0:02:46.720
etsəniz, 0 alınacaq.

0:02:46.720,0:02:50.320
Bütün bunların hamısı ixtisar olunacaq.

0:02:50.320,0:02:53.900
Sağ tərəfdə 15-15

0:02:53.900,0:02:56.450
=0.

0:02:56.450,0:03:00.922
0=0 alınır, hansı ki,[br]əvvəlki

0:03:00.922,0:03:02.630
hesablamadan [br]daha yaxşı görünür.

0:03:02.630,0:03:04.620
Əvvəlki hesablamada 0=6[br]almışdıq.

0:03:04.620,0:03:06.700
0=0 ifadəsi bizə[br]x və y-lər

0:03:06.700,0:03:07.890
haqda heç nə demir.

0:03:07.890,0:03:08.890
Bu, düzdür.

0:03:08.890,0:03:13.040
0=0 ifadəsi düzgündür,

0:03:13.040,0:03:16.110
amma bu, x və y haqda[br]heç bir məlumatı özündə əks etdirmir.

0:03:16.110,0:03:18.309
Daha sonra quş Kralın[br]qulağına pıçıldadı və

0:03:18.309,0:03:19.850
Kral dedi ki, "Quş bunun[br]qrafikini

0:03:19.850,0:03:21.460
çəksəniz, nə baş verdiyini

0:03:21.460,0:03:23.450
anlaya bilərsiniz", deyir.

0:03:23.450,0:03:26.440
Bilirsiniz ki, quşun dediklərinə[br]qulaq asmaq

0:03:26.440,0:03:28.620
bizə faydalıdır.

0:03:28.620,0:03:32.644
Bu ikisinin qrafikini [br]çəkməyə çalışırsınız.

0:03:32.644,0:03:33.810
Eyni qayda ilə edək.

0:03:33.810,0:03:34.643
b oxumuz var.

0:03:37.290,0:03:39.170
Bu bizim b oxumuzdur.

0:03:39.170,0:03:42.980
Bu isə a oxumuzdur.

0:03:42.980,0:03:46.430
İşarələyim - bir, iki,[br]üç, dörd,

0:03:46.430,0:03:50.190
beş və bir, iki,[br]üç, dörd, beş

0:03:50.190,0:03:52.390
Birinci tənlikdə

0:03:52.390,0:03:54.610
hər iki tərəfdən 2a çıxsaq,

0:03:54.610,0:03:57.220
y=mx+b formasında yazacam,

0:03:57.220,0:04:03.940
b= -2a+5.

0:04:03.940,0:04:06.430
Hər iki tərəfdən 2a çıxdım.

0:04:06.430,0:04:08.700
Bunun qrafikini çəksək,[br]b-ni

0:04:08.700,0:04:10.890
a=0[br]b=5 olanda kəsəcək.

0:04:10.890,0:04:12.390
Buradakı.

0:04:12.390,0:04:13.770
Bucaq əmsalımız -2 -dir.

0:04:13.770,0:04:18.079
Hər dəfə a-ya 1 əlavə[br]etdikdə, məsələn a 0-dan 1-ə hərəkət etsə,

0:04:18.079,0:04:19.529
b 2 vahid aşağı düşəcək.

0:04:19.529,0:04:23.510
2 vahid aşağı.

0:04:23.510,0:04:26.970
Həllər çoxluğunun qrafikini çəksək,

0:04:26.970,0:04:29.270
ağ rəngli tənlik buna bənzəyəcək.

0:04:29.270,0:04:34.900
Bütün bunlar banan

0:04:34.900,0:04:37.060
və almaların qiymətidir.

0:04:37.060,0:04:39.520
Gəlin ikinci tənliyi çəkək.

0:04:39.520,0:04:44.360
Hər iki tərəfdən 6a çıxsaq,

0:04:44.360,0:04:51.220
3b= -6a+15 alarıq.

0:04:51.220,0:04:54.950
Hər iki tərəfi 3-ə bölə bilərik.

0:04:54.950,0:04:56.760
3-ə bölə bilərik.

