WEBVTT

00:00:01.081 --> 00:00:03.087
Birleşmiş Milletler'e göre

00:00:03.111 --> 00:00:06.357
milyarlarca insan hala
bir adresi olmadan yaşıyor.

00:00:07.154 --> 00:00:09.435
Ekonomist Hernando De Soto
şöyle söylüyor:

00:00:09.459 --> 00:00:10.817
"Bir adresiniz olmadığında

00:00:10.841 --> 00:00:12.743
kanun dışı yaşıyor olursunuz.

00:00:12.767 --> 00:00:14.385
Hatta var olmayabilirsiniz."

00:00:15.679 --> 00:00:18.830
Ekibimle birlikte bunu
değiştirme çabamızı anlatacağım.

NOTE Paragraph

00:00:19.986 --> 00:00:23.202
Çevrimiçi bir harita açıp 
Brezilya'da bir favelaya bakarsanız

00:00:23.226 --> 00:00:25.050
veya Güney Afrika'da bir kasabaya,

00:00:25.074 --> 00:00:28.053
sadece birkaç sokak ama
bir sürü boş alan görürsünüz.

00:00:28.678 --> 00:00:30.821
Ancak uydu görünümüne geçerseniz

00:00:30.845 --> 00:00:33.959
insan, ev ve iş yerlerinin binlercesi

00:00:33.983 --> 00:00:37.019
bu eşlenmemiş ve adreslenmemiş 
geniş alanda bulunuyor.

00:00:37.551 --> 00:00:39.411
Gana'nın başkenti Accra'da

00:00:39.435 --> 00:00:43.524
duvar kenarlarına karalanmış
rakamlar ve harfler mevcut,

00:00:43.548 --> 00:00:46.677
bir adres sistemi başlatmış
ama bitirememişler.

00:00:48.163 --> 00:00:51.299
Ancak bu yerler, bu adressiz yerler,

00:00:51.323 --> 00:00:53.319
büyük bir ekonomik potansiyele sahip.

NOTE Paragraph

00:00:55.201 --> 00:00:57.602
İşte bu yüzden adresleme 
meselesi beni etkiledi.

00:00:58.453 --> 00:01:00.505
Müzik sektöründe 10 yıl çalıştım

00:01:00.529 --> 00:01:02.907
ve müzik dünyası hakkında bilmediğiniz şey

00:01:02.931 --> 00:01:06.344
insanların her gün adresleme
problemiyle mücadele ediyor oluşu.

00:01:06.368 --> 00:01:09.197
Dolayısıyla konser bulmak 
zorunda olan müzisyenlerden

00:01:09.221 --> 00:01:11.650
ekipmanları getiren 
üretim şirketlerine kadar

00:01:11.674 --> 00:01:13.736
herkes bir şekilde her zaman kayboluyor.

00:01:13.760 --> 00:01:15.901
Vardığınızı sandığınızda aradığınız

00:01:15.925 --> 00:01:18.638
ama sonra varmadığınızı
fark ettiğiniz o kişiyi dahi

00:01:18.638 --> 00:01:20.172
programa eklemek zorunda kaldık.

00:01:20.176 --> 00:01:22.499
Çok kötü günlerimiz de oldu.

00:01:22.523 --> 00:01:25.708
Mesela İtalya'da komyonet tüm ekipmanı

00:01:25.732 --> 00:01:28.315
Roma'nın güneyi yerine
bir saat kuzeyine bıraktı,

00:01:28.339 --> 00:01:29.548
biraz daha kötüsü,

00:01:29.572 --> 00:01:31.647
bir klavyeci beni aradı ve şöyle dedi:

00:01:31.671 --> 00:01:34.585
''Chris, panik yapma, ama sanırım
yanlış kişilerin düğününde

00:01:34.609 --> 00:01:36.172
ses kontrolü yaptık''

NOTE Paragraph

00:01:36.196 --> 00:01:37.771
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:01:37.795 --> 00:01:40.433
Talihsiz Roma olayından
kısa bir süre sonra,

00:01:40.457 --> 00:01:42.566
bu konuyu matematikçi bir arkadaşımla

00:01:42.590 --> 00:01:43.754
enine boyuna konuştum

00:01:43.778 --> 00:01:46.588
ve bunun çözebileceğimiz
bir sorun olduğunu düşündük.

00:01:46.612 --> 00:01:48.949
Düşündük ki yeni bir sistem kurabiliriz,

00:01:48.973 --> 00:01:51.045
ancak bu eski sisteme benzememeliydi.

00:01:51.628 --> 00:01:53.743
Adreslerin kötü olduğu
konusunda hemfikirdik.

00:01:54.474 --> 00:01:56.500
Çok kesin bir şey olmasını istiyorduk,

00:01:56.524 --> 00:01:58.879
diğer yandan GPS koordinatları,
enlem ve boylam

00:01:58.903 --> 00:02:00.386
aşırı karmaşıktı.

NOTE Paragraph

00:02:01.256 --> 00:02:04.099
Böylece dünyayı üç metrekarelik
alanlara böldük.

00:02:04.583 --> 00:02:08.676
Dünya yaklaşık 57 trilyon kere
üç metrekareye bölünüyor

00:02:08.700 --> 00:02:10.891
ve dünyadaki her bir
üç metrekare alanı

00:02:10.915 --> 00:02:12.725
yalnızca üç kelimeyle

00:02:12.749 --> 00:02:16.341
eşsiz bir şekilde adlandırabilmek için
yeterli kelime kombinasyonuna

00:02:16.365 --> 00:02:17.721
sahip olduğumuzu fark ettik.

00:02:18.546 --> 00:02:20.117
40.000 kelime kullandık,

00:02:20.141 --> 00:02:21.734
bunun küpünü alırsak

00:02:21.758 --> 00:02:24.991
üç kelimelik 64 trilyon kombinasyon eder,

00:02:25.015 --> 00:02:28.903
bu da 57 trilyon adet
üç metrekare alan için

00:02:28.927 --> 00:02:30.110
yeter de artar bile.

00:02:31.044 --> 00:02:32.993
İşte tam da bunu yaptık.

00:02:33.017 --> 00:02:36.091
Dünyayı üç metrekarelik alanlara ayırdık

00:02:36.115 --> 00:02:38.956
ve her birine eşsiz
üç harfli bir belirleyici verdik,

00:02:38.980 --> 00:02:40.712
bunlara üç kelimelik adres diyoruz.

00:02:41.385 --> 00:02:44.457
Yani örneğin tam burada,

00:02:44.481 --> 00:02:46.676
mustards.coupons.pinups 
üzerinde duruyorum,

NOTE Paragraph

00:02:46.858 --> 00:02:48.008
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:02:48.032 --> 00:02:49.883
Ama burada

00:02:50.753 --> 00:02:53.701
pinched.singularly.tutorial
üzerindeyim.

NOTE Paragraph

00:02:57.133 --> 00:02:59.104
Ancak bunu sadece
İngilizce yapmadık.

00:02:59.128 --> 00:03:02.531
İnsanların bu sistemi
kendi dillerinde kullanabilmesinin

00:03:02.531 --> 00:03:03.843
önemli olduğu kanısındayız.

00:03:03.867 --> 00:03:06.100
Şimdiye dek 14 dilde çalıştık,

00:03:06.124 --> 00:03:08.567
buna Fransızca, Swahili ve Arapça dahil

00:03:08.591 --> 00:03:11.423
ve Xhosa, Zulu ve Hintçe 
üzerinde de çalışıyoruz.

NOTE Paragraph

00:03:12.577 --> 00:03:15.004
Ancak bu fikir
müzisyenlerimin ekipmanlarını

00:03:15.028 --> 00:03:17.728
zamanında kurmasından 
çok daha fazlasını yapabilir.

00:03:17.752 --> 00:03:21.929
Güvenilir adres konusunda
sıkıntı çeken ülkelerin %75'i

00:03:21.953 --> 00:03:23.657
üç kelimelik adresleri kullansa

00:03:23.681 --> 00:03:26.513
yapılacak bir dizi 
daha önemli iş var demektir.

00:03:28.033 --> 00:03:30.463
Güney Afrika'nın Durban kentinde

00:03:30.487 --> 00:03:32.144
Gateway Health adında bir STK,

00:03:32.168 --> 00:03:34.929
topluluklarına üç kelimelik

00:03:34.929 --> 00:03:36.531
11.000 adres tabelası dağıttı,

00:03:36.555 --> 00:03:38.934
böylece anne adaylarının
doğum sancısı başladığında

00:03:38.958 --> 00:03:40.790
acil servisi arayıp

00:03:40.790 --> 00:03:43.141
tam olarak nereye
geleceklerini söyleyebilecek,

00:03:43.165 --> 00:03:46.518
çünkü aksi halde ambulanslar saatlerce 
aramakla zaman kaybedebilir.

00:03:46.964 --> 00:03:50.241
Mongolya'da Ulusal Postane 
bu sistemi benimsedi

00:03:50.265 --> 00:03:52.703
ve ilk defa pek çok insanın evine

00:03:52.727 --> 00:03:54.128
teslimat yapıyorlar.

00:03:54.152 --> 00:03:57.835
BM felaket bölgelerinde bunu
coğrafi etiketleme için kullanıyor,

00:03:57.859 --> 00:04:00.531
böylece yardımı tam doğru yere
götürebilecekler.

00:04:00.555 --> 00:04:03.225
Domino's Pizza bile
Karayipler'de bunu kullanıyor

00:04:03.249 --> 00:04:05.950
çünkü müşterilerin evlerini
bulmada sıkıntı çekmişler;

00:04:05.974 --> 00:04:09.169
ama pizza hala sıcakken
teslim etmeyi gerçekten istiyorlar.

NOTE Paragraph

00:04:09.729 --> 00:04:12.250
Kısacası, bir arabaya binip

00:04:12.274 --> 00:04:14.010
üç kelime söyleyeceksiniz

00:04:14.034 --> 00:04:16.391
ve navigasyon tam olarak
sizi o noktaya götürecek.

00:04:17.888 --> 00:04:21.413
Afrika'da kıta,
cep telefonlarına ulaşmak için

00:04:21.437 --> 00:04:22.830
telefon hatlarını es geçti,

00:04:22.854 --> 00:04:26.333
mobil ödemeler yapabilmek için
geleneksel bankaları es geçti.

00:04:27.298 --> 00:04:31.252
Nijerya, Djibouti ve Cote d'lvoire

00:04:31.276 --> 00:04:33.872
posta hizmetlerinin doğrudan

00:04:33.896 --> 00:04:36.548
üç kelimelik adresleri
benimsemesinden gurur duyuyoruz.

00:04:36.572 --> 00:04:38.645
Bu ülkelerdeki insanlar

00:04:38.669 --> 00:04:41.841
artık bugün nerede yaşadıklarını
kolayca ifade edebilecekler.

NOTE Paragraph

00:04:43.167 --> 00:04:46.846
Benim için kötü adresleme
oldukça sinir bozucuydu,

00:04:46.870 --> 00:04:49.374
ama milyarlarca insan için

00:04:49.398 --> 00:04:51.811
dev bir iş verimsizliğiydi,

00:04:51.835 --> 00:04:54.516
altyapı büyüme çalışmalarını
ağır şekilde baltalayıp

00:04:54.540 --> 00:04:56.747
can kaybına sebep olabiliyor.

00:04:56.747 --> 00:04:58.465
Bunu değiştirmek için yola koyulduk,

00:04:58.489 --> 00:04:59.702
her seferinde üç kelime.

NOTE Paragraph

00:04:59.726 --> 00:05:00.877
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:05:00.901 --> 00:05:05.418
(Alkışlar)