1
00:00:06,560 --> 00:00:08,681
Πολύ πριν την πρώτη σέλφι,

2
00:00:08,681 --> 00:00:10,883
οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι
είχαν έναν μύθο

3
00:00:10,883 --> 00:00:14,605
για έναν τύπο λίγο παραπάνω
παθιασμένο με την εικόνα του.

4
00:00:14,605 --> 00:00:15,895
Σύμφωνα με μία αφήγηση,

5
00:00:15,895 --> 00:00:20,779
ο Νάρκισσος ήταν ένας όμορφος νέος
που περιπλανιόταν αναζητώντας τον έρωτα.

6
00:00:20,779 --> 00:00:23,235
Αφού απέρριψε μια νύμφη, την Ηχώ,

7
00:00:23,235 --> 00:00:26,709
είδε το είδωλό του να καθρεφτίζεται
στα νερά ενός ποταμού

8
00:00:26,709 --> 00:00:28,511
και το ερωτεύτηκε.

9
00:00:28,511 --> 00:00:30,116
Ανήμπορος να φύγει,

10
00:00:30,116 --> 00:00:31,944
ο Νάρκισσος πνίγηκε.

11
00:00:31,944 --> 00:00:37,040
Ένα λουλούδι φύτρωσε στο σημείο που πέθανε
και αυτό το λουλούδι το λέμε νάρκισσο.

12
00:00:37,040 --> 00:00:40,391
Ο μύθος αποτυπώνει
τη βασική ιδέα του ναρκισσισμού,

13
00:00:40,391 --> 00:00:44,180
την αυξημένη κι ενίοτε επιβλαβή εγωπάθεια.

14
00:00:44,180 --> 00:00:48,274
Δεν είναι απλώς ένας τύπος προσωπικότητας
που βρίσκεις στις στήλες των περιοδικών.

15
00:00:48,274 --> 00:00:52,966
Είναι ένα σύνολο στοιχείων, ταξινομημένων
και μελετημένων από ψυχολόγους.

16
00:00:52,966 --> 00:00:58,772
Η ψυχολογία ορίζει τον ναρκισσισμό
ως μια διογκωμένη, πομπώδης αυτοεικόνα.

17
00:00:58,772 --> 00:01:02,119
Σε διάφορα επίπεδα, οι νάρκισσοι
πιστεύουν ότι είναι πιο όμορφοι,

18
00:01:02,119 --> 00:01:02,973
πιο έξυπνοι,

19
00:01:02,973 --> 00:01:05,233
και πιο σημαντικοί από τους άλλους,

20
00:01:05,233 --> 00:01:08,011
και ότι αξίζουν καλύτερη μεταχείριση.

21
00:01:08,011 --> 00:01:12,767
Οι ψυχολόγοι αναφέρουν δύο μορφές
ναρκισσισμού, ως στοιχείο προσωπικότητας:

22
00:01:12,767 --> 00:01:15,889
τον πομπώδη και τον ευάλωτο ναρκισσισμό.

23
00:01:15,889 --> 00:01:18,406
Υπάρχει και η ναρκισσιστική
διαταραχή προσωπικότητας,

24
00:01:18,406 --> 00:01:22,066
μια πιο ακραία μορφή,
στην οποία θα επανέλθουμε σε λίγο.

25
00:01:22,066 --> 00:01:25,801
Ο πομπώδης ναρκισσισμός
είναι η πιο γνωστή μορφή.

26
00:01:25,801 --> 00:01:27,789
Χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια,

27
00:01:27,789 --> 00:01:28,956
κυριαρχικότητα,

28
00:01:28,956 --> 00:01:30,531
και επιζήτηση προσοχής.

29
00:01:30,531 --> 00:01:33,812
Οι πομπώδεις νάρκισσοι
επιζητούν προσοχή και δύναμη,

30
00:01:33,812 --> 00:01:35,457
μερικές φορές ως πολιτικοί,

31
00:01:35,457 --> 00:01:36,457
ως διασημότητες,

32
00:01:36,457 --> 00:01:38,290
ή ως πολιτισμικοί ηγέτες.

33
00:01:38,290 --> 00:01:42,336
Φυσικά, δεν είναι νάρκισσος
όποιος κυνηγά αυτές τις θέσεις.

34
00:01:42,336 --> 00:01:44,196
Πολλοί το κάνουν για θετικούς λόγους,

35
00:01:44,196 --> 00:01:46,542
όπως για να φτάσουν τα όρια
των δυνατοτήτων τους,

36
00:01:46,542 --> 00:01:48,491
ή για να βελτιώσουν τις ζωές των άλλων.

37
00:01:48,491 --> 00:01:50,777
Αλλά οι νάρκισσοι επιζητούν δύναμη

38
00:01:50,777 --> 00:01:53,773
για το κύρος και την προσοχή
που τη συνοδεύει.

39
00:01:53,773 --> 00:01:57,813
Εν τω μεταξύ, οι ευάλωτοι νάρκισσοι
τείνουν να είναι ήσυχοι και συνεσταλμένοι.

40
00:01:57,813 --> 00:01:59,833
Χαρακτηρίζονται
από έντονη διεκδικητικότητα

41
00:01:59,833 --> 00:02:02,793
αλλά εύκολα νιώθουν
ότι απειλούνται ή αποθαρρύνονται.

42
00:02:02,793 --> 00:02:07,061
Όπως και να έχει, η σκοτεινή πλευρά
του ναρκισσισμού φαίνεται μακροπρόθεσμα.

43
00:02:07,061 --> 00:02:09,991
Οι νάρκισσοι τείνουν να είναι εγωκεντρικοί

44
00:02:09,991 --> 00:02:14,376
έτσι οι επηρμένοι ηγέτες μπορεί να πάρουν
επικίνδυνες ή ανήθικες αποφάσεις

45
00:02:14,376 --> 00:02:19,144
και οι νάρκισσοι σύντροφοι
μπορεί να είναι ανειλικρινείς ή άπιστοι.

46
00:02:19,144 --> 00:02:21,680
Όταν κινδυνεύει
η ρόδινη εικόνα του εαυτού τους,

47
00:02:21,680 --> 00:02:24,223
μπορούν να γίνουν πικρόχολοι
και επιθετικοί.

48
00:02:24,223 --> 00:02:27,184
Είναι σαν μία ασθένεια όπου
οι ασθενείς αισθάνονται πολύ καλά,

49
00:02:27,184 --> 00:02:29,505
αλλά όσοι είναι γύρω τους υποφέρουν.

50
00:02:29,505 --> 00:02:30,918
Στην πιο ακραία μορφή,

51
00:02:30,918 --> 00:02:34,208
αυτή η συμπεριφορά θεωρείται
ως μια ψυχική διαταραχή,

52
00:02:34,208 --> 00:02:36,964
η επονομαζόμενη ναρκισσιστική
διαταραχή προσωπικότητας.

53
00:02:36,964 --> 00:02:39,927
Πλήττει το 1-2% του πληθυσμού,

54
00:02:39,927 --> 00:02:41,506
συνηθέστερα τους άντρες.

55
00:02:41,506 --> 00:02:44,664
Επίσης, αφορά μόνο ενήλικες.

56
00:02:44,664 --> 00:02:48,145
Οι νέοι, κυρίως τα παιδιά,
μπορεί να είναι πολύ εγωπαθή,

57
00:02:48,145 --> 00:02:51,491
αλλά αυτό μπορεί να είναι
ένα συνηθισμένο στάδιο της ανάπτυξης.

58
00:02:51,491 --> 00:02:54,772
Η πέμπτη έκδοση του Διαγνωστικού
και Στατιστικού Εγχειριδίου

59
00:02:54,772 --> 00:02:57,311
του Αμερικανικού Ψυχιατρικού Συλλόγου

60
00:02:57,311 --> 00:03:01,858
περιγράφει πολλά στοιχεία
που σχετίζονται με τον ναρκισσισμό.

61
00:03:01,858 --> 00:03:04,778
Αυτά περιλαμβάνουν
μια διογκωμένη αυτοαντίληψη,

62
00:03:04,778 --> 00:03:06,157
προβλήματα ενσυναίσθησης,

63
00:03:06,157 --> 00:03:07,773
μια αίσθηση διεκδικητικότητας

64
00:03:07,773 --> 00:03:10,754
και την ανάγκη για θαυμασμό ή προσοχή.

65
00:03:10,754 --> 00:03:13,572
Αυτό που κάνει τα παραπάνω
κανονική διαταραχή προσωπικότητας

66
00:03:13,572 --> 00:03:17,889
είναι το ότι ελέγχουν τις ζωές των ατόμων,
προκαλώντας τους σοβαρά προβλήματα.

