1
00:00:06,776 --> 00:00:08,337
Ինչպես Ադոլֆ Հիտլերը՝

2
00:00:08,337 --> 00:00:09,747
մի բռնապետ, որը իրականացրել է

3
00:00:09,747 --> 00:00:12,747
պատմության ամենամեծ կոտորածներից մեկը,

4
00:00:12,747 --> 00:00:16,506
իշխանության գլուխ կանգնել ժողովրդավարական երկրում:

5
00:00:16,506 --> 00:00:17,506
Ամեն ինչ սկսվեց

6
00:00:17,506 --> 00:00:19,738
1-ին Համաշխարհային Պատերազմից հետո:

7
00:00:19,738 --> 00:00:22,368
1918 թ. Դաշնակիցներ հաջող առաջխաղացումից հետո,

8
00:00:22,368 --> 00:00:23,798
Գերմանիան հասկացավ,

9
00:00:23,798 --> 00:00:26,256
որ տանուլ է տվել պատերազմը,

10
00:00:26,256 --> 00:00:29,566
և զինադադար կնքեց՝ վերջ դնելով կռվին:

11
00:00:29,566 --> 00:00:31,698
Երկրի կայսերական իշխանությունը տապալվել էր,

12
00:00:31,698 --> 00:00:33,006
քաղաքացիական բախումները և

13
00:00:33,006 --> 00:00:36,006
բանվորական գործադուլերը տարածվեցին երկրով մեկ:

14
00:00:36,006 --> 00:00:37,896
Խուսափելով կոմունիստական հեղափոխությունից՝

15
00:00:37,896 --> 00:00:39,556
հիմնական կուսակցությունները միավորվեցին

16
00:00:39,556 --> 00:00:41,557
խռովությունները կանխարգելելու՝

17
00:00:41,557 --> 00:00:43,107
ստեղծելով պառլամենտական

18
00:00:43,107 --> 00:00:45,068
Վեյմար հանրապետությունը:

19
00:00:45,068 --> 00:00:46,348
Նորանշանակ կառավության

20
00:00:46,348 --> 00:00:47,477
առաջնային խնդիրներից էր

21
00:00:47,477 --> 00:00:49,497
դաշնակիցների պարտադրած

22
00:00:49,497 --> 00:00:51,617
զինադադարի պահպանումը:

23
00:00:51,617 --> 00:00:54,048
Տարածքի տասներորդ մասը կորցնելուց

24
00:00:54,048 --> 00:00:56,298
և բանակը զինաթափելուց զատ

25
00:00:56,298 --> 00:00:59,688
Գերմանիան պետք է ստանձներ պատերազմ հրահրելու պատասխանատվությունը

26
00:00:59,688 --> 00:01:02,258
և ռազմական տուգանք վճարեր՝

27
00:01:02,258 --> 00:01:06,017
վեջնականապես կործանելով երերուն տնտեսությունը:

28
00:01:06,017 --> 00:01:07,928
Մի շարք ազգայնականներ և վետերաններ

29
00:01:07,928 --> 00:01:10,708
սա նվաստացուցիչ համարեցին:

30
00:01:10,708 --> 00:01:12,308
Նրանք սխալ ենթադրում էին,

31
00:01:12,308 --> 00:01:14,379
որ Գերմանիան հաղթող դուրս կգար,

32
00:01:14,379 --> 00:01:16,407
եթե քաղաքական գործիչները

33
00:01:16,407 --> 00:01:19,407
և ակտիվիստները չլքեին բանակը:

34
00:01:19,407 --> 00:01:22,470
Հիտլերը համակվեց այս գաղափարներով,

35
00:01:22,470 --> 00:01:24,970
և նրա մոլեռանդությունը և խելացնոր

36
00:01:24,970 --> 00:01:28,110
գաղափարները ստիպեցին մեղադրել հրեաներին:

37
00:01:28,110 --> 00:01:29,500
Նրա խոսքերը արձագանք գտան

38
00:01:29,500 --> 00:01:32,500
անտիսեմիտական հասարակության շրջանում:

39
00:01:32,500 --> 00:01:35,310
Մինչդեռ, հարյուր հազարավոր հրեաներ

40
00:01:35,310 --> 00:01:37,947
ինտեգրվել էին գերմանական հասարակություն,

41
00:01:37,947 --> 00:01:42,620
սակայն շատ գերմանացիներ նրանց օտար էին համարում:

42
00:01:42,620 --> 00:01:45,052
Պատերազմից հետո, հրեաների հասած

43
00:01:45,052 --> 00:01:47,582
հաջողությունները հանգեցրին գաղտնի

44
00:01:47,582 --> 00:01:51,042
մեղադրանքների պառակտիչ և ռազմական կողմնակալության մեջ:

