1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Өнөөдөр би мөнгө ба аз жаргалын тухай
ярихыг хүслээ.

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
Эдгээр нь хэрхэн илүү ихийг олох

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
эсвэл нэмэгдүүлэх вэ гэж

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,660
бидний маш их боддог зүйлс.

5
00:00:09,660 --> 00:00:12,730
Бидний ихэнх нь энэ хэллэгийг сайн мэднэ.

6
00:00:12,730 --> 00:00:15,350
Үүнийг шашны сургаал, өөртөө 
туслах номонд их бичдэг.

7
00:00:15,350 --> 00:00:17,620
"Мөнгө аз жаргалыг худалдаж авч чадахгүй"

8
00:00:17,620 --> 00:00:19,950
Яг үнэндээ энэ худлаа гэж хэлмээр байна.

9
00:00:19,950 --> 00:00:21,000
(Инээд)

10
00:00:21,000 --> 00:00:24,020
Бизнесийн сургуулийнх болохоор
бид ингэж хэлдэг.

11
00:00:24,020 --> 00:00:26,000
Тэгэхээр энэ бол худлаа,

12
00:00:26,000 --> 00:00:28,000
харин мөнгөө зөв зарцуулахгүй байна.

13
00:00:28,000 --> 00:00:30,460
Мөнгөө энгийн үед үрдэгээс арай өөрөөр

14
00:00:30,460 --> 00:00:32,000
зарцуулаад үзвэл

15
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
илүү үр дүнтэй байж магадгүй.

16
00:00:34,000 --> 00:00:37,000
Яаж зарцуулбал илүү аз жаргалтай болох вэ
гэдгийг хэлэхээс өмнө

17
00:00:37,000 --> 00:00:39,290
бодит байдал дээр яагаад бид аз жаргалтай

18
00:00:39,290 --> 00:00:41,630
болдоггүй вэ гэдгийг бодож үзье.

19
00:00:41,630 --> 00:00:43,510
Бид багахан туршилт хийсэн юм.

20
00:00:43,510 --> 00:00:46,000
CNN саяхан гаргасан
нэгэн сонирхолтой нийтлэлдээ

21
00:00:46,000 --> 00:00:49,000
сугалаа хожих нь хүмүүст
хэрхэн нөлөөлдөг тухай бичжээ.

22
00:00:49,000 --> 00:00:52,000
Хүмүүс сугалаа хожсноороо амьдрал нь
гайхалтай болно гэж боддог.

23
00:00:52,000 --> 00:00:54,590
Харин тэр нийтлэлд хэрхэн
сүйрсэн тухай бичсэн.

24
00:00:54,590 --> 00:00:56,270
Тэгэхээр сугалаа хожсон хүмүүс

25
00:00:56,270 --> 00:00:59,000
нэгд, бүх мөнгөө үрээд өрөнд ордог.

26
00:00:59,000 --> 00:01:01,420
Хоёрт, найзууд болон өмнө нь таньдаг

27
00:01:01,420 --> 00:01:04,320
байсан бүх хүмүүс нь тэднийг олоод,
мөнгө гуйж эхэлдэг.

28
00:01:04,320 --> 00:01:06,480
Энэ нь тэдний нийгмийн
харилцааг муутгадаг.

29
00:01:06,480 --> 00:01:08,080
Ингээд сугалаа хожихын өмнөхөөс

30
00:01:08,080 --> 00:01:10,720
илүү өртэй, бас найзуудынх нь
харилцаа мууддаг.

31
00:01:10,720 --> 00:01:12,000
Хамгийн сонирхолтой нь

32
00:01:12,000 --> 00:01:15,000
хүмүүсийн бичсэн сэтгэгдлүүд байсан юм.

33
00:01:15,000 --> 00:01:17,000
Мөнгө аз жаргал авчирдаггүйг ухаарсан

34
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
талаар бичихийн оронд,

35
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
тэд “Хэрвээ би сугалаа хожсон бол яах

36
00:01:21,000 --> 00:01:23,000
байсан гээч..?” гээд л

37
00:01:23,000 --> 00:01:25,000
юу хийх байсан талаар төсөөлж эхэлцгээжээ.

38
00:01:25,000 --> 00:01:28,000
Энд хамгийн сонирхол төрүүлсэн
сэтгэгдэлүүд гэвэл

39
00:01:28,000 --> 00:01:31,000
“Би сугалаа хожихоороо өөртөө
жижигхэн уул худалдаж аваад

40
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
орой дээр нь жижиг байшинтай болно” гэжээ.

