1
00:00:07,270 --> 00:00:09,497
မော်လီကျူးတစ်လုံးရဲ့ ပုံစံဆိုတာ ဘာပါလဲ။

2
00:00:09,497 --> 00:00:12,167
မော်လီကျူးတစ်လုံးမှာဆို
နေရာလွတ်ဟာ အများစုပါ။

3
00:00:12,167 --> 00:00:14,001
၎င်းရဲ့ဒြပ်ထု အားလုံးနီးပါကို

4
00:00:14,001 --> 00:00:17,368
အက်တမ်တွေထဲက အလွန်သိပ်သည်းတဲ့
နျူးကလိယပ်တွေမှာ စုပုံထားတာပါ။

5
00:00:17,368 --> 00:00:18,307
အက်တမ်တွေ တခုနဲ့တခု

6
00:00:18,307 --> 00:00:19,790
စည်းနှောင်ပုံကို ပြဌာန်းပေးတဲ့

7
00:00:19,790 --> 00:00:20,784
အီလက်ထရွန်တွေဟာ


8
00:00:20,784 --> 00:00:23,307
သီးသန့်၊ တလုံးစီနေခြင်းထက်
လျှပ်မဓာတ်ဆောင်

9
00:00:23,307 --> 00:00:25,584
တိမ်စိုင်များနှယ် ဆင်တူဖွယ်ရှိပါတယ်။

10
00:00:25,584 --> 00:00:27,394
ဒီတော့ မော်လီကျူးတစ်လုံးဟာ...


11
00:00:27,394 --> 00:00:29,139
ဥပမာ၊ ရုပ်တုမှာရှိတဲ့ ပုံစံလိုမျိုး

12
00:00:29,139 --> 00:00:31,006
ပုံသဏ္ဌာန်ရယ်လို့မရှိပါဘူး။
ဒါပေမဲ့...

13
00:00:31,006 --> 00:00:32,081
မော်လီကျူးတိုင်းအတွက်

14
00:00:32,081 --> 00:00:33,456
နျူးကလိယပ်တွေ၊ အီလက်ထရွန်တွေ

15
00:00:33,456 --> 00:00:35,511
နေရာချဖို့ နည်းလမ်းတခုတော့
အနည်းဆုံးရှိပါတယ်

16
00:00:35,511 --> 00:00:37,712
ဒီနည်းက ဆန့်ကျင်ဘက်
လျှပ်စစ်ဓာတ်တွေ

17
00:00:37,712 --> 00:00:38,850
ဆွဲငင်မှု အမြင့်ဆုံးနဲ့

18
00:00:38,850 --> 00:00:40,386
မျိုးတူလျှပ်စစ်ဓာတ်တွေ

19
00:00:40,386 --> 00:00:42,599
တွန်းကန်မှု အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ဖို့ပါ။

20
00:00:42,599 --> 00:00:44,347
မော်လီကျူးပုံကို ဖော်ဖို့ အရေးပါတဲ့

21
00:00:44,347 --> 00:00:45,891
အီလက်ထရွန်တွေဟာ၊
ပါဝင်တဲ့ အက်တမ်

22
00:00:45,891 --> 00:00:48,808
တစ်လုံးစီ၏ အပြင်ဘက်ဆုံးက
အီလက်ထရွန်တွေကိုသာ စဉ်းစားပါစို့။

23
00:00:49,454 --> 00:00:50,504
အက်တမ်တွေကြားက

24
00:00:50,504 --> 00:00:52,893
အီလက်ထရွန် တိမ်စိုင်တွေ၊

25
00:00:52,893 --> 00:00:54,561
တနည်းဆိုသော်
မော်လီကျူး ဓာတ်စည်း

26
00:00:54,561 --> 00:00:57,469
တစ်ခုကို အသားချောင်းလို
ပုံသဏ္ဌာန်မျိုးလို့ ယူဆတာပါ။

