0:00:00.560,0:00:02.020 İndi biz sizinlə tarixin ən məhşur 0:00:02.020,0:00:04.530 hadisəsini müzakirə edəcəyik 0:00:04.530,0:00:08.189 hansı ki, I Dünya Müharibəsini və ya 0:00:08.189,0:00:10.920 Böyük Müharibəni tətikləyən əsas amil olmuşdur. 0:00:10.920,0:00:12.720 İlkin təsəvvür üçün onu deyim ki, 0:00:12.720,0:00:17.900 1908-ci ildə Avstrya-Macarıstan imperiyası 0:00:17.900,0:00:21.385 Bosnya və Hersoqovinyanı formal olaraq özünə birləşdirmişdi. 0:00:25.620,0:00:28.450 Əslində 1800-cü illərin sonunda Osmanlıları 0:00:28.450,0:00:30.740 oradan çıxarmış və zəbt etmişdi. 0:00:30.740,0:00:34.076 Amma formal olaraq 1908-ci ildən birləşdirilmişdi. 0:00:34.076,0:00:35.700 Əlavə edim ki, 0:00:35.700,0:00:41.010 Osmanlıların Balkan yarmadasından çıxarıldığı dövrdə 0:00:41.010,0:00:45.580 Yuqoslaviyalıların, cənubi Slavyan xalqının 0:00:45.580,0:00:49.711 birləşmə istəyi daha da 0:00:49.711,0:00:50.210 alovlandı. 0:00:50.210,0:00:53.520 Yuqoslaviya dedikdə insanların ağlına 0:00:53.520,0:00:55.800 cənubi Slavyan xalqı gəlir. 0:00:55.800,0:00:58.070 Yəni onlar tam olaraq cənub xalqı sayılır. 0:00:58.070,0:00:59.920 Bu məlumat sizdə bir qədər millət haqqında fikir formalaşdırsın. 0:00:59.920,0:01:02.490 1908-ci ildə isə o artıq ələ keçirilmişdi. 0:01:02.490,0:01:04.330 Bu əhəmiyyətli dövlət gələcəkdə 0:01:04.330,0:01:07.090 Yuqoslaviyanın əsas hissəsini təşkil edəcəkdi, 0:01:07.090,0:01:11.550 amma indi formal olaraq Avstrya-Macarıstanın tərkibinə qatılıb. 0:01:11.550,0:01:15.470 Burada müstəqil krallıq olan Serbiya var. 0:01:15.470,0:01:17.230 Bu ərazini millətçi hərəkatının 0:01:17.230,0:01:20.120 ocağı kimi təsəvvür edin. 0:01:20.120,0:01:23.120 Əgər digər cənubi Slavyan dövlətlərini də 0:01:23.120,0:01:26.470 bu hərəkata daxil edilsəydi, bir gün böyük Yuqoslaviya qurulacaqdı. 0:01:26.470,0:01:30.870 İndi bu kontekslə 1914-cü ilə baxaq. 0:01:30.870,0:01:33.080 Gəlin bura bir xətt çəkim. 0:01:33.080,0:01:35.190 1914-cü ilə nəzər salaq. 0:01:35.190,0:01:39.060 28 iyun tarixə keçən ən məşhur 0:01:39.060,0:01:40.300 günlərdən biridir. 0:01:40.300,0:01:44.600 Frans Ferdinant və onun həyat yoldaşı Sofiya 0:01:44.600,0:01:50.940 Sarayevoya gedirlər hansı ki,[br]indi Bosniyaya birləşdirilib. 0:01:50.940,0:01:53.690 Onlar, orada olduğu[br]müddətdə hiylənin qurbanı olur. 0:01:53.690,0:01:56.930 Gənc Bosniyalılar adlı bir qrup tərəfindən 0:01:56.930,0:02:00.190 onlara qarşı suiqəst planı qurulur. 0:02:00.190,0:02:02.960 Bu millətçi qrup 0:02:02.960,0:02:06.320 Qara Əllə əlaqələndirilir. 0:02:06.320,0:02:08.930 Burada əlaqələr çoxdur. Çoxları deyir ki, 0:02:08.930,0:02:11.450 başqa bilinməyən, kölgədə[br]və səhnə arxasında 0:02:11.450,0:02:12.580 qalan başqa amillər də var. 0:02:12.580,0:02:17.440 Bəzi faktlar isə Serbiya krallığını göstərir. 0:02:17.440,0:02:21.750 Onlar Frans Ferdinanta qarşı[br]suiqəstə təşəbbüs etmişdilər. 0:02:21.750,0:02:24.050 Əslində bu heyrətamiz hekayə idi, 0:02:24.050,0:02:26.350 çünki əvvəlki suiqəst təşəbbüsü 0:02:26.350,0:02:28.750 tamamilə uğursuz olmuşdu. 0:02:28.750,0:02:31.150 Suiqəst etməyə çalışan 0:02:31.150,0:02:33.290 bir oğlan tutulmuşdu, 0:02:33.290,0:02:35.310 o sianid kapsulunu açıb sonra 0:02:35.310,0:02:37.240 çaya tullanmaq istəyirdi. 0:02:37.240,0:02:39.110 Sianid kapsulu təhlükəlidir. 0:02:39.110,0:02:40.730 Çay isə cəmi 25 sm dərinlikdə idi. 0:02:40.730,0:02:42.990 Xoşbəxtlikdən oğlan kapsul[br]əlində olarkən tutulmuşdu. 0:02:42.990,0:02:46.010 Digər konspirasiya Qavrilo Prinsipə aiddir, 0:02:46.010,0:02:48.010 bura qədər əməliyyat bir[br]dəfə uğursuzluğa uğramışdı, 0:02:48.010,0:02:50.920 ona görə də o suiqəstdən əlini üzmüşdü. 0:02:50.920,0:02:55.360 Sarayevoda əlində sendviçlə oturmuş 0:02:55.360,0:02:58.580 qurduğu əməliyyatın necə[br]uğursuz olduğunu düşünürdü. 0:02:58.580,0:03:01.040 Bütün bunlar baş verərkən plandakı səhvlik 0:03:01.040,0:03:05.790 Frans Ferdinantın səyahət[br]planı ilə bağlı olmuşdu. 0:03:05.790,0:03:08.830 Onun maşını Sarayevoda 0:03:08.830,0:03:11.510 Qavrilo Prinsipin düz yanından keçir. 0:03:11.510,0:03:13.367 O bunu görür, təsadüfdən[br]onlar yolu səhv 0:03:13.367,0:03:15.700 gedirlər və yenidən[br]Qavrilonun yanından keçməli 0:03:15.700,0:03:16.600 olurlar. 0:03:16.600,0:03:17.570 Yadınıza salım ki, bundan bir gün əvvəldən 0:03:17.570,0:03:19.486 onun qorumaları ona qarşı suiqəst planının 0:03:19.486,0:03:20.810 qurulmasından xəbərdar idilər. 0:03:20.810,0:03:22.760 Ona görə də daha diqqətli olmalı idilər. 0:03:22.760,0:03:25.910 Qavrilo Prinsip ayağa qalxır, sendviçini masaya qoyur 0:03:25.910,0:03:29.030 və Frans Ferdinantla Sofiyanın 0:03:29.030,0:03:31.160 maşınını gördüyü yerə gedir. 0:03:31.160,0:03:33.244 Sürücü isə səhvə 0:03:33.244,0:03:34.660 yol vermişdi və 0:03:34.660,0:03:36.320 təhlükəsizliyi diqqətə almamışdı. 0:03:36.320,0:03:38.990 Onlar geri qayıtmağa çalışırlar amma bu vəziyyəti 0:03:38.990,0:03:40.780 daha da pisləşdirir, çünki maşın hərəkət etmirdi. 0:03:40.780,0:03:43.650 Qavrilo Prinsip maşına doğru hərəkət edir 0:03:43.650,0:03:47.191 və Frans Ferdinantla Sofiyaya atəş açır. 0:03:47.191,0:03:49.440 Məsələnin əhəmiyyətinə fikir verin. 0:03:49.440,0:03:52.110 Frans Ferdinant Avstryanın varisi idi. 0:03:52.110,0:03:58.330 O, Avstrya-Macarıstanın kralı 0:03:58.330,0:04:00.680 Frans Cozefin əmisi oğlu idi. 0:04:00.680,0:04:02.980 Yəni imperiyanın davamçısı o idi. 0:04:02.980,0:04:06.850 Amma Qavrilo Prinsip onu öldürdü. 0:04:06.850,0:04:20.410 Qavrilo Prinsip Frans[br]Ferdinata qarşı suiqəst etdi. 0:04:20.410,0:04:22.970 Qavrilo Prinsipdən sonra burada 0:04:22.970,0:04:24.870 bir şəkil var. Ümid edirəm ki, 0:04:24.870,0:04:27.030 bu Qavrilonun özüdür, 0:04:27.030,0:04:31.000 bu hadisədən sonra o həbs olunur. 0:04:31.000,0:04:32.560 Baş verənlər Yuqoslav 0:04:32.560,0:04:37.080 millətçi hərəkatına[br]necə əlaqələndirildiyini 0:04:37.080,0:04:38.560 tam olaraq göstərir. 0:04:38.560,0:04:41.100 Bayaq qeyd etdim ki, o həbs olunmuşdu. 0:04:41.100,0:04:43.320 "Mən Yuqoslav millətçisiyəm, məqsədim 0:04:43.320,0:04:46.350 bütün Yuqoslaviyanı vahid[br]halda birləşdirməkdir, 0:04:46.350,0:04:48.800 məni dövlətin quruluşu maraqlandırmır, 0:04:48.800,0:04:52.180 necə olur olsun, amm[br]Avstryadan azad olsun". 0:04:52.180,0:04:56.250 Bu deyilənlər suiqəst 0:04:56.250,0:04:58.870 millətçi hərəkatını ruhlandırdı, Bosniya və 0:04:58.870,0:05:02.045 Hersoqovinyanı Serbiyaya birləşdirmək, hətta 0:05:02.045,0:05:04.238 Xorvatiyanı, Bosniya və Hersoqoviniyanı, 0:05:04.238,0:05:06.040 və Serbiyanı vahid hala[br]salmaq istəklərini coşdurdu. 0:05:06.040,0:05:08.850 Bu suiqəstin gələcək videolarda[br]I Dünya Müharibəsinin 0:05:08.850,0:05:11.630 tətikləyicisi olduğunu[br]görəcəksiniz. 0:05:11.630,0:05:14.799 Bunun səbəbini də biləcəksiniz,[br]çünki burada sitat gətirmək 0:05:14.799,0:05:15.840 üçün bir çox amil var. 0:05:15.840,0:05:18.990 Siz mübahisə edə[br]bilərsiniz ki, axı Avropada 0:05:18.990,0:05:21.360 bir çox imperiyalar konflikt üçün 0:05:21.360,0:05:22.970 artıq silahlanmışdılar. 0:05:22.970,0:05:25.260 Amma görəcəksiniz ki, bütün bu ittifaqlar 0:05:25.260,0:05:28.154 özləri Avropadakı dominoların[br]yıxılmağına icazə verib. 0:05:28.154,0:05:30.320 Çünki bu imperiyalar özləri 0:05:30.320,0:05:33.720 bir-birləri ilə müharibə[br]etmək istəyirdi.