0:04:56.760,0:05:03.280
b= -2a+5

0:05:03.280,0:05:04.750
Maraqlıdır.

0:05:04.750,0:05:07.680
Bunlar çox oxşardır, ya da[br]eynidir deyə bilərik.

0:05:07.680,0:05:11.360
b-ni kəsən 5,[br]bucaq əmsalı isə -2a-dır.

0:05:11.360,0:05:16.390
Bunlar mahiyyətcə eyni xətlərdir.

0:05:16.390,0:05:19.112
Bu ikisi eynidir .

0:05:19.112,0:05:21.320
Buna baxırsınız və başa

0:05:21.320,0:05:25.510
düşürsünüz ki, niyə[br]0=0 nəticəsini almışıq.

0:05:25.510,0:05:28.000
Burada əslində sonsuz[br]sayda həll var.

0:05:28.000,0:05:30.750
Götürdüyünüz hansısa bir x və[br]ona uyğun olan y

0:05:30.750,0:05:32.920
bu ikisinin

0:05:32.920,0:05:34.880
həlli olacaq.

0:05:34.880,0:05:37.040
Deməli sonsuz sayda həlli var.

0:05:37.040,0:05:39.270
Belə bir şey niyə baş verdiyi [br]sizə maraqlıdır?

0:05:39.270,0:05:41.400
Quş yenidən[br]kralın qulağına pıçıldadı və

0:05:41.400,0:05:42.941
Kral dedi: "Quş deyir ki,

0:05:42.941,0:05:46.270
bunun səbəbi marketə hər dəfə gedəndə

0:05:46.270,0:05:49.110
eyni nisbətdə alma və banan almağınızdır."

0:05:49.110,0:05:52.520
Yaşılda ağdakından

0:05:52.520,0:05:56.610
3 dəfə artıq alma və 3 dəfə

0:05:56.610,0:06:00.460
artıq banan alınıb və[br]ümumi məbləğ də 3 qat çox olub.

0:06:00.460,0:06:04.560
Bütün situasiyalarda[br]almanın və bananın hər

0:06:04.560,0:06:07.750
kilosu üçün, əgər[br]üç qat daha çox alma və

0:06:07.750,0:06:10.150
üç qat daha çox banan alsanız

0:06:10.150,0:06:12.750
və əlavə olaraq ümumi məbləğ də[br]eyni olarsa,

0:06:12.750,0:06:14.810
bu, bütün qiymətlər üçün doğru olacaq.

0:06:14.810,0:06:18.220
Bu həqiqətən də sabitdir.

0:06:18.220,0:06:22.750
Arifin yalan dediyini deyə bilmərik,

0:06:22.750,0:06:25.440
amma bu, bizə lazımi qədər[br]məlumat vermir.

0:06:25.440,0:06:27.680
Bu, sabit sistemdir.

0:06:27.680,0:06:29.430
Buradakı məlumat dəyişməzdir.

0:06:29.430,0:06:31.270
Bunu yazım.

0:06:31.270,0:06:34.370
Bu, sabitdir.

0:06:34.370,0:06:36.420
0=0

0:06:36.420,0:06:39.300
Burada şübhəli heç nə yoxdur.[br]Lakin

0:06:39.300,0:06:41.060
lazımi qədər məlumat [br]verilməyib.

0:06:41.060,0:06:44.260
Bu tənliklər sistemi asılıdır.

0:06:44.260,0:06:45.850
Bu, asılıdır.

0:06:45.850,0:06:52.190
Sonsuz sayda həlli var.

0:06:52.190,0:06:55.970
Bu xəttin üzərindəki hər hansısa[br]bir nöqtə həlldir.

0:06:55.970,0:06:57.970
Siz Arifə deyirsiniz ki,[br]həqiqətən cavabı

0:06:57.970,0:07:00.050
tapmağımızı istəyirsinizsə,[br]bizə əlavə

0:07:00.050,0:07:01.290
məlumat verməlisiniz.

0:07:01.290,0:07:06.328
Müxtəlif nisbətdə alma və banan[br]almağınız daha yaxşı olardı.