0:00:06.416,0:00:08.277
Bằng cách nào mà Adolf Hitler,

0:00:08.277,0:00:12.747
một tên bạo chúa khởi xướng cho [br]một trong những tội ác diệt chủng lớn nhất trong lịch sử loài người,[br]

0:00:12.747,0:00:16.386
đã thâu tóm được quyền lực [br]trong một quốc gia dân chủ?

0:00:16.386,0:00:19.468
Câu chuyện bắt đầu [br]sau khi Thế chiến thứ nhất kết thúc.

0:00:19.468,0:00:22.798
Với thắng lợi của phe Đồng minh năm 1918,

0:00:22.798,0:00:26.256
Đức hiểu rằng [br]họ đã bại trận

0:00:26.256,0:00:29.326
và phải ký kết thỏa thuận ngừng chiến.

0:00:29.326,0:00:31.698
Khi chính phủ đế quốc của Đức sụp đổ,

0:00:31.698,0:00:35.766
các cuộc bạo loạn trong dân chúng và [br]đình công lan tỏa khắp cả nước.

0:00:35.766,0:00:37.896
Vì lo sợ một cuộc cách mạng Cộng sản[br]sẽ nổ ra,

0:00:37.896,0:00:41.427
nhiều đảng lớn đã[br]ra sức đàn áp các cuộc nổi dậy,

0:00:41.427,0:00:45.158
lập ra nghị viện nền Cộng hòa Weimar.

0:00:45.158,0:00:47.477
Một trong những nhiệm vụ đầu tiên [br]của chính phủ mới

0:00:47.477,0:00:51.617
là thực thi hiệp ước hòa bình [br]được quy định bởi phe Đồng minh.

0:00:51.617,0:00:56.298
Ngoài việc chịu mất hơn 1/10 lãnh thổ[br]và phải giải giáp quân đội,

0:00:56.298,0:01:02.258
Đức còn phải chịu hoàn toàn trách nhiệm[br]cho chiến tranh và bồi thường các phí tổn,

0:01:02.258,0:01:06.017
điều này càng làm giảm sút nền kinh tế [br]vốn đã suy yếu.

0:01:06.017,0:01:07.928
Tất cả điều này được xem như [br]một sự xúc phạm [br]

0:01:07.928,0:01:10.778
đối với những người theo chủ nghĩa dân tộc[br]và các cựu binh.

0:01:10.778,0:01:13.719
Họ có niềm tin mù quáng rằng họ đã [br]có thể dành chiến thắng

0:01:13.719,0:01:19.407
nếu các chính khách và người ở phe[br]đối lập không quay lưng lại với quân đội.

0:01:19.407,0:01:22.470
Đối với Hitler, những tư tưởng này [br]đã biến thành nỗi ám ảnh,

0:01:22.470,0:01:24.850
niềm tin mù quáng [br]cùng những ảo giác hoang tưởng

0:01:24.850,0:01:28.040
khiến ông đổ hết mọi tội lỗi [br]lên người Do Thái.

0:01:28.040,0:01:30.230
Những lý lẽ của ông gây được tiếng vang [br]trong một xã hội

0:01:30.230,0:01:32.500
có nhiều người theo [br]chủ nghĩa bài Do Thái.

0:01:32.500,0:01:35.310
Vào lúc này, hàng nghìn người Do Thái

0:01:35.310,0:01:37.877
đã là một phần trong xã hội nước Đức,

0:01:37.877,0:01:42.410
nhưng nhiều người Đức vẫn coi họ [br]như những kẻ ngoại bang.

0:01:42.410,0:01:47.512
Sau Thế chiến thứ nhất, người Do Thái[br]bị gán những cáo buộc vô căn cứ

0:01:47.512,0:01:51.029
về âm mưu lật đổ và trục lợi chiến tranh.

