1
00:00:07,595 --> 00:00:11,705
Bir öksürük ya da
bir hırıltı ile başlar.

2
00:00:11,921 --> 00:00:14,314
Kısa süre içinde göğsünüz sıkışır.

3
00:00:14,314 --> 00:00:17,216
Nefes alıp vermeniz hızlanıp,
daha sığ bir hal alarak,

4
00:00:17,216 --> 00:00:19,464
nefes darlığı hissetmenize yol açar.

5
00:00:19,504 --> 00:00:23,205
Bunlar astım ataklarının
yaygın görünen örnekleridir.

6
00:00:23,225 --> 00:00:27,676
Dünya çapında, 300 milyondan fazla insan
astımla savaşmaktadır

7
00:00:27,676 --> 00:00:32,133
ve yılda yaklaşık 250.000 insan
hayatını kaybetmektedir.

8
00:00:32,383 --> 00:00:37,497
Peki ama insanlar niçin astıma yakalanır
ve bu hastalığı ölümcül yapan şey nedir?

9
00:00:37,497 --> 00:00:39,904
Astım solunum sistemini etkiler,

10
00:00:39,904 --> 00:00:42,378
özellikle de bronş ve bronşiol gibi

11
00:00:42,378 --> 00:00:45,055
küçük hava kanallarını.

12
00:00:45,205 --> 00:00:48,816
Bu hava kanalları mukoza adı verilen
bir tabakayla kaplıdır

13
00:00:48,816 --> 00:00:52,436
ve bu katman düz kas
tabakasıyla çevrelenmiştir.

14
00:00:52,436 --> 00:00:55,776
Astım olan insanlarda,
belirli tetikleyicilere karşı

15
00:00:55,776 --> 00:01:00,097
aşırı tepkili hale getiren
kronik bir iltihaplanma mevcuttur.

16
00:01:00,097 --> 00:01:03,297
Astımı tetikleyen şeylerden bazıları:
sigara dumanı,

17
00:01:03,297 --> 00:01:04,425
polen,

18
00:01:04,425 --> 00:01:05,212
toz,

19
00:01:05,212 --> 00:01:06,137
parfüm kokusu,

20
00:01:06,137 --> 00:01:07,066
egzersiz yapmak,

21
00:01:07,066 --> 00:01:08,096
soğuk hava,

22
00:01:08,096 --> 00:01:09,128
stres

23
00:01:09,128 --> 00:01:11,416
ve hatta soğuk algınlığı.

24
00:01:11,416 --> 00:01:14,457
Astım hastaları bu tetikleyicilere
maruz kaldıklarında,

25
00:01:14,457 --> 00:01:18,727
astım atakları ya da ateşlenme
görülebilir.

26
00:01:19,357 --> 00:01:24,488
Peki bu gündelik etmenler
nasıl olur da astım ataklarına yol açar?

27
00:01:24,488 --> 00:01:26,997
Astımlı kişi bir tetikleyiciye
maruz kalırsa,

28
00:01:26,997 --> 00:01:32,947
ciğerlerindeki hava kanallarını çevreleyen
düz kas halkaları kasılır ve daralır.

29
00:01:33,688 --> 00:01:36,928
Aynı zamanda, tetikleyici madde,
iltihabı arttırarak

30
00:01:36,928 --> 00:01:39,197
mukozal tabakanın şişmesine


31
00:01:39,197 --> 00:01:42,697
ve daha fazla mukoza
salgılanmasına neden olur.

32
00:01:42,697 --> 00:01:44,538
Normal koşullar altında vücut,

33
00:01:44,538 --> 00:01:49,498
mukozayı, polen ve toz gibi parçacıkları
yakalamak ve temizlemek için kullanır.

34
00:01:49,498 --> 00:01:51,343
Ancak astım atağı geçirilirken,

35
00:01:51,343 --> 00:01:56,888
bu parçalar daralmış hava kanallarını
tıkar ve nefes almayı güçleştirir.

36
00:01:57,268 --> 00:02:00,639
Bu etkiler astım belirtilerine
yol açar.

37
00:02:00,639 --> 00:02:04,909
Bu kasılmalar göğüs sıkışması gibi
etkilerle sonuçlanır.

38
00:02:04,909 --> 00:02:08,609
Mukoza ve enfeksiyon artışı
öksürüğe sebep olabilir.

39
00:02:08,609 --> 00:02:10,050
Ya göğsümüzdeki hırıltı?

40
00:02:10,050 --> 00:02:12,579
Bunun nedeni de;
aldığımız havanın

41
00:02:12,579 --> 00:02:17,399
daralmış hava kanallarından geçerken
çıkardığı ıslık sesidir.

42
00:02:18,219 --> 00:02:22,189
Bu belirtiler kişinin havasız kalmış gibi
hissetmesine neden olabilir.

43
00:02:22,189 --> 00:02:25,277
Mantıksız olsa bile,
astım atağı sırasında

44
00:02:25,277 --> 00:02:29,459
enfeksiyon, nefes almaktan ziyade
nefes vermeyi zorlaştırabilir.

45
00:02:29,459 --> 00:02:33,199
Zamanla bu, aşırı havalanma
(hiperinflasyon) olarak bilinen,

46
00:02:33,199 --> 00:02:36,339
ciğerlere aşırı hava dolmasına
neden olur.