45
00:01:51,042 --> 00:01:52,949
Անհրաժեշտ է ընդգծել,

46
00:01:52,949 --> 00:01:55,541
որ այս դավադիր գաղափարները ծագել էին

47
00:01:55,541 --> 00:01:57,099
վախից, ցասումից,

48
00:01:57,099 --> 00:01:58,351
և մոլեռանդությունից,

49
00:01:58,351 --> 00:01:59,960
ոչ թե իրական փաստերից:

50
00:01:59,960 --> 00:02:00,960
Սակայն, Հիտլերը

51
00:02:00,960 --> 00:02:02,527
նրանց միջոցով հասավ հաջողության:

52
00:02:02,527 --> 00:02:05,970
Երբ նա միացավ փոքրաթիվ մոլի քաղաքական կուսակցության,

53
00:02:05,970 --> 00:02:07,560
նրա սպեկուլյատիվ ելույթները

54
00:02:07,560 --> 00:02:09,839
նրան շնորհեցին իշխանություն

55
00:02:09,839 --> 00:02:12,880
և օրեցօր շատացող հետևորդների բանակ:

56
00:02:12,880 --> 00:02:16,140
Միախառնվելով հակասեմիտական հանրային վրդովմունքին՝

57
00:02:16,149 --> 00:02:17,149
նացիստները հայտնեցին,

58
00:02:17,149 --> 00:02:19,749
որ և կոմունիզմը, և կապիտալիզմը

59
00:02:19,749 --> 00:02:21,820
հրեաների՝ Գերմանիան պառակտող

60
00:02:21,820 --> 00:02:24,820
հակակառավարական գործունեության արդյունքն են:

61
00:02:24,820 --> 00:02:26,360
Սկզբից, նացիստական կուսակցությունը

62
00:02:26,360 --> 00:02:27,851
համբավ չէր վայելում:

63
00:02:27,851 --> 00:02:31,340
Կառավարական զինված հեղափոխությունից հետո,

64
00:02:31,340 --> 00:02:33,160
կուսակցությունը արգելվեց,

65
00:02:33,160 --> 00:02:35,680
իսկ Հիտլերին բանտարկեցին դավաճանության համար:

66
00:02:35,680 --> 00:02:37,931
Մոտ մի տարի անց ազատ արձակվելուց հետո,

67
00:02:37,931 --> 00:02:41,201
նա անմիջապես սկսեց շարժման վերականգնումը:

68
00:02:41,201 --> 00:02:44,750
1929 թ. սկսվեց Մեծ ճգնաժամը:

69
00:02:44,750 --> 00:02:46,380
Ամերիկական բանկերը ստիպված

70
00:02:46,380 --> 00:02:49,061
Գերմանիային տրամադրված պարտքերը գանձեցին,

71
00:02:49,061 --> 00:02:51,390
և նրա արդեն քայքայված տնտեսությունը

72
00:02:51,390 --> 00:02:54,010
մի գեշերում անկում ապրեց:

73
00:02:54,010 --> 00:02:56,442
Հիտլերը, օգտվելով ժողովրդի զայրույթից,

74
00:02:56,442 --> 00:02:58,343
նա փուչ խոստումներ տվեց և

75
00:02:58,343 --> 00:03:01,911
խոստացավ վերականգնել Գերմանիայի նախկին վեհությունը:

76
00:03:01,911 --> 00:03:03,741
Հիմնական կուսակցությունները

77
00:03:03,741 --> 00:03:06,042
չկարողացան հաղթահարել ճգնաժամը,

78
00:03:06,042 --> 00:03:08,131
իսկ ընդդիմությունը չափազանց

79
00:03:08,131 --> 00:03:11,131
պառակտված էր դավաճանների կողմից:

80
00:03:11,131 --> 00:03:15,431
Վրդովված ժողովուրդը միացավ նացիստներին,

81
00:03:15,431 --> 00:03:19,652
երկու տարվա ընթացքում ընտրություններին

82
00:03:19,652 --> 00:03:22,652
իրենց հավաքած ձայները 3 %-ից հասան 18%-ի:

83
00:03:22,652 --> 00:03:25,485
1932 թ. Հիտլերը առաջադրվեց նարագահի թեկնածու՝

84
00:03:25,485 --> 00:03:27,273
սակայն, պարտվելով պարգևատրված

85
00:03:27,273 --> 00:03:30,273
պատերազմի հերոս գեներալ Ֆոն Հինդենբուրգին:

86
00:03:30,273 --> 00:03:32,855
Սակայն, 36 % ձայներով, Հիտլերը

87
00:03:32,855 --> 00:03:35,455
ցուցադրեց իր հետևորդների աջակցությունը:

88
00:03:35,455 --> 00:03:37,035
Հաջորդ տարվա ընթացքում խորհրդատուները

89
00:03:37,035 --> 00:03:38,856
և առաջատար ձեռնարկատերերը

90
00:03:38,856 --> 00:03:42,592
համոզեցին Հինդենբուրգին Հիտլերին նշանակել կանցլեր,

91
00:03:42,592 --> 00:03:44,372
իրենց շահերից ելնելով՝

92
00:03:44,372 --> 00:03:46,783
փորձեցին նրա համբավը տարածել:

93
00:03:46,783 --> 00:03:48,103
Չնայած կանցլերը կառավարության

94
00:03:48,103 --> 00:03:50,132
գործադիր մարմնի ղեկավարն էր,

95
00:03:50,132 --> 00:03:53,522
Հիտլերը ընդլայնեց իր ունեցած իշխանությունը:

96
00:03:53,522 --> 00:03:55,082
Միաժամանակ, նրա աջակիցները

97
00:03:55,082 --> 00:03:56,932
ռազմական խմբեր էին կազմում

98
00:03:56,932 --> 00:03:59,323
և փողոցներում հանդիմանում ակտիվիստներին:

99
00:03:59,323 --> 00:04:02,943
Հիտլերը վախեցնում էր կոմունիստական հեղափոխությամբ

100
00:04:02,943 --> 00:04:04,803
և հավաստիացնում էր, որ միայն նա կարող է

101
00:04:04,803 --> 00:04:06,873
վերականգնել կարգուկանոնը:

102
00:04:06,873 --> 00:04:10,594
1933 թվականին մի երիտասարդ բանվորի

103
00:04:10,594 --> 00:04:13,843
մեղադրում են կառավարական շենքը հրկիզելու մեջ:

104
00:04:13,843 --> 00:04:15,043
Հիտլերը առիթից օգտվում է,

105
00:04:15,043 --> 00:04:16,663
համոզելով կառավարությանը՝

106
00:04:16,663 --> 00:04:19,383
իրեն հանձնել արտակարգ իրավիճակներում գործելու արտոնությունը:

107
00:04:19,383 --> 00:04:20,804
Մի քանի ամսվա ընթացում,

108
00:04:20,804 --> 00:04:23,384
վտանգվում է խոսքի ազատությունը,

109
00:04:23,384 --> 00:04:25,245
այլ կուսակցությունները կազմալուծվում են

110
00:04:25,245 --> 00:04:28,775
և հակահրեական օրինագծեր են ընդունվում:

111
00:04:28,775 --> 00:04:30,424
Հիտլերի ծայրահեղական հետևորդները

112
00:04:30,424 --> 00:04:32,724
ձերբակալվում են և պատժվում,

113
00:04:32,724 --> 00:04:35,453
այդ թվում նաև նրա հնարավոր հակառակորդները,

114
00:04:35,453 --> 00:04:36,813
և1934 թ. օգոստոսին

115
00:04:36,813 --> 00:04:38,975
մահանում է նախագահ Հինդենբուրգը,

116
00:04:38,975 --> 00:04:42,315
և պարզվում է, որ նոր ընտրություններ չեն անցկացվելու:

117
00:04:42,315 --> 00:04:44,564
Մտահոգիչ էր այն փաստը, որ Հիտլերի

118
00:04:44,564 --> 00:04:47,564
վաղ ծրագրերը հանրային ճնշումներ չէին պահանջում:

119
00:04:47,564 --> 00:04:49,604
Նրա ելույթները օգտագործում էին

120
00:04:49,604 --> 00:04:51,463
ամբոխի ցասումը և վախը՝

121
00:04:51,463 --> 00:04:54,574
ստիպելով աջակցել նացիստական կուսակցությանը:

122
00:04:54,574 --> 00:04:57,104
Միաժամանակ, ձեռնարկատերերը և մտավորականությունը,

123
00:04:57,104 --> 00:04:59,745
ձգտելով հաճոյանալ ժողովրդին,

124
00:04:59,745 --> 00:05:01,394
հավանություն էին տալիս Հիտլերին:

125
00:05:01,394 --> 00:05:03,244
Նրանք ներշնչում էին միմյանց,

126
00:05:03,244 --> 00:05:04,934
որ Հիտլերի ծայրահեղական գաղափարությունը

127
00:05:04,934 --> 00:05:06,294
ցուցադրական բնույթ ունի:

128
00:05:06,294 --> 00:05:07,844
Տասնամյակներ անց, Հիտլերի՝

129
00:05:07,844 --> 00:05:09,976
իշխանության գալը ցույց է տալիս՝

130
00:05:09,976 --> 00:05:12,476
ինչպես ժողովրդավարական համակարգերը

131
00:05:12,476 --> 00:05:15,096
կարող են անզոր գտնվել ցասումնալի ամբոխի և

132
00:05:15,096 --> 00:05:16,747
մի առաջնորդի առջև,

133
00:05:16,747 --> 00:05:18,910
ով օգտագործում է նրանց զայրույթը

134
00:05:18,910 --> 00:05:21,320
և շահագործում նրանց վախը: