0:00:07.270,0:00:09.497 မော်လီကျူးတစ်လုံးရဲ့ ပုံစံဆိုတာ ဘာပါလဲ။ 0:00:09.497,0:00:12.167 မော်လီကျူးတစ်လုံးမှာဆို[br]နေရာလွတ်ဟာ အများစုပါ။ 0:00:12.167,0:00:14.001 ၎င်းရဲ့ဒြပ်ထု အားလုံးနီးပါကို 0:00:14.001,0:00:17.368 အက်တမ်တွေထဲက အလွန်သိပ်သည်းတဲ့[br]နျူးကလိယပ်တွေမှာ စုပုံထားတာပါ။ 0:00:17.368,0:00:18.307 အက်တမ်တွေ တခုနဲ့တခု 0:00:18.307,0:00:19.790 စည်းနှောင်ပုံကို ပြဌာန်းပေးတဲ့ 0:00:19.790,0:00:20.784 အီလက်ထရွန်တွေဟာ[br] 0:00:20.784,0:00:23.307 သီးသန့်၊ တလုံးစီနေခြင်းထက်[br]လျှပ်မဓာတ်ဆောင် 0:00:23.307,0:00:25.584 တိမ်စိုင်များနှယ် ဆင်တူဖွယ်ရှိပါတယ်။ 0:00:25.584,0:00:27.394 ဒီတော့ မော်လီကျူးတစ်လုံးဟာ...[br] 0:00:27.394,0:00:29.139 ဥပမာ၊ ရုပ်တုမှာရှိတဲ့ ပုံစံလိုမျိုး 0:00:29.139,0:00:31.006 ပုံသဏ္ဌာန်ရယ်လို့မရှိပါဘူး။[br]ဒါပေမဲ့... 0:00:31.006,0:00:32.081 မော်လီကျူးတိုင်းအတွက် 0:00:32.081,0:00:33.456 နျူးကလိယပ်တွေ၊ အီလက်ထရွန်တွေ 0:00:33.456,0:00:35.511 နေရာချဖို့ နည်းလမ်းတခုတော့[br]အနည်းဆုံးရှိပါတယ် 0:00:35.511,0:00:37.712 ဒီနည်းက ဆန့်ကျင်ဘက်[br]လျှပ်စစ်ဓာတ်တွေ 0:00:37.712,0:00:38.850 ဆွဲငင်မှု အမြင့်ဆုံးနဲ့ 0:00:38.850,0:00:40.386 မျိုးတူလျှပ်စစ်ဓာတ်တွေ 0:00:40.386,0:00:42.599 တွန်းကန်မှု အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ဖို့ပါ။ 0:00:42.599,0:00:44.347 မော်လီကျူးပုံကို ဖော်ဖို့ အရေးပါတဲ့ 0:00:44.347,0:00:45.891 အီလက်ထရွန်တွေဟာ၊[br]ပါဝင်တဲ့ အက်တမ် 0:00:45.891,0:00:48.808 တစ်လုံးစီ၏ အပြင်ဘက်ဆုံးက[br]အီလက်ထရွန်တွေကိုသာ စဉ်းစားပါစို့။ 0:00:49.454,0:00:50.504 အက်တမ်တွေကြားက 0:00:50.504,0:00:52.893 အီလက်ထရွန် တိမ်စိုင်တွေ၊ 0:00:52.893,0:00:54.561 တနည်းဆိုသော်[br]မော်လီကျူး ဓာတ်စည်း 0:00:54.561,0:00:57.469 တစ်ခုကို အသားချောင်းလို[br]ပုံသဏ္ဌာန်မျိုးလို့ ယူဆတာပါ။ 0:00:57.469,0:01:00.289 နျူးကလိယပ်တွေက အဖိုဓာတ်နဲ့[br]အီလက်ထရွန်တွေက 0:01:00.289,0:01:02.245 အမဓာတ်ဆောင်ကြောင်းကို သတိရပေးပါဦး။ 0:01:02.245,0:01:03.731 မော်လီကျူး၏[br]နျူးကလိယပ်အားလုံးကို 0:01:03.731,0:01:04.821 တစ်စု သို့မဟုတ် 0:01:04.821,0:01:06.989 အီလက်ထရွန်အားလုံးကို တစ်စု စုရင်.[br]အုပ်စုတွင်း 0:01:06.989,0:01:09.233 အချင်းချင်း တွန်းကန်လို့[br]ဘယ်သူမှ တားမရအောင် 0:01:09.233,0:01:11.005 ကွဲထွက်သွားပါလိမ့်မယ်။ 0:01:11.451,0:01:14.103 ၁၇၇၆မှာ Alessandro Voltaက[br]မီသိန်းကို ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။ 0:01:14.103,0:01:16.599 ဒါက သူ့ရဲ့ ဘက္ထရီ တီထွင်မှု ဖြစ်မလာခင် 0:01:16.599,0:01:18.263 ဆယ်နှစ်ကျော် ကာလမှာပါ။ 