WEBVTT

00:00:06.560 --> 00:00:08.681
İlk özçekimden çok önce,

00:00:08.681 --> 00:00:10.883
Antik Yunanların ve Romalıların

00:00:10.883 --> 00:00:14.605
kendi görüntüsüne biraz fazla takıntılı 
birisiyle ilgili bir mitleri vardı.

00:00:14.605 --> 00:00:15.895
Kısaca şöyleydi,

00:00:15.895 --> 00:00:20.779
Narcissus dünyada sevecek birini bulmak 
için dolaşan yakışıklı bir adamdı.

00:00:20.779 --> 00:00:23.235
Echo adındaki bir periyi 
reddettikten sonra

00:00:23.235 --> 00:00:26.709
bir nehirde kendi yansımasıyla karşılaştı

00:00:26.709 --> 00:00:28.511
ve ona aşık oldu.

00:00:28.511 --> 00:00:30.116
Ondan uzak duramayınca da

00:00:30.116 --> 00:00:31.944
Narcissus boğuldu.

00:00:31.944 --> 00:00:37.040
Öldüğü noktada bir çiçek bitti,
biz de o çiçeğe Narcissus(Nergis) diyoruz.

NOTE Paragraph

00:00:37.040 --> 00:00:40.391
Bu mit Narsisizmin ana fikrini aktarıyor,

00:00:40.391 --> 00:00:44.180
kişinin kendisini bazen zarar verici 
boyutlarda üstün göremesi.

00:00:44.180 --> 00:00:48.274
Ama sadece gazete köşelerinde karşınıza
çıkan bir kişilik biçimi değil, aslında

00:00:48.274 --> 00:00:52.966
psikologlar tarafından sınıflandırılan
ve araştırılan özellikler grubu.

00:00:52.966 --> 00:00:58.772
Narsisizmin psikolojik tanımı,
kendini üstün, abartılı görme.

00:00:58.772 --> 00:01:02.119
Kendilerini farklı boyutlarda 
olmak üzere, daha güzel,

00:01:02.119 --> 00:01:02.973
daha akıllı

00:01:02.973 --> 00:01:05.233
ve diğerlerinden daha önemli görüyorlar

00:01:05.233 --> 00:01:08.011
ve özel davranılmayı
hak ettiklerini düşünüyorlar.

00:01:08.011 --> 00:01:12.767
Psikologlar narsisizmin iki biçimini
kişilik özelliği olarak kabul ediyorlar:

00:01:12.767 --> 00:01:15.889
Üstün ve hassas narsisizm.

00:01:15.889 --> 00:01:18.406
Bir de narsist kişilik bozukluğu var,

00:01:18.406 --> 00:01:22.066
az sonra tekrar bahsedeceğimiz,
daha uç bir biçimi.

NOTE Paragraph

00:01:22.066 --> 00:01:25.801
En bilineni üstün narsisizm,

00:01:25.801 --> 00:01:27.789
dışa dönüklükle,

00:01:27.789 --> 00:01:28.516
baskınlıkla

00:01:28.516 --> 00:01:30.881
ve ilgi çekme isteğiyle 
karekterize edilir.

00:01:30.881 --> 00:01:33.812
Üstün narsistler,
ilginin ve gücün peşindelerdir,

00:01:33.812 --> 00:01:35.457
bazen politikacı,

00:01:35.457 --> 00:01:36.457
bazen ünlü,

00:01:36.457 --> 00:01:38.290
bazen de kültürel lider olarak.

00:01:38.290 --> 00:01:41.666
Tabii ki bu güç pozisyonlarının peşindeki
herkes narsist değildir.

00:01:41.666 --> 00:01:43.796
Bazılarının, tam potansiyellerine 
ulaşmak

00:01:43.796 --> 00:01:46.042
veya diğerlerinin 
yaşamlarını iyileştirmeye

00:01:46.042 --> 00:01:48.501
yardımcı olmak gibi 
olumlu nedenleri vardır.

00:01:48.501 --> 00:01:50.777
Ama narsist kişiler, gücü

00:01:50.777 --> 00:01:53.773
onun getirdiği mevki ve ilgi
için isterler.

NOTE Paragraph

00:01:53.773 --> 00:01:57.919
Hassas narsistler ise
sessiz ve içe kapanık olabilirler.

00:01:57.919 --> 00:02:00.623
Kendilerini layık görme hisleri
güçlüdür, ama kendilerini

00:02:00.623 --> 00:02:03.883
kolayca tehdit altında hissedebilirler 
veya yetersiz görebilirler.

NOTE Paragraph

00:02:03.883 --> 00:02:07.221
Her iki durumda da narsisizmin
kara yüzü uzun vadede kendini gösterir.

00:02:07.221 --> 00:02:09.991
Narsistler bencilce davranırlar,

00:02:09.991 --> 00:02:14.376
bu yüzden narsist liderler riskli ve
etik olmayan kararlar verebilirler,

00:02:14.376 --> 00:02:19.144
narsist partnerler dürüst 
olmayabilirler veya aldatabilirler.

00:02:19.144 --> 00:02:21.680
Kendilerini toz pembe görüşleri
sorgulanınca

00:02:21.680 --> 00:02:24.223
kindar ve agresif davranabilirler.

00:02:24.223 --> 00:02:26.733
Hastaların kendini çok iyi hissettikleri

00:02:26.733 --> 00:02:29.584
ama etraflarındaki insanların 
çektiği bir hastalık gibidir.

NOTE Paragraph

00:02:29.584 --> 00:02:30.918
Uç durumlarda da

00:02:30.918 --> 00:02:34.208
bu davranış biçimi, 
narsist kişilik bozukluğu adında

00:02:34.208 --> 00:02:36.964
bir psikolojik rahatsızlık
olarak sınıflandırılır

00:02:36.964 --> 00:02:39.927
Toplumun yüzde bir ila ikisi
bu durumdadır,

00:02:39.927 --> 00:02:41.506
daha çok erkekler olmak üzere.

00:02:41.506 --> 00:02:44.664
Bu teşhis yetişkinlere özeldir.

00:02:44.664 --> 00:02:48.145
Gençler, özellikle çocuklar,
aşırı derecede ben merkezci olabilirler,

00:02:48.145 --> 00:02:51.491
ama bu gelişmenin normal bir
etkisi olabilir.

00:02:51.491 --> 00:02:54.772
Amerikan Psikiyatri Topluluğunun

00:02:54.772 --> 00:02:57.311
Teşhis ve İstatistik Kılavuzunun
beşinci baskısı

00:02:57.311 --> 00:03:01.858
narsist kişilik bozukluğuyla ilişkili
birkaç özellik tanımlar.

00:03:01.858 --> 00:03:04.778
Kendini üstün görmek,

00:03:04.778 --> 00:03:06.157
empati sorunları,

00:03:06.157 --> 00:03:07.773
kendini bir şeylere layık görmek

00:03:07.773 --> 00:03:10.804
ve hayranlık ve ilgi duyulma ihtiyacı.

00:03:10.804 --> 00:03:13.732
Bu özellikleri gerçek bir 
psikolojik rahatsızlık yapansa

00:03:13.732 --> 00:03:17.889
bu özelliklerin kişinin hayatını ele 
geçirmesi ve ciddi sorunlar yaratması.

00:03:17.889 --> 00:03:21.097
Eşiniz veya çocuğunuza 
ilgi göstermek yerine

00:03:21.097 --> 00:03:24.429
onları ilgi ve hayranlık kaynakları olarak
görmeyi düşünün

00:03:24.429 --> 00:03:26.102
veya performansınızla ilgili

00:03:26.102 --> 00:03:28.408
yapıcı eleştiriler aramak yerine

00:03:28.408 --> 00:03:30.797
size yardımcı olmak isteyen herkese

00:03:30.797 --> 00:03:32.908
haksız olduklarını söylemeyi.

NOTE Paragraph

00:03:32.908 --> 00:03:35.230
Peki narsisizm neden kaynaklanır?

00:03:35.230 --> 00:03:38.769
İkizlerde yapılan araştırmalara göre,
güçlü bir genetik bileşeni var,

00:03:38.769 --> 00:03:41.023
yine de hangi genler 
rol oynuyor bilmiyoruz.

00:03:41.023 --> 00:03:42.895
Ama çevrenin de etkisi var.

00:03:42.895 --> 00:03:45.240
Çocuklarını sürekli pohpohlayanlar

00:03:45.240 --> 00:03:47.789
üstün narsisizme neden olabilirler.

00:03:47.789 --> 00:03:53.050
Soğuk, kontrolcü ebeveynler de
hassas narsisizme yol açabilirler.

NOTE Paragraph

00:03:53.050 --> 00:03:55.259
Narsisizm bireyselliği ve böbürlenmeyi

00:03:55.259 --> 00:03:59.429
öne çıkaran toplumlarda 
daha sık görülüyor gibi.

00:03:59.429 --> 00:04:01.170
Örneğin Amerika'da,

00:04:01.170 --> 00:04:05.902
narsisizm 1970'lerden beri yükselişte
olan bir özellik.

00:04:05.902 --> 00:04:07.991
Bu sıralarda, 60'ların
topluluğa bağlılığı kendini

00:04:07.991 --> 00:04:10.150
kendine güven hareketine ve

00:04:10.150 --> 00:04:12.633
materyalizme bırakmıştı.

00:04:12.633 --> 00:04:17.077
Son zamanlarda da sosyal medya
kişilerin kendilerini gösterme

00:04:17.077 --> 00:04:18.370
fırsatlarını arttırdı,

00:04:18.370 --> 00:04:21.860
ama sosyal medyanın narsisizme 
yol açtığının kesin kanıtı olmadığını

00:04:21.860 --> 00:04:23.501
söylemekte yarar var.

00:04:23.521 --> 00:04:27.764
Daha çok, narsistlere sosyal statü
ve dikkat çekme olanağı verdi.

NOTE Paragraph

00:04:27.764 --> 00:04:31.235
Peki narsitler bu olumsuz
özelliklerini iyileştirebilirler mi?

00:04:31.235 --> 00:04:32.264
Evet!

00:04:32.264 --> 00:04:35.450
Kendi davranışlarının yansımasını 
dürüstçe görme ve başkalarına

00:04:35.450 --> 00:04:37.854
ilgi göstermenin herhangi bir fırsatı,
örneğin

00:04:37.854 --> 00:04:42.116
psikoterapi veya başkalarına merhamet
göstermeye çabalamak yardımcı olabilir.

00:04:42.116 --> 00:04:45.052
Zor olan, narsist kişilik bozukluğuna
sahip kişilerin

00:04:45.052 --> 00:04:46.712
kendilerini iyileştimeye

00:04:46.712 --> 00:04:48.911
çabalamalarında devamlı olmaları.

00:04:48.911 --> 00:04:53.763
Narsistler için kendine pek hoş olmayan
bir açıdan bakmak zor olabilir.