27
00:00:57,469 --> 00:01:00,289
နျူးကလိယပ်တွေက အဖိုဓာတ်နဲ့
အီလက်ထရွန်တွေက

28
00:01:00,289 --> 00:01:02,245
အမဓာတ်ဆောင်ကြောင်းကို သတိရပေးပါဦး။

29
00:01:02,245 --> 00:01:03,731
မော်လီကျူး၏
နျူးကလိယပ်အားလုံးကို

30
00:01:03,731 --> 00:01:04,821
တစ်စု သို့မဟုတ်

31
00:01:04,821 --> 00:01:06,989
အီလက်ထရွန်အားလုံးကို တစ်စု စုရင်.
အုပ်စုတွင်း

32
00:01:06,989 --> 00:01:09,233
အချင်းချင်း တွန်းကန်လို့
ဘယ်သူမှ တားမရအောင်

33
00:01:09,233 --> 00:01:11,005
ကွဲထွက်သွားပါလိမ့်မယ်။

34
00:01:11,451 --> 00:01:14,103
၁၇၇၆မှာ Alessandro Voltaက
မီသိန်းကို ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။

35
00:01:14,103 --> 00:01:16,599
ဒါက သူ့ရဲ့ ဘက္ထရီ တီထွင်မှု ဖြစ်မလာခင်

36
00:01:16,599 --> 00:01:18,263
ဆယ်နှစ်ကျော် ကာလမှာပါ။

37
00:01:18,263 --> 00:01:22,133
အခုတော့ မီသိန်းရဲ့ ဓာတုဗေဒဆိုင်ရာ
ပုံသေနည်းက CH4 ပါ။

38
00:01:22,133 --> 00:01:23,126
ဒီပုံသေနည်းက

39
00:01:23,126 --> 00:01:24,800
မီသိန်း မော်လီကျူးတိုင်းဟာ

40
00:01:24,800 --> 00:01:28,442
ကာဗွန်တစ်ခု၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင် အက်တမ်လေးခုနဲ့
ပြုလုပ်ကြောင်း ဖော်ပြပါတယ်။

41
00:01:28,442 --> 00:01:31,139
ဒါပေမဲ့ ဘယ်ဟာက ဘယ်ဟာကို
စည်းနှောင်ကြောင်း သို့မဟုတ် 3D

42
00:01:31,139 --> 00:01:34,532
ဟင်းလင်းပြင်မှာ ယင်းအက်တမ်တွေကို
စီစဉ်ထားပုံကို ဒါက ဖော်ပြမထားပါဘူး။

43
00:01:34,532 --> 00:01:36,212
၎င်းတို့ရဲ့အီလက်ထရွန် အနေအထားတွေအရ၊

44
00:01:36,212 --> 00:01:37,706
ကာဗွန်က ဟိုက်ဒြိုဂျင်အက်တမ်

45
00:01:37,706 --> 00:01:39,531
လေးလုံးထိ ဓာတ်စည်းနိုင်ပြီး


46
00:01:39,531 --> 00:01:41,576
ဟိုက်ဒြိုဂျင်တစ်လုံးစီက
တခြား တစ်လုံးနဲ့သာ

47
00:01:41,576 --> 00:01:43,034
ဓာတ်စည်းနိုင်တာကို သိထားပါတယ်။

48
00:01:43,034 --> 00:01:44,402
ဒီတော့ ကာဗွန်က ဟိုက်ဒြိုဂျင်

49
00:01:44,402 --> 00:01:46,288
အားလုံးကို အလယ်ခေါင်
နေရာမှ အုပ်စည်းတဲ့

50
00:01:46,288 --> 00:01:48,906
အက်တမ် ဖြစ်သင့်ကြောင်းကို
ကျုပ်တို့ ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။

51
00:01:48,906 --> 00:01:50,040
အခု၊ ဓာတ်စည်းတစ်ခုစီဟာ

52
00:01:50,040 --> 00:01:51,658
အီလက်ထရွန် ၂လုံး
ဝေမျှခြင်းဖြစ်ပြီး

53
00:01:51,658 --> 00:01:54,570
မျှဝေတဲ့ အီလက်ထရွန် တစ်စုံစီကို
မျဉ်းကြောင်းလို ဆွဲသားပါတယ်။

54
00:01:54,570 --> 00:01:56,801
ဒီတော့၊ အခု ကျုပ်တို့မှာ
ဒီမော်လီကျူးရဲ့

55
00:01:56,801 --> 00:01:58,264
ချပ်ပြားပုံစံ သရုပ်ပေါ်ပါပြီ။

56
00:01:58,264 --> 00:02:00,826
ဒါပေမဲ့ သုံးဘက်တိုင်းမှာဆို
ဘယ်လို ပုံပေါ်လိမ့်မလဲ။

57
00:02:00,826 --> 00:02:01,807
ချိန်ဆပြောနိုင်တာက၊

58
00:02:01,807 --> 00:02:03,269
ဒီအစည်း တစ်စည်းစီက

59
00:02:03,269 --> 00:02:05,595
လျှပ်မဓာတ်နယ် ဖြစ်တာရယ်၊
မျိုးတူ လျှပ်စစ်တွေဟာ

60
00:02:05,595 --> 00:02:07,403
တစ်ခုကိုတစ်ခု တွန်းကန်တာရယ်ကြောင့်

61
00:02:07,403 --> 00:02:09,569
အက်တမ်တွေကို ဦးစားပေးသင့်ဆုံး
အနေအထားက

62
00:02:09,569 --> 00:02:12,330
ဓာတ်စည်းတွေကြားမှာ အကွာအဝေး
အများဆုံးဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

63
00:02:12,330 --> 00:02:13,743
ပြီးတော့ စည်းတွေအားလုံးကို


64
00:02:13,743 --> 00:02:16,071
စုစည်းလိုက်ရင် တစ်ခုနဲ့တစ်ခု
ဝေးနိုင်သမျှ

65
00:02:16,071 --> 00:02:18,512
ဝေးသွားကြပါမယ်၊
ဒါ အသင့်တော်ဆုံး ပုံစံပါ။

66
00:02:18,512 --> 00:02:20,858
ဒါကို လေးမျက်နှာထုပုံလို့ ခေါ်ပါတယ်။

67
00:02:20,858 --> 00:02:22,901
အခု၊ ပါဝင်တဲ့ မျိုးကွဲအက်တမ်တွေ
အပေါ်မူတည်ကာ

68
00:02:22,901 --> 00:02:25,323
ကွဲပြားတဲ့ ပုံစံမြားစွာကို
အမှန်ပင်ရရှိနိုင်ပါတယ်။

69
00:02:25,323 --> 00:02:28,299
အမိုးနီးယား(NH3)က
ပိရိမစ်လို ပုံသဏ္ဌာန်ဖြစ်ပြီး

70
00:02:28,299 --> 00:02:31,122
ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်(CO2)က
မျဉ်းဖြောင့်တစ်ကြောင်းပုံဖြစ်၏။

71
00:02:31,122 --> 00:02:34,548
ရေ(H2O)က သင့် တံတောင်ဆစ်ကွေးလို
အကွေးဖြစ်ပြီး

72
00:02:34,548 --> 00:02:37,129
ကလိုရင်း ထရိုင်ဖလိုရိုက်(CLF3)က


73
00:02:37,129 --> 00:02:39,215
အက္ခရာ T လို ပုံသဏ္ဌာန်ဖြစ်၏။
ဒီနေရာမှာ

74
00:02:39,215 --> 00:02:40,909
ကျုပ်တို့လုပ်နေတာက 3Dပုံသဏ္ဌာန်

75
00:02:40,909 --> 00:02:43,561
တည်ဆောက်ဖို့ အက်တမ်တွေနဲ့
အီလက်ထရွန်တွေကို ကျုပ်တို့ရဲ့