0:01:51.029,0:01:54.399
Chung quy lại, các thuyết âm mưu này

0:01:54.399,0:01:56.191
đều được sinh ra từ nỗi sợ hãi,

0:01:56.191,0:01:57.099
sự giận dữ,

0:01:57.099,0:01:58.351
và niềm tin mù quáng,

0:01:58.351,0:01:59.960
chứ không phải từ sự thật.

0:01:59.960,0:02:02.527
Tuy nhiên, Hitler đã thành công với chúng.

0:02:02.527,0:02:05.730
Từ khi gia nhập [br]một đảng chính trị dân tộc nhỏ,

0:02:05.730,0:02:09.839
khả năng diễn thuyết trước công chúng [br]đã đưa ông lên vị trí cầm quyền

0:02:09.839,0:02:12.880
và lôi kéo được đông đảo quần chúng.

0:02:12.880,0:02:16.149
Bằng cách liên kết chủ nghĩa bài Do Thái với [br]sự oán giận của những người theo [br]chủ nghĩa dân túy,

0:02:16.149,0:02:19.749
Đức Quốc xã tuyên bố chống lại cả[br]Chủ nghĩa Cộng sản lẫn Chủ nghĩa Tư bản

0:02:19.749,0:02:24.820
vì coi đó là âm mưu [br]của người Do Thái nhằm tiêu diệt nước Đức.

0:02:24.820,0:02:27.851
Thoạt đầu, đảng Đức Quốc xã [br]vẫn chưa gây được nhiều tiếng vang.

0:02:27.851,0:02:31.340
Sau nỗ lực lật đổ chính quyền[br]không thành công,

0:02:31.340,0:02:33.160
đảng bị cấm hoạt động,

0:02:33.160,0:02:35.380
và Hitler bị bỏ tù vì tội mưu phản.

0:02:35.380,0:02:37.791
Nhưng khoảng 1 năm sau khi được thả,

0:02:37.791,0:02:41.201
ông ta ngay lập tức bắt đầu [br]gây dựng lại phong trào.

0:02:41.201,0:02:45.260
Và rồi, vào năm 1929,[br]cuộc Đại suy thoái đã xảy ra.

0:02:45.260,0:02:49.061
Nó khiến các nhà băng Mỹ phải thu hồi[br]các khoản cho vay từ Đức,

0:02:49.061,0:02:54.010
và nền kinh tế vốn đã có nhiều bất ổn của Đức[br]sụp đổ chỉ sau một đêm.

0:02:54.010,0:02:56.442
Hitler đã tận dụng sự tức giận [br]của người dân,

0:02:56.442,0:02:58.343
chỉ cho họ kẻ đáng phải nhận mọi tội lỗi,

0:02:58.343,0:03:02.221
và đưa ra lời hứa khôi phục lại[br]sự thịnh vượng của nước Đức trước đây.

0:03:02.221,0:03:06.042
Những đảng chính thống đã cho thấy [br]sự bất lực trước cuộc khủng hoảng

0:03:06.042,0:03:11.131
trong khi phe cánh tả đối lập cũng bị[br]xâu xé bởi những mâu thuẫn nội bộ.

0:03:11.131,0:03:15.408
Thế là một bộ phận dân chúng [br]đã theo phe Đức Quốc xã,

0:03:15.408,0:03:17.252
điều này làm tăng số phiếu của họ[br]trong quốc hội

0:03:17.252,0:03:21.882
từ dưới mức 3% lên đến hơn 18% [br]chỉ trong vòng 2 năm.

0:03:22.652,0:03:25.485
Năm 1932, Hitler ra tranh cử tổng thống,

0:03:25.485,0:03:30.273
nhưng đã để thua tướng Von Hindenburg,[br]người được phong tặng anh hùng chiến tranh.

0:03:30.273,0:03:35.855
Nhưng với 36% số phiếu, Hitler đã chứng tỏ [br]được quy mô của số người ủng hộ mình.