41
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
(Инээд)

42
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
Бас нэг хүн бичихдээ “Би том ванныг
мөнгөөр дүүргээд

43
00:01:38,000 --> 00:01:40,000
том навчин тамхи татангаа

44
00:01:40,000 --> 00:01:42,000
оргилуун дарс ууна” гэсэн.

45
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
Энэ юу ч биш. “Би зургаа авахуулж

46
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
олон хувь хэвлүүлээд

47
00:01:46,000 --> 00:01:48,540
надаас мөнгө гуйсан эсвэл

48
00:01:48,540 --> 00:01:51,530
салгахыг оролдсон бүх хүмүүст
үүнээс өөр юу ч өгөхгүй”.

49
00:01:51,530 --> 00:01:53,630
(Инээд)

50
00:01:53,630 --> 00:01:56,000
Сэтгэгдлүүдийн ихэнх нь 
ийм утгатай байсан.

51
00:01:56,000 --> 00:01:58,000
Хүмүүст мөнгө өгснөөр

52
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
тэднийг нийтэч биш болгож байлаа.

53
00:02:00,000 --> 00:02:03,180
Мөнгөнөөс болж амьдрал нь сүйрч
найзууд нь зовоож эхэлдэг байх нь.

54
00:02:03,180 --> 00:02:05,400
Мөн бид хувиа хичээсэн зантай болж

55
00:02:05,400 --> 00:02:07,000
өөрсөддөө л зарцуулдаг.

56
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
Мөнгө аз жаргалтай болгодоггүй нь бид

57
00:02:09,000 --> 00:02:11,170
үргэлж буруу зүйлд, өөрөөр хэлбэл

58
00:02:11,170 --> 00:02:14,000
зөвхөн өөртөө зардагт учир байж болох юм.

59
00:02:14,000 --> 00:02:16,550
Ингээд бид хүмүүсийг бусдад мөнгөө зориулж

60
00:02:16,550 --> 00:02:18,250
эхэлбэл яах бол гэж бодлоо.

61
00:02:18,250 --> 00:02:20,740
Нийтэч биш байхын оронд

62
00:02:20,740 --> 00:02:23,000
нийгмийн төлөө мөнгөө
зарцуулдаг бол яах вэ?

63
00:02:23,000 --> 00:02:25,400
Ингээд ийм зүйл хийлгээд
яахыг нь мэдэхээр болов.

64
00:02:25,400 --> 00:02:27,400
Зарим хүмүүсийг ердийнх шигээ

65
00:02:27,400 --> 00:02:29,000
өөртөө зориулж,

66
00:02:29,000 --> 00:02:31,000
заримыг нь хандив өгүүлж,

67
00:02:31,000 --> 00:02:34,000
аз жаргалтай мэдрэмж төрсөн эсэхийг
хэмжихээр шийдсэн.

68
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
Эхлээд дараахь байдлаар хийсэн.

69
00:02:36,000 --> 00:02:38,000
Ванкувер хотын нэг өглөө

70
00:02:38,000 --> 00:02:40,000
Британийн Колумбийн Их Сургууль дээр

71
00:02:40,000 --> 00:02:42,160
хүмүүст нэг туршилтанд орохыг
санал болгоход

72
00:02:42,160 --> 00:02:44,000
тэд ч зөвшөөрлөө.

73
00:02:44,000 --> 00:02:47,000
Тэднээс хэр их аз жаргалтай байгааг
асууж дугтуй өгөв.

74
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
Нэг хэсэг нь “Энэ мөнгийг өнөөдөр оройн

75
00:02:49,000 --> 00:02:52,000
5 цагаас өмнө өөртөө зориулаарай”
гэсэн байв.

76
00:02:52,000 --> 00:02:55,000
Юунд зарцуулж болохыг нь санал болгосон.

77
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
Бусад дугтуйн дээрх бичиг

78
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
“Энэ мөнгийг өөр хэн нэгэнд зориулаарай”
гэсэн байлаа.

79
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
Мөн дугтуйн дотор мөнгө байсан юм.

80
00:03:02,000 --> 00:03:04,290
Мөн бид хүмүүст хэр их
мөнгө очихыг зохицуулсан.

81
00:03:04,290 --> 00:03:07,000
Зарим нь зурвас болон 5 доллар авсан бол

82
00:03:07,000 --> 00:03:09,630
зарим нь зурвас болон
20 доллар авсан.

83
00:03:09,630 --> 00:03:13,000
Тэднийг өдрөө өнгөрүүлдэгээр нь
өнгөрүүлэхээр явуулсан.

84
00:03:13,000 --> 00:03:16,070
Тэд бидний хэлсэнчлэн зориулалтын дагуу
мөнгөө зарцуулсан байсан.

85
00:03:16,070 --> 00:03:17,490
Орой нь тэдэн рүү утасдаж

86
00:03:17,490 --> 00:03:20,000
юунд мөнгөө үрсэн, хэр аз жаргалтай
болсныг нь асуув.

87
00:03:20,000 --> 00:03:22,000
Тэд мөнгөө юунд зарцуулсан бэ?

88
00:03:22,000 --> 00:03:24,070
Тэд коллежийн оюутнууд учир
ихэнх нь өөртөө,

89
00:03:24,070 --> 00:03:26,000
ээмэг, энгэсэг зэрэгт зарцуулсан байлаа.

90
00:03:26,000 --> 00:03:29,000
Нэг эмэгтэй дүүдээ чихмэл тоглоом
авсан байв.

91
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
Хүмүүс бас гэр оронгүй хүмүүст
мөнгө өгсөн.

92
00:03:31,000 --> 00:03:34,000
Старбакс маш их нөлөө үзүүлсэн байх.

93
00:03:34,000 --> 00:03:36,000
(Инээд)

94
00:03:36,000 --> 00:03:39,000
Оюутнуудад 5 доллар өгвөл 
кофе нүдэнд нь харагдан

95
00:03:39,000 --> 00:03:42,000
Старбакс руу гүйж очоод 
мөнгөө хурдхан үрнэ.

96
00:03:42,000 --> 00:03:45,000
Гэхдээ зарим нь ердийх шигээ
өөртөө кофе авсан байхад

97
00:03:45,000 --> 00:03:47,000
зарим нь өөр хүнд авсан байв.

98
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
Яг ижил юм авсан ч

99
00:03:49,000 --> 00:03:50,640
нэг нь өөртөө, нөгөө нь

100
00:03:50,640 --> 00:03:52,310
өөр хүнд авсан байлаа.

101
00:03:52,310 --> 00:03:55,000
Өдрийн эцэст эдгээр хүмүүс рүү 
утасдахад юу болсон гээч?

102
00:03:55,000 --> 00:03:57,380
Бусдад мөнгөө зориулсан нь
илүү аз жаргалтай болж,

103
00:03:57,380 --> 00:03:59,000
өөртөө зориулсан нь
өөрчлөгдсөнгүй.

104
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
Ямар нэг сөрөг нөлөө байгаагүй ч
өөрчлөлт мэдрэгдээгүй.

105
00:04:02,000 --> 00:04:05,000
Бас нэг ажиглагдсан зүйл нь 
мөнгөн дүн тийм ч чухал биш байв.

106
00:04:05,000 --> 00:04:08,000
Хүмүүс 20 доллартай байх нь
5 доллараас илүү гэж бодож байсан.

107
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
Үнэндээ хэр их мөнгө зарцуулсан нь
хамаагүй байсан юм.

108
00:04:11,000 --> 00:04:13,000
Гол нь өөрөөсөө илүү өөр хэн нэгэнд

109
00:04:13,000 --> 00:04:15,000
зарцуулах нь чухал байлаа.

110
00:04:15,000 --> 00:04:17,390
Бид үүнийг өөр хүмүүст зориулахыг хүсч

111
00:04:17,390 --> 00:04:20,000
мөнгө өгөх бүрт байнга ажиглаж байсан юм.

112
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
Мэдээж эд бол Канадын оюутнууд,

113
00:04:22,000 --> 00:04:24,000
дэлхийн хүн амын бүрэн төлөөлөл биш.

114
00:04:24,000 --> 00:04:27,000
Тэднийг мөн харьцангуй чинээлэг
гэж хэлж болно.

115
00:04:27,000 --> 00:04:30,000
Бид дэлхийн хаана ч, эсвэл зөвхөн чинээлэг

116
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
улсад ийм байдаг эсэхийг шалгахыг хүссэн.

117
00:04:32,000 --> 00:04:34,210
Ингээд Угандад очиж төстэй
туршилт явуулсан.