47
00:02:36,339 --> 00:02:40,451
Ciğerlerin içine dolan bu hava
vücudu zorlayarak,

48
00:02:40,451 --> 00:02:43,283
nefes alıp vermeyi zorlaştırır.

49
00:02:43,283 --> 00:02:49,353
Zamanla, organlara ve dokulara dağılan
oksijenin azalmasına neden olabilir.

50
00:02:49,353 --> 00:02:52,530
Bazen tedavi edilmeyen
ağır astım ataklarında

51
00:02:52,530 --> 00:02:54,519
vücut kendini toparlayamaz

52
00:02:54,519 --> 00:02:58,099
ve oksijen eksikliğinden kaynaklı
ölümler meydana gelebilir.

53
00:02:58,099 --> 00:03:01,010
Öyleyse astım hastalarındaki
bu rahatsız edici

54
00:03:01,010 --> 00:03:03,919
ve ölümcül olabilen atakları
nasıl önleyebiliriz?

55
00:03:03,919 --> 00:03:07,348
Bunun bir yolu,
tetikleyicilerin varlığını azaltmaktır.

56
00:03:07,348 --> 00:03:10,353
Ne yazık ki dünyamız
tahmin edilemez bir yerdir

57
00:03:10,353 --> 00:03:13,893
ve tetikleyicilere maruz kalma
her zaman kontrol altına alınamaz.

58
00:03:13,893 --> 00:03:18,717
Astımın en önemli tedavi yöntemi olan
solunum spreyleri burada devreye girer.

59
00:03:18,717 --> 00:03:23,690
Bu spreyler, astım belirtilerini önleyip
kontrol altına alır.

60
00:03:23,690 --> 00:03:27,419
Solunum spreyi,
sorunu kaynağında tedavi etmek için,

61
00:03:27,419 --> 00:03:32,981
etkilenen hava kanalları boyunca
sıvı bir buhar ya da ince bir toz gönderir.

62
00:03:32,981 --> 00:03:35,018
Bu ilacın iki farklı formu vardır.

63
00:03:35,018 --> 00:03:36,994
Bunlardan biri, beta-agonist içeren

64
00:03:36,994 --> 00:03:40,802
semptomları anında tedavi eden
ağrı kesici ilaçlardır.

65
00:03:40,802 --> 00:03:43,911
Beta-agonist
sıkışmış kasları rahatlatıp,

66
00:03:43,911 --> 00:03:50,132
hava kanallarını açarak daha fazla havanın
ciğerlere girip çıkmasını sağlar.

67
00:03:50,132 --> 00:03:53,169
Diğer bir formu ise,
kortikosteroid içeren,

68
00:03:53,169 --> 00:03:56,573
astım semptomlarının uzun süreli
tedavisinde kullanılan

69
00:03:56,573 --> 00:03:58,572
önleyici ilaçlardır.

70
00:03:58,572 --> 00:04:02,943
Kortikosteroidler hava kanallarının
hassasiyetini ve iltihabını azaltarak

71
00:04:02,943 --> 00:04:05,763
hastalığı kontrol altında tutabilir.

72
00:04:05,763 --> 00:04:08,544
Bu ilaçlar, hava kanallarında
kalıcı yaralara neden olacak

73
00:04:08,544 --> 00:04:10,090
kronik iltihaplanmaların,

74
00:04:10,090 --> 00:04:12,272
uzun vadeli hasarlarını önlerler.

75
00:04:12,272 --> 00:04:15,044
Astım spreyinin çok etkili olduğu bilinir

76
00:04:15,044 --> 00:04:17,873
ve birçok insanın daha iyi bir hayat
yaşamasını sağlar.

77
00:04:17,873 --> 00:04:20,581
Astımı tanımlamada ve nasıl tedavi
edileceği konusunda

78
00:04:20,581 --> 00:04:22,563
uzun bir yol almamıza rağmen

79
00:04:22,563 --> 00:04:24,770
kesin nedenlerini hala bilmiyoruz.

80
00:04:24,770 --> 00:04:28,962
Genetik ve çevresel faktörlerin
astım hastalığı üzerinde

81
00:04:28,962 --> 00:04:30,681
bir rol oynadığını ve

82
00:04:30,681 --> 00:04:33,715
bu etkinin çocukluk döneminde
başladığını sanıyoruz.

83
00:04:33,715 --> 00:04:37,734
Son zamanlarda yapılan çalışmalar
yoksulluğu astımla ilişkilendiriyor.

84
00:04:37,734 --> 00:04:39,465
Bunun nedeni,

85
00:04:39,465 --> 00:04:43,139
ek kirleticilere ve çevresel etkilere
maruz kalmaktan tutun da,

86
00:04:43,139 --> 00:04:46,975
tıbbi bakım veya tedavideki zorluklara
kadar her şey olabilir.

87
00:04:46,975 --> 00:04:49,135
Astım hakkındaki bilgimiz arttıkça,

88
00:04:49,135 --> 00:04:52,723
insanların solunum yollarını
mutlu ve sağlıklı tutmak için

89
00:04:52,723 --> 00:04:55,513
daha iyi yollar bulabiliriz.