[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.72,0:00:10.50,Default,,0000,0000,0000,,Zaczyna się od kaszlu
Dialogue: 0,0:00:10.50,0:00:12.05,Default,,0000,0000,0000,,lub świszczącego oddechu.
Dialogue: 0,0:00:12.05,0:00:14.37,Default,,0000,0000,0000,,Wkrótce pojawia się \Nucisk w klatce piersiowej.
Dialogue: 0,0:00:14.37,0:00:16.94,Default,,0000,0000,0000,,Oddech przyspiesza i staje się płytszy,
Dialogue: 0,0:00:16.94,0:00:19.42,Default,,0000,0000,0000,,aż zaczyna brakować tchu.
Dialogue: 0,0:00:19.42,0:00:23.38,Default,,0000,0000,0000,,To powszechne objawy ataku astmy.
Dialogue: 0,0:00:23.38,0:00:27.51,Default,,0000,0000,0000,,Ponad trzysta milionów ludzi\Ncierpi na astmę na świecie,
Dialogue: 0,0:00:27.51,0:00:32.27,Default,,0000,0000,0000,,a około dwieście pięćdziesiąt tysięcy \Nco roku umiera na tę chorobę.
Dialogue: 0,0:00:32.27,0:00:37.63,Default,,0000,0000,0000,,Ale dlaczego ludzie zapadają na astmę\Ni dlaczego ta choroba może być śmiertelna?
Dialogue: 0,0:00:37.63,0:00:39.90,Default,,0000,0000,0000,,Astma dotyka układ oddechowy,
Dialogue: 0,0:00:39.90,0:00:42.38,Default,,0000,0000,0000,,zwłaszcza drobne drogi oddechowe,
Dialogue: 0,0:00:42.38,0:00:45.26,Default,,0000,0000,0000,,jak oskrzela i oskrzeliki.
Dialogue: 0,0:00:45.26,0:00:48.82,Default,,0000,0000,0000,,Mają one wewnętrzną wyściółkę\Nzwaną błonę śluzową,
Dialogue: 0,0:00:48.82,0:00:52.31,Default,,0000,0000,0000,,którą otacza warstwa mięśni gładkich.
Dialogue: 0,0:00:52.31,0:00:56.27,Default,,0000,0000,0000,,Astmatycy mają przewlekły\Nstan zapalny dróg oddechowych,
Dialogue: 0,0:00:56.27,0:01:00.10,Default,,0000,0000,0000,,przez co są szczególnie \Nwrażliwi na pewne czynniki.
Dialogue: 0,0:01:00.10,0:01:03.30,Default,,0000,0000,0000,,Wiele rzeczy może zaostrzyć \Nobjawy astmy, jak dym tytoniowy,
Dialogue: 0,0:01:03.30,0:01:04.32,Default,,0000,0000,0000,,pyłki,
Dialogue: 0,0:01:04.32,0:01:05.09,Default,,0000,0000,0000,,kurz,
Dialogue: 0,0:01:05.09,0:01:06.07,Default,,0000,0000,0000,,perfumy,
Dialogue: 0,0:01:06.07,0:01:07.07,Default,,0000,0000,0000,,ćwiczenia fizyczne,
Dialogue: 0,0:01:07.07,0:01:08.10,Default,,0000,0000,0000,,zimno,
Dialogue: 0,0:01:08.10,0:01:09.08,Default,,0000,0000,0000,,stres,
Dialogue: 0,0:01:09.08,0:01:11.48,Default,,0000,0000,0000,,a nawet zwykłe przeziębienie.
Dialogue: 0,0:01:11.48,0:01:14.63,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy astmatycy mają\Nkontakt z tymi czynnikami,
Dialogue: 0,0:01:14.63,0:01:19.54,Default,,0000,0000,0000,,może u nich wystąpić\Nzaostrzenie lub atak choroby.
Dialogue: 0,0:01:19.54,0:01:24.61,Default,,0000,0000,0000,,W jaki sposób te czynniki\Nprowadzą do ataku astmy?
Dialogue: 0,0:01:24.61,0:01:26.100,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy astmatyk jest na nie narażony,
Dialogue: 0,0:01:26.100,0:01:30.97,Default,,0000,0000,0000,,mięśnie gładkie, które otaczają\Ndrobne drogi oddechowe
Dialogue: 0,0:01:30.97,0:01:33.75,Default,,0000,0000,0000,,kurczą się i zwężają.
Dialogue: 0,0:01:33.75,0:01:36.93,Default,,0000,0000,0000,,Jednocześnie czynnik\Nzaostrza stan zapalny,
Dialogue: 0,0:01:36.93,0:01:40.05,Default,,0000,0000,0000,,przez co błona śluzowa jest opuchnięta
Dialogue: 0,0:01:40.05,0:01:42.70,Default,,0000,0000,0000,,i wydziela więcej śluzu.
Dialogue: 0,0:01:42.70,0:01:44.19,Default,,0000,0000,0000,,Normalnie
Dialogue: 0,0:01:44.19,0:01:49.50,Default,,0000,0000,0000,,organizm używa go do wyłapywania\Ni usuwania pyłków czy kurzu,
Dialogue: 0,0:01:49.50,0:01:51.23,Default,,0000,0000,0000,,ale podczas ataku astmy
Dialogue: 0,0:01:51.23,0:01:56.53,Default,,0000,0000,0000,,śluz blokuje zwężone drogi oddechowe\Ni utrudnia oddychanie.
Dialogue: 0,0:01:57.53,0:02:00.64,Default,,0000,0000,0000,,Stąd biorą się objawy astmy.
Dialogue: 0,0:02:00.64,0:02:04.97,Default,,0000,0000,0000,,Kurczenie się mięśni gładkich \Npowoduje ucisk w klatce piersiowej.
Dialogue: 0,0:02:04.97,0:02:08.52,Default,,0000,0000,0000,,Zbyt duża ilość wydzieliny\Ni stan zapalny mogą wywołać kaszel.
Dialogue: 0,0:02:08.52,0:02:10.05,Default,,0000,0000,0000,,A świszczenie?
Dialogue: 0,0:02:10.05,0:02:12.58,Default,,0000,0000,0000,,Pojawia się, kiedy\Ndrogi oddechowe się kurczą
Dialogue: 0,0:02:12.58,0:02:18.47,Default,,0000,0000,0000,,i powietrze gwiżdże,\Nprzechodząc przez zwężone mięśnie.
Dialogue: 0,0:02:18.47,0:02:22.19,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego osoba chora czuje się,\Njakby brakowało jej powietrza.
Dialogue: 0,0:02:22.19,0:02:25.28,Default,,0000,0000,0000,,Co zaskakujące, podczas ataku astmy
Dialogue: 0,0:02:25.28,0:02:29.46,Default,,0000,0000,0000,,stan zapalny może sprawić,\Nże wydech będzie trudniejszy niż wdech.
Dialogue: 0,0:02:29.46,0:02:33.33,Default,,0000,0000,0000,,Z czasem prowadzi to\Ndo nadmiaru powietrza w płucach,
Dialogue: 0,0:02:33.33,0:02:36.34,Default,,0000,0000,0000,,zjawiska znanego jako hiperinflacja.
Dialogue: 0,0:02:36.34,0:02:40.53,Default,,0000,0000,0000,,Ciało musi wykonać większy wysiłek,\Nżeby wdychać i wydychać powietrze
Dialogue: 0,0:02:40.53,0:02:43.28,Default,,0000,0000,0000,,znajdujące się w płucach.
Dialogue: 0,0:02:43.28,0:02:48.38,Default,,0000,0000,0000,,To może z czasem zmniejszyć \Ndopływ tlenu do organów i tkanek ciała.
Dialogue: 0,0:02:49.35,0:02:52.67,Default,,0000,0000,0000,,Czasem w przypadku poważnych\Ni nieleczonych ataków astmy
Dialogue: 0,0:02:52.67,0:02:54.40,Default,,0000,0000,0000,,organizm nie nadąża z oddychaniem,
Dialogue: 0,0:02:54.40,0:02:58.10,Default,,0000,0000,0000,,co może prowadzić\Ndo śmierci z braku tlenu.
Dialogue: 0,0:02:58.10,0:03:01.88,Default,,0000,0000,0000,,Jak zapobiec tym nieprzyjemnym\Ni potencjalnie zabójczym atakom
Dialogue: 0,0:03:01.88,0:03:04.03,Default,,0000,0000,0000,,u astmatyków?
Dialogue: 0,0:03:04.03,0:03:07.39,Default,,0000,0000,0000,,Jednym ze sposobów jest ograniczenie \Nwystępowania pewnych czynników.
Dialogue: 0,0:03:07.39,0:03:10.35,Default,,0000,0000,0000,,Niestety świat jest nieprzewidywalny
Dialogue: 0,0:03:10.35,0:03:13.89,Default,,0000,0000,0000,,i nie zawsze można to kontrolować.
Dialogue: 0,0:03:13.89,0:03:18.72,Default,,0000,0000,0000,,Podstawową metodą leczenia\Njest używanie inhalatorów.