118
00:04:34,210 --> 00:04:36,000
Зөвхөн Канад хүмүүсээс

119
00:04:36,000 --> 00:04:39,000
"Хамгийн сүүлд өөртөө болон бусдад
хэзээ мөнгө зарцуулсан бэ?

120
00:04:39,000 --> 00:04:41,000
Хэр аз жаргалтай болсон бэ?"

121
00:04:41,000 --> 00:04:43,000
Эсвэл Угандад "Хамгийн сүүлд өөртөө эсвэл

122
00:04:43,000 --> 00:04:46,000
бусдад мөнгө яаж зориулсанаа дүрсэлнэ үү?

123
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
Хэр их аз жаргалтай байна вэ? гэж асуув.

124
00:04:48,000 --> 00:04:50,000
Бидний харсан зүйл гайхалтай байсан юм.

125
00:04:50,000 --> 00:04:52,700
Учир нь эндээс хүмүүсийн мөнгө
зарцуулах төстэй байдал,

126
00:04:52,700 --> 00:04:55,110
бас өөр соёлуудын ялгааг
нэгэн зэрэг харж болно.

127
00:04:55,110 --> 00:04:57,000
Жишээ нь,

128
00:04:57,000 --> 00:04:59,000
нэгэн Уганда залуу хэлэхдээ:

129
00:04:59,000 --> 00:05:01,180
"Би хайрлахыг хүссэн охин руугаа яриад

130
00:05:01,180 --> 00:05:03,000
болзоонд явсан боловч,

131
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
одоог хүртэл зорьсондоо
хүрээгүй" гэсэн байна.

132
00:05:06,000 --> 00:05:09,000
Нэг Канад залуу

133
00:05:09,000 --> 00:05:11,000
тун төстэй зүйл ярьсан.

134
00:05:11,000 --> 00:05:13,000
"Би найз охиноо оройн хоолонд оруулаад,

135
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
кино үзэж байгаад эрт гарч

136
00:05:15,000 --> 00:05:19,000
өрөөнд нь очоод... бялуу л идсэн” гэжээ.
Ганц зүсэм бялуу.

137
00:05:19,000 --> 00:05:21,480
Хүмүүсийн төстэй чанар бол
бусдад мөнгөө зориулах,

138
00:05:21,480 --> 00:05:23,000
тэдэнд сайхан хандах.

139
00:05:23,000 --> 00:05:25,400
Өөр зүйл бодсон ч байж болно, 
үгүй ч байж болно.

140
00:05:25,400 --> 00:05:27,000
Гайхмаар том ялгаа мөн харагдсан.

141
00:05:27,000 --> 00:05:29,000
Энэ хоёрыг харъя.

142
00:05:29,000 --> 00:05:31,000
Энэ бол нэг Канад эмэгтэй.

143
00:05:31,000 --> 00:05:33,680
Бид “Бусдад мөнгө зориулсан
тухайгаа ярихгүй юу?” гэлээ.

144
00:05:33,680 --> 00:05:35,000
Тэр "Би ээждээ бэлэг авсан.

145
00:05:35,000 --> 00:05:37,690
Машинтайгаа дэлгүүр орж бэлэг
аваад ээждээ өгсөн" гэжээ.

146
00:05:37,690 --> 00:05:39,120
Маш сайхан зүйл
хийсэн байна.

147
00:05:39,120 --> 00:05:41,000
Таньдаг хүндээ бэлэг авах нь сайхан.

148
00:05:41,000 --> 00:05:43,000
Харин үүнийг Уганда эмэгтэйтэй харьцуулъя.

149
00:05:43,000 --> 00:05:45,180
"Би явж байгаад эртний
танилтайгаа таарсан юм.

150
00:05:45,180 --> 00:05:47,000
Хүү нь хумхаа өвчнөөр өвдсөн байв.

151
00:05:47,000 --> 00:05:50,000
Тэд мөнгөгүй, хүү нь эмнэлэгт байсан учир
энэ мөнгийг өгсөн."

152
00:05:50,000 --> 00:05:53,000
Энэ 10,000 доллар биш л дээ.
Дотоодын мөнгөн тэмдэгт.

153
00:05:53,000 --> 00:05:55,000
Үнэндээ маш бага мөнгө байсан ч

154
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
сэдэл нь асар их ялгаатай.