76
00:02:43,561 --> 00:02:45,843
ပုံစံမှာ ချဲ့ထွင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း
သတိရပေးပါဦး။

77
00:02:45,843 --> 00:02:46,937
ဒီမော်လီကျူးတွေဟာ

78
00:02:46,937 --> 00:02:48,138
ခန့်မှန်းတဲ့ပုံသဏ္ဌာန်

79
00:02:48,138 --> 00:02:50,489
ဟုတ်၊မဟုတ် ဖော်ထုတ်ဖို့ 
စမ်းသပ်ချက်လုပ်ဖို့လိုတယ်

80
00:02:50,489 --> 00:02:51,362
စဖို့အချက်ပြပါပြီ။

81
00:02:51,362 --> 00:02:53,554
အများစုက ဟုတ်ပေမဲ့
တချိုတလေကြတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

82
00:02:53,554 --> 00:02:54,938
အခုနေ အက်တမ် အရေအတွက်ကို

83
00:02:54,938 --> 00:02:56,937
တိုးရင် ပုံသဏ္ဌာန်တွေ ပိုရှုပ်ကုန်မှာပါ။

84
00:02:56,937 --> 00:02:58,574
ကျုပ်တို့ ဖော်ပြခဲ့တဲ့
ဥပမာအားလုံးက

85
00:02:58,574 --> 00:03:01,071
ဗဟိုမှာ အက်တမ်တစ်လုံးရှိတဲ့
မော်လီကျူးတွေ အကြောင်းပါ။

86
00:03:01,071 --> 00:03:02,325
ဒါပေမဲ့ မော်လီကျူးအများစုက

87
00:03:02,325 --> 00:03:03,948
အတော် သေးငယ်တဲ့ ဆေးဝါးတွေမှ

88
00:03:03,948 --> 00:03:05,374
မျိုးဗီဇ သို့မဟုတ် အသားဓာတ်လို

89
00:03:05,374 --> 00:03:07,743
ရှည်လျားတဲ့ ပိုလီမာတွေထိ
ဆက်တိုက်ဖြစ်လာတာ မဟုတ်ပါ။

90
00:03:07,743 --> 00:03:08,808
မှတ်မိဖို့ အဓိကအချက်ဟာ

91
00:03:08,808 --> 00:03:10,879
ဓာတ်စည်းတဲ့ အက်တမ်တွေက
မျိုးကွဲဓာတ်တွေကြား

92
00:03:10,879 --> 00:03:13,612
ဆွဲငင်မှု အမြင့်ဆုံးနဲ့
မျိုးတူ ဓာတ်တွေကြား

93
00:03:13,612 --> 00:03:16,717
တွန်းကန်မှု အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ဖို့
၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်သာ စီစဉ်တာကိုပါ။

94
00:03:16,717 --> 00:03:18,969
မော်လီကျူးတချို့မှာ နှစ်ခုမက
တည်မြဲတဲ့ အက်တမ်

95
00:03:18,969 --> 00:03:20,508
စီစဉ်မှုတွေရှိပြီး၊ ၎င်းရဲ့

96
00:03:20,508 --> 00:03:22,470
အက်တမ်အရေအတွက်နဲ့ အမျိုးအစားဆိုတဲ့

97
00:03:22,470 --> 00:03:25,190
ဒီမော်လီကျူးတွေရဲ့ အချိုးကျပါဝင်မှုကို

98
00:03:25,190 --> 00:03:27,306
လုံး၀ မပြောင်းတောင်၊ ထိုအနေအထားတွေကြား

99
00:03:27,306 --> 00:03:29,894
တစ်ခုမှ တစ်ခု ကူးပြောင်းလျက်
တကယ်ပဲ ဆန်းကြယ်တဲ့

100
00:03:29,894 --> 00:03:32,185
ဓာတုအာနိသင်ကို အမှန်ပင် ရရှိနိုင်ပါသည်။