0:01:18.263,0:01:22.133 အခုတော့ မီသိန်းရဲ့ ဓာတုဗေဒဆိုင်ရာ[br]ပုံသေနည်းက CH4 ပါ။ 0:01:22.133,0:01:23.126 ဒီပုံသေနည်းက 0:01:23.126,0:01:24.800 မီသိန်း မော်လီကျူးတိုင်းဟာ 0:01:24.800,0:01:28.442 ကာဗွန်တစ်ခု၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင် အက်တမ်လေးခုနဲ့[br]ပြုလုပ်ကြောင်း ဖော်ပြပါတယ်။ 0:01:28.442,0:01:31.139 ဒါပေမဲ့ ဘယ်ဟာက ဘယ်ဟာကို[br]စည်းနှောင်ကြောင်း သို့မဟုတ် 3D 0:01:31.139,0:01:34.532 ဟင်းလင်းပြင်မှာ ယင်းအက်တမ်တွေကို[br]စီစဉ်ထားပုံကို ဒါက ဖော်ပြမထားပါဘူး။ 0:01:34.532,0:01:36.212 ၎င်းတို့ရဲ့အီလက်ထရွန် အနေအထားတွေအရ၊ 0:01:36.212,0:01:37.706 ကာဗွန်က ဟိုက်ဒြိုဂျင်အက်တမ် 0:01:37.706,0:01:39.531 လေးလုံးထိ ဓာတ်စည်းနိုင်ပြီး[br] 0:01:39.531,0:01:41.576 ဟိုက်ဒြိုဂျင်တစ်လုံးစီက[br]တခြား တစ်လုံးနဲ့သာ 0:01:41.576,0:01:43.034 ဓာတ်စည်းနိုင်တာကို သိထားပါတယ်။ 0:01:43.034,0:01:44.402 ဒီတော့ ကာဗွန်က ဟိုက်ဒြိုဂျင် 0:01:44.402,0:01:46.288 အားလုံးကို အလယ်ခေါင်[br]နေရာမှ အုပ်စည်းတဲ့ 0:01:46.288,0:01:48.906 အက်တမ် ဖြစ်သင့်ကြောင်းကို[br]ကျုပ်တို့ ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။ 0:01:48.906,0:01:50.040 အခု၊ ဓာတ်စည်းတစ်ခုစီဟာ 0:01:50.040,0:01:51.658 အီလက်ထရွန် ၂လုံး[br]ဝေမျှခြင်းဖြစ်ပြီး 0:01:51.658,0:01:54.570 မျှဝေတဲ့ အီလက်ထရွန် တစ်စုံစီကို[br]မျဉ်းကြောင်းလို ဆွဲသားပါတယ်။ 0:01:54.570,0:01:56.801 ဒီတော့၊ အခု ကျုပ်တို့မှာ[br]ဒီမော်လီကျူးရဲ့ 0:01:56.801,0:01:58.264 ချပ်ပြားပုံစံ သရုပ်ပေါ်ပါပြီ။ 0:01:58.264,0:02:00.826 ဒါပေမဲ့ သုံးဘက်တိုင်းမှာဆို[br]ဘယ်လို ပုံပေါ်လိမ့်မလဲ။ 0:02:00.826,0:02:01.807 ချိန်ဆပြောနိုင်တာက၊ 0:02:01.807,0:02:03.269 ဒီအစည်း တစ်စည်းစီက 0:02:03.269,0:02:05.595 လျှပ်မဓာတ်နယ် ဖြစ်တာရယ်၊[br]မျိုးတူ လျှပ်စစ်တွေဟာ 0:02:05.595,0:02:07.403 တစ်ခုကိုတစ်ခု တွန်းကန်တာရယ်ကြောင့် 0:02:07.403,0:02:09.569 အက်တမ်တွေကို ဦးစားပေးသင့်ဆုံး[br]အနေအထားက 0:02:09.569,0:02:12.330 ဓာတ်စည်းတွေကြားမှာ အကွာအဝေး[br]အများဆုံးဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ 0:02:12.330,0:02:13.743 ပြီးတော့ စည်းတွေအားလုံးကို[br] 0:02:13.743,0:02:16.071 စုစည်းလိုက်ရင် တစ်ခုနဲ့တစ်ခု[br]ဝေးနိုင်သမျှ 0:02:16.071,0:02:18.512 ဝေးသွားကြပါမယ်၊[br]ဒါ အသင့်တော်ဆုံး ပုံစံပါ။ 0:02:18.512,0:02:20.858 ဒါကို လေးမျက်နှာထုပုံလို့ ခေါ်ပါတယ်။ 0:02:20.858,0:02:22.901 အခု၊ ပါဝင်တဲ့ မျိုးကွဲအက်တမ်တွေ[br]အပေါ်မူတည်ကာ 0:02:22.901,0:02:25.323 ကွဲပြားတဲ့ ပုံစံမြားစွာကို[br]အမှန်ပင်ရရှိနိုင်ပါတယ်။ 0:02:25.323,0:02:28.299 အမိုးနီးယား(NH3)က[br]ပိရိမစ်လို ပုံသဏ္ဌာန်ဖြစ်ပြီး 0:02:28.299,0:02:31.122 ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်(CO2)က[br]မျဉ်းဖြောင့်တစ်ကြောင်းပုံဖြစ်၏။ 0:02:31.122,0:02:34.548 ရေ(H2O)က သင့် တံတောင်ဆစ်ကွေးလို[br]အကွေးဖြစ်ပြီး 0:02:34.548,0:02:37.129 ကလိုရင်း ထရိုင်ဖလိုရိုက်(CLF3)က[br] 0:02:37.129,0:02:39.215 အက္ခရာ T လို ပုံသဏ္ဌာန်ဖြစ်၏။[br]ဒီနေရာမှာ 0:02:39.215,0:02:40.909 ကျုပ်တို့လုပ်နေတာက 3Dပုံသဏ္ဌာန် 0:02:40.909,0:02:43.561 တည်ဆောက်ဖို့ အက်တမ်တွေနဲ့[br]အီလက်ထရွန်တွေကို ကျုပ်တို့ရဲ့ 0:02:43.561,0:02:45.843 ပုံစံမှာ ချဲ့ထွင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း[br]သတိရပေးပါဦး။ 0:02:45.843,0:02:46.937 ဒီမော်လီကျူးတွေဟာ 0:02:46.937,0:02:48.138 ခန့်မှန်းတဲ့ပုံသဏ္ဌာန် 0:02:48.138,0:02:50.489 ဟုတ်၊မဟုတ် ဖော်ထုတ်ဖို့ [br]စမ်းသပ်ချက်လုပ်ဖို့လိုတယ် 0:02:50.489,0:02:51.362 စဖို့အချက်ပြပါပြီ။ 0:02:51.362,0:02:53.554 အများစုက ဟုတ်ပေမဲ့[br]တချိုတလေကြတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ 0:02:53.554,0:02:54.938 အခုနေ အက်တမ် အရေအတွက်ကို 0:02:54.938,0:02:56.937 တိုးရင် ပုံသဏ္ဌာန်တွေ ပိုရှုပ်ကုန်မှာပါ။ 0:02:56.937,0:02:58.574 ကျုပ်တို့ ဖော်ပြခဲ့တဲ့[br]ဥပမာအားလုံးက 0:02:58.574,0:03:01.071 ဗဟိုမှာ အက်တမ်တစ်လုံးရှိတဲ့[br]မော်လီကျူးတွေ အကြောင်းပါ။ 0:03:01.071,0:03:02.325 ဒါပေမဲ့ မော်လီကျူးအများစုက 0:03:02.325,0:03:03.948 အတော် သေးငယ်တဲ့ ဆေးဝါးတွေမှ 0:03:03.948,0:03:05.374 မျိုးဗီဇ သို့မဟုတ် အသားဓာတ်လို 0:03:05.374,0:03:07.743 ရှည်လျားတဲ့ ပိုလီမာတွေထိ[br]ဆက်တိုက်ဖြစ်လာတာ မဟုတ်ပါ။ 0:03:07.743,0:03:08.808 မှတ်မိဖို့ အဓိကအချက်ဟာ 0:03:08.808,0:03:10.879 ဓာတ်စည်းတဲ့ အက်တမ်တွေက[br]မျိုးကွဲဓာတ်တွေကြား 0:03:10.879,0:03:13.612 ဆွဲငင်မှု အမြင့်ဆုံးနဲ့[br]မျိုးတူ ဓာတ်တွေကြား 0:03:13.612,0:03:16.717 တွန်းကန်မှု အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ဖို့[br]၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်သာ စီစဉ်တာကိုပါ။ 0:03:16.717,0:03:18.969 မော်လီကျူးတချို့မှာ နှစ်ခုမက[br]တည်မြဲတဲ့ အက်တမ် 0:03:18.969,0:03:20.508 စီစဉ်မှုတွေရှိပြီး၊ ၎င်းရဲ့ 0:03:20.508,0:03:22.470 အက်တမ်အရေအတွက်နဲ့ အမျိုးအစားဆိုတဲ့ 0:03:22.470,0:03:25.190 ဒီမော်လီကျူးတွေရဲ့ အချိုးကျပါဝင်မှုကို 0:03:25.190,0:03:27.306 လုံး၀ မပြောင်းတောင်၊ ထိုအနေအထားတွေကြား 0:03:27.306,0:03:29.894 တစ်ခုမှ တစ်ခု ကူးပြောင်းလျက်[br]တကယ်ပဲ ဆန်းကြယ်တဲ့ 0:03:29.894,0:03:32.185 ဓာတုအာနိသင်ကို အမှန်ပင် ရရှိနိုင်ပါသည်။