155
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
Энэ бол бодит эрүүл мэндийн хэрэгцээ,

156
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
амь нас аврах хандив.

157
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
Өмнөх нь зүгээр л ээждээ авсан бэлэг.

158
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
Энд мөн мөнгийг

159
00:06:05,000 --> 00:06:07,000
хэрхэн яаж зарцуулсан гэдэг нь

160
00:06:07,000 --> 00:06:09,000
өөр хүнд зарцуулсан явдлын хажууд

161
00:06:09,000 --> 00:06:11,000
тийм ч чухал биш гэдгийг харж болно.

162
00:06:11,000 --> 00:06:13,000
Аз жаргалтай болохын тулд шүү дээ.

163
00:06:13,000 --> 00:06:14,590
Энэ бол маш чухал

164
00:06:14,590 --> 00:06:18,000
Мөнгөөр заавал гайхалтай зүйл хийснээр
аз жаргалтай болно гэсэн үг биш.

165
00:06:18,000 --> 00:06:21,000
Та энгийн, багахан зүйл хийсэн ч
адилхан тус хүртэж болно.

166
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
Энэ бол хоёрхон улсын жишээ.

167
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
Бид илүү өргөн хүрээнд авч үзэн
дэлхийн бүх улс орны

168
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
мөнгө болон аз жаргалын харьцааг
мэдэхийг хүссэн.

169
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
Бид мэдээллээ Gallup гэх улс төрийн санал

170
00:06:31,000 --> 00:06:34,000
асуулгаар олонд танигдаад байгаа
байгууллагаас авсан юм.

171
00:06:34,000 --> 00:06:36,000
Тэд “Та сүүлийн үед мөнгө хандивласан уу?

172
00:06:36,000 --> 00:06:38,810
Та амьдралдаа хэр сэтгэл 
хангалуун байдаг вэ?” гэж асуужээ.

173
00:06:38,810 --> 00:06:41,000
Эндээс хоорондын хамаарлыг нь
харах боломжтой.

174
00:06:41,000 --> 00:06:44,000
Эерэг хамааралтай юу?
Мөнгө өгөх нь жаргалтай болгох уу?

175
00:06:44,000 --> 00:06:46,000
Эсвэл эсрэг хамааралтай юу?

176
00:06:46,000 --> 00:06:48,000
Энэ газрын зураг дээр ногооноор эерэг,

177
00:06:48,000 --> 00:06:51,000
улаанаар сөрөг хамаарлыг харуулсан.

178
00:06:51,000 --> 00:06:53,320
Энд дэлхий "аймшигтай" ногоон
байгааг харж болно.

179
00:06:53,320 --> 00:06:55,000
Судалгаанд хамрагдсан

180
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
бараг бүх улсад

181
00:06:57,000 --> 00:06:59,470
мөнгө хандивладаг хүмүүс,
хандивладаггүй хүмүүсээс

182
00:06:59,470 --> 00:07:01,000
илүү аз жаргалтай байна.

183
00:07:01,000 --> 00:07:04,000
Та нар бүгд тэр улаан улсыг
харж байгааг би мэдэж байна.

184
00:07:04,000 --> 00:07:06,000
Энийг ярихгүй бол би муу хүн болно.

185
00:07:06,000 --> 00:07:08,000
Энэ бол Төв Африкийн Нэгдсэн Улс.

186
00:07:08,000 --> 00:07:10,490
Юу ч гэж болно. Ямар нэг учиртай
болоод л өөр байгаа.

187
00:07:10,490 --> 00:07:12,170
Харин доохон талд нь 
Руанда байна.

188
00:07:12,170 --> 00:07:14,000
Тэр гайхалтай ногоон байна.

189
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
Тэгээд хаашаа ч харсан

190
00:07:16,000 --> 00:07:18,000
мөнгөө хандивлах нь өөртөө үлдээснээс

191
00:07:18,000 --> 00:07:20,000
илүү аз жаргалтай болгож байна.

192
00:07:20,000 --> 00:07:23,000
Харин таньдаг хүмүүстэйгээ
байхаас бусад үед,

193
00:07:23,000 --> 00:07:25,000
ажил дээрээ яадаг бол?

194
00:07:25,000 --> 00:07:28,000
Зарим компанийг судалж төстэй зүйл
хийхээр шийдсэн юм.

195
00:07:28,000 --> 00:07:30,000
Эд бол Бельги дахь
худалдааны хэлтсийнхэн.

