WEBVTT

00:00:06.560 --> 00:00:08.681
Πολύ πριν την πρώτη σέλφι,

00:00:08.681 --> 00:00:10.883
οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι
είχαν έναν μύθο

00:00:10.883 --> 00:00:14.605
για έναν τύπο λίγο παραπάνω
παθιασμένο με την εικόνα του.

00:00:14.605 --> 00:00:15.895
Σύμφωνα με μία αφήγηση,

00:00:15.895 --> 00:00:20.779
ο Νάρκισσος ήταν ένας όμορφος νέος
που περιπλανιόταν αναζητώντας τον έρωτα.

00:00:20.779 --> 00:00:23.235
Αφού απέρριψε μια νύμφη, την Ηχώ,

00:00:23.235 --> 00:00:26.709
είδε το είδωλό του να καθρεφτίζεται
στα νερά ενός ποταμού

00:00:26.709 --> 00:00:28.511
και το ερωτεύτηκε.

00:00:28.511 --> 00:00:30.116
Ανήμπορος να φύγει,

00:00:30.116 --> 00:00:31.944
ο Νάρκισσος πνίγηκε.

00:00:31.944 --> 00:00:37.040
Ένα λουλούδι φύτρωσε στο σημείο που πέθανε
και αυτό το λουλούδι το λέμε νάρκισσο.

NOTE Paragraph

00:00:37.040 --> 00:00:40.391
Ο μύθος αποτυπώνει
τη βασική ιδέα του ναρκισσισμού,

00:00:40.391 --> 00:00:44.180
την αυξημένη κι ενίοτε επιβλαβή εγωπάθεια.

00:00:44.180 --> 00:00:48.274
Δεν είναι απλώς ένας τύπος προσωπικότητας
που βρίσκεις στις στήλες των περιοδικών.

00:00:48.274 --> 00:00:52.966
Είναι ένα σύνολο στοιχείων, ταξινομημένων
και μελετημένων από ψυχολόγους.

00:00:52.966 --> 00:00:58.772
Η ψυχολογία ορίζει τον ναρκισσισμό
ως μια διογκωμένη, πομπώδης αυτοεικόνα.

00:00:58.772 --> 00:01:02.119
Σε διάφορα επίπεδα, οι νάρκισσοι
πιστεύουν ότι είναι πιο όμορφοι,

00:01:02.119 --> 00:01:02.973
πιο έξυπνοι,

00:01:02.973 --> 00:01:05.233
και πιο σημαντικοί από τους άλλους,

00:01:05.233 --> 00:01:08.011
και ότι αξίζουν καλύτερη μεταχείριση.

00:01:08.011 --> 00:01:12.767
Οι ψυχολόγοι αναφέρουν δύο μορφές
ναρκισσισμού, ως στοιχείο προσωπικότητας:

00:01:12.767 --> 00:01:15.889
τον πομπώδη και τον ευάλωτο ναρκισσισμό.

00:01:15.889 --> 00:01:18.406
Υπάρχει και η ναρκισσιστική
διαταραχή προσωπικότητας,

00:01:18.406 --> 00:01:22.066
μια πιο ακραία μορφή,
στην οποία θα επανέλθουμε σε λίγο.

NOTE Paragraph

00:01:22.066 --> 00:01:25.801
Ο πομπώδης ναρκισσισμός
είναι η πιο γνωστή μορφή.

00:01:25.801 --> 00:01:27.789
Χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια,

00:01:27.789 --> 00:01:28.956
κυριαρχικότητα,

00:01:28.956 --> 00:01:30.531
και επιζήτηση προσοχής.

00:01:30.531 --> 00:01:33.812
Οι πομπώδεις νάρκισσοι
επιζητούν προσοχή και δύναμη,

00:01:33.812 --> 00:01:35.457
μερικές φορές ως πολιτικοί,

00:01:35.457 --> 00:01:36.457
ως διασημότητες,

00:01:36.457 --> 00:01:38.290
ή ως πολιτισμικοί ηγέτες.

00:01:38.290 --> 00:01:42.336
Φυσικά, δεν είναι νάρκισσος
όποιος κυνηγά αυτές τις θέσεις.

