WEBVTT
00:00:00.240 --> 00:00:03.980
(verteller) Van de ongeveer 7.000 talen
gesproken en geschreven op aarde,
00:00:03.980 --> 00:00:07.400
dreigen ongeveer 500
momenteel te verdwijnen,
00:00:07.400 --> 00:00:09.800
omdat het aantal
moedertaalsprekers afneemt.
00:00:09.800 --> 00:00:13.700
Dit is het verhaal over één man
die een leger vrijwilligers uitstuurde
00:00:13.700 --> 00:00:16.963
om deze talen op te nemen
voordat het te laat is.
00:00:18.433 --> 00:00:20.363
[De jacht op verdwijnende talen]
00:00:22.383 --> 00:00:24.490
♪ (aangename muziek) ♪
00:00:24.490 --> 00:00:28.157
Mijn naam is Daniel, ik ben de mede-
oprichter en directeur van Wikitongues*
00:00:28.157 --> 00:00:31.888
een non-profit met meer dan
duizend vrijwilligers over de hele wereld
00:00:31.888 --> 00:00:34.870
die werken aan het behouden,
promoten en doorgeven van
00:00:34.870 --> 00:00:36.813
elke taal voor de volgende generatie.
00:00:37.590 --> 00:00:40.470
Elke dag zijn honderden
van vrijwilligers over de hele wereld
00:00:40.470 --> 00:00:41.752
video's aan het opnemen.
00:00:41.752 --> 00:00:44.832
(Buitenlandse taal sprekend)
Hallo iedereen, ik ben Justin
00:00:45.042 --> 00:00:50.470 line:1
(Sprekend in Tunica) Mijn vrienden noemen
me Stille Storm. Mijn taal is Tunica
00:00:50.470 --> 00:00:53.994
Ik help het overzicht te houden
van deze video's als ze worden ingediend
00:00:53.994 --> 00:00:57.973
zodat ze opnieuw kunnen worden gebruikt
voor educatieve en culturele doeleinden
00:00:57.973 --> 00:01:00.410
(Metro en straatgeluiden)
00:01:00.410 --> 00:01:03.500
New York is erg belangrijk
voor taaldiversiteit.
00:01:03.500 --> 00:01:06.350
New York is volgens
de meeste statistieken
00:01:06.350 --> 00:01:09.060
taalkundig de meest
diverse stad ter wereld.
00:01:09.060 --> 00:01:10.720
Er worden maar liefst 800 talen
00:01:10.720 --> 00:01:13.000
gesproken in en rond de vijf stadsdelen.
00:01:13.000 --> 00:01:16.070
In veel gevallen kan het
makkelijker zijn voor gemeenschappen
00:01:16.070 --> 00:01:17.870
om hun talen hier te behouden
00:01:17.870 --> 00:01:20.223
dan om hun talen thuis
te onderhouden.
00:01:20.223 --> 00:01:22.250
(Metrogeluid)
00:01:22.250 --> 00:01:24.690
Vandaag gaan we
Wikitongues-vrijwilligers ontmoeten
00:01:24.690 --> 00:01:27.960
die ons naar verschillende delen
van New York gaan brengen.
00:01:31.340 --> 00:01:34.623
♪ (vrolijke muziek) ♪
00:01:35.300 --> 00:01:36.636
Dus we gaan Ilocano spreken?
00:01:36.636 --> 00:01:38.023
Ja goed
- Ja!
00:01:39.073 --> 00:01:43.350
Wikitongues focust op het
opnemen van mondelinge geschiedenissen,
00:01:43.350 --> 00:01:45.790
wat een mooie manier is om te zeggen:
00:01:45.790 --> 00:01:48.163
praten over jezelf en je cultuur.
00:01:49.030 --> 00:01:51.330
Soms praten mensen
amper over hun taal,
00:01:51.330 --> 00:01:53.474
en praten ze gewoon
over hun dagelijkse werk,
00:01:53.474 --> 00:01:55.030
in hun taal natuurlijk.
00:01:55.030 --> 00:01:58.300
(metrogeluid)
00:01:59.730 --> 00:02:01.690
Soms praten mensen
over de geschiedenis
00:02:01.690 --> 00:02:03.670
van hun taal en hun cultuur.
00:02:04.210 --> 00:02:05.890
Stel jezelf voor in Aruan Malay
00:02:05.890 --> 00:02:09.239
Mijn naam is Elfie Goliat.
Ik zal Aru-taal spreken.
00:02:09.239 --> 00:02:11.131 line:1
Mijn naam is Elfie Gollat.
00:02:11.131 --> 00:02:17.380 line:1
Ik kom uit de stad Dobo op het
eiland Aru, mijn geboorteplaats.
00:02:17.602 --> 00:02:21.970
De aanpak van Wikitongues is:
leg alles vast en classificeer het later.
00:02:21.970 --> 00:02:25.600
Wat ik doe is ervoor zorgen
dat al die inhoud
00:02:25.600 --> 00:02:28.927
wordt gevolgd en gearchiveerd,
zodat het niet verloren gaat
00:02:28.927 --> 00:02:32.323
en dus gebruikt kan worden voor
het nageslacht en op de lange termijn.
00:02:33.974 --> 00:02:37.650
(sprekend in het Beiers)
00:02:37.650 --> 00:02:41.720
Wikitongues heeft
meer dan 435 talen opgenomen
00:02:41.720 --> 00:02:43.913
uit meer dan 70 landen.
00:02:43.913 --> 00:02:45.120
(Oshiwambo sprekend)
00:02:45.120 --> 00:02:46.683
Dat aantal verandert elke dag.
00:02:46.683 --> 00:02:48.070
(sprekend Haryanvi)
00:02:48.070 --> 00:02:51.465
Er zijn tal van voorbeelden van talen
die uit de dood worden opgewekt.
00:02:51.465 --> 00:02:54.000
Er is Cornish, er is
Hebreeuws, er is Tunica.
00:02:54.000 --> 00:02:56.490
Al deze talen
hadden één ding gemeen:
00:02:56.490 --> 00:02:58.489
toen de laatste moedertaalspreker stierf,
00:02:58.489 --> 00:03:02.080
waren er materialen voor de culturele
nakomelingen om ze terug te brengen.
00:03:02.080 --> 00:03:05.320
En dus is het opbouwen van een
open archief van elke taal ter wereld
00:03:05.320 --> 00:03:09.320
niet zomaar een manier voor mensen
om vandaag hun taal te kunnen promoten,
00:03:09.320 --> 00:03:13.450
en hun talen kunnen leren
aan de volgende generatie.
00:03:13.450 --> 00:03:16.280
Het is een manier om te
zorgen dat toekomstige generaties
00:03:16.280 --> 00:03:19.523
hun talen nieuw leven in kunnen
blazen, zelfs als ze uitsterven.