196
00:07:30,000 --> 00:07:32,250
Тэд багаар ажиллан эмч нартай уулзаж,

197
00:07:32,250 --> 00:07:34,000
тэдэнд эм зардаг.

198
00:07:34,000 --> 00:07:37,000
Тэднийг багийн гишүүний хувьд хэр сайн

199
00:07:37,000 --> 00:07:39,000
зарж байгааг харж болно.

200
00:07:39,000 --> 00:07:41,000
Зарим багийн гишүүдэд мөнгө өгөөд

201
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
“Хүссэнээрээ өөртөө зарцуулаарай” гэв.

202
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
Яг Канадын оюутнуудад өгсөнтэй адилхан.

203
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
Харин бусдад нь “Энэ 15 еврог аваад

204
00:07:47,000 --> 00:07:49,440
өөрийн багийн хэн нэгэнд
энэ 7 хоногт зориулаарай.

205
00:07:49,440 --> 00:07:52,000
Тэдэнд бэлэг авч өгөөрэй" гэсэн юм.

206
00:07:52,000 --> 00:07:55,000
Ингээд бид мөнгийг өөртөө зарцуулдаг болон

207
00:07:55,000 --> 00:07:57,000
нийгмийн төлөө, багаа сайжруулахад

208
00:07:57,000 --> 00:07:59,000
мөнгөө зарцуулдаг багуудтай боллоо.

209
00:07:59,000 --> 00:08:01,000
Энд инээдтэй пиньята байгаа шалтгаан нь

210
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
нэг баг мөнгөөрөө пиньята авсан юм.

211
00:08:03,000 --> 00:08:06,330
Тэгээд хамтдаа тойрч байгаад пиньятаг
хагалахад чихэрнүүд нь унаад л.

212
00:08:06,330 --> 00:08:08,000
Тэнэг гэмээр энгийн зүйл,

213
00:08:08,000 --> 00:08:11,000
гэхдээ огт тэгээгүй багтай харьцуулаарай.

214
00:08:11,000 --> 00:08:13,000
15 еврогоо халаасандаа хийгээд

215
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
магадгүй кофе авсан байх.

216
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
Мөн хамтдаа нийтэч арга хэмжээ зохион

217
00:08:17,000 --> 00:08:20,000
юм худалдан авч бүтээлч ажил зохиосон баг.

218
00:08:20,000 --> 00:08:23,000
Бидний харснаар нийтэч баг
илүү бараа зарж байлаа.

219
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
Өөртөө мөнгө авсан багаас хамаагүй илүү.

220
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
Нөгөө талаас

221
00:08:27,000 --> 00:08:29,000
15 евро өөрсдөд нь зарцуулахаар өгөхөд

222
00:08:29,000 --> 00:08:32,000
тэд халаасандаа хийгээд ажлаа
урьдынхаараа л хийж байлаа.

223
00:08:32,000 --> 00:08:34,000
Тэндээс ямар нэг ашиг гарахгүй.

224
00:08:34,000 --> 00:08:37,000
Үнэндээ мөнгө алдана, учир нь
тэднийг идэвхижүүлж чадахгүй.

225
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
Харин 15 еврог багтаа
зарцуулсан нь

226
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
илүү сайн ажилласнаар

227
00:08:41,000 --> 00:08:44,000
иймэрхүү хөрөнгө оруулалтаас
илүү их мөнгө хожиж байна.

228
00:08:44,000 --> 00:08:46,210
Та нар дор бүрнээ ингэж
бодож байж магадгүй:

229
00:08:46,210 --> 00:08:48,000
“Энэ бол сайн хэрэг л дээ,

230
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
гэхдээ нийгмийн бодлого тийм ч амаргүй,

231
00:08:50,000 --> 00:08:52,000
үүнийг тэнд хэрэгжинэ гэж
бодохгүй байна.

232
00:08:52,000 --> 00:08:54,000
Үүнийг хэрэгжих
боломжтойг харуулахгүй бол

233
00:08:54,000 --> 00:08:56,320
нэг ч үгэнд нь итгэхгүй"
гэж бодож байгаа байх.

234
00:08:56,320 --> 00:08:59,000
Та нар яг одоо дожболл багийн 
тухай бодож байгаа биз?