00:01:42.336 --> 00:01:44.196
Πολλοί το κάνουν για θετικούς λόγους,

00:01:44.196 --> 00:01:46.542
όπως για να φτάσουν τα όρια
των δυνατοτήτων τους,

00:01:46.542 --> 00:01:48.491
ή για να βελτιώσουν τις ζωές των άλλων.

00:01:48.491 --> 00:01:50.777
Αλλά οι νάρκισσοι επιζητούν δύναμη

00:01:50.777 --> 00:01:53.773
για το κύρος και την προσοχή
που τη συνοδεύει.

NOTE Paragraph

00:01:53.773 --> 00:01:57.813
Εν τω μεταξύ, οι ευάλωτοι νάρκισσοι
τείνουν να είναι ήσυχοι και συνεσταλμένοι.

00:01:57.813 --> 00:01:59.833
Χαρακτηρίζονται
από έντονη διεκδικητικότητα

00:01:59.833 --> 00:02:02.793
αλλά εύκολα νιώθουν
ότι απειλούνται ή αποθαρρύνονται.

NOTE Paragraph

00:02:02.793 --> 00:02:07.061
Όπως και να έχει, η σκοτεινή πλευρά
του ναρκισσισμού φαίνεται μακροπρόθεσμα.

00:02:07.061 --> 00:02:09.991
Οι νάρκισσοι τείνουν να είναι εγωκεντρικοί

00:02:09.991 --> 00:02:14.376
έτσι οι επηρμένοι ηγέτες μπορεί να πάρουν
επικίνδυνες ή ανήθικες αποφάσεις

00:02:14.376 --> 00:02:19.144
και οι νάρκισσοι σύντροφοι
μπορεί να είναι ανειλικρινείς ή άπιστοι.

00:02:19.144 --> 00:02:21.680
Όταν κινδυνεύει
η ρόδινη εικόνα του εαυτού τους,

00:02:21.680 --> 00:02:24.223
μπορούν να γίνουν πικρόχολοι
και επιθετικοί.

00:02:24.223 --> 00:02:27.184
Είναι σαν μία ασθένεια όπου
οι ασθενείς αισθάνονται πολύ καλά,

00:02:27.184 --> 00:02:29.505
αλλά όσοι είναι γύρω τους υποφέρουν.

NOTE Paragraph

00:02:29.505 --> 00:02:30.918
Στην πιο ακραία μορφή,

00:02:30.918 --> 00:02:34.208
αυτή η συμπεριφορά θεωρείται
ως μια ψυχική διαταραχή,

00:02:34.208 --> 00:02:36.964
η επονομαζόμενη ναρκισσιστική
διαταραχή προσωπικότητας.

00:02:36.964 --> 00:02:39.927
Πλήττει το 1-2% του πληθυσμού,

00:02:39.927 --> 00:02:41.506
συνηθέστερα τους άντρες.

00:02:41.506 --> 00:02:44.664
Επίσης, αφορά μόνο ενήλικες.

00:02:44.664 --> 00:02:48.145
Οι νέοι, κυρίως τα παιδιά,
μπορεί να είναι πολύ εγωπαθή,

00:02:48.145 --> 00:02:51.491
αλλά αυτό μπορεί να είναι
ένα συνηθισμένο στάδιο της ανάπτυξης.

00:02:51.491 --> 00:02:54.772
Η πέμπτη έκδοση του Διαγνωστικού
και Στατιστικού Εγχειριδίου

00:02:54.772 --> 00:02:57.311
του Αμερικανικού Ψυχιατρικού Συλλόγου

00:02:57.311 --> 00:03:01.858
περιγράφει πολλά στοιχεία
που σχετίζονται με τον ναρκισσισμό.

00:03:01.858 --> 00:03:04.778
Αυτά περιλαμβάνουν
μια διογκωμένη αυτοαντίληψη,

00:03:04.778 --> 00:03:06.157
προβλήματα ενσυναίσθησης,

00:03:06.157 --> 00:03:07.773
μια αίσθηση διεκδικητικότητας

00:03:07.773 --> 00:03:10.754
και την ανάγκη για θαυμασμό ή προσοχή.

00:03:10.754 --> 00:03:13.572
Αυτό που κάνει τα παραπάνω
κανονική διαταραχή προσωπικότητας

00:03:13.572 --> 00:03:17.889
είναι το ότι ελέγχουν τις ζωές των ατόμων,
προκαλώντας τους σοβαρά προβλήματα.

00:03:17.889 --> 00:03:21.097
Φανταστείτε αντί να νοιάζεστε
για τον σύντροφο ή τα παιδιά σας,

00:03:21.097 --> 00:03:24.429
να τους χρησιμοποιείτε
ως πηγή προσοχής και θαυμασμού.

00:03:24.429 --> 00:03:26.102
Ή σκεφτείτε αντί να αναζητάτε

00:03:26.102 --> 00:03:28.558
εποικοδομητική κριτική
σχετικά με την επίδοσή σας,

00:03:28.558 --> 00:03:31.187
να λέτε σε όσους προσπάθησαν
να σας βοηθήσουν

00:03:31.187 --> 00:03:32.908
ότι έκαναν λάθος.

NOTE Paragraph

00:03:32.908 --> 00:03:35.110
Οπότε, τι προκαλεί τον ναρκισσισμό;

00:03:35.110 --> 00:03:38.119
Μελέτες σε διδύμους δείχνουν
έναν ισχυρό γενετικό παράγοντα,

00:03:38.119 --> 00:03:41.023
αν και δεν γνωρίζουμε
ποια γονίδια εμπλέκονται.

00:03:41.023 --> 00:03:42.895
Αλλά και το περιβάλλον έχει σημασία.

00:03:42.895 --> 00:03:45.430
Οι γονείς που θεωρούν
το παιδί τους «κορυφή» σε όλα,

00:03:45.430 --> 00:03:47.789
ενθαρρύνουν τον πομπώδη ναρκισσισμό.

00:03:47.789 --> 00:03:53.050
Και οι ψυχροί, αυστηροί γονείς
συμβάλλουν στον ευάλωτο ναρκισσισμό.

NOTE Paragraph

00:03:53.050 --> 00:03:55.259
Ο ναρκισσισμός
φαίνεται να είναι συχνότερος

00:03:55.259 --> 00:03:59.429
σε κουλτούρες που προωθούν
την ατομικότητα και την αυτοπροβολή.

00:03:59.429 --> 00:04:01.170
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα,

00:04:01.170 --> 00:04:05.662
ο ναρκισσισμός ως στοιχείο προσωπικότητας
αυξάνεται διαρκώς από τη δεκαετία του '70,

00:04:05.662 --> 00:04:08.101
όταν την έννοια της κοινότητας
της δεκαετίας του '60

00:04:08.101 --> 00:04:10.150
διαδέχθηκε το κίνημα αυτοπεποίθησης

00:04:10.150 --> 00:04:12.633
και η αύξηση του υλισμού.

00:04:12.633 --> 00:04:17.078
Πιο πρόσφατα, τα κοινωνικά μέσα
αύξησαν τις ευκαιρίες για αυτοπροβολή.

00:04:17.078 --> 00:04:18.371
Αλλά, πρέπει να πούμε

00:04:18.371 --> 00:04:22.191
ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι
τα κοινωνικά μέσα προκαλούν ναρκισσισμό.

00:04:22.191 --> 00:04:27.764
Αντίθετως, οι νάρκισσοι τα έχουν ως μέσο
για την αναζήτηση κύρους και προσοχής.

NOTE Paragraph

00:04:27.764 --> 00:04:31.235
Μπορούν οι νάρκισσοι να βελτιώσουν
αυτά τα αρνητικά χαρακτηριστικά;

00:04:31.235 --> 00:04:32.474
Ναι!

00:04:32.474 --> 00:04:35.450
Οτιδήποτε προωθεί την ειλικρινή
κατανόηση της συμπεριφοράς τους

00:04:35.450 --> 00:04:37.104
και το ενδιαφέρον για τους άλλους,

00:04:37.104 --> 00:04:42.066
όπως η ψυχοθεραπεία ή η εκδήλωση συμπόνιας
προς τους άλλους, μπορεί να βοηθήσουν.

00:04:42.066 --> 00:04:44.172
Η δυσκολία είναι
ότι ίσως αποτελέσει πρόκληση

00:04:44.172 --> 00:04:46.712
για τα άτομα με ναρκισσιστική
διαταραχή προσωπικότητας

00:04:46.712 --> 00:04:48.928
η συνεχής προσπάθεια αυτοβελτίωσης.

00:04:48.928 --> 00:04:53.768
Για τους νάρκισσους, η αυτοανάλυση
είναι σκληρή από μια μη κολακευτική γωνία.