Dialogue: 0,0:03:18.72,0:03:23.69,Default,,0000,0000,0000,,Pomagają one astmatykom\Nkontrolować objawy i im zapobiegać.
Dialogue: 0,0:03:23.69,0:03:27.42,Default,,0000,0000,0000,,Inhalatory dostarczają lek w postaci\Nciekłej mgiełki lub drobnego proszku
Dialogue: 0,0:03:27.42,0:03:33.07,Default,,0000,0000,0000,,przez chore drogi oddechowe,\Nżeby zlikwidować problem u źródła.
Dialogue: 0,0:03:33.07,0:03:35.02,Default,,0000,0000,0000,,Są dwa rodzaje inhalatorów.
Dialogue: 0,0:03:35.02,0:03:36.75,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze to doraźne,
Dialogue: 0,0:03:36.75,0:03:40.80,Default,,0000,0000,0000,,natychmiast łagodzące objawy\Ni zawierające beta2-mimetyki.
Dialogue: 0,0:03:40.80,0:03:43.91,Default,,0000,0000,0000,,Beta2-mimetyki\Nrozluźniają skurczone mięśnie,
Dialogue: 0,0:03:43.91,0:03:50.13,Default,,0000,0000,0000,,przez co drogi oddechowe się rozszerzają\Ni więcej powietrza wędruje z i do płuc.
Dialogue: 0,0:03:50.13,0:03:53.61,Default,,0000,0000,0000,,Drugi typ inhalatorów\Nto te działające profilaktycznie,
Dialogue: 0,0:03:53.61,0:03:56.36,Default,,0000,0000,0000,,które leczą objawy astmy długofalowo
Dialogue: 0,0:03:56.36,0:03:58.63,Default,,0000,0000,0000,,i zawierają kortykosterydy.
Dialogue: 0,0:03:58.63,0:04:02.94,Default,,0000,0000,0000,,Te zmniejszają stan zapalny\Ni wrażliwość dróg oddechowych,
Dialogue: 0,0:04:02.94,0:04:05.76,Default,,0000,0000,0000,,a także dają kontrolę nad astmą.
Dialogue: 0,0:04:05.76,0:04:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Zapobiegają też trwałym uszkodzeniom
Dialogue: 0,0:04:08.54,0:04:10.09,Default,,0000,0000,0000,,wywołanym ciągłym zapaleniem,
Dialogue: 0,0:04:10.09,0:04:12.27,Default,,0000,0000,0000,,w wyniku którego mogą powstać blizny.
Dialogue: 0,0:04:12.27,0:04:14.85,Default,,0000,0000,0000,,Inhalatory są bardzo skuteczne
Dialogue: 0,0:04:14.85,0:04:17.87,Default,,0000,0000,0000,,i zapewniają wielu ludziom\Nwyższy standard życia.
Dialogue: 0,0:04:17.87,0:04:20.58,Default,,0000,0000,0000,,Chociaż leczenie i diagnostyka astmy\N
Dialogue: 0,0:04:20.58,0:04:22.56,Default,,0000,0000,0000,,w dużym stopniu się poprawiły,
Dialogue: 0,0:04:22.56,0:04:25.11,Default,,0000,0000,0000,,wciąż nie wiemy, co ją wywołuje.
Dialogue: 0,0:04:25.11,0:04:27.54,Default,,0000,0000,0000,,Obecnie uważa się, że rolę odgrywają tu
Dialogue: 0,0:04:27.54,0:04:30.26,Default,,0000,0000,0000,,geny i środowisko,
Dialogue: 0,0:04:30.26,0:04:33.72,Default,,0000,0000,0000,,oddziałując na nas już\Nwe wczesnym dzieciństwie.
Dialogue: 0,0:04:33.72,0:04:37.73,Default,,0000,0000,0000,,Nowe badania łączą nawet astmę z biedą.
Dialogue: 0,0:04:37.73,0:04:39.16,Default,,0000,0000,0000,,Przyczyn może być wiele,
Dialogue: 0,0:04:39.16,0:04:43.14,Default,,0000,0000,0000,,od narażenia na dodatkowe \Nzanieczyszczenia i czynniki drażniące
Dialogue: 0,0:04:43.14,0:04:46.98,Default,,0000,0000,0000,,do trudności w dostępie\Ndo opieki medycznej.
Dialogue: 0,0:04:46.98,0:04:49.14,Default,,0000,0000,0000,,Lepsze rozumienie tej choroby pozwoli
Dialogue: 0,0:04:49.14,0:04:53.97,Default,,0000,0000,0000,,znaleźć nowe sposoby na to,\Nżeby astmatycy odetchnęli z ulgą.