235
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
(Инээд)

236
00:09:01,000 --> 00:09:02,540
Биднийг нэг ноцтой шүүмжилсэн нь

237
00:09:02,540 --> 00:09:06,000
үүнийг дожболлын баг дээр харуулж
чадахгүй бол энэ бүгд тэнэг зүйл гэсэн.

238
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
Ингээд дожболлын хэдэн баг олоод

239
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
тэднийг судлахаар шийдэн

240
00:09:10,000 --> 00:09:12,000
яг ижил зүйл хийв.

241
00:09:12,000 --> 00:09:15,000
Зарим багийн хүмүүс мөнгө аваад өөртөө
зарцууллаа.

242
00:09:15,000 --> 00:09:17,000
Бусад багуудад мөнгө өгөхдөө

243
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
багийхандаа зориул гэсэн юм.

244
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
Хувьдаа мөнгө зарцуулсан баг

245
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
өмнөхтэйгээ ижил амжилт үзүүлж байхад

246
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
багийхандаа мөнгө зарцуулсан баг

247
00:09:25,000 --> 00:09:27,000
өөрчлөгдөн

248
00:09:27,000 --> 00:09:29,000
лиг дуусахад тэргүүлж эхэлсэн юм.

249
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
Энэ бүх өөр нөхцөлүүдэд

250
00:09:31,000 --> 00:09:33,000
хувийн амьдрал, ажил дээр,

251
00:09:33,000 --> 00:09:35,000
тэр бүү хэл энгийн нэг спортоос харахад

252
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
өөртөө биш бусдад мөнгөө зарцуулахад

253
00:09:37,000 --> 00:09:39,060
илүү өгөөжтэй байгааг харж байна.

254
00:09:39,060 --> 00:09:42,000
Мөнгөөр аз жаргал худалдан авч
чадахгүй гэж бодож байгаа бол

255
00:09:42,000 --> 00:09:44,000
та зөв зарцуулахгүй байна.

256
00:09:44,000 --> 00:09:47,000
Эцэст нь энэ юмны оронд тэрийг авбал

257
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
өөрийгөө аз жаргалтай болно гэхийн оронд,

258
00:09:49,000 --> 00:09:51,000
өөртөө алийг нь авах вэ

259
00:09:51,000 --> 00:09:53,000
гэж бодохоо болиод

260
00:09:53,000 --> 00:09:56,000
зарим мөнгөө бусад хүмүүст өгөх хэрэгтэй.

261
00:09:56,000 --> 00:09:59,000
Аз болоход танд ийм боломж байна.

262
00:09:59,000 --> 00:10:01,000
DonorsChoose.org нь ашгийн бус,

263
00:10:01,000 --> 00:10:03,970
бага орлоготой улсын сургуулийн
багш нарт чиглэсэн байгууллага.

264
00:10:03,970 --> 00:10:05,780
Тэд төслүүдээ танилцуулдаг, 
жишээ нь

265
00:10:05,780 --> 00:10:08,500
"Хаклберри Финн-ыг заах гэсэн ч
бидэнд ном байхгүй" эсвэл

266
00:10:08,500 --> 00:10:10,340
"Сурагчиддаа шинжлэх ухаан
заах гэсэн ч

267
00:10:10,340 --> 00:10:12,000
микроскоп байхгүй" гэх мэт.

268
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
Бид тэдгээрийг нь авч өгч болно.

269
00:10:14,000 --> 00:10:16,640
Багш нь танд талархлын зурвас бичнэ.
Хүүхдүүд бас бичнэ.

270
00:10:16,640 --> 00:10:19,340
Заримдаа тэд микроскопоо
ашиглаж байгаа зургаа явуулна.

271
00:10:19,340 --> 00:10:21,000
Энэ бол гайхалтай зүйл.

272
00:10:21,000 --> 00:10:23,000
Вэбсайт руу нь ороод,

273
00:10:23,000 --> 00:10:26,000
"Өөртөө мөнгөө яаж зарцуулж болох вэ?"
гэж бодохоо багасгаад,

274
00:10:26,000 --> 00:10:28,310
оронд нь "5 эсвэл 15 доллар байвал

275
00:10:28,310 --> 00:10:31,000
бусдад ямар тус хүргэж болох билээ?"
гэж илүү бодоорой.

276
00:10:31,000 --> 00:10:34,000
Учир нь эцсийн дүнд та ингэснээрээ
өөртөө илүү тус хүргэх болно.

277
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
Баярлалаа

278
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
(Алга ташилт)