WEBVTT

00:00:07.595 --> 00:00:10.575
มันเริ่มต้นจากการไอ

00:00:10.575 --> 00:00:12.051
หรือเสียงหวีดระหว่างหายใจ

00:00:12.051 --> 00:00:14.374
ต่อมาคุณจะรู้สึกแน่นหน้าอก

00:00:14.374 --> 00:00:17.216
คุณหายใจถี่ขึ้น
และหายใจตื้นขึ้นไปทุกขณะ

00:00:17.216 --> 00:00:19.594
ทำให้คุณรู้สึกหายใจไม่ทัน

00:00:19.594 --> 00:00:23.385
นี่คืออาการที่พบบ่อยของ
การจับหืด (asthma attack)

00:00:23.385 --> 00:00:27.746
ทั่วโลกมีผู้ป่วยโรคหืดกว่า 300 ล้านคน

00:00:27.746 --> 00:00:32.423
และมีผู้เสียชีวิตประมาณ 250,000 คนต่อปี

00:00:32.423 --> 00:00:37.627
ทว่า เหตุใดคนเราจึงป่วยด้วยโรคหืด
แล้วโรคนี้อันตรายถึงตายได้อย่างไร

00:00:37.627 --> 00:00:39.904
โรคหืดเป็นโรคที่เกิดกับระบบหายใจ

00:00:39.904 --> 00:00:42.378
โดยเฉพาะในทางเดินหายใจที่มีขนาดเล็ก

00:00:42.378 --> 00:00:45.415
เช่น หลอดลม (bronchus)
และหลอดลมฝอย (bronchiole)

00:00:45.415 --> 00:00:48.816
ทางเดินหายใจส่วนนี้มีผิวชั้นใน
เรียกว่าผิวเยื่อเมือก (mucosa)

00:00:48.816 --> 00:00:52.436
ซึ่งล้อมรอบด้วยชั้นของกล้ามเนื้อเรียบ

00:00:52.436 --> 00:00:56.366
ในผู้ป่วยโรคหืด ทางเดินหายใจเหล่านี้
มีการอักเสบเรื้อรังอยู่แต่เดิม

00:00:56.366 --> 00:01:00.097
ซึ่งทำให้พวกมันมีความไวผิดปกติ
ต่อสิ่งกระตุ้นบางอย่าง

00:01:00.097 --> 00:01:03.297
สิ่งกระตุ้นโรคหืดเหล่านี้ อาทิ
ควันบุหรี่

00:01:03.297 --> 00:01:04.425
ละอองเกสร

00:01:04.425 --> 00:01:05.212
ฝุ่น

00:01:05.212 --> 00:01:06.137
น้ำหอม

00:01:06.137 --> 00:01:07.066
การออกกำลังกาย

00:01:07.066 --> 00:01:08.096
อากาศเย็น

00:01:08.096 --> 00:01:09.698
ความเครียด

00:01:09.698 --> 00:01:11.476
หรือแม้กระทั่งไข้หวัด

00:01:11.476 --> 00:01:14.917
เมื่อผู้ป่วยโรคหืด
สัมผัสสิ่งกระตุ้นเหล่านี้

00:01:14.917 --> 00:01:19.537
ก็อาจเกิดอาการจับหืด
หรือโรคหืดกำเริบขึ้นได้

00:01:19.537 --> 00:01:24.608
แต่ปัจจัยที่พบได้โดยทั่วไปเช่นนี้
ทำให้เกิดอาการจับหืดได้อย่างไร

00:01:24.608 --> 00:01:26.997
เมื่อผู้ป่วยโรคหืดสัมผัสสิ่งกระตุ้น

00:01:26.997 --> 00:01:30.967
ชั้นกล้ามเนื้อเรียบที่ห่อหุ้ม
ทางเดินหายใจขนาดเล็กเหล่านี้

00:01:30.967 --> 00:01:33.748
จะหดตัว ทำให้ช่องทางแคบลง

00:01:33.748 --> 00:01:36.928
ขณะเดียวกัน สิ่งกระตุ้นพวกนี้
ก็ทำให้การอักเสบทวีความรุนแรงขึ้น

00:01:36.928 --> 00:01:40.047
ทำให้ชั้นเยื่อเมือกบวมมากขึ้น

00:01:40.047 --> 00:01:42.697
และหลั่งเมือกออกมามากกว่าปกติ

00:01:42.697 --> 00:01:44.188
ในสภาวะปกติแล้ว

00:01:44.188 --> 00:01:49.498
ร่างกายจะใช้เมือกเหล่านี้ในการดักจับ
และขับสิ่งแปลกปลอม เช่น เกสร หรือฝุ่น

00:01:49.498 --> 00:01:51.233
แต่ในขณะที่เกิดการจับหืดอยู่นั้น

00:01:51.233 --> 00:01:57.528
เมือกจะไปอุดกั้นทางเดินหายใจที่ตีบแคบ
ทำให้ผู้ป่วยยิ่งหายใจลำบากขึ้นกว่าเดิม

00:01:57.528 --> 00:02:00.639
ผลดังกล่าวนี้
ก่อให้เกิดอาการต่าง ๆ ของโรคหืด

00:02:00.639 --> 00:02:04.969
จากการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบ
ส่งผลให้เกิดความรู้สึกแน่นหน้าอก

00:02:04.969 --> 00:02:08.639
เมือกที่มีปริมาณมากผิดปกติ
และการอักเสบที่รุนแรงขึ้นทำให้เกิดอาการไอ

00:02:08.639 --> 00:02:10.050
ส่วนเสียงหวีดนั้นน่ะหรือ

00:02:10.050 --> 00:02:12.579
เสียงนั้นเกิดขึ้นเพราะ
เมื่อทางเดินหายใจตีบแคบลง

00:02:12.579 --> 00:02:18.469
แล้วอากาศไหลผ่านช่องที่ตีบแคบ
จึงเกิดเป็นเสียงหวีดขึ้น

00:02:18.469 --> 00:02:22.189
อาการต่าง ๆ เหล่านี้ อาจทำให้ผู้ป่วย
รู้สึกราวกับว่าไม่มีอากาศจะหายใจ

00:02:22.189 --> 00:02:25.277
ถึงกระนั้น จริง ๆ แล้ว
ขณะที่กำลังจับหืด

00:02:25.277 --> 00:02:29.459
การอักเสบทำให้การหายใจออก
ยากกว่าการหายใจเข้า

00:02:29.459 --> 00:02:33.589
เมื่อเวลาผ่านไป จะทำให้ในปอด
มีอากาศคั่งอยู่มากเกิน

00:02:33.589 --> 00:02:36.339
เป็นปรากฏการณ์การขยายเกินของปอด
(lung hyperinflation)

00:02:36.339 --> 00:02:40.531
การมีอากาศถูกขังไว้ภายในปอด
ทำให้ร่างกายต้องทำงานหนัก

00:02:40.531 --> 00:02:43.283
เพื่อที่จะหายใจเข้าและหายใจออก

00:02:43.283 --> 00:02:49.353
หากยังเป็นอยู่ จะทำให้ออกซิเจนที่ไปเลี้ยงอวัยวะ
และเนื้อเยื่อต่าง ๆ ของร่างกายมีปริมาณลดลง

00:02:49.353 --> 00:02:52.670
บางครั้ง ในผู้ป่วยที่มีอาการจับหืดอย่างรุนแรง
และไม่ได้รับการรักษา

00:02:52.670 --> 00:02:54.529
ร่างกายจะไม่สามารถทนไหว

00:02:54.529 --> 00:02:58.099
และนำไปสู่การเสียชีวิตจากการขาดออกซิเจน

00:02:58.099 --> 00:03:01.880
ถ้าเช่นนั้น เราจะป้องกันอาการหืดกำเริบ
ที่ทั้งทรมานและอาจถึงตาย

00:03:01.880 --> 00:03:04.029
ในผู้ป่วยโรคหืดได้อย่างไร

00:03:04.029 --> 00:03:07.388
หนทางหนึ่งก็คือ
การลดโอกาสสัมผัสสิ่งกระตุ้น

00:03:07.388 --> 00:03:10.353
โชคร้ายที่โลกแห่งความเป็นจริง
เราไม่สามารถทำนายอะไรได้

00:03:10.353 --> 00:03:13.893
และบางครั้ง การสัมผัสสิ่งกระตุ้น
ก็อยู่นอกเหนือการควบคุมของเรา

00:03:13.893 --> 00:03:18.717
จุดนี้เองที่ยาพ่น (inhaler) ซึ่งเป็น
การรักษาปฐมภูมิของโรคหืด เข้ามามีบทบาท

00:03:18.717 --> 00:03:23.690
ยาเหล่านี้ช่วยให้ผู้ป่วยโรคหืด
ได้ทั้งป้องกันและควบคุมอาการ

00:03:23.690 --> 00:03:27.419
ยาพ่นเหล่านี้สามารถส่งตัวยา
เข้าไปยังทางเดินหายใจที่เป็นโรคได้

00:03:27.419 --> 00:03:33.071
โดยใช้ละอองยาหรือผงยาละเอียด
เข้าไปแก้ปัญหาที่ตำแหน่งต้นเหตุ

00:03:33.071 --> 00:03:35.018
ยาชนิดนี้แบ่งออกเป็นสองกลุ่ม

00:03:35.018 --> 00:03:36.754
กลุ่มแรกคือยาบรรเทาอาการ (reliever)

00:03:36.754 --> 00:03:40.802
ซึ่งรักษาอาการได้ทันที
โดยมียากระตุ้นตัวรับเบต้า (beta-agonist)

00:03:40.802 --> 00:03:43.911
ยากระตุ้นตัวรับเบต้า
จะไปคลายกล้ามเนื้อที่หดเกร็ง

00:03:43.911 --> 00:03:50.132
ทำให้ทางเดินหายใจเปิดโล่งขึ้น
อากาศผ่านเข้าออกปอดได้สะดวกขึ้น

00:03:50.132 --> 00:03:53.609
อีกกลุ่มหนึ่งใช้เป็นยาป้องกันการเกิดอาการ

00:03:53.609 --> 00:03:56.363
ช่วยรักษาอาการของโรคหืด
ได้ในระยะยาว

00:03:56.363 --> 00:03:58.572
มีตัวยาคอร์ติโคสเตียรอยด์
(corticosteroid)

00:03:58.572 --> 00:04:02.943
ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์จะลดการอักเสบ
และความไวเกินของทางเดินหายใจ

00:04:02.943 --> 00:04:05.763
ทำให้สามารถควบคุมโรคหืดเอาไว้ได้

00:04:05.763 --> 00:04:08.544
นอกจากนี้ยังมีบทบาทสำคัญ
ในการป้องกันความเสียหายในระยะยาว

00:04:08.544 --> 00:04:10.090
จากการอักเสบเรื้อรังอีกด้วย

00:04:10.090 --> 00:04:12.272
ซึ่งอาจทำให้เกิดแผลเป็นในทางเดินหายใจได้

00:04:12.272 --> 00:04:15.044
ยาพ่นเหล่านี้มีประสิทธิภาพเป็นอย่างยิ่ง

00:04:15.044 --> 00:04:17.873
และได้ช่วยเหลือให้ผู้ป่วยจำนวนมาก
มีชีวิตที่ดีขึ้น

00:04:17.873 --> 00:04:20.581
ถึงแม้เราจะมีการพัฒนาวิธีในการรักษา

00:04:20.581 --> 00:04:22.563
และการวินิจฉัยโรคหืดที่ก้าวหน้าก็ตาม

00:04:22.563 --> 00:04:24.770
แต่เราก็ยังไม่รู้สาเหตุที่แท้จริงของโรคนี้

00:04:24.770 --> 00:04:29.402
ปัจจุบันเราเชื่อว่าโรคหืดเกิดจาก
หลายปัจจัย ทั้งจากพันธุกรรม

00:04:29.402 --> 00:04:30.681
และสิ่งแวดล้อม

00:04:30.681 --> 00:04:33.715
และอาจจะเกิดขึ้นตั้งแต่ในช่วงวัยเด็ก

00:04:33.715 --> 00:04:37.734
งานวิจัยเมื่อเร็ว ๆ นี้ ถึงกับเชื่อมโยง
ความยากจนเข้ากับการเป็นโรคหืด

00:04:37.734 --> 00:04:39.465
ซึ่งอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ

00:04:39.465 --> 00:04:43.139
นับตั้งแต่การได้สัมผัสมลพิษ
และสิ่งระคายเคืองในสิ่งแวดล้อมมากกว่า

00:04:43.139 --> 00:04:46.975
ไปจนถึงความยากลำบาก
ในการเข้าถึงการบริการสุขภาพหรือการรักษา

00:04:46.975 --> 00:04:49.135
หากเรามีความรู้เรื่องโรคหืดมากขึ้นในวันหน้า

00:04:49.135 --> 00:04:53.973
เราก็จะพบหนทางใหม่ในการทะนุถนอมทางเดินหายใจ
ของผู้คนให้ปกติสุขและสุขภาพดีได้