0:03:35.855,0:03:38.856
Năm tiếp theo, các cố vấn và [br]lãnh đạo nghiệp đoàn

0:03:38.856,0:03:42.882
thuyết phục Hinderburg đề cử Hitler[br]làm chức danh Thủ tướng,

0:03:42.882,0:03:46.783
với hy vọng khai thác sự nổi tiếng của Hitler [br]cho những mục tiêu riêng của họ.

0:03:46.783,0:03:50.132
Mặc dù thủ tướng chỉ là người đứng đầu [br]điều hành nghị viện,

0:03:50.132,0:03:54.082
nhưng Hitler đã dần dần mở rộng được[br]thế lực của mình.

0:03:54.082,0:03:56.932
Trong lúc đó những người ủng hộ ông [br]lập ra những nhóm bán quân sự

0:03:56.932,0:03:59.323
và gây giao tranh với phe đối lập trên phố.

0:03:59.323,0:04:02.943
Hitler trở thành mối đe dọa [br]cho phong trào nổi dậy Cộng sản

0:04:02.943,0:04:06.873
và viện lý lẽ rằng chỉ ông mới có thể[br]khôi phục lại được quy luật và trật tự.

0:04:06.873,0:04:08.824
Đến năm 1933,

0:04:08.824,0:04:13.843
một người công nhân trẻ bị kết tội[br]làm cháy tòa nhà quốc hội.

0:04:13.843,0:04:16.663
Hitler lợi dụng sự kiện này [br]để thuyết phục chính phủ

0:04:16.663,0:04:19.383
trao cho ông quyền lực khẩn cấp.

0:04:19.383,0:04:23.384
Chỉ trong vòng vài tháng, [br]quyền tự do báo chí bị bãi bỏ,

0:04:23.384,0:04:25.245
những đảng khác bị giải thể,

0:04:25.245,0:04:28.775
và đạo luật bài Do Thái được thông qua.

0:04:28.775,0:04:33.424
Nhiều người ủng hộ cấp tiến đầu tiên của Hitler [br]bị bắt giữ và xử tử,

0:04:33.424,0:04:35.483
cùng với những kẻ thù tiềm tàng khác,

0:04:35.483,0:04:38.975
và khi Tổng thống Hindenburg mất [br]vào tháng 8 năm 1934,

0:04:38.975,0:04:42.304
chắc chắn là sẽ không có [br]một cuộc bầu cử mới nào diễn ra.

0:04:42.304,0:04:44.564
Đáng ngạc nhiên là những kế sách đầu tiên của Hitler[br]

0:04:44.564,0:04:47.564
không gắn với sự đàn áp hàng loạt.

0:04:47.564,0:04:50.613
Những bài diễn văn của ông khoét sâu vào [br]nỗi sợ và sự giận dữ của người dân

0:04:50.613,0:04:54.574
nhằm lôi kéo sự ủng hộ cho ông [br]và Đảng quốc xã.

0:04:54.574,0:04:57.104
Trong lúc đó, giới thương gia và trí thức,

0:04:57.104,0:04:59.745
do không muốn chống lại dư luận [br]

0:04:59.745,0:05:01.394
nên đã xuôi theo Hitler.

0:05:01.394,0:05:03.244
Họ huyễn hoặc chính mình [br]và mọi người xung quanh

0:05:03.244,0:05:06.294
rằng tài hùng biện cực đoan của ông[br]không có tác hại gì lớn lao cả.

0:05:06.294,0:05:09.976
Hàng thập kỉ sau, sự trỗi dậy của Hitler [br]vẫn còn là lời cảnh báo[br]

0:05:09.976,0:05:15.096
về độ yếu ớt của thể chế dân chủ [br]trước làn sóng phẫn nộ của dân chúng

0:05:15.096,0:05:17.527
và một người lãnh đạo đã chờ sẵn [br]để thỏa mãn cơn giận

0:05:17.527,0:05:20.747
đồng thời tận dụng nỗi sợ hãi của người dân.