67
00:03:17,889 --> 00:03:21,097
Φανταστείτε αντί να νοιάζεστε
για τον σύντροφο ή τα παιδιά σας,

68
00:03:21,097 --> 00:03:24,429
να τους χρησιμοποιείτε
ως πηγή προσοχής και θαυμασμού.

69
00:03:24,429 --> 00:03:26,102
Ή σκεφτείτε αντί να αναζητάτε

70
00:03:26,102 --> 00:03:28,558
εποικοδομητική κριτική
σχετικά με την επίδοσή σας,

71
00:03:28,558 --> 00:03:31,187
να λέτε σε όσους προσπάθησαν
να σας βοηθήσουν

72
00:03:31,187 --> 00:03:32,908
ότι έκαναν λάθος.

73
00:03:32,908 --> 00:03:35,110
Οπότε, τι προκαλεί τον ναρκισσισμό;

74
00:03:35,110 --> 00:03:38,119
Μελέτες σε διδύμους δείχνουν
έναν ισχυρό γενετικό παράγοντα,

75
00:03:38,119 --> 00:03:41,023
αν και δεν γνωρίζουμε
ποια γονίδια εμπλέκονται.

76
00:03:41,023 --> 00:03:42,895
Αλλά και το περιβάλλον έχει σημασία.

77
00:03:42,895 --> 00:03:45,430
Οι γονείς που θεωρούν
το παιδί τους «κορυφή» σε όλα,

78
00:03:45,430 --> 00:03:47,789
ενθαρρύνουν τον πομπώδη ναρκισσισμό.

79
00:03:47,789 --> 00:03:53,050
Και οι ψυχροί, αυστηροί γονείς
συμβάλλουν στον ευάλωτο ναρκισσισμό.

80
00:03:53,050 --> 00:03:55,259
Ο ναρκισσισμός
φαίνεται να είναι συχνότερος

81
00:03:55,259 --> 00:03:59,429
σε κουλτούρες που προωθούν
την ατομικότητα και την αυτοπροβολή.

82
00:03:59,429 --> 00:04:01,170
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα,

83
00:04:01,170 --> 00:04:05,662
ο ναρκισσισμός ως στοιχείο προσωπικότητας
αυξάνεται διαρκώς από τη δεκαετία του '70,

84
00:04:05,662 --> 00:04:08,101
όταν την έννοια της κοινότητας
της δεκαετίας του '60

85
00:04:08,101 --> 00:04:10,150
διαδέχθηκε το κίνημα αυτοπεποίθησης

86
00:04:10,150 --> 00:04:12,633
και η αύξηση του υλισμού.

87
00:04:12,633 --> 00:04:17,078
Πιο πρόσφατα, τα κοινωνικά μέσα
αύξησαν τις ευκαιρίες για αυτοπροβολή.

88
00:04:17,078 --> 00:04:18,371
Αλλά, πρέπει να πούμε

89
00:04:18,371 --> 00:04:22,191
ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι
τα κοινωνικά μέσα προκαλούν ναρκισσισμό.

90
00:04:22,191 --> 00:04:27,764
Αντίθετως, οι νάρκισσοι τα έχουν ως μέσο
για την αναζήτηση κύρους και προσοχής.

91
00:04:27,764 --> 00:04:31,235
Μπορούν οι νάρκισσοι να βελτιώσουν
αυτά τα αρνητικά χαρακτηριστικά;

92
00:04:31,235 --> 00:04:32,474
Ναι!

93
00:04:32,474 --> 00:04:35,450
Οτιδήποτε προωθεί την ειλικρινή
κατανόηση της συμπεριφοράς τους

94
00:04:35,450 --> 00:04:37,104
και το ενδιαφέρον για τους άλλους,

95
00:04:37,104 --> 00:04:42,066
όπως η ψυχοθεραπεία ή η εκδήλωση συμπόνιας
προς τους άλλους, μπορεί να βοηθήσουν.

96
00:04:42,066 --> 00:04:44,172
Η δυσκολία είναι
ότι ίσως αποτελέσει πρόκληση

97
00:04:44,172 --> 00:04:46,712
για τα άτομα με ναρκισσιστική
διαταραχή προσωπικότητας

98
00:04:46,712 --> 00:04:48,928
η συνεχής προσπάθεια αυτοβελτίωσης.

99
00:04:48,928 --> 00:04:53,768
Για τους νάρκισσους, η αυτοανάλυση
είναι σκληρή από μια μη κολακευτική γωνία.