Birleşmiş Milletler'e göre,
milyarlarca insan hala
bir adresi olmadan yaşıyor.
Ekonomist Hernando De Soto
şöyle söylüyor;
"Bir adresiniz olmadığında,
kanun dışı yaşıyor olursunuz.
Hatta var olmayabilirsiniz."
Ekibimle birlikte bunu
değiştirme çabamızı anlatacağım.
Çevrimiçi bir harita açıp
Brezilya'da bir favelaya bakarsanız
veya Güney Afrika'da bir kasabaya,
sadece birkaç sokak ama
bir sürü boş alan görürsünüz.
Ancak uydu görünümüne geçerseniz,
insan, ev ve iş yerlerinin binlercesi
bu eşlenmemiş ve adreslenmemiş
geniş alanda bulunuyor.
Gana'nın başkenti Accra'da
duvar kenarlarına karalanmış
rakamlar ve harfler mevcut,
bir adres sistemi başlatmış
ama bitirememişler.
Ancak bu yerler, bu adressiz yerler,
büyük bir ekonomik potansiyele sahip.
İşte bu yüzden adresleme
meselesi beni etkiledi.
Müzik sektöründe 10 yıl çalıştım
ve müzik dünyası hakkında bilmediğiniz şey
insanların her gün adresleme
problemiyle mücadele ediyor oluşu.
Dolayısıyla konser bulmak
zorunda olan müzisyenlerden,
ekipmanları getiren
üretim şirketlerine kadar
herkes bir şekilde her zaman kayboluyor.
Vardığınızı sandığınızda aradığınız
ama sonra varmadığınızı
fark ettiğiniz o kişiyi dahi
programa eklemek zorunda kaldık
Çok kötü günlerimiz de oldu.
Mesela İtalya'da komyonet tüm ekipmanı
Roma'nın güneyi yerine
bir saat kuzeyine bıraktı,
biraz daha kötüsü,
bir klavyeci beni aradı ve şöyle dedi:
''Chris, panik yapma, ama sanırım
yanlış kişilerin düğününde
ses kontrolü yaptık''
(Gülüşmeler)
Talihsiz Roma olayından
kısa bir süre sonra,
bu konuyu matematikçi bir arkadaşımla
enine boyuna konuştum
ve bunun çözebileceğimiz
bir sorun olduğunu düşündük.
Düşündük ki yeni bir sistem kurabiliriz,
ancak bu eski sisteme benzememeliydi.
Adreslerin kötü olduğu
konusunda hemfikirdik.
Çok kesin bir şey olmasını istiyorduk,
diğer yandan GPS koordinatları,
enlem ve boylam
aşırı karmaşıktı.
Böylece dünyayı üç metrekarelik
alanlara böldük.
Dünya yaklaşık 57 trilyon kere
3 metrekareye bölünüyor
ve dünyadaki her bir
3 metrekare alanı
yalnızca üç kelimeyle
eşsiz bir şekilde adlandırabilmek için
yeterli kelime kombinasyonuna
sahip olduğumuzu fark ettik.
40.000 kelime kullandık,
bunun küpünü alırsak
3 kelimelik 64 trilyon kombinasyon eder,
bu da 57 trilyon adet
üç metrekare alan için
yeter de artar bile.
İşte tam da bunu yaptık.
Dünyayı üç metrekarelik alanlara ayırdık
ve her birine eşsiz
üç harfli bir belirleyici verdik,
bunlara 3 kelimelik adres diyoruz.
Yani örneğin, tam burada,
mustards.coupons.pinups
üzerinde duruyorum,
(Gülüşmeler)
Ama burada
pinched.singularly.tutorial
üzerindeyim.
Ancak bunu sadece
İngilizce yapmadık.
İnsanların bu sistemi
kendi dillerinde kullanabilmesinin
önemli olduğu kanısındayız.
Şimdiye dek 14 dilde çalıştık,
buna Fransızca, Swahili ve Arapça dahil
ve Xhosa, Zulu ve Hintçe
üzerinde de çalışıyoruz.
Ancak bu fikir
müzisyenlerimin ekipmanlarını
zamanında kurmasından
çok daha fazlasını yapabilir.
Güvenilir adres konusunda
sıkıntı çeken ülkelerin %75'i
üç kelimelik adresleri kullansa
yapılacak bir dizi
daha önemli iş var demektir.
Güney Afrika'nın Durban kentinde
Gateway Health adında bir STK,
toplumlarına 11.000 üç kelimelik
adres tabelaları dağıttı,
böylece anne adaylarının
doğum sancısı başladığında
acil servisi arayıp
tam olarak nereye
geleceklerini söyleyebilecek,
çünkü aksi halde ambulanslar saatlerce
aramakla zaman kaybedebilir.
Mongolya'da Ulusal Postane
bu sistemi benimsedi
ve ilk defa pek çok insanın evine
teslimat yapıyorlar.
BM felaket bölgelerinde bunu
coğrafi etiketleme için kullanıyor,
böylece yardımı tam doğru yere
götürebilecekler.
Domino's Pizza bile
Karayiplerde bunu kullanıyor,
çünkü müşterilerin evlerini
bulmada sıkıntı çekmişler;
ama pizza hala sıcakken
teslim etmeyi gerçekten istiyorlar.
Kısaca bir arabaya binip
üç kelime söyleyeceksiniz
ve navigasyon tam olarak
sizi o noktaya götürecek.
Afrika'da kıta, cep
telefonlarına ulaşmak için
telefon hatlarını es geçti,
mobil ödemeler yapabilmek için
geleneksel bankaları es geçti.
Nijerya, Djibouti ve Cote d'lvoire
posta hizmetlerinin doğrudan
üç kelimelik adresleri
benimsemesinden gurur duyuyoruz.
Bu ülkelerdeki insanlar
artık bugün nerede yaşadıklarını
kolayca ifade edebilecekler.
Benim için kötü adresleme
oldukça sinir bozucuydu,
ama milyarlarca insan için
dev bir iş verimsizliğiydi,
altyapı büyüme çalışmalarını
ağır şekilde baltalayıp
can kaybına sebep olabiliyor.
Bunu değiştirmek için yola koyulduk,
her seferinde üç kelime.
Teşekkür ederim.